Πρωτόκολλα πρόληψης και διαχείρισης ενδοσχολικής βίας (2024)

[Έσπερος]

Ανοίγω αυτή η συζήτηση γιατί το θέμα είναι παρα πολύ σοβαρό.
Ανακοινώθηκαν τα πρωτόκολλα.
Τα διαβάζω σιγά σιγά.
Δεν σχολιάζω πριν έχω πλήρη εικόνα γιατί αυτά που είδα δεν μου άρεσαν και πολύ.

[PDE ads]

[harac]

Τρία πρωτόκολλα για την ενδοσχολική βία  ανάρτησε το υπουργείο Παιδείας στην Ειδική Ψηφιακή Πλατφόρμα https://stop-bullying.gov.gr.
πηγή: esos
https://www.esos.gr/arthra/88020/ta-protokolla-toy-yp-paideias-gia-ti-endosholiki-bia

[Έσπερος]

1. Το έντυπο με τους ορισμούς, εξηγεί πολύ κατατοπιστικά τι ακριβώς είναι bullying σε σχέση κε άλλασ μορφες βίας καθ επιθετικότητας. Δεν κατανοώ όμως, γιατί από όλα αυτά, ασχολούμαστε μόνο με το bullying. Δηλαδή όλες οι άλλες συμπεριφορές δεν
απαιτούν σοβαρους χειρισμούς; Δηλαδή το βασικό πρόβλημα της συμπεριφοράς των παιδιών στα σχολεία ειναι το bullying?

2. Η κατηγοριοποίηση των περιστατικών ειναι σοκαριστική. Αυτά που αναφέρει ως μέτρια, ο κάθε φυσιολογικός άνθρωπος θα τα θωρούσε σοβαρα. Αυτά που αναφέρει ως σοβαρα,τα περισσότερα  ειναι εγκληματικές πράξεις και αλίμονο αν μείνουν στη δικαιοδοσία του σχολείου για να συζητάμε και να κάνουμε ψυχανάλυση του θύτη. Κανονικοποιουν αφύσικες και αντικοινωνικές συμπεριφορές υποβιβάζοντας τες σε μέτριας μορφής εκφοβισμο και απενοχοποιούν ακραίες πράξεις που κανονικά ειναι αρμοδιότητα άλλων αρχων, μετατρέποντας τες σε θέματα σχολικής διαχείρισης.

3. Τα μισά περιστατικά που αναφέρει γίνονται στο διαδίκτυο επομένως εκτός σχολείου. Τα παιδί έχουν γονείς, είτε ειναι θύτες, είτε ειναι θύματα. Ας τα φροντίσουν οι γονείς τους. Δεν γίνεται περιστατικά τξς ιδιωτικής ζωής των παιδιών, και μάλιστα αξιόποινες πράξεις, να απαιτούν διαχείριση του σχολείου.

4. Πουθενά δεν αναφέρεται καμία ποινή.

[erietta]

Έσπερος, αυτά στάλθηκαν σε σχολεία και πότε; εμείς δεν έχουμε ιδέα. Μήπως τα βγάλανε τώρα στις διακοπές για να προλάβουν τις αντιδράσεις, συνήθης τακτική, σαν το διαζύγιο Οικονομάκου ένα πράγμα...
Τώρα τα είδα στο esos. Αρμόδιος εκπαιδευτικός είναι να θεωρήσω ο Σύμβουλος Σχολικής Ζωής;
Λοιπόν, θα σας πω πώς λύθηκε στο δικό μου σχολείο ήπιο περιστατικό (που γίνεται όμως συχνά).
Μου το λέει ο μαθητής, το αναφέρω στον υπεύθυνο, ο υπεύθυνος καλεί τον μαθητή που κατηγορείται ότι κοροϊδεύει συμμαθητή του, ο μαθητής το αρνείται, το περιστατικό θεωρείται λήξαν.....

[PDE ads]

[ΤΚ]

Να ρωτήσω κάτι : αν κάποιος ορίστηκε φέτος ως υπεύθυνος εκπαιδευτικός της πλατφόρμας bullying, πόσο καιρό διαρκεί η "θητεία"του; Είναι μέχρι το τέλος της σχολικής χρονιάς; ή ισχύει κάτι άλλο;

[Έσπερος]

Έσπερος, αυτά στάλθηκαν σε σχολεία και πότε; εμείς δεν έχουμε ιδέα. Μήπως τα βγάλανε τώρα στις διακοπές για να προλάβουν τις αντιδράσεις, συνήθης τακτική, σαν το διαζύγιο Οικονομάκου ένα πράγμα...
Τώρα τα είδα στο esos. Αρμόδιος εκπαιδευτικός είναι να θεωρήσω ο Σύμβουλος Σχολικής Ζωής;
Λοιπόν, θα σας πω πώς λύθηκε στο δικό μου σχολείο ήπιο περιστατικό (που γίνεται όμως συχνά).
Μου το λέει ο μαθητής, το αναφέρω στον υπεύθυνο, ο υπεύθυνος καλεί τον μαθητή που κατηγορείται ότι κοροϊδεύει συμμαθητή του, ο μαθητής το αρνείται, το περιστατικό θεωρείται λήξαν.....

Μα πώς αλλιώς θα λυνόταν περιστατικό σαν αυτό που αναφέρεις;αν η κοροϊδία δεν υποπέσει στην αντίληψη των εκπαιδευτικών, φυσικά θα το αρνηθούν. Εξάλλου αυτή είναι και η πιο ύπουλη μορφή εκφοβισμού, διότι δεν παρατηρείται εύκολα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σταματήσει μόνο αν μάθει το υπόλοιπο τμήμα να απομονώνει αυτούς που κοροϊδευουν.

[leon.]

Αν η διεύθυνση (κι ο σύλλογος) δε ρίχνει αποβολές, ώστε να μένουν από απουσίες ή αλλαγή σχολείου, στα μπουμπούκια που πουλάν νταηλίκι (κατά κόρον ανήλικοι χρυσαυγίτες) τότε σε λίγο δε θα υπάρχει καν σχολείο. Φυσικά κατά κει πάμε. Όσον αφορά το υπουργείο αυτό μας έχει τελείως απροστάτευτους απέναντι σε μαινόμενους γονείς (κι οι ίδιοι χρυσαυγίτες συνήθως) νταήδων μαθητών. Όχι μόνον απροστάτευτους αλλά τους ενισχύει κιόλας να μας απειλούν θρασύτατα. Τα δε πρωτόκολλα να μην πω πού να τα βάλουν αυτοί οι ανεύθυνοι που τα συνέταξαν...

[Έσπερος]

Αν η διεύθυνση (κι ο σύλλογος) δε ρίχνει αποβολές, ώστε να μένουν από απουσίες ή αλλαγή σχολείου, στα μπουμπούκια που πουλάν νταηλίκι (κατά κόρον ανήλικοι χρυσαυγίτες) τότε σε λίγο δε θα υπάρχει καν σχολείο. Φυσικά κατά κει πάμε. Όσον αφορά το υπουργείο αυτό μας έχει τελείως απροστάτευτους απέναντι σε μαινόμενους γονείς (κι οι ίδιοι χρυσαυγίτες συνήθως) νταήδων μαθητών. Όχι μόνον απροστάτευτους αλλά τους ενισχύει κιόλας να μας απειλούν θρασύτατα. Τα δε πρωτόκολλα να μην πω πού να τα βάλουν αυτοί οι ανεύθυνοι που τα συνέταξαν...

Το θέμα είναι ότι στην πρωτοβάθμια δεν υπάρχουν ποινές και στα παιδιά παγιώνονται αρνητικές συμπεριφορές και παρενόχλησης μαθήματος και βίας προς συμμαθητές και εκφοβισμού. Μετά είναι αργά. Έχουμε ενοχοποιήσει τόσο πολύ επίσης την έννοια της ποινής. «παιδαγωγικά μέτρα». Ντρεπόμαστε να πούμε και την λέξη. Δεν είναι παιδαγωγικά μέτρα. Είναι ποινές στις οποίες καταφεύγουμε όταν τα παιδαγωγικά μέτρα έχουν αποτύχει.
Υπάρχει και μερίδα εκπαιδευτικών του προοδευτικού χώρου, που ακούνε για ποινές και κανονισμούς και παθαίνουν αλλεργικό σοκ. Υποτίθεται ότι αυτά είναι μέτρα καταστολής και η καταστολή γεννα βία και τα παιδιά δεν είναι έτσι επειδή έτσι τα έμαθαν οι γονείς τους, αλλά η κακούργα κοινωνία και η ανεργία και οι πολλές ώρες εργασίας κλπ. Να πάρουμε λέει μέτρα πρόληψης και όλα θα φτιαχτούν. Τρελαίνομαι όταν τα ακούω. Λες και όποιος προτείνει 2-3 μέρες αποβολή είναι ψυχοπαθής βασανιστής παιδιών ας πούμε. Θα πεις στο 13χρονο ότι η συμπεριφορά του παραβιάζει τον κανονισμό του σχολείου, και χέστηκε, για να μην πω κάτι πιο βαρύ. Τόσα χρόνια ήξερε ότι αν κάνει κάτι, θα μιλήσουν με τους γονείς του οι οποίοι είτε θα τραμπουκίζουν, είτε θα πουλήσουν τρελίτσα «ενταξει παιδιά είναι, έτσι κάνουν τα αγόρια» ή θα βάλουν τα κλάματα γιατί τα έχουν δοκιμάσει όλα και «αχ το παιδί μου μέχρι πέρσι ήταν τόσο γλυκό και τρυφερό και δεν ξέρω τι έπαθε». Και δεν θα γίνει τίποτα. Αν δεν ζοριστεί ο γονιός του δημοτικού με συνέπειες της συμπεριφοράς του παιδιού του, δεν θα βάλει μυαλό. Έχουμε μια κοινωνία πιυ επι τούτου μεγαλώνει κακομαθημένα που μπορούν να λενε καθ να κάνουν ο,τι θέλουν, χωρίς κανεις να επιτρέπεται να τους κάνει παρατήρηση.

[harac]

Συμφωνώ. Πρέπει να μπαίνουν όρια από το δημοτικό.

[Έσπερος]

Συμφωνώ. Πρέπει να μπαίνουν όρια από το δημοτικό.

Όρια όχι στα λόγια. Όρια με πράξεις. Δεν γίνεται να θεωρούν ότι είμαστε αδύναμοι και μπορούν να κάνουν ο,τι θέλουν. Ούτε γίνεται να θεωρούμε τεράστιο κατόρθωμα να σέβεται ένα παιδί κάποιους βασικούς κανόνες. Δεν λέμε να είναι ακούνητα στην καρέκλα, να μην
ψιθυρίζουν και να μην
πετάγονται. Αυτό να δεχτούμε ότι κάποια παιδιά δεν μπορούν να το κάνουν για πολλή ώρα. Έχουμε αποδεχτεί παρεκκλίνουσες συμπεριφορές  σαν φυσιολογικές, θεωρώντας ότι είναι φυσάει αδύνατον για καποια παιδιά να φερθούν αλλιώς. Μείνε λοιπόν μια φορά σπίτι με άδεια γιατί το παιδί σου δεν μπορεί να κάτσει ησυχα σε μια δραστηριότητα και τον απέκλεισαν, για να δούμε την επόμενη φορά.

[ppil]

[...]
Λοιπόν, θα σας πω πώς λύθηκε στο δικό μου σχολείο ήπιο περιστατικό (που γίνεται όμως συχνά).
Μου το λέει ο μαθητής, το αναφέρω στον υπεύθυνο, ο υπεύθυνος καλεί τον μαθητή που κατηγορείται ότι κοροϊδεύει συμμαθητή του, ο μαθητής το αρνείται, το περιστατικό θεωρείται λήξαν.....

Μα πώς αλλιώς θα λυνόταν περιστατικό σαν αυτό που αναφέρεις;αν η κοροϊδία δεν υποπέσει στην αντίληψη των εκπαιδευτικών, φυσικά θα το αρνηθούν. Εξάλλου αυτή είναι και η πιο ύπουλη μορφή εκφοβισμού, διότι δεν παρατηρείται εύκολα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σταματήσει μόνο αν μάθει το υπόλοιπο τμήμα να απομονώνει αυτούς που κοροϊδευουν.

Σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν πέρσι στο σχολείο μας ο μαθητής γνωρίζει πως απευθύνεται στον ΣΣΖ. Ο ΣΣΖ εξετάζει την κατηγορία, ρωτάει αν είναι η πρώτη φορά, για ποιους λόγους θεωρεί ο μαθητής πως έχει στοχοποιηθεί, αν είναι μόνο αυτό το άτομο που έχει την απρεπή συμπεριφορά, ποια ήταν η σχέση στο παρελθόν, μαθαίνει διακριτικά αυτόπτες μάρτυρες (καθηγητές ή μαθητές) και υπόσχεται πως θα κάνει τα δέοντα στον μαθητή, τον οποίο και συμβουλεύει και κρατά επαφή μαζί του. Στη συνέχεια και άμεσα μιλάει με τον υπεύθυνο τάξης, με τους υπόλοιπους καθηγητές και ενημερώνεται για το προφίλ των εμπλεκόμενων μαθητών (αποβολές, επιμέλεια, αλληλεγγύη, άλλα θέματα που υπήρξαν στο παρελθόν). Επόμενη φάση, καλεί τον μαθητή παραβάτη και τον ενημερώνει για το τι έπεσε στην αντίληψή του δίνοντάς του την ευκαιρία να απολογηθεί, χωρίς όμως να κάνει πως δεν υπάρχει παράβαση. Εδώ χρησιμοποιεί όλους τους ψυχολογικούς τρόπους που μπορεί ώστε να τον κάνει να ομολογήσει το γιατί της παράβασης. Στη σπάνια περίπτωση που ψεύδεται ο μαθητής, αλλά ακόμη και αν ομολογήσει καλεί συμμαθητές των δυο παιδιών και ερωτά για το πως βλέπουν οι ίδιοι την κατάσταση και τι έχουν να προτείνουν. Η συγκεκριμένη φάση, αντίθετα με τις προηγούμενες έχει εμπιστευτικό χαρακτήρα (όχι η κλήση των μαθητών, τα όσα λέγονται). Στο τέλος καλεί εκ νέου των μαθητή που παραπονέθηκε και τον ενημερώνει για πιθανούς κακούς χειρισμούς του, τον επικροτεί για το σωστό και του εξηγεί πως θα παρακολουθεί την πορεία αν είναι κάτι ασήμαντο ή τι θα κάνει αν είναι σημαντικό. Σε κάθε περίπτωση έχει δημιουργηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης, συμβουλευτικού τύπου. Αν όντως είναι ασήμαντο, ενημερώνει το άλλο παιδί πως έχει απαιτήσεις από αυτό, πως περιμένει να σεβαστεί όχι μόνο τους συμμαθητές του φυσικά αλλά και τον ίδιο τον ΣΣΖ και φιλικά τον συμβουλεύει. Αν είναι σημαντικό, ενημερώνει τους γονείς τηλ και επιδιώκει και συνάντηση μαζί τους. Αν δε υπάρχει ανταπόκριση, κρατά μια πιο αυστηρή στάση στο τηλ. Συνεργάζεται μαζί τους και  συναποφασίζεται η τιμωρία του μαθητή (όχι οι καθιερωμένες ποινές αν είναι δυνατόν) και η στάση για να καταλάβει το λάθος του. Όλα αυτά χωρίς αγαπολογίες και χαδάκια, με φιλική μεν αλλά άκρως επαγγελματική στάση και με χρήση της ελάχιστης βέβαια εξουσίας που χρειάζεται.
Ο θεσμός του ΣΣΖ είναι ο μόνος που επικροτώ αλλά δεν είναι εφικτός ρόλος για κάθε εκπαιδευτικό. Τα μεταφρασμένα "πρωτόκολλα" τώρα είναι άλλη ιστορία και έχω να κάνω κουλουράκια...

[Scout]

Εγώ έχω μια απορία.

Ο "συστηματικός κοινωνικός αποκλεισμός" (που συγκαταλέγεται στα "μέτρια περιστατικά"), πώς ακριβώς ορίζεται, πώς τεκμαίρεται η καταγγελία του και τι μπορούν/οφείλουν να κάνουν οι εκπαιδευτικοί ή ο διευθυντής επ' αυτού;

Καλό μήνα και καλό Πάσχα!

[Έσπερος]

Σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν πέρσι στο σχολείο μας ο μαθητής γνωρίζει πως απευθύνεται στον ΣΣΖ. Ο ΣΣΖ εξετάζει την κατηγορία, ρωτάει αν είναι η πρώτη φορά, για ποιους λόγους θεωρεί ο μαθητής πως έχει στοχοποιηθεί, αν είναι μόνο αυτό το άτομο που έχει την απρεπή συμπεριφορά, ποια ήταν η σχέση στο παρελθόν, μαθαίνει διακριτικά αυτόπτες μάρτυρες (καθηγητές ή μαθητές) και υπόσχεται πως θα κάνει τα δέοντα στον μαθητή, τον οποίο και συμβουλεύει και κρατά επαφή μαζί του. Στη συνέχεια και άμεσα μιλάει με τον υπεύθυνο τάξης, με τους υπόλοιπους καθηγητές και ενημερώνεται για το προφίλ των εμπλεκόμενων μαθητών (αποβολές, επιμέλεια, αλληλεγγύη, άλλα θέματα που υπήρξαν στο παρελθόν). Επόμενη φάση, καλεί τον μαθητή παραβάτη και τον ενημερώνει για το τι έπεσε στην αντίληψή του δίνοντάς του την ευκαιρία να απολογηθεί, χωρίς όμως να κάνει πως δεν υπάρχει παράβαση. Εδώ χρησιμοποιεί όλους τους ψυχολογικούς τρόπους που μπορεί ώστε να τον κάνει να ομολογήσει το γιατί της παράβασης. Στη σπάνια περίπτωση που ψεύδεται ο μαθητής, αλλά ακόμη και αν ομολογήσει καλεί συμμαθητές των δυο παιδιών και ερωτά για το πως βλέπουν οι ίδιοι την κατάσταση και τι έχουν να προτείνουν. Η συγκεκριμένη φάση, αντίθετα με τις προηγούμενες έχει εμπιστευτικό χαρακτήρα (όχι η κλήση των μαθητών, τα όσα λέγονται). Στο τέλος καλεί εκ νέου των μαθητή που παραπονέθηκε και τον ενημερώνει για πιθανούς κακούς χειρισμούς του, τον επικροτεί για το σωστό και του εξηγεί πως θα παρακολουθεί την πορεία αν είναι κάτι ασήμαντο ή τι θα κάνει αν είναι σημαντικό. Σε κάθε περίπτωση έχει δημιουργηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης, συμβουλευτικού τύπου. Αν όντως είναι ασήμαντο, ενημερώνει το άλλο παιδί πως έχει απαιτήσεις από αυτό, πως περιμένει να σεβαστεί όχι μόνο τους συμμαθητές του φυσικά αλλά και τον ίδιο τον ΣΣΖ και φιλικά τον συμβουλεύει. Αν είναι σημαντικό, ενημερώνει τους γονείς τηλ και επιδιώκει και συνάντηση μαζί τους. Αν δε υπάρχει ανταπόκριση, κρατά μια πιο αυστηρή στάση στο τηλ. Συνεργάζεται μαζί τους και  συναποφασίζεται η τιμωρία του μαθητή (όχι οι καθιερωμένες ποινές αν είναι δυνατόν) και η στάση για να καταλάβει το λάθος του. Όλα αυτά χωρίς αγαπολογίες και χαδάκια, με φιλική μεν αλλά άκρως επαγγελματική στάση και με χρήση της ελάχιστης βέβαια εξουσίας που χρειάζεται.
Ο θεσμός του ΣΣΖ είναι ο μόνος που επικροτώ αλλά δεν είναι εφικτός ρόλος για κάθε εκπαιδευτικό. Τα μεταφρασμένα "πρωτόκολλα" τώρα είναι άλλη ιστορία και έχω να κάνω κουλουράκια...

Στο δικό σου σχολείο, οι μαθητές πηγαινουν απευθείας εκεί; Σε εμάς ποτέ δεν έχει απευθυνθεί κανένας μαθητής ούτε κανένας γονέας στον ΣΣΖ. Τα παιδιά γκρινιάζουν στους γονείς τους και οι γονείς τα λένε στον διευθυντή, γιατί για διαφόρους λόγους έχει περάσει και ότι ο διευθυντής είναι προσβάσιμος και οτι μόνο αυτός μπορει να επιλύσει τα προβλήματα. Μας έχει τύχει επίσης παιδιά να μεταφέρουν κάτι στους γονείς, και κατά τη διερεύνηση από το σχολείο, να το αρνούνται. Γενικά συμφωνώ ότι ο ρόλος του ΣΣΖ δεν είναι για όλους. Εγώ πχ δεν έχω καμία ικανότητα και καμία όρεξη να διαχειρίζομαι τέτοια περιστατικά, και για να πω την αλήθεια, με εκνευρίζουν. Θεωρώ ότι όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα, τον τρώνε οι κότες, και το εννοώ για τα παιδιά που έχουν πάντα να καταμαρτυρήσουν κάτι για τους άλλους. Στην εποχή μας, όλοι ξέραμε με ποιους να κάνυμε παρέα και κανείς δεν ενολούσε κανέναν. Αν κάποιοι επιμένουν να τριγυρίζουν παιδιά με ενοχλητική συμπεριφορά και δεν έχουν κριτήριο, και μετά διαμαρτύρονται ότι τους ενοχλούνε, μήπως θα ήταν καλύτερα να μην έμπλεκαν με τέτοια άτομα; Δεν πηγαίνει κάποιος στα καλά καθούμενα να κοροιδέψει ένα παιδί συγκροτημένο που ξέρει να αποφεύγει τις κακοτοπιές. Τα σχολεία είναι πλέον ανυπόφορα για τα λίγα παιδιά που είναι μεγαλωμένα σωστά και είναι πολύ κουραστικό οι εκπαιδευτικοί να αναλώνουν τις δυνάμεις τους να μαζεύουν τα σπασμένα της  κάθε ασυνείδητης οικογένειας.

Πάντως και αυτό που περιγραφεις, πιο πολύ μου φαίνεται ότι είναι σε δουλειά να βρισκόμαστε για να φαίνεται ότι ασχοληθήκαμε. Δεν ξεριζώνονται οι νοοτορπίες που έχουν καλλιεργηθεί από τα σπίτια. Ειδικά όταν το παιδί έχει φτάσει στο Γυμνάσιο. Το θέμα είαι ο καθένας να προστατεύσει το παιδί του, να μάθει να απέχει από περίεργες παρέες. Αντί για αυτό όμως, βλέπεις ότι οι περισσότεροι ηρωοποιούν τους τραμπούκους.

[Scout]

Στην εποχή μας, όλοι ξέραμε με ποιους να κάνυμε παρέα και κανείς δεν ενολούσε κανέναν. Αν κάποιοι επιμένουν να τριγυρίζουν παιδιά με ενοχλητική συμπεριφορά και δεν έχουν κριτήριο, και μετά διαμαρτύρονται ότι τους ενοχλούνε, μήπως θα ήταν καλύτερα να μην έμπλεκαν με τέτοια άτομα; Δεν πηγαίνει κάποιος στα καλά καθούμενα να κοροιδέψει ένα παιδί συγκροτημένο που ξέρει να αποφεύγει τις κακοτοπιές. Τα σχολεία είναι πλέον ανυπόφορα για τα λίγα παιδιά που είναι μεγαλωμένα σωστά και είναι πολύ κουραστικό οι εκπαιδευτικοί να αναλώνουν τις δυνάμεις τους να μαζεύουν τα σπασμένα της  κάθε ασυνείδητης οικογένειας.

"Στην εποχή μας" ήταν πολύ πιο εύκολο να μάθεις το παιδί σου να διακρίνεται από ευθυκρισία και διορατικότητα, γιατί τότε ήταν πολύ πιο διακριτά τα ενδιαφέροντα, αλλά και οι συμπεριφορές. Σήμερα, που λίγο-πολύ υπάρχει πολιτισμική ομογενοποίηση, ένας χυλός με κοινά ενδιαφέροντα χαμηλού συνήθως επιπέδου, και σε ένα περιβάλλον ερεθισμάτων στο οποίο κυριαρχούν τα σόσιαλ και το Playstation, δεν είναι και τόσο εύκολο "να αποφύγεις τις κακοτοπιές", εκτός κι αν δεν σε ενοχλεί να περιθωριοποιηθείς τελείως ως έφηβος στο σχολείο. Γιατί αυτό θα συμβεί, μοιραία, όταν το 99% των παιδιών ασχολείται με τα ίδια πράγματα.