Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[Dwrina]

Dwrina, o Goodwin και ο Smyth απλώς εξηγούν πώς έχει προκύψει ο κατηγορηματικός προσδιορισμός και το κατηγορούμενο αντικειμένου, δηλ με παράλειψη κάποιου τύπου του "ειμί".

Μα, αυτοί δεν διακρίνουν μεταξύ των δύο.

Δηλ στον κατηγ.προσδιορισμό η μτχ που λειτουργούσε ως προσδιορισμός λείπει και έχει μείνει το επίθετο, ενώ στο κατ.αντικειμένου έχει παραλειφθεί η μτχ ή το απαρέμφατο που ήταν το πραγματικό συμπλήρωμα του ρήματος και έχει μείνει το επίθετο στη θέση του.

Δεν έρχονται σε κάποια συγκρουση με τη διάκριση που κάνουμε εμείς. Απλώς, τα ελληνικά συντακτικά δεν λένε πώς προήλθαν οι συντακτικές δομές.

Δηλαδή, θέλεις να πεις ότι στο παράδειγμα του Goodwin ἀθάνατον τὴν μνήμην καταλείψουσιν =  καταλείψουσιν  τὴν μνήμην οὖσαν ἀθάνατον το οὖσαν ήταν το πραγματικό συμπλήρωμα του καταλείψουσιν, το οποίο παραλείφθηκε και τη θέση του πήρε το ἀθάνατον επίσης ως συμπλήρωμα του ρήματος, άρα κατηγορούμενο,  ενώ στο ἐλαύνων τῷ ἵππῳ (ὄντι) ἱδροῦντι η μετοχή ὄντι ήταν απλώς προσδιορισμός -πού όμως και τι προσδιορισμός; - και όχι συμπλήρωμα, για αυτό και το ἱδροῦντι που παίρνει τη θέση του είναι απλώς προσδιορισμός, κατηγορηματικός, και όχι συμπλήρωμα – κατηγορούμενο; 

[PDE ads]

[apri]

Μα, αυτοί δεν διακρίνουν μεταξύ των δύο.

Αν εννοείς το κεφάλαιο όπου ο Smyth μιλάει γενικά για τη θέση του άρθρου σε σχέση με το επίθετο σε κατηγορηματική χρήση, όχι εκεί δεν κάνει διάκριση.
Ούτε χρησιμοποιεί ξεχωριστούς όρους για τον κατηγ. προσδιορισμό και το επιρρηματικό κατηγορούμενο.

Έχει όμως ξεχωριστή αναφορά στο κατηγορούμενο αντικειμένου, όπου μιλάει για δύο αιτιατικές που η μία συμπληρώνει το ρήμα ως εξωτερικό αντικείμενο και η δεύτερη ως κατηγορούμενο.
(δες παρεμπιπτόντως ότι έχει και το "παρέχω" με κατ.αντικ)
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0007%3Apart%3D4%3Achapter%3D42%3Asection%3D97%3Asubsection%3D92

Δηλαδή, θέλεις να πεις ότι στο παράδειγμα του Goodwin ἀθάνατον τὴν μνήμην καταλείψουσιν =  καταλείψουσιν  τὴν μνήμην οὖσαν ἀθάνατον το οὖσαν ήταν το πραγματικό συμπλήρωμα του καταλείψουσιν, το οποίο παραλείφθηκε και τη θέση του πήρε το ἀθάνατον επίσης ως συμπλήρωμα του ρήματος, άρα κατηγορούμενο,  ενώ στο ἐλαύνων τῷ ἵππῳ (ὄντι) ἱδροῦντι η μετοχή ὄντι ήταν απλώς προσδιορισμός -πού όμως και τι προσδιορισμός; - και όχι συμπλήρωμα, για αυτό και το ἱδροῦντι που παίρνει τη θέση του είναι απλώς προσδιορισμός, κατηγορηματικός, και όχι συμπλήρωμα – κατηγορούμενο; 

Ναι. Με βάση αυτά που λένε, αυτό πρέπει να έχει συμβεί.

Τι προσδιορισμός; Ε, εκεί που είναι, μάλλον ήταν επιθετικός προσδιορισμός.
 

[Dwrina]

Τι προσδιορισμός; Ε, εκεί που είναι, μάλλον ήταν επιθετικός προσδιορισμός.

Καλά, η συγκεκριμένη θέση της εννοούμενης μετοχής ὄντι είναι δικό μου λάθος.  Δεν γίνεται να ήταν επιθετικός, γιατί τότε θα ήταν επιθετικός προσδιορισμός και το ἱδροῦντι, το οποίο παίρνει τη θέση της, όταν η μετοχή παραλείπεται,  αλλά αυτό είναι κατηγορηματικός.

[apri]

Δεν γίνεται να ήταν επιθετικός, γιατί τότε θα ήταν επιθετικός προσδιορισμός και το ἱδροῦντι, το οποίο παίρνει τη θέση της, όταν η μετοχή παραλείπεται,  αλλά αυτό είναι κατηγορηματικός.

Όχι απαραίτητα.


Όταν παραλείπεται λχ απαρέμφατο του "ειμί"  (κι αυτό ξέρουμε ότι συμβαίνει γιατί έχουν σωθεί πλήρεις δομές) που ηταν έμμεσο αντικείμενο,  στη θέση του μένει το κατηγορούμενο που λειτουργεί πλέον ως κατηγ.αντικειμένου του ρήματος.
Δηλ φεύγει ρηματικό συμπλήρωμα (αντικείμενο) και μένει άλλος όρος να λειτουργεί ως ρηματικό συμπλήρωμα (κατηγορούμενο).
“πχ “σοφιστὴν ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα εἶναι”----->““σοφιστὴν ὀνομάζουσι τὸν ἄνδρα”

Αν ισχύει η ίδια λογική και στον κατηγ.προσδιορισμό, φεύγει η επιθετική μετοχή ως ονοματικός προσδιορισμός και μένει το κατηγορούμενο στη θέση του να λειτουργεί ως ονοματικός προσδιορισμός.
Απλώς έχει κατηγορηματική φύση λόγω της θέσης του στη βαθεία δομή της πρότασης.

Καλά, η συγκεκριμένη θέση της εννοούμενης μετοχής ὄντι είναι δικό μου λάθος.

Δεν είναι λάθος. Και ο κατηγορηματικός προσδιορισμός και το κατηγορούμενο αντικειμένου κανονικά έπονται του ονόματος στο οποίο αναφέρονται. Όταν προηγούνται, έχουν μετακινηθεί μπροστά για έμφαση.

[PDE ads]

[Dwrina]

Σε ευχαριστώ πολύ, apri!

[Dwrina]

δεόμεθα δὴ καὶ πατέρων καὶ μητέρων τῇ αὐτῇ ταύτῃ διανοίᾳ χρωμένους τὸν ἐπίλοιπον βίον διάγειν, καὶ εἰδέναι ὅτι οὐ θρηνοῦντες οὐδὲ ὀλοφυρόμενοι ἡμᾶς ἡμῖν μάλιστα χαριοῦνται, ἀλλ᾽ εἴ τις ἔστι τοῖς τετελευτηκόσιν αἴσθησις  τῶν ζώντων, οὕτως ἀχάριστοι εἶεν ἂν μάλιστα, ἑαυτούς τε κακοῦντες καὶ βαρέως φέροντες τὰς συμφοράς· κούφως δὲ καὶ μετρίως μάλιστ᾽ ἂν χαρίζοιντο:


Έχουμε το χαριοῦνται και το ἀχάριστοι εἶεν,  τα οποία είναι ρήματα  ευεργεσίας – αδικοπραγίας. Οπότε οι μετοχές που έχω με έντονη γραφή θα πρέπει να είναι κατηγορηματικές. Οι δεύτερες μετοχές όμως, κακοῦντες και  φέροντες, είναι επεξηγήσεις στο οὕτως. Ως επεξηγήσεις όμως  στο οὕτως, το οποίο λογικά εμπεριέχει υπόθεση (όπως και το επόμενο κούφως) γίνεται να είναι κατηγορηματικές και όχι υποθετικές; Αλλά, αν χαρακτηρίσω αυτές υποθετικές, θα πρέπει το ίδιο να κάνω και με τις άλλες, θρηνοῦντες και ὀλοφυρόμενοι. Οπότε; 

Μπορείτε να μου πείτε πρώτον,  ποιο είναι το σωστό συντακτικά και

δεύτερον, ποιος χαρακτηρισμός αρμόζει καλύτερα για τη σχολική διδασκαλία, γιατί έχω την αίσθηση ότι οι περισσότερο (αν όχι όλοι), θα τις χαρακτήριζαν υποθετικές. Πάντως το σίγουρο είναι ότι ό,τι ισχύει πρέπει να ισχύει και τα δύο ζεύγη μετοχών, σωστά; 

[apri]

Το "χαρίζομαι", αν κοιτάξεις στα λεξικά, θα δεις ότι παίρνει διάφορα συμπληρώματα, μεταξύ των οποίων κάποια που εκφράζουν τρόπο.

Αντιγράφω από το LSJ:

"....ὁ τρόπος ἐκφέρεται διὰ προσδιορισμοῦ κατὰ μετοχήν, χαρίζετο ... ἱερὰ ῥέζων Ὀδ. Α. 61, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 90, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 1045, Πλάτ. Πολ. 338Α, 426C, κλπ.· - ἢ συνηθέστερον διὰ δοτ. τρόπου, μήτε τί μοι ψεύδεσσι χαρίζετο, μὴ ζήτει εὔνοιαν ἢ χάριν διὰ ψευδολογιῶν, Ὀδ. Ξ. 387· οὕτω, χαρίζεσθαι φιλότητι Κ. 43, κλπ.· τῷ αὐτῷ, διὰ τοῦ αὐτοῦ τεχνάσματος, Θουκ. 3. 42· λόγῳ θωπεῦσαι καὶ ἔργῳ χ. Πλάτ. Θεαίτ."

Πρόκειται για τροπικές εκφράσεις που προβλέπονται από τη σημασία του ρήματος και συμπληρώνουν τη σημασία του, δηλ είναι συμπληρώματα του (και όχι προσαρτήματα που εμφανίζονται προαιρετικά).

Στο κείμενο λοιπόν οι δύο πρώτες μετοχές εκφράζουν τρόπο και συμπληρώνουν το "χαριούνται".
Δηλ είναι συμπληρωματικές/κατηγορηματικές μετοχές.

Οι άλλες δύο είναι πάλι τροπικές, αλλά επεξηγούν το τροπικό επίρρημα "ούτως" (κι αυτό κατά κάποιον τρόπο συμπληρώνει την περίφραση "αχάριστοι είεν αν"=ου χαρίζοιντο αν)

Άρα, στην ουσία, τροπικές είναι όλες, αλλά οι πρώτες δύο, επειδή συμπληρώνουν το ρήμα, τις λέμε κατηγορηματικές. Αν τις λέγαμε "συμπληρωματικές" (supplementary), όπως τα ξένα συντακτικά, θα ήταν πιο σαφές το πράγμα.

Και υποθετικές να τις πάρεις όλες, πάλι βγαίνει νόημα. Αλλά φοβάμαι ότι μαζεύονται πολλές υποθέσεις σε μια περίοδο και υπάρχει και το πρόβλημα ότι το "χαρίζομαι" περιλαμβάνεται στα ρήματα που παίρνουν κατηγορηματική μετοχή.

[Dwrina]

Πρόκειται για τροπικές εκφράσεις που προβλέπονται από τη σημασία του ρήματος και συμπληρώνουν τη σημασία του, δηλ είναι συμπληρώματα του (και όχι προσαρτήματα που εμφανίζονται προαιρετικά).

Στο κείμενο λοιπόν οι δύο πρώτες μετοχές εκφράζουν τρόπο και συμπληρώνουν το "χαριούνται".
Δηλ είναι συμπληρωματικές/κατηγορηματικές μετοχές.

Οι άλλες δύο είναι πάλι τροπικές, αλλά επεξηγούν το τροπικό επίρρημα "ούτως" (κι αυτό κατά κάποιον τρόπο συμπληρώνει την περίφραση "αχάριστοι είεν αν"=ου χαρίζοιντο αν)

Δεν μπορεί λοιπόν να είναι και αυτές κατηγορηματικές ως επεξήγηση στο οὕτως;

Και υποθετικές να τις πάρεις όλες, πάλι βγαίνει νόημα.

Και νόημα βγαίνει και συνηγορούν υπέρ των υποθετικών μετοχών ο μέλλοντας και η δυνητική ευκτική των προτάσεων στις οποίες ανήκουν. Αν όμως δεχόμαστε ότι οι μετοχές συμπληρώνουν το ρήμα (ή έστω επεξηγούν συμπλήρωμα ρήματος), δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστούν κατηγορηματικές, έτσι δεν είναι;

[apri]

Δεν μπορεί λοιπόν να είναι και αυτές κατηγορηματικές ως επεξήγηση στο οὕτως;

Κοίτα, η επεξήγηση/ παράθεση (appositive) είναι συντακτικά ισοδύναμη με τον όρο που προσδιορίζει (anchor) αλλά σε σχέση με τον όρο εξάρτησης τους.
Πχ η επεξήγηση/παράθεση του αντικειμένου ενός ρήματος έχει κι αυτή λειτουργία αντικειμένου σε σχέση με το ρήμα ή για την ακρίβεια, ισοδυναμεί συντακτικά με αυτό.
Όμως, όταν κάνουμε σύνταξη, λέμε μόνο ότι είναι επεξήγηση ή παράθεση, γιατί κάθε όρος μπορεί να έχει μόνο έναν σημασιοσυντακτικό ρόλο.

Άρα, πώς θα πούμε ότι μια μετοχή είναι κατηγορηματική (που είναι καθαρά συντακτικός όρος, δείχνει ότι η λέξη έχει κατηγορηματική λειτουργία), όταν αυτή επεξηγεί το συμπλήρωμα του ρήματος; Άλλωστε, δεν θα προκαλέσει μεγαλύτερη απορία πώς γίνεται μια κατηγορηματική μετοχή να επεξηγεί τροπικό επίρρημα; Θα πρέπει να πεις ότι η μετοχή λειτουργεί ως επιρρηματικό κατηγορούμενο, αλλά αυτό δεν υπάρχει στον -προβληματικό- ορισμό της κατηγορηματικής μετοχής. Θα μπλέξεις.
Νομίζω ότι είναι πιο απλό να πεις ότι είναι τροπικές μετοχές (σημασιολογικός όρος) που λειτουργούν ως επεξηγήσεις στο τροπικό επίρρημα.

Και νόημα βγαίνει και συνηγορούν υπέρ των υποθετικών μετοχών ο μέλλοντας και η δυνητική ευκτική των προτάσεων στις οποίες ανήκουν. Αν όμως δεχόμαστε ότι οι μετοχές συμπληρώνουν το ρήμα (ή έστω επεξηγούν συμπλήρωμα ρήματος), δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστούν κατηγορηματικές, έτσι δεν είναι;

Ναι, οι εγκλίσεις στις κύριες συνηγορούν, αν και η ύπαρξη υποθετικής πρότασης και δύο υποθετικών μετοχών με την ίδια απόδοση μου φαίνεται περίεργη.

Από την άλλη, το γεγονός ότι βάζει ως συμπλήρωμα τροπικό επίρρημα συνηγορεί στο ότι εκφράζουν τρόπο και οι μετοχές που το επεξηγούν. Χώρια που όπως φαίνεται στο λεξικό, οι εκφράσεις τρόπου συνηθίζονται με αυτό το ρήμα.

Δες εδώ και τη μετάφραση του perseus που τις αποδίδει τροπικά.
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0180%3Atext%3DMenex.%3Apage%3D248

We beseech both fathers and mothers to pass the rest of their lives holding to this same conviction, and to be well assured that it is not by mourning and lamenting us that they will gratify us most; nay, if the dead [248c] have any perception of the living, it is thus that they would gratify us least, by debasing themselves and bearing their sorrows with a heavy heart; whereas by a light-hearted and temperate demeanor they would gratify us most.

[Dwrina]

Κοίτα, η επεξήγηση/ παράθεση (appositive) είναι συντακτικά ισοδύναμη με τον όρο που προσδιορίζει (anchor) αλλά σε σχέση με τον όρο εξάρτησης τους.
Πχ η επεξήγηση/παράθεση του αντικειμένου ενός ρήματος έχει κι αυτή λειτουργία αντικειμένου σε σχέση με το ρήμα ή για την ακρίβεια, ισοδυναμεί συντακτικά με αυτό.

Ακριβώς! Για αυτό,  αν το οὕτως είναι συμπλήρωμα ρήματος (και όχι προαιρετικός επιρρηματικός προσδιορισμός), πρέπει να επεξηγείται από κατηγορηματική, δηλαδή συμπληρωματική μετοχή, και όχι από επιρρηματική τροπική, ώστε να η επεξήγηση να ισοδυναμεί συντακτικά με τον επεξηγούμενο όρο.

Άλλωστε, δεν θα προκαλέσει μεγαλύτερη απορία πώς γίνεται μια κατηγορηματική μετοχή να επεξηγεί τροπικό επίρρημα;

 Μα, αυτό μπορώ -νομίζω- να το εξηγήσω λέγοντας ότι η μετοχή θα πρέπει να χαρακτηριστεί ό,τι θα χαρακτηριζόταν, αν έλειπε το οὕτως. Αυτό δεν είναι το λογικό;

Οπότε ας θέσω λίγο διαφορετικά την ερώτησή μου: με την περίφραση ἀχάριστος εἰμί η μετοχή πρέπει να χαρακτηριστεί κατηγορηματική, δηλαδή συμπλήρωμα ρήματος, ή επιρρηματική τροπική;

 Αυτό όμως που δεν μου φαίνεται λογικό και για αυτό δεν μπορώ να το εξηγήσω με τίποτα στους μαθητές είναι  πώς γίνεται η μετοχή με το χαρίζομαι να είναι κατηγορηματική, γιατί είναι ρήμα ευεργεσίας, αλλά με το ἀχάριστος εἰμί, που έχει ακριβώς την αντίθετη σημασία, και άρα ανήκει στην ίδια κατηγορία ρημάτων (ευεργεσίας - αδικοπραγίας) να μην είναι κατηγορηματική αλλά επιρρηματική...

Τώρα, αν και οι 4 μετοχές, δηλαδή και αυτές από το χαρίζομαι, είναι καλύτερο στη σχολική διδασκαλία να χαρακτηριστούν τροπικές, δεν το ξέρω και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα μου: πώς θα χαρακτηρίζονταν από την πλειοψηφία των καθηγητών και κυρίως από την ΚΕΕ;  Ούφ! 

Πριν στείλω το μήνυμα, είπα να κοιτάξω στον Kuhner, γιατί θυμήθηκα ότι κάπου σε αυτόν είχα δει παράδειγμα κατηγορηματικής μετοχής ως επεξήγησης και τελικά ήταν ακριβώς αυτό το παράδειγμα, οὕτως ἀχάριστοι εἶεν ἂν μάλιστα, ἑαυτούς τε κακοῦντες καὶ βαρέως φέροντες τὰς συμφοράς, το οποίο ο Kuhner δίνει στη συμπληρωματική μετοχή και γράφει "πολλάκις η μετοχή κείται ως συμπλήρωμα ρήματος, προηγουμένου μεν, συνδεδεμένου όμως μετά δεικτικού". Βέβαια, δίνει και παραδείγματα με ρήματα τα οποία  δεν πρέπει να συντάσσονται με κατηγορηματική μετοχή, π.χ. τὴν ἐμβολὴν ὧδε ποιοῦνται, ἅμα μὲν λαθεῖν πειρώμενοι, ἄμα δὲ φθάσαι και διὰ τάδε δεῖν πολεμεῖν, ἢ ἀδικουμένους ἢ βοηθοῦντας ἠδικημένοις, και με μπερδεύει.

[apri]

Κάτσε, γιατί μάλλον σε έχω μπερδέψει.

Μια τροπική μετοχή μπορεί συντακτικά να λειτουργεί ως συμπλήρωμα σε ρήμα (αν συμπληρώνει τη σημασία του), ως προσάρτημα σε ρήμα (αν δίνει περισσότερες πληροφορίες για το ρήμα προαιρετικά) και ως επεξήγηση (δηλ ως προαιρετικό προσαρτημα) σε κάποια άλλη τροπική έκφραση.

Το πρώτο ζευγάρι μετοχών είναι τροπικές που συμπληρώνουν το ρήμα. Και σε αυτήν την περίπτωση τις λέμε συμπληρωματικές ή κατηγορηματικές.

Το δεύτερο ζευγάρι μετοχών είναι τροπικές που επεξηγούν το τροπικό επίρρημα "ούτως" ως προσάρτημά του.
Και ναι, αν έλειπε αυτό, θα ήταν αυτές συμπλήρωμα στην περίφραση, αλλά τώρα δεν είναι.
Δηλαδή, αν είχες ένα ειδικό απαρέμφατο να επεξηγεί μια δεικτική αντωνυμία/αντικείμενο του ρήματος, θα έλεγες ότι το απαρέμφατο εκτός από επεξηγηση είναι και συμπλήρωμα, επειδή αυτό θα ήταν, αν δεν υπήρχε η δεικτική αντωνυμία;
Δεν μου φαίνεται και πολύ σωστό και πάντως δεν συνηθίζεται.

Ο Kuhner με αυτό που γράφει στο απόσπασμα που παρέθεσες, δεν φαίνεται να θεωρεί τις μετοχές ως επεξηγήσεις στο "ούτως". Τις θεωρεί συμπλήρωμα στο ρήμα και το "ούτως" ως έναν όρο που απλώς συνδέεται με το ρήμα.
Την εποχή που έγραφε ο Kuhner δεν συνηθιζόταν να αναγνωρίζουν ως συμπληρώματα ρήματος επιρρηματικές φράσεις, οπότε είναι λογικό, αφού το ρήμα χρειαζόταν συμπλήρωμα, να αναζητά κάποια μετοχή.
Όμως, είναι εμφανές ότι το "ούτως" σχετίζεται σημασιολογικά με τις δύο μετοχές και δεν βρίσκεται τυχαία.

Το πρόβλημα είναι ότι το χωρίο αυτό αποδεικνύει πως ο ορισμός που δίνεται στην κατηγορηματική μετοχή είναι κατά το ήμισυ λάθος. Γιατί υποστηρίζεται πως μια μετοχή είναι κατηγορηματική,  επειδή λειτουργεί ως κατηγορούμενο ή κατηγορηματικός προσδιορισμός.
Στο χωρίο όμως αν πεις ότι οι δύο πρώτες μετοχές είναι κατηγορηματικοί προσδιορισμοί στο αντικείμενο του ρήματος, δεν εξηγείται πώς γίνεται οι δεύτερες να επεξηγούν το συμπλήρωμα του.
Με τη λογική του ορισμού θα έπρεπε να επεξηγούν έναν κατηγορηματικό προσδιορισμό, που όμως δεν υπάρχει.
Αν ο ορισμός έλεγε πως η μετοχή λειτουργεί ως κατηγορούμενο ή ως επιρρηματικό κατηγορούμενο, θα ήταν πιο εύστοχος, γιατί και τα δυο μπορούν να λειτουργήσουν ως συμπληρώματα κι αυτό φαίνεται και στα κείμενα. Γι' αυτό ο Goodwin και ο Smyth (φιλόλογοι των αρχών του προηγούμενου αιώνα) την λένε supplementary (συμπληρωματική) την κατηγορηματική μετοχή.

Τώρα καλείσαι με προβληματικό ορισμό να κάνεις σύνταξη και να πεις με δεμένα τα χέρια κάτι που να είναι σωστό και να μην μπερδέψει και τους μαθητές. Δύσκολη υπόθεση.
Φαντάζομαι ότι ο κάθε φιλόλογος θα αυτοσχεδιάσει, οπότε δεν μπορώ να προβλέψω τι θα πει.
Μπορώ μόνο να σου εξηγήσω συντακτικά τι συμβαίνει και τι θα έλεγα εγώ.
Ε, εγώ θα διάλεγα να πω τις πρώτες μετοχές κατηγορηματικές και τις δεύτερες τροπικές. Κι αν κάποιος ρωτούσε περισσότερα, θα έλεγα πως κάποιες κατηγορηματικές μετοχές εκφράζουν τρόπο (γι' αυτό τις μεταφράζουμε "με το να...") αλλά συνδέονται στενά με το ρήμα και γι' αυτό τις εντάσσουμε στις κατηγορηματικές.
Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο.

[Dwrina]

Δηλαδή, αν είχες ένα ειδικό απαρέμφατο να επεξηγεί μια δεικτική αντωνυμία/αντικείμενο του ρήματος, θα έλεγες ότι το απαρέμφατο εκτός από επεξηγηση είναι και συμπλήρωμα, επειδή αυτό θα ήταν, αν δεν υπήρχε η δεικτική αντωνυμία;
Δεν μου φαίνεται και πολύ σωστό και πάντως δεν συνηθίζεται.

Όχι,  δεν θα έλεγα ότι είναι συμπλήρωμα, αλλά θα έλεγα ότι είναι ειδικό απαρέμφατο ως επεξήγηση. Ένα ειδική απαρέμφατο και μια ειδική πρόταση παραμένουν ειδικό απαρέμφατο και ειδική πρόταση,  είτε είναι αντικείμενο ρήματος είτε επεξήγηση σε δεικτική αντωνυμία που είναι το αντικείμενο του ρήματος. Θέλω να πω, δεν αλλάζει το είδος του απαρεμφάτου ή της δευτ., γιατί επεξηγούν το αντικείμενο, αλλά δεν είναι τα ίδια αντικείμενα. Το είδος της μετοχής γιατί να αλλάξει; Αυτό είναι που δεν καταλαβαίνω. 

Από την άλλη με αυτά που γράφεις είναι σαν μην διακρίνεις μεταξύ κατηγορηματικής και τροπικής μετοχής, αφού γράφεις "είναι τροπικές που συμπληρώνουν το ρήμα. Και σε αυτήν την περίπτωση τις λέμε συμπληρωματικές ή κατηγορηματικές", και αυτό είναι μάλλον που έχει προκαλέσει τη σύγχυση. Γιατί αυτές τις μετοχές που χαρακτηρίζουμε τροπικές τις έχουν και τα ξενόγλωσσα Συντακτικά στις επιρρηματικές, δηλαδή σε άλλο είδος μετοχών από ό,τι τις συμπληρωματικές. 

Ο Kuhner με αυτό που γράφει στο απόσπασμα που παρέθεσες, δεν φαίνεται να θεωρεί τις μετοχές ως επεξηγήσεις στο "ούτως". Τις θεωρεί συμπλήρωμα στο ρήμα και το "ούτως" ως έναν όρο που απλώς συνδέεται με το ρήμα.

Από τη διατύπωσή του δεν μπορώ να καταλάβω τι ακριβώς εννοεί και αν θεωρεί ότι οι μετοχές επεξηγούν το δεικτικό, αλλά, αν τις θεωρεί  απευθείας συμπλήρωμα ρήματος, θα τις χώριζε με κόμμα;

[apri]

Όχι,  δεν θα έλεγα ότι είναι συμπλήρωμα, αλλά θα έλεγα ότι είναι ειδικό απαρέμφατο ως επεξήγηση. Ένα ειδική απαρέμφατο και μια ειδική πρόταση παραμένουν ειδικό απαρέμφατο και ειδική πρόταση,  είτε είναι αντικείμενο ρήματος είτε επεξήγηση σε δεικτική αντωνυμία που είναι το αντικείμενο του ρήματος. Θέλω να πω, δεν αλλάζει το είδος του απαρεμφάτου ή της δευτ., γιατί επεξηγούν το αντικείμενο, αλλά δεν είναι τα ίδια αντικείμενα. Το είδος της μετοχής γιατί να αλλάξει; Αυτό είναι που δεν καταλαβαίνω. 

Αυτό ακριβώς. Θα έλεγες ότι είναι ειδικό απαρέμφατο. Αλλά ο όρος "ειδικό απαρέμφατο" είναι σημασιολογικός, δείχνει τι εκφράζει το απαρέμφατο και όχι τι συντακτικό ρόλο παίζει.
Ομοίως και μια τροπική μετοχή εκφράζει τρόπο, αλλά συντακτικά μπορεί να είναι διάφορα πράγματα και όχι μόνο ο κλασικός επιρρηματικός προσδιορισμός που προσδιορίζει προαιρετικά το ρήμα.
Άρα, δεν υπάρχει πρόβλημα να πεις ότι μια επεξήγηση είναι ειδικό απαρέμφατο ή τροπική μετοχή, γιατί είναι σημασιολογικοί όροι.

Η ιδιαιτερότητα με την "κατηγορηματική" (ή "συμπληρωματική") μετοχή όμως είναι ότι ως όρος δείχνει συντακτικό ρόλο. Δηλαδή, θα είναι περίεργο να πεις ότι η μετοχή είναι συμπληρωματική, ενώ παίζει τον ρόλο της επεξήγησης (που δεν είναι συμπλήρωμα).

Δεν ξέρω αν τελικά ο Kuhner έχει κάτι τέτοιο στο μυαλό του (δεν φαίνεται παντως από τη διατύπωσή του) αλλά έχω ισχυρές επιφυλάξεις αν είναι σωστό να ειπωθεί.

Από την άλλη με αυτά που γράφεις είναι σαν μην διακρίνεις μεταξύ κατηγορηματικής και τροπικής μετοχής, αφού γράφεις "είναι τροπικές που συμπληρώνουν το ρήμα. Και σε αυτήν την περίπτωση τις λέμε συμπληρωματικές ή κατηγορηματικές", και αυτό είναι μάλλον που έχει προκαλέσει τη σύγχυση. Γιατί αυτές τις μετοχές που χαρακτηρίζουμε τροπικές τις έχουν και τα ξενόγλωσσα Συντακτικά στις επιρρηματικές, δηλαδή σε άλλο είδος μετοχών από ό,τι τις συμπληρωματικές. 

Αυτές τις επιρρηματικές μετοχές που έχουν ξεχωριστά είναι αυτές που λειτουργούν ως προσάρτημα στο ρήμα, δηλαδή εμφανίζονται προαιρετικά δίπλα στο ρήμα για να δώσουν κάποιες επιρρηματικές πληροφορίες.


Ένα συμπλήρωμα τώρα μπορεί να έχει διάφορες μορφές, αρκεί να συμπληρώνει την έννοια της λέξης που προσδιορίζει. Στην περίπτωση που μιλάμε για συμπλήρωμα του ρήματος μπορεί να είναι αντικείμενο, μπορεί να είναι κατηγορούμενο, μπορεί μια προθετική ή επιρρηματική φράση.
Δηλαδή, για να καταλάβεις, στο νεότερο συντακτικό στην πρόταση "μίλησα στη Μαρία" ο εμπρόθετος του τόπου θεωρείται συμπλήρωμα και μάλιστα έμμεσο αντικείμενο.
Στην πρόταση "πήγα στο σινεμά", ο εμπρόθετος του τόπου θεωρείται πως λειτουργεί ως συμπλήρωμα στο ρήμα γιατί προβλέπεται από τη σύνταξη του ρήματος κίνησης να υπάρχει έκφραση τόπου.

Εγώ βέβαια δεν προτείνω να πάμε τόσο μακριά στη σύνταξη στα αρχαία ελληνικά. Όμως, είναι γεγονός ότι σε αρκετά από τα ρήματα που παίρνουν ως συμπλήρωμα μετοχή (πχ ρήματα ευεργεσίας, καμάτου, έναρξης, υστέρησης) η μετοχή αυτή εκφράζει τρόπο κι αυτό φαίνεται και στη μετάφραση.
Με βάση το νεότερο συντακτικό δεν υπάρχει πρόβλημα, γιατί ένα συμπλήρωμα μπορεί να έχει επιρρηματική σημασία. Και τα παλιά συντακτικά του Smyth και του Goodwin, αφού μιλάνε κι αυτά για συμπλήρωμα (κι ας μη διευκρινίζουν τι είδους), συνηγορούν σ' αυτήν την προσέγγιση.

Με βάση τα ελληνικά συντακτικά όμως υπάρχει πρόβλημα, γιατί λένε ότι η μετοχή πρέπει να λειτουργεί ως κατηγορούμενο ή ως κατηγορηματικός προσδιορισμός, αλλά σε μετοχές δίπλα σε τέτοια ρήματα αυτό δεν ισχύει.
Δηλαδή, πώς θα πούμε μια μετοχή που επεξηγεί το "ούτως" κατηγορηματική, αφού βάσει ορισμού θεωρούμε ότι μια κατηγορηματική μετοχή δεν μπορεί να εκφράζει επιρρηματική σημασία;
Πώς θα πούμε ότι επεξηγεί το συμπλήρωμα του ρήματος, αφού το παλιό συντακτικό δεν αναφέρει πως μπορεί ένα επίρρημα να λειτουργεί ως συμπλήρωμα του ρήματος;

Γι' αυτό λέω ότι, για να συντάξεις το συγκεκριμένο απόσπασμα με το παλιό ελληνικό συντακτικό, βρίσκεσαι μπροστά σε αδιέξοδα.
Και γι' αυτό είπα ότι το μόνο που καλύπτεται να πεις είναι ότι το "ούτως" είναι επιρρηματικός του τρόπου που επεξηγείται από τροπικές μετοχές.
Δεν είναι η καλύτερη απάντηση, αλλά αυτή μπορείς να δώσεις με το συγκεκριμένο συντακτικό.

Από τη διατύπωσή του δεν μπορώ να καταλάβω τι ακριβώς εννοεί και αν θεωρεί ότι οι μετοχές επεξηγούν το δεικτικό, αλλά, αν τις θεωρεί  απευθείας συμπλήρωμα ρήματος, θα τις χώριζε με κόμμα;

Αυτό είναι μια καλή ερώτηση στην οποία θα έπρεπε να απαντήσει. Γιατί αυτό που λέει, τουλάχιστον όπως το λέει, δεν στέκει.
Εγώ καταλαβαίνω ότι δίνει μια αμήχανη απάντηση, γιατί δεν πάει το μυαλό του (ή δεν τολμά να πει) ότι μπορεί το επίρρημα να είναι το συμπλήρωμα που χρειάζεται η περίφραση.