Αρχαία Ελληνικά: Γραμματική

[apri]

Ναι,  γράφει convict. Το ελληνικό όμως, που είχα κοιτάξει, γράφει, με τα ίδια παραδείγματα, "αποδεικνύω κάποιον ένοχο για κάτι". Δεν είναι ακριβώς το ίδιο· άλλο "αποδεικνύω ένοχο", άλλο "καταδικάζω". 

Στο παράδειγμα, που δίνουν,  αἱρῶ τινὰ κλέπτοντα η μετοχή κατηγορηματική δεν είναι; Εγώ θα έλεγα ότι εδώ το αἱρῶ έχει την αρχική  του σημασία, "συλλαμβάνω / πιάνω κάποιον να κλέβει" και από εκεί ίσως καταλήγει  "αποδεικνύω ότι κάποιος κλέβει". Τώρα, το "καταδικάζω για κλοπή" του LSJ πώς προκύπτει; Επίσης, και αυτή η μετάφραση  και το "αποδεικνύω κάποιον ένοχο για κλοπή" της ελληνικής επιτομής περιλαμβάνουν προσδιορισμό της αιτίας, που σημαίνει τι; Ότι οι μεταφραστές ερμηνεύουν τη μετοχή ως αιτιολογική; Δεν μπορεί ... η μετοχή πρέπει να είναι κατηγορηματική και κανονικά θα έπρεπε να συνάδει η σύνταξη με τη μετάφραση.

Στα νέα ελληνικά μπορείς να συλλάβεις κάποιον με το σώμα (πχ τον συνέλαβε η αστυνομία), με τις αισθήσεις (πχ τον συνέλαβαν να χαζεύει) ή με τη νόηση (πχ τον συνέλαβε αδιάβαστο/συνέλαβε μια ιδέα).

Τις ίδιες έννοιες είχε και το ρήμα αἱρῶ στα αρχαία ελληνικά. Μόνο που σε δικαστικά συμφραζόμενα φαίνεται πως χρησιμοποιούσαν το ρήμα με την έννοια του "συλλαμβάνω την ιδέα της ενοχής", άρα "καταδικάζω στο μυαλό μου".

Δες και στα παρακάτω παραδείγματα:

• ΑΡΙΣΤΟΦ Ιππ 829 ἀλλά σε κλέπτονθ΄ αἱρήσω ΄γὼ τρεῖς μυριάδας 

• ΠΛ Νομ 941d δοῦλον ἄν τίς τι κλέπτοντα ἐν δικαστηρίῳ ἕλῃ 

• ΙΣΑΙΟΣ 9.36 ἔπειτα τετελευτηκότα Ἀστύφιλον παρανοίας αἱρήσετε

• ΑΙΣΧΙΝ 3.156 μηδ΄ αἱρεῖτε παρανοίας ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων τὸν δῆμον τῶν Ἀθηναίων

Επειδή στα νέα ελληνικά δεν υπάρχει ακριβώς η ίδια χρήση, το πώς θα το μεταφράσεις είναι άσχετο με τη σύνταξη που θα κάνεις.

Πάντως, δεν είμαι σίγουρη ότι η μετάφραση "αποδεικνύω κάποιον ένοχο" που βρίσκεις στα ελληνικά λεξικά είναι σωστή. Η απόδειξη δείχνει νοητική επεξεργασία στοιχείων. Η σύλληψη δείχνει νοητική αναπαράσταση, τον σχηματισμό μιας εικόνας.
Είναι άλλο πράγμα να συλλάβεις κάποιον στο μυαλό σου ως κλέφτη και άλλο να αποδείξεις ότι είναι κλέφτης (βλ ρ. εξελέγχω)