Μουσικά αφιερώματα

[Damien]

Modest Mussorgsky


Pictures at an Exhibition: The Old Castle

To πιο φημισμενο εργο για πιανο του ρωσου μουσικου:

http://www.youtube.com/watch?v=EUEvLWHWr-I


Εδω σε υποβλητικη διασκευη για ορχηστρικο συνολο, με εξαιρετικη εικαστικη εικονογραφηση:

http://www.youtube.com/watch?v=b2Ld65ZKaQ0

[PDE ads]

[desperino]

Επειδή δεν ξέρετε από Κέρκυρα, θα σας συστήσω τους
Κόρε Ύδρο. - Όχι πια Έρωτες (2006)

Τώρα μάθαμε. 

Να συμπληρώσω λίγα λόγια, αυτά και άλλα μπορείτε να τα βρείτε στο site τους:

Οι Κόρε Ύδρο είναι Κερκυραίοι  με «σκοτεινή αλλά και ωμή στιχουργική (επιρροές από Καρυωτάκη και Εμπειρίκο)που διαφοροποιείται αρκετά από τα καθιερωμένα της ελληνόφωνης σκηνής και αποδίδει την ατμόσφαιρα της ελληνικής επαρχίας, και ήχο που συνδυάζει επιρροές από Χατζιδάκι αλλά και από τη δεκαετία του '80 (Smiths).»

να επιβεβαιώνουμε κάπου κάπου και τον προγραμματικό σκοπό  του τόπικ. 

[apri]

Αφιερωμένο στον πιο γοητευτικό ηθοποιό που πέρασε από αυτήν τη χώρα, τον Δημήτρη Χορν, που έφυγε σαν σήμερα πριν από 13 χρόνια. Βρε, πώς πέρασε ο καιρός...

Βιογραφικό σημείωμα σε πρώτο πρόσωπο

«Γεννήθηκα το 1921, στις 9 Μαρτίου, στην Αθήνα, Ο πατέρας μου λεγόταν Παντελής και η μητέρα μου Ευτέρπη. Έχω έναν αδελφό, τον Γιάννη, δέκα χρόνια μεγαλύτερό μου. Εγώ ήρθα στη ζωή μετά το θάνατο του μοναδικού κοριτσιού που είχαν οι γονείς μου, της Νανάς. Ο Γιάννης και η Νανά είχαν διαφορά ενός έτους. Όταν πέθανε η Νανά, σε ηλικία επτά ετών, ο πατέρας και η μητέρα θέλησαν να την αντικαταστήσουν. Περίμεναν, λοιπόν, ότι το παιδί που θα 'ρθει θα είναι κορίτσι. Δυστυχώς, δεν ήταν. Ήμουν εγώ!

Aπό τα έξι χρόνια μου και μετά δεν μπορώ να θυμηθώ τον εαυτό μου να μην είναι ερωτευμένος, δηλαδή συγκινημένος με κάποιο πρόσωπο. Θα 'λεγα πως ήμουν ερωτευμένος με τον έρωτα... Eνώ δηλαδή ήμουν ένα πολύ κεφάτο παιδί, ξαφνικά, μελαγχολούσα φοβερά κι έγραφα θλιμμένα ποιήματα. Mε μελαγχολούσαν αυτοί οι έρωτες... Ή η ζωή.

Πολλοί με ρωτούν αν το Χορν είναι το πραγματικό μου όνομα ή αν είναι ψευδώνυμο. Ομολογώ ότι αυτή η ερώτηση μ' έχει πολύ ταλαιπωρήσει. Είναι, όμως φυσικό να γεννιέται αυτή απορία στους ανθρώπους, αφού το όνομα Χορν δε μοιάζει καθόλου ελληνικό, Ναι, η καταγωγή μου από τη μεριά του πατέρα μου δεν είναι ελληνική. Ο παππούς μου ήταν Αυστριακός. Οι Χορν δεν είμαστε από τους Βαυαρούς που ήρθαν με τον Όθωνα. Ο πατέρας του πατέρα μου ήρθε πολύ αργότερα στην Ελλάδα. Ερωτεύτηκε τη γιαγιά μου, βέρα Ελληνοπούλα, και την παντρεύτηκε. Τα πρώτα χρόνια μετά το γάμο τους έζησαν στην Τεργέστη, Εκεί γεννήθηκαν και οι πατέρας μου και ο αδελφός του».

Η Δραματική Σχολή του Εθνικού
«Όταν ήμουν δεκατεσσάρων χρονών (...), στο θερινό θέατρο Παρκ, της οδού Χέυδεν, όπου ήταν εγκατεστημένος ο θίασος της μεγάλης Μαρίκας, ανέβασαν τη «Μαμά Κολιμπρί» του Μπατάιγ. Το έργο ήθελε κι ένα νέο της τότε ηλικίας μου και πήγα. Αυτή μάλιστα η εμφάνισή μου ενίσχυσε αφάνταστα τη διάθεση που είχα ήδη αρχίσει να έχω αναφορικά με το θέατρο. Και θα μου μείνει αξέχαστη αυτή η πρώτη μου επικοινωνία από τη σκηνή με το κοινό.
Ευτύχησα να έχω σπουδαίους δασκάλους. Τον Παπαγεωργίου, τον Βεάκη, τον Μουζενίδη, αλλά, κυρίως, τον Ροντήρη, στον οποίο χρωστάω πάρα πολλά και πάνω απ' όλα το φανατισμό μου. Αν δε φανατιστείς στα νιάτα σου, αν δε πιστέψεις δηλαδή, μ' όλη σου την ψυχή σ' αυτό που διάλεξες και αυτόν που σε καθοδηγεί, δεν κάνεις τίποτα ουσιαστικά».

«Το '45 πήγαμε τουρνέ θίασος Μανωλίδου - Αρώνη - Χορν. Χάλασε κόσμο! Η Αίγυπτος τότε ήταν χίλιες και μία νύχτες. Μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, πλούτος, βαμβάκια, πάμπλουτοι! Βασιλιάδες! Έπαιξα Άμλετ στην Κύπρο και την Αίγυπτο. Εξετάζοντας αναδρομικά τον εαυτό μου, με κάνει να μη λαχταρώ να επαναλάβω το ρόλο. Δεν ξανάπαιξα Άμλετ, γιατί ο φόβος έφερε την αποστροφή. Και η αποστροφή την αδιαφορία. Δε θέλω πια να ξαναπαίξω Άμλετ. Ύστερα, έχω δει 4-5 εξαίσιες ερμηνείες του. Τι παραπάνω θα μπορούσα να προσθέσω;»

Η Λαμπέτη και η «Οδός Ονείρων»
Στα 1952 είχε μόλις γυρίσει από την Αμερική. «Ο Γιώργος Παππάς είχε ήδη κλείσει συμφωνία με την Έλλη Λαμπέτη και οι δύο μαζί μου είπαν ν' αποτελέσουμε ένα καλλιτεχνικό τρίπτυχο. Δέχθηκα με ξεχωριστή ικανοποίηση και η συνεργασία εκείνη, που βασίστηκε σε μια αληθινά έξοχη θεατρική συνεννόηση, κράτησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια. (...) Με την Έλλη παίζαμε μαζί σε κάτι μουσικές κωμωδίες στο Ρεξ, στην Κατοχή. Ήταν μαθήτρια σε μια δραματική σχολή που είχε φτιάξει η Κοτοπούλη. Υπήρχε μια αντιπάθεια μεταξύ της Έλλης Λαμπέτη και εμού, ελεεινή. Δεν μπορούσε να υποφέρει ο ένας τον άλλον. Ξέρετε τι λένε, οι Γάλλοι, ότι το μίσος από τον έρωτα απέχει ένα βήμα».
(...) «Όταν ήμουν μικρός κι έβλεπα επιθεωρήσεις, διασκέδαζα πάρα πολύ κι ονειρευόμουν να κάνω κι εγώ κάτι ανάλογο κάποτε. Ο Μάνος Χατζιδάκις, που τον θαυμάζω και ως μεγάλο ταλέντο και ως σπουδαίο μυαλό, μου 'δωσε αυτήν την ευκαιρία. Και διασκέδασα πραγματικά πάρα πολύ. Η "Οδός Ονείρων" είχε το στοιχείο της αναζητήσεως. Και ήταν αυτό πολύ σημαντικό. Αν γραφτεί ποτέ η ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, ο ιστορικός πρέπει να σταθεί στην "Οδό Ονείρων"».

(Τα αποσπάσματα από εδώ: http://www.os3.gr/arhive_afieromata/gr_afieromata_Dimitris_Horn.html)




Και ένα τραγούδι από την εποχή που συνέθεταν μουσικοί σαν τον Χατζηδάκη και ερμήνευαν ηθοποιοί σαν τον Χορν, μια εποχή που  ο ηθοποιός σήμαινε φως...
http://www.youtube.com/watch?v=Mc09h0FRMGc

Ηθοποιός σημαίνει φως
Ηθοποιός σημαίνει φως
κι είναι καημός πολύ πικρός
και στεναγμός πολύ μικρός
Μίλησε, κλαις; Όχι δε λες
Μήπως πεινάς; Και τι να φας
Όλο γυρνάς, πες μου πού πας

Σ' αναζητώ στο χώρο αυτό
γιατί είμαι 'γω πολύ μικρός και θλιβερός, ηθοποιός
Θα παίξεις μια, θα παίξω δυο
Θα κλάψεις μια, θα κλάψω δυο
Σαν καλαμιά θα σ' αρνηθώ
Θα σκεπαστώ, θα τυλιχτώ
μ' άσπρο πανί, κι έλα πουλί, άσπρο πουλί
που θα καλεί τ' άλλο πουλί, το μαύρο πουλί
Παρηγοριά μες στην καρδιά
Υπομονή, αχ πώς πονεί
Κι ύστερα λες για δυο τρελές που μ' αγαπούν
γιατί σιωπούν, γιατί σιωπούν
Έλα στο φως, παίζω, θα δεις
Είμαι σοφός, μην απορείς, έλα στο φως, παίζω θα δεις

Ηθοποιός, ό,τι κι αν πεις
είναι καημός πολύ πικρός
και στεναγμός πολύ βαθύς
Ηθοποιός, είτε μωρός
είτε σοφός είμαι κι εγώ
Καθώς κι εσύ είσαι παιδί
που καρτερεί κάτι να δει

Πιες το κρασί, στάλα χρυσή
απ' την ψυχή ως την ψυχή
Πιες το κρασί στάλα χρυσή
απ' την ψυχή ως την ψυχή
Ως την ψυχή
Ως την ψυχή

[apri]

Ο χορός των μαχαιριών


Ξενοφώντος, Κύρου Ανάβασις [6.1.5]

ἐπεὶ δὲ σπονδαί τε ἐγένοντο καὶ ἐπαιάνισαν, ἀνέστησαν πρῶτον μὲν Θρᾷκες καὶ πρὸς αὐλὸν ὠρχήσαντο σὺν τοῖς ὅπλοις καὶ ἥλλοντο ὑψηλά τε καὶ κούφως καὶ ταῖς μαχαίραις ἐχρῶντο• τέλος δὲ ὁ ἕτερος τὸν ἕτερον παίει, ὡς πᾶσιν ἐδόκει [πεπληγέναι τὸν ἄνδρα]• ὁ δ᾽ ἔπεσε τεχνικῶς πως. [6.1.6] καὶ ἀνέκραγον οἱ Παφλαγόνες. καὶ ὁ μὲν σκυλεύσας τὰ ὅπλα τοῦ ἑτέρου ἐξῄει ᾄδων τὸν Σιτάλκαν• ἄλλοι δὲ τῶν Θρᾳκῶν τὸν ἕτερον ἐξέφερον ὡς τεθνηκότα• ἦν δὲ οὐδὲν πεπονθώς.

Μετάφραση (Γ. Ζευγώλη)
Όταν έκαμαν σπονδές και τραγούδησαν τον παιάνα, σηκώθηκαν πρώτοι κάποιοι στρατιώτες που ήταν από τη Θράκη και χόρεψαν οπλισμένοι,  ενώ έπαιζε η φλογέρα, και πηδούσαν ψηλά κι ελαφρά κάνοντας φιγούρες χορευτικές με τα μαχαίρια τους. Τέλος ο ένας χτυπάει τον άλλο και τον πληγώνει όπως νόμισαν όλοι. Ο πληγωμένος έπεσε στη γη με επιδέξιο τρόπο. Και οι Παφλαγόνες έβγαλαν δυνατές φωνές. Τότε ο νικητής έβγαλε τα όπλα του άλλου και τα πήρε και βγήκε από το μέρος που χόρευαν τραγουδώντας το τραγούδι του Σιτάλκα. Άλλοι Θράκες κουβάλησαν έξω το νικημένο που τάχα ήταν νεκρός, ενώ στην πραγματικότητα δεν είχε πάθει τίποτα.»




Το πιτσάκ’ είναι γνωστός χορός στον Πόντο από την αρχαία εποχή και η πλοκή του χορού είναι παρόμοια μ’ αυτήν που παρουσιάζει ο Ξενοφών στην Κύρου Ανάβαση, όταν χορεύθηκε από δύο Θράκες στην Ορντού (Κοτύωρα). Όπως και τότε, έτσι και στον Πόντο, ο χορός χορευόταν από δυο χορευτές που κρατούσαν μαχαίρια, με κατάληξη τον εικονικό θάνατο του ενός. Ο νικητής της διαμάχης κέρδιζε την καρδιά μιας νέας κοπέλας, για χάρη της οποίας και δίδονταν αυτή η διαμάχη. Ακολουθώντας τη μουσική πηδούσαν με λυγισμένα γόνατα και συνέκρουαν τα μαχαίρια ως μαχόμενοι πολεμιστές.
Πολλοί θεωρούν ότι το πιτσάκ’ (πιτσάκοιν ), κλείνει το χορό Σέρρα (πυρρίχιος), ο οποίος είναι ομαδικός, σημειώνοντας ότι δυο δυνατά παλικάρια συνεχίζουν την όρχηση και μετά τη Σέρρα, όταν οι υπόλοιποι χορευτές κουράζονταν και αποσύρονταν.


Να δούμε και ένα βιντεάκι με τον ποντιακό χορό.
http://www.youtube.com/watch?v=_9wrugyDIko&feature=related



Σημειωτέον ότι ο χορός των σπαθιών είναι ένας χορός, που απαντάται σε πάρα πολλές χώρες στον κόσμο σε διάφορες μορφές και με διαφορετικούς συμβολισμούς.

Στη Δύση, λέγεται ότι ξεκίνησε από ανάλογο χορό που χόρευαν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Βλ. λχ.
-Σκωτία
http://www.youtube.com/watch?v=Z2kcRvvbrxA

-Ιταλία
http://www.youtube.com/watch?v=O-uqPI7-pww&feature=related

-Αυστρία
http://www.youtube.com/watch?v=VToHTFQ_Yv4


Και άλλους ανατολικούς χορούς των σπαθιών
Βλ. Ινδία
http://www.youtube.com/watch?v=M8-GgXBDao0&feature=related
 
Χορός Βεδουίνων
http://www.youtube.com/watch?v=k705pVOm5rw

[PDE ads]

[apri]

A, ξέχασα να αφιερώσω την προηγούμενη ανάρτησή μου για τον χορό των σπαθιών σε όλους όσους είναι ακόμα ξύπνιοι και ιδιαίτερα στη Λώρα που έχει καταγωγή ή αδυναμία στον Πόντο.

[ΛΩΡΑ]

A, ξέχασα να αφιερώσω την προηγούμενη ανάρτησή μου για τον χορό των σπαθιών σε όλους όσους είναι ακόμα ξύπνιοι και ιδιαίτερα στη Λώρα που έχει καταγωγή ή αδυναμία στον Πόντο.

Αpri....σ'ευχαριστώ πολύ! Και καταγωγή έχω ποντιακή (έστω κατά το ήμισυ) και αδυναμία στο προσφυγικό στοιχείο γενικά και τον πολιτισμό που έφεραν από Μικρασία-Πόντο!
Και αυτό που έβαλες για τον χορό των σπαθιών ήταν πολύ ωραίο και άκρως ενδιαφέρον!
Οι ποντιακοί χοροί και ο πολιτισμός του Πόντου είναι παρεξηγημένοι...θεωρείται πως έχουν λίγο δύσκολο άκουσμα,αλλά τελικά άκρως ενδιαφέρον πολιτιστικά!
Σου αφιερώνω κι εγώ,αλλά και σε όλη την μουσικοπαρέα την λεβέντικη σέρα και το κότσαρι:

http://www.youtube.com/watch?v=M5Chh2LPpVA&feature=related

Καλό βράδυ να έχουμε όλοι...και μην χαλαρώνετε...θα επαναληφθεί η βραδιά της προηγούμενης Παρασκευής με τα λαικά που αγαπήσαμε...σήμερα δεν ήμουν σε φόρμα,αλλά θα έρθω σε επαφή με τους dj και θα το οργανώσουμε λίαν συντόμως!! 

[apri]

H κρυφή πληγή του Παπαδιαμάντη

Ευαίσθητος  και ονειροπόλος,  δυσκολευόταν ή δεν ήθελε να ενταχθεί στον κόσμο των πολλών και περιοριζόταν να τον περιγράφει από μακριά, άλλοτε με ανακούφιση και άλλοτε με πίκρα. Ήταν μια «κρυφή πληγή» που θα την κουβαλούσε σε όλη του τη ζωή…


Το ίδιο πικρό συναίσθημα διατρέχει και τα λίγα ποιήματά του, άγνωστα στους πολλούς. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζω και δυο που μελοποιήθηκαν σχετικά πρόσφατα από Κρητικούς μουσικούς (Νίκο Μαστοράκη, Μανόλη Λιαπάκη και Κώστα Πανταζή) για τις ανάγκες της θεατρικής διασκευής του έργου «Φόνισσα» που παρουσιάστηκε το 2003 από τη θεατρική ομάδα του δήμου Ιεράπετρας. Και τα δυο ερμηνεύονται από τον Σωκράτη Μάλαμα.

«Προς την Μητέρα μου»

Στα 22 του χρόνια, πίσω από ένα γράμμα του προς τον πατέρα του, στις 18 Απριλίου 1874 γράφει ένα ποίημα προς τη μητέρα του. Η τέταρτη στροφή του ίδιου ποιήματος βρίσκεται και στο μυθιστόρημά του «Η Φόνισσα».

http://www.youtube.com/watch?v=M4a79dtoaGQ&feature=related

Μάνα μου,
εγώ είμαι τ' άμοιρο
το σκοτεινό τρυγόνι
όπου το δέρνει ο άνεμος
βροχή που το πληγώνει..

Το δόλιο
όπου κι αν στραφεί
απ' όπου κι αν περάσει
δε βρίσκει πέτρα να σταθεί
κλωνάρι να πλαγιάσει..

Εγώ βαρκούλα μοναχή
βαρκούλα αποδαρμένη
μέσα σε πέλαγο ανοιχτό
σε θάλασσα αφρισμένη..

Παλεύω με τα κύματα
χωρίς πανί, τιμόνι
κι άλλη δεν έχω άγκυρα
πλην την ευχή σου μόνη..


Στα μάτια τα ψιχαλιστά

http://www.youtube.com/watch?v=afgmfycAP7M&feature=related

Στα μάτια τα ψιχαλιστά
που 'χει ο έρωτας καρτέρι
πόσο μεθύσι μέθυσα
ένας Θεός το ξέρει..

[apri]

Μοντέρνοι καιροί (1936)

Μέσα από τις πραγματικά πολυάριθμες κλασσικές σκηνές των «Μοντέρνων Καιρών» ξεχωρίζει μία, που θεωρείται σταθμός της καριέρας του ίδιου του Charlie Chaplin. Πρόκειται για την σεκάνς, στην οποία ο Αλήτης εμφανίζεται για πρώτη και τελευταία φορά να μιλά, συγκεκριμένα να τραγουδά.

Αμετανόητος πολέμιος του ομιλούντος σινεμά, ο Chaplin δίσταζε να εισάγει την αγαπημένη του περσόνα στη νέα αυτή εποχή του ηχητικά ενισχυμένου κινηματογράφου. Η ευρεία εξάπλωση του είδους, ωστόσο, δεν του άφησε πολλά περιθώρια αντιστάσεων. Έπρεπε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην καριέρα του και εκείνη ήταν η κατάλληλη στιγμή να αφήσει για πάντα πίσω του τον ήρωα, στον οποίο όφειλε τη δόξα και τα αμύθητα πλούτη του.

Η λύση βρέθηκε κάπου στη μέση. Οι «Μοντέρνοι Καιροί» ήταν μία ηχητική ταινία, αλλά όχι μία ταινία διαλόγων. Συνθέτοντας ένα ακουστικό κολάζ από ήχους της πόλης και των εργοστασίων, με ελάχιστες ηχογραφημένες ομιλίες και τηρώντας την χρήση των επεξηγηματικών καρτών ανάμεσα στις σκηνές, κορυφώνει αυτό του το εύρημα, με το «nonsense» τραγούδι του πρωταγωνιστή. Αναγκασμένος να τραγουδήσει στο εστιατόριο όπου δουλεύει, αλλά χωρίς να ξέρει τα λόγια, ο Αλήτης ερμηνεύει σε ανύπαρκτη γλώσσα ένα ακαταλαβίστικο, αλλά ξεκαρδιστικό τραγούδι. Με τον ευφυή αυτό τρόπο, σπάει τη σιωπή του, πριν χαιρετίσει για πάντα τους θεατές.

                                                                                    (http://www.cinemanews.gr/v5/classic.php?n=654)



Απολαύστε τη σκηνή
http://www.youtube.com/watch?v=u7syeomwZbk

[jamais]

θα παραμείνω στην ιδια εποχή  ...αλλωστε είναι η αγαπημένη μου   

Καλατζής: Παποράκι του Μπουρνόβα


Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος
Μουσική: Μάνος Λοΐζος
Πρώτη εκτέλεση: Γιάννης Καλατζής


Παποράκι του Μπουρνόβα
και καρότσα της στεριάς,
πόσα τάλιρα γυρεύεις
στον Περαία να με πας;
Πόσα τάλιρα γυρεύεις
στον Περαία να με πας,
παποράκι του Μπουρνόβα
και καρότσα της στεριάς;

Κάθε νύχτα στ' όνειρό μου σεργιανάω
Άγιο Νείλο, Κερατσίνι, Κοκκινιά.
Καπετάνιο, χρόνια ξέρεις πως πονάω
μα δεν άνοιξες πανιά.

Καπετάνιο Αρβανίτη
καροτσέρη φουκαρά,
στον Περαία έχω σπίτι
και στο Πέραμα κυρά.
Στον Περαία έχω σπίτι
και στο Πέραμα κυρά,
καπετάνιο Αρβανίτη
καροτσέρη φουκαρά.

Ο Μπουρνόβας, Τουρκ. Bornova, παλαιότερη ονομασία « η Πρινόβαλις των Βυζαντινών», τον 19ον αιώνα ήταν προάστιο της Σμύρνης. Η ονομασία του προέρχεται από τις Τουρκικές λέξεις burun και ova πού σημαίνουν το άκρο (μύτη) της πεδιάδας. Στο προάστιο αυτό έμεναν οι εύπορες οικογένειες της Σμύρνης αλλά ήταν και η συνοικία των ξένων ιδίως των Άγγλων κατοίκων της πόλης. Σήμερα το Bornova είναι μια μεγάλη συνοικία της Σμύρνης

[apri]

Tώρα θα μου πείτε: "Πάσχα δεν έχουμε ακόμα" ή "Δεν μας φτάνει ο πόνος μας μ' αυτά που γίνονται και εσύ  βάζεις μοιρολόι;"

Κι όμως, έπεσα πάνω στο βιντεάκι τυχαία και όταν το άκουσα, ένιωσα μια απροσδόκητη γαλήνη. Η φωνή του Αηδονίδη και της Καραντζή είναι πραγματικά σαν βάλσαμο στην ψυχή. Σε ταξιδεύει...


"Το "Μοιρολόι της Παναγιάς"
http://www.youtube.com/watch?v=WeWvyN19bCM&feature=rec-LGOUT-real_rn-2r-9-HM



Παναγιώτης Δοξαράς*, Παναγία (περί το 1700). Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας.



ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΛΑΜΠΡΟΥ ΛΙΑΒΑ στο πρόγραμμα του Μεγάρου Μουσικής με τίτλο "Σταυροδρόμια".

Το "Μοιρολόι της Παναγιάς", το μακρύ αυτό αφηγηματικό τραγούδι που διηγείται τα Πάθη του Χριστού έτσι όπως τα έζησαν η Παναγία και οι Μυροφόρες, το συναντάμε σε όλες τις περιοχές του ελληνισμού, από την Κύπρο και τον Πόντο ως την Κάτω Ιταλία, σ' ένα πλήθος παραλλαγών. Διακόσιες πενήντα έξι (!) παραλλαγές παρουσιάσει ο Ελβετός ελληνιστής, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γενεύης Bertrand Bouvier στο βιβλίο του Le Mirologue de la Vierge (Γενεύη 1976), καρπό εισοσιπεντάχρονης έρευνας.

Με πηγή έμπνευσης τα επίσημα και απόκρυφα Ευαγγέλια και τα θεατρικά λειτουργικά δράματα του Μεσαίωνα (σε Ανατολή και Δύση), η λαϊκή μούσα και η προφορική παράδοση με το "Μοιρολόι της Παναγίας" διέσωσαν στους αιώνες ένα από τα συγκλονιστικότερα δείγματα της ελληνικής μουσικοποιητικής τέχνης.

Σε μελωδίες που χρησιμοποιούνται και για τα πραγματικά μοιρολόγια (όπως απέδειξε η μελέτη του Samuel Baud-Bovy**), οι γυναίκες με το τραγούδι αυτό συμμερίζονται τον πόνο της Παναγίας, καθώς αναδεικνύεται σε παγκόσμιο και διαχρονικό σύμβολο όλων των μανάδων που έχουν παραστεί στο μαρτύριο των παιδιών τους, βιώνοντας τον παραλογισμό αλλά και τη νομοτέλεια του θανάτου.

Είναι εξαιρετικά σημαντική η πληροφορία του Samuel Baud-Bovy, ο οποίος, στηριζόμενος και σε σχετική μαρτυρία του Οκτάβιου Μερλιέ, σημειώνει ότι "τουρκόφωνοι Χριστιανοί, οι Καππαδόκες από τα Φάρασα και τα Σύλατα τραγουδούσαν σε τουρκική γλώσσα την Ιστορία του Αβραάμ, την Ιστορία του Ιωσήφ, το Μοιρολόγι της Παναγίας".





* Παναγιώτης Δοξαράς, ζωγράφος, θεμελιωτής της επτανησιακής σχολής. Γεννήθηκε το 1662 στη Μάνη, σπούδασε στη Βενετία και μεγαλούργησε στα Επτάνησα, όπου και έζησε μέχρι το 1729. Το έργο του σηματοδοτεί την στροφή της ελληνικής ζωγραφικής από την βυζαντινή αγιογραφία προς την δυτικότροπη αναγεννησιακή τέχνη.

**Samuel Baud-Bovy, Δοκίμιο για το Ελληνικό Τραγούδι, Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Ναύπλιο 1984

[apri]

Η Μαργαρίτα Μαγιοπούλα

Το 1953 ο Ιάκωβος Καμπανέλλης διασκευάσε το θεατρικό έργο «Κάρμεν» του Προσπέρ Μεριμέ, για να παιχθεί στο ραδιόφωνο (Πρώτο Πρόγραμμα).

Είναι το γνωστό έργο για το οποίο είχε γράψει μουσική ο Ζορζ Μπιζέ. Στα καθ’ ημάς, ανέλαβε να γράψει μουσική ο Μίκης Θεοδωράκης. Το τραγούδι που προέκυψε μιλούσε για μια γυφτοπούλα, την «Εστρελίτα Ρεμεντάτα», που αποκαλούνταν "μαγιοπούλα" και "βλάμισσα".

Εδώ και ένα χειρόγραφο του Ι. Καμπανέλλη, προσχέδιο των αρχικών στίχων:
http://digma.mmb.org.gr/MediaHandler.ashx?id=000000000073634&m=2&height=0&width=0


Λίγο αργότερα, o Ιάκωβος Καµπανέλλης επηρεασμένος από αυτό το έργο και έχοντας στο μυαλό του αφενός τον ατίθασο χαρακτήρα της Μελίνας Μερκούρη, αφετέρου τον κόσμο του ρεμπέτικου που μόλις αναδυόταν από το κοινωνικό περιθώριο, γράφει το θεατρικό έργο «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια», αλλά και την κινηματογραφική της εκδοχή «Στέλλα». Πρωταγωνίστρια και στα δυο φυσικά η Μελίνα Μερκούρη.




Φαίνεται όμως ότι το αρχικό τραγούδι για την Εστρελίτα θα είχε κι αυτό τη δική του εξέλιξη. Έτσι, το 1963 όταν ανεβαίνει το έργο «Μαγική πόλη» σε μουσική του Θεοδωράκη, ο Ι. Καμπανέλλης αλλάζει ελαφρώς τους στίχους και μας προκύπτει η πασίγνωστη «Μαργαρίτα Μαγιοπούλα».

Είχα φυτέψει μια πορτοκαλιά
που την εζήλευε όλη η γειτονιά
Που την εζήλευε όλη η γειτονιά
είχα φυτέψει μια πορτοκαλιά

Αχ, Μαργαρίτα Μαγιοπούλα
Αχ, Μαργαρίτα Μαγιοπούλα
Αχ, Μαργαρίτα μάγισσα

Πρωί-πρωί την πότιζα φιλιά
το δειλινό την πήραν τα πουλιά
Το δειλινό την πήραν τα πουλιά
πρωί-πρωί την πότιζα φιλιά


Στα αυτιά μου το τραγούδι ηχούσε πάντα από τη φωνή της Μαίρης Λίντα. Δυστυχώς, δεν μπόρεσα να βρω σχετικό βίντεο. Σας δίνω λοιπόν την πρώτη εκτέλεση από την Κλειώ Δενάρδου.

http://www.youtube.com/watch?v=fjLOlEt6zXY

[apri]

Υma Sumak

Γνωρίζετε την Ίμα Σουμάκ, την τραγουδίστρια-ιέρεια του Περού, που πέθανε στις αρχές του Νοέμβρη του 2008;



Όσοι γνώρισαν την μυθική ανεπανάληπτη φωνή της, που εκτεινόταν σε τέσσερις και μισή οκτάβες, (από μπάσα μέχρι σοπράνο) εκστατικοί ψιθύρισαν:

Πόσο όμορφη!

Αυτό ακριβώς σημαίνει και το όνομά της στη γλώσσα Κέτσουα, τη γλώσσα των Ίνκας, που ακόμα μιλιέται από το ένα τέταρτο του πληθυσμού του Περού! Πολλοί από αυτούς που την μιλούν δεν γνωρίζουν άλλη γλώσσα, ούτε καν τα Ισπανικά!


Η Σουμάκ, λοιπόν, γεννήθηκε στο Ιτσοκάν (Ichocán), ένα χωριό ψηλά στις Άνδεις, και η βροντερή φωνή της, κατά τη διάρκεια των ιερών ινδιάνικων τελετουργιών, αντιλαλούσε από κορφή σε κορφή, διασχίζοντας κοιλάδες και φαράγγια.

Εκεί κοντά, η πόλη Κούσκο, πρωτεύουσα της επικράτειας των Ίνκας, θεωρείται από τους ντόπιους σαν ο Ομφαλός της Γης, όπως οι δικοί μας Δελφοί...

Οι Ούρος, οι κάτοικοι των τεχνητών νησιών στη λίμνη Τιτικάκα, τη σε μεγαλύτερο υψόμετρο πλωτή λίμνη στον πλανήτη, θεωρούν τη φυλή τους σαν την πιο αρχαία στη γη... 


(Οι πληροφορίες από: http://www.windmillstravel.com/gr/package.php?id=197&rel=outgoing&r=169 )

Ας ακούσουμε από την υπέροχη φωνή της Ίμα Σούμακ το Taki Rari.

 http://www.youtube.com/watch?v=PggLccRN6Ds&feature=related

[Damien]

"Έφυγε" ο Ιάκωβος Καμπανέλης

Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 89 ετών άφησε ο σημαντικός θεατρικός συγγραφέας Ιάκωβος Καμπανέλης, δημιουργός του "Μάουτχάουζεν" και σεναριογράφος της "Στέλλας" και του "Δράκου".

Νοσηλευόταν εδώ και δύο 24ωρα στην εντατική νοσοκομείου της Αθήνας, καθώς το χρόνιο πρόβλημα νεφρικής ανεπάρκειας που αντιμετώπιζε είχε επιδεινωθεί.

Ο Ι. Καμπανέλης γεννήθηκε στη Νάξο στις 3 Δεκεμβρίου του 1922. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα με τους γονείς και τα οκτώ αδέλφια του στην εφηβική ηλικία. Αναγκάστηκε να εργάζεται την ημέρα και να σπουδάζει τη νύχτα σε Τεχνική Σχολή. Την δίψα του για μάθηση την κάλυπτε νοικιάζοντας μεταχειρισμένα βιβλία από τα παλαιοβιβλιοπωλεία.

Συμμετείχε στην Αντίσταση κατά των Γερμανών και συνελήφθη το 1943. Στάλθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μάουτχάουζεν, όπου κρατήθηκε μέχρι την απελευθέρωση του στρατοπέδου την άνοιξη του 1945.

Χωρίς να έχει ολοκληρώσει τις γυμνασιακές του σπουδές, ερωτεύτηκε το θέατρο, βλέποντας μία παράσταση στο Θέατρο Τέχνης. Το πρώτο του θεατρικό "Ο χορός πάνω στα στάχυα" παρουσίαζεται το 1950 από το θίασο του Αδαμάντιου Λεμού στο θέατρο "Διονύσια" της Καλλιθέας.

Συνεργάστηκε με τον Κάρολο Κουν και το Θέατρο Τέχνης και με τους σημαντικούς Έλληνες σκηνοθέτες Μιχάλη Κακογιάννη και Νίκο Κούνδουρο. Είχε γράψει το σενάριο για τη "Στέλλα" του πρώτου και τον "Δράκο" του δεύτερου.

Από τα θεατρικά του έργα τα πλέον γνωστά είναι "Έβδομη μέρα της δημιουργίας", "Η Αυλή των θαυμάτων", "Ηλικία της νύχτας", "Παραμύθι χωρίς όνομα", "Γειτονιά των Αγγέλων", "Βίβα Ασπασία", "Οδυσσέα γύρισε σπίτι", "Αποικία των τιμωρημένων", "Το μεγάλο μας τσίρκο", "Ο εχθρός λαός" και "Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα".

Κλασσική έμεινε η τριλογία του "Μάουτχάουζεν" που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης.

Παραμύθι Χωρίς Όνομα - Χορός


http://www.youtube.com/watch?v=vBzrSDGac4c

[apri]

ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΝ...


Διά την αντιγραφήν παντός εγγράφου ή δικογράφου η αμοιβή είναι δρχ.. 2 κατά φύλλον...                                                                                             
                                                                                                                                 (Kώδικας Δικηγόρων)


Μ’ αυτήν τη φράση, «διά την αντιγραφήν», τελειώνει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης τα διηγήματα, όπου εξομολογείται τα πιο βαθιά καταχωνιασμένα ερωτικά του πάθη ( «Όνειρο στο κύμα», «Η Φαρμακολύτρια»)*. Σαν να θέλει να βγάλει από μέσα του τον σεβντά, κρύβοντας το πραγματικό του πρόσωπό από τη συντηρητική κοινωνία, ίσως και από τον ίδιο το θρησκευόμενο εαυτό του.

Θα «αντιγράφει» λοιπόν σαν υπάλληλος δικηγορικού γραφείου τον απαγορευμένο/ματαιωμένο έρωτα του, έναν έρωτα που θα τον κουβαλά μια ζωή μέσα του ως κρυφή πληγή με πόνο και εγκαρτέρηση, που θα τον κάνει να ζει πάντα μόνος «εις την διάκρισιν του κύματος, εις το έλεος του ανέμου και της τρικυμίας», σαν «σκοτεινό τρυγώνι». Άλλωστε, όπως διαπίστωνε και ο ίδιος, «η ευθεία οδός είχε τελειώσει πια γι’ αυτόν» (la dirita via era smarita).

 Αχ, «σαν να είχαν ποτέ τέλος τα πάθια και οι καημοί του κόσμου…».






*Στο "Αμαρτίας φάντασμα", όπου αναφέρεται στο φάντασμα της πάλαι αγαπημένης του, θα κλείσει το διήγημα λέγοντας:
"Τ' ανωτέρω συνηρμολογήθησαν εκ παλαιών ατάκτων σημειώσεων τεθνεώτος ατυχούς φίλου".



Καημός

http://www.youtube.com/watch?v=g36aAJAN5yg


Στίχοι: Δημήτρης Χριστοδούλου
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Είναι μεγάλος ο γιαλός
είναι μακρύ το κύμα
είναι μεγάλος ο καημός
κι είναι πικρό το κρίμα

Ποτάμι μέσα μου πικρό
το αίμα της πληγής σου
κι από το αίμα πιο πικρό
στο στόμα το φιλί σου

Δεν ξέρεις τι ‘ναι παγωνιά
βραδιά χωρίς φεγγάρι
να μη γνωρίζεις ποια στιγμή
ο πόνος θα σε πάρει

Ποτάμι μέσα μου πικρό
το αίμα της πληγής σου
κι από το αίμα πιο πικρό
στο στόμα το φιλί σου