0 μέλη και 1 επισκέπτης διαβάζουν αυτό το θέμα.
Ο Μπαμπινιώτης γράφει:«Ο αέρας έσβησε τα κεριά.Τα κεριά έσβησαν (από τον αέρα). Στις αμετάβατες χρήσεις ο σημασιολογικός ρόλος του υποκειμένου (ο ρόλος του δέκτη) είναι ο ίδιος με τον ρόλο του αντικειμένου στη μεταβατική χρήση, όπως ακριβώς συμβαίνει με την παθητικοποίηση.»Δεν γράφει όμως τίποτα για τον σημασιολογικό ρόλο του υποκειμένου της μεταβατικής χρήσης* και δεν διευκρινίζει τον συντακτικό ρόλο που θα έχει αυτό στην αμετάβατη. Επίσης δεν είναι σαφές αν στην αμετάβατη χρήση του το ρήμα μπορεί να θεωρηθεί παθητικής διάθεσης. Σύμφωνα με αυτά που γράφει σε άλλο σημείο, φαίνεται ότι ο «αέρας» (μη έμψυχο ον) έχει τον σημασιολογικό ρόλο της αιτίας (γιατί η δράση δεν ελέγχεται συνειδητά). *Πρόσεξα ότι παρακάτω κάνει λόγο για δράστη με λειτουργία υποκειμένου στη μεταβατική χρήση. Αλλά αυτό δεν ταιριάζει με τον "αέρα", που είναι άψυχο. Τέλος πάντων, μπορεί να θεωρηθεί το ρήμα στην αμετάβατη χρήση παθητικής διάθεσης και το «από τον αέρα» ποιητικό αίτιο; Και αν είχαμε «Η Μαρία έσβησε τα κεριά - Τα κεριά έσβησαν από τη Μάρια», όπου η Μαρία πρέπει να είναι ο δράστης (αφού ελέγχει συνειδητά τη δράση) τότε θα λέγαμε το «από τη Μαρία» ποιητικό αίτιο; Ή για να αναγνωρίσουμε ποιητικό αίτιο το ρήμα πρέπει να είναι παθητικής (ή μεσοπαθητικής -δεν ξέρω πώς ακριβώς λέγεται στη ν.ε. – φωνής;)Η διαφορά αυτών των ρημάτων, που ονομάζονται εργαστικά, από τα μεταβιβαστικά (τα οποία εξετάζει αμέσως μετά) είναι ότι στα πρώτα η βασική χρήση είναι η μεταβατική, ενώ στα δεύτερα η αμετάβατη; Η μοναδική άλλη διαφορά που βλέπω είναι ότι στα εργαστικά (που δεν καταλαβαίνω και τι σημαίνει ο όρος) ο δράστης (/αιτία;)-υποκείμενο της μεταβατικής χρήσης, θα αποδίδεται στην αμετάβατη πάντοτε με "από + αιτιατική" (όπως και αν χαρακτηρίζεται αυτός ο εμπρόθετος), ενώ στα μεταβιβαστικά ο δράστης / αιτία - υποκείμενο της μεταβατικής χρήσης μπορεί να διατυπωθεί με διάφορους τρόπους στην αμετάβατη.
Τι διάθεση έχουν τα εργαστικά ρήματα, όταν είναι αμετάβατα;Δείχνουν αλλαγή κατάστασης του υποκειμένου (άρα, δεν είναι ουδέτερη η διάθεση), που δεν προκαλείται όμως από το ίδιο (άρα, δεν είναι μέση διάθεση), αλλά από κάποιο εξωτερικό αίτιο. Άρα, μιλάμε για παθητική διάθεση.
Μήπως λοιπόν το ότι έχουν παθητική διάθεση είναι και αυτό μια διαφορά τους από τα μεταβιβαστικά;Τα μεταβιβαστικά, αν δεν κάνω λάθος, δεν έχουν παθητική διάθεση, δηλαδή δεν μπορούμε να πούμε "τα παιδιά μεγάλωσαν πλουσιοπάροχα από τους γονείς". Ή μήπως μπορούμε, αλλά ο εμπρόθετος δηλώνει την αιτία;
Και κάτι άλλο· τα εργαστικά ρήμάτα μπορούν σε κάποιες περιπτώσεις (ή κάποια από αυτά) να χρησιμοποιηθούν και σε παθητική σύνταξη, δηλαδή, "το κερί σβήστηκε από τον Γιάννη", "η πόρτα ανοίχθηκε από την Μαρία / από τον αέρα". Γενικά, μπορεί να ζητηθεί με αυτά τα ρήματα μετατροπή της σύνταξης από ενεργητική σε παθητική; Με τα μεταβιβαστικά νομίζω πώς όχι.
Έχουμε δύο προτάσεις α) "Ο Γιάννης φορτώθηκε αυτήν την υποχρέωση". β) "Αυτή η υποχρέωση φορτώθηκε στον Γιάννη από τον πατέρα του". Η σύνταξη στην δεύτερη πρόταση είναι παρόμοια με τη σύνταξη στην πρόταση "Το εμπόρευμα φορτώθηκε (από τους ναύτες) στο πλοίο", όπου έχουμε ξεκάθαρα παθητική σύνταξη με αντίστοιχη ενεργητική "οι ναύτες φόρτωσαν το εμπόρευμα στο πλοίο". Στην πρώτη πρόταση τι ακριβώς σύνταξη έχουμε και ποια η διαφορά της από τη δεύτερη;