PDE - Η κοινότητα των εκπαιδευτικών

Για να μην πληρώσουν τα παραπάνω των επιτηρήσεων των Σαββάτων. Δεν είναι προφανές;

Άντε να δούμε πως θα κάνουμε τις ενδοσχολικές Τρίτη-Πέμπτη οι υπόλοιποι... 

Bikini, η δική μου εντύπωση είναι ότι το πρόβλημα είναι πολύ πιο σοβαρό. Δεν είναι ότι δεν διαβάζουν τη γραμματική, είναι ότι ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ να εντοπίζουν μέσα στη γραμματική που είναι αυτό που πρέπει να διαβάσουν. Για παράδειγμα, τους λες, βρε παιδιά, αυτό το καταθέντα τι είναι συντακτικά; Σου λένε ότι να 'ναι. Τους λες: Ανοίξτε τη γραμματική και βρείτε το. Παιδιά που έχουν διδαχθεί το τίθημι μια εβδομάδα πριν δεν το βρίσκουν, ακόμα κι αν τους αφήσεις 10 λεπτά να ψάχνουν τη γραμματική. Εκεί εντοπίζω εγώ το πρόβλημα και αυτό προσπαθώ να δουλέψω, γιατί στην α'λυκείου έχω και μαθητές που δεν θα πάνε θεωρητική, οπότε τι να τα ταλαιπωρώ τα παιδιά με πράγματα που θα έχουν ξεχάσει μέχρι το καλοκαίρι; Έχω δει ότι αυτό δουλεύει. 4-5 παιδιά έχουν βάλει ήδη αυτοκόλλητους σελιδοδείκτες στο συντακτικό και όποτε τύχει κάτι δύσκολο στο συνακτικό, μπορούν να ανατρέξουν. Έτσι όμως διαβάζουν τον κανόνα, κάτι που νομίζω ότι τους βοηθάει πολύ περισσότερο απ'ότι να τους δώσω την έτοιμη τροφή και θα μπορέσουν να το κάνουν και μόνα τους σπίτι... Δεν ξέρω, σου λέω, ότι μένω πίσω στην ύλη μου έτσι, αλλά τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα νομίζω ότι το αξίζουν. Αλλά θέλω να ακούσω και γνώμες...

Bikini, δεν μπορείς να φανταστείς πόσο συμπάσχω μαζί σου, ειδικά σε αυτό το θέμα. Ο μεγαλύτερος αγώνας που κάνω φέτος με την Α' λυκείου στ'αρχαία είναι να τους μάθω να χρησιμοποιούν τα βιβλία αναφοράς. Έχω χάσει απίστευτα πολύ χρόνο στην τάξη, περιμένοντας τα παιδιά να ανοίξουν τη γραμματική/συντακτικό, να εντοπίσουν το φαινόμενο και να μου πουν τη σωστή απάντηση. Πολλές φορές έχω ακούσει και την αγανάκτηση των παιδιών: Μα, κυρία, γιατί δεν μας το δίνετε επιτέλους σε φωτοτυπία; Έχω ακούσει και άλλα τύπου "μα δεν μου αρέσει η γραμματοσειρά της", "είναι πολύ μικρά τα γράμματα" και διάφορα χαριτωμένα. Οπότε κατέληξα στην εξής τακτική: Πάρα, μα πάρα πολύ δουλειά στην τάξη με ξεφύλλισμα της γραμματικής και του συντακτικού (τα κουβαλάνε κάθε φορά ανα θρανίο, για να μην τους βαραίνει -και καλά- η τσάντα). Δεν ξέρει κάποιος κάτι, ανοίγουμε γραμματική ή συντακτικό να το εντοπίσουμε. Τις ασκήσεις αναγκαστικά σε φωτοτυπία για το σπίτι και διόρθωση από μένα. Πολύς περισσότερος κόπος έτσι, έμεινα πίσω στην ύλη μου από τότε που το εφάρμοσα, αλλά νομίζω ότι καλύτερα να κινηθώ στην λογική του μαθαίνω στα μαθητούδια να πιανουν ψάρια παρά να τους δώσω ένα ψάρι έτοιμο. Και σ'αυτό φταίμε εμείς από το γυμνάσιο. Στην γλώσσα, τους δίνουμε έτοιμες τις σημασίες των λέξεων, αντί να τους δώσουμε 10 λέξεις και να τους πούμε: άνοιξε και ένα λεξικό και βρες τι σημαίνουν. Κύριοι καθηγητάδες, τα έχουμε κακομάθει.

Μήπως είμαστε λίγο ισοπεδωτικοί;

Δεν έχω μεγάλη εμπειρία, αλλά έχω δει πολλών ειδών παιδιά. Έχω δει παιδιά που απαξιώνουν εντελώς τη γνώση, έχω δει παιδιά που βλέπουν τη γνώση διεκπεραιωτικά (όσο μου χρειάζεται για να μπω στο πανεπιστήμιο), έχω δει όμως και παιδιά τα οποία πραγματικά έχουν αυτό που λέμε "δίψα για γνώση". Τις προάλλες είδα μια υπέροχη εικόνα φεύγοντας από το σχολείο: Καμιά 10αριά μαθητούδια είχαν κενό, οπότε είχαν πάρει βιβλία και είχαν αράξει κάτω από τα δέντρα στην αυλή και διάβαζαν. Όπως τα πλησίασα, είδα ότι κρατούσαν Ρίτσο και Ελύτη. Και δεν ήταν όλοι μαθητές του 20, ανάμεσα τους ήταν και μαθητές του 12 και του 13. Κάθε φορά που έχω λογοτεχνία, κουβαλάω μαζί μου στην τάξη 2-3 βιβλία του συγγραφέα και τα αφήνω στα παιδιά να τα δουν. Ενδιαφέρονται γι'αυτά πολύ περισσότερο απ'ότι για το κείμενο μέσα στο σχολικό βιβλίο και πολλές φορές μου ζητάνε να τα δανειστούν. Στην Α' λυκείου, αρχαία πήγα με τα βιβλία από το πανεπιστήμιο. Τα ξεφύλλισαν τα παιδιά και ρώτησαν τι είναι τα ερμηνευτικά υπομνήματα, ενώ μια σοβαρή απορία στον Θουκυδίδη ακόμα δεν έχουν εκφράσει. Για να μην πολυλογώ, τα παιδιά αντιδρούν στα ερεθίσματα που τους δίνουμε. Έχουν μια αρχική άρνηση στα μαθήματα, αλλά όταν κάτι τους προξενήσει το ενδιαφέρον, είναι ικανά να προσπαθήσουν τρομερά. Αλλά πρέπει να φύγουμε από τον "κανόνα", πρέπει να βγούμε έξω από το σχολικό βιβλίο και να κεντρίσουμε την περιέργεια των παιδιών, πρέπει να τα προκαλέσουμε. Εδώ αντιλαμβάνομαι τη δυσκολία αυτών που κάνουν ιδιαίτερα και φροντιστήρια, γιατί έχουν συγκεκριμένη ύλη να βγάλουν και συγκεκριμένα κενά να καλύψουν. Όσοι όμως μπαίνουμε στην τάξη, μπορούμε και οφείλουμε να σπάσουμε λίγο τον "κανόνα", μπορούμε να φέρουμε το μάθημα στα μέτρα των παιδιών και να τους καλλιεργήσουμε την περιέργεια τους, δίνοντας τους όσο το δυνατόν περισσότερα ερεθίσματα γίνεται. Και ας μην ξεχνάμε, αυτό που εμείς θεωρούμε αυτονόητο, δεν είναι για τους άλλους, πόσο μάλλον για τα παιδιά.

Όσο για τους γονείς, κι εγώ λέω τα πράγματα όπως είναι. Πάντα, φροντίζω να τονίζω τα δυνατά σημεία του παιδιού και να παρουσιάζω όσο το δυνατόν αντικειμενικότερα τα προβλήματα, είτε γνωστικά είτε συμπεριφοράς, και να προτείνω, εί δυνατόν, λύσεις. Κάποιες φορές αυτό δεν είναι εφικτό, αλλά νομίζω ότι η σωστή συνεργασία με τους γονείς είναι απαραίτητη. Οπότε, ειλικρίνεια και από τις δύο πλευρες. 

Το θέμα με τα αρχαία, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν είναι πόσες ώρες και σε ποιες τάξεις θα τα διδάξουμε, αλλά ΠΩΣ θα τα διδάξουμε. Οι φουρνιές που πήγαμε γυμνάσιο πριν τη μεταρρύθμιση του 91, που έβαλε τα αρχαία ξανά στο γυμνάσιο, μια χαρά ελληνικά μάθαμε να μιλάμε. Για να μην σας πω πόσο απόλαυσα τα αρχαία κείμενα που κάναμε από μετάφραση (Ακόμα θυμάμαι τον Κατά Ερατοσθένους, την Απολογία και τα Σικελικά...). Και ξαφνικά, στην Α' λυκείου όλη η γραμματική και το συντακτικό μαζεμένα, για να φτάσουμε στη Β να κάνουμε Αντιγόνη και Πρωταγόρα. Αυτό που βλέπω είναι ότι μια χαρά ελληνικά μάθαμε τότε, σίγουρα πάντως δεν μάθαμε λιγότερα απ'ότι τα σημερινά παιδιά που κάνουν αρχαία από την α' γυμνασίου. Δεν ξέρω, αλλά κάτι δεν πάει καλά με τα τόσα αρχαία που κάνουν τα παιδιά μας. Κάνουν από τρεις ώρες σε κάθε τάξη του γυμνασίου και φτάνουν στην α' λυκείου και η πλειονότητα τους ξέρει οριακά το άρθρο και το ειμί. Νομίζω ότι πρέπει να δούμε πολύ σοβαρά το τι είδους αρχαία διδάσκουμε και ίσως να αυξήσουμε τις ώρες άλλων μαθημάτων. Για παράδειγμα, το ξέρατε ότι έχουμε τις λιγότερες ώρες διδασκαλίας λογοτεχνίας στην Ευρώπη και από τις λιγότερες στη ιστορία; Ας μάθουμε τα παιδιά να αγαπούν την λογοτεχνία... Ας τα μάθουμε να διαβάζουν ποίηση...  Εξάλλου, ο τρόπος για να μάθουν τα παιδιά να γράφουν καλύτερα είναι να διαβάζουν όσο το δυνατόν περισσότερο, έτσι δεν μας έλεγαν πάντα;

Οσο καλές προθέσεις και να έχει κάποιος, η κατηγοριοποίηση των μαθητών με οποιοδήποτε κριτήριο, θα μεταφέρει αργά η γρήγορα μέσα στο σχολείο τον ταξικό-κοινωνικό διαχωρισμό που συναντούμε (και βιώνουμε) στην κοινωνία. 

Οσο για την κατηγοριοποίηση η οποία ήδη υπάρχει (κατευθύνσεις, αθλητικά σχολεία, κλπ), πολύ σωστά ειπώθηκε, οτι εδώ ο μαθητής επιλέγει ελεύθερα με βάση τις προτιμήσεις του.

Με κατηγοριοποιήσεις ή χωρίς, το σχολείο αντικατοπτρίζει τις ήδη υπάρχουσες ιεραρχίες που συναντάμε έξω στην κοινωνία, είτε μιλάμε για τάξη, φύλο ή φυλή, συχνά προσπαθώντας να κάνει ακριβώς το αντίθετο. Δεν νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει ένα σχολείο εκτός κοινωνίας και δεν είμαι σίγουρη και αν θέλουμε να υπάρξει ένα τέτοιο σχολείο. Μπορούμε όμως να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε ένα σχολείο που θα είναι μέσα στην κοινωνία, αλλά θα βγάζει ανθρώπους που θα θέλουν και ίσως και να μπορούν να την κάνουν καλύτερη.

Στο θέμα μας τώρα. Η επιλογή των μαθητών σε σχέση με τις κατευθύνσεις και γενικότερα σε οποιαδήποτε επιλογή γίνεται μέσα στο σχολείο δεν γίνεται τυχαία ούτε ελεύθερα. Μελέτες έχουν δείξει ότι παιδιά από συγκεκριμένες ομάδες τείνουν να κάνουν συγκεκριμένες επιλογές. Το ίδιο ισχύει και για το φύλο. Δεν είναι απαράβατος κανόνας, υπάρχουν φυσικά και εξαιρέσεις, αλλά ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας είναι ελάχιστες. Και dimstella, ο οικονομικός-ταξικός παράγοντας είναι ένας από τους παράγοντες που καθορίζουν τις επιλογές των παιδιών, τις οποίες δεν είμαι σίγουρη αν μπορούμε να τις αποκαλέσουμε ελεύθερες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι φιλοσοφικές σχολές, όπου στα προπτυχιακά υπάρχει μια συντριπτική υπεροχή των κοριτσιών απέναντι στα αγόρια, ενώ στα μεταπτυχιακά οι όροι αλλάζουν εντελώς. Είναι ένα τεράστιο θέμα πως μεταβιβάζονται στα παιδιά συγκεκριμένα "πρότυπα" ή "κουλτούρες" (η κοινωνιολογία έχει δώσει διάφορους όρους πάνω σε αυτό το θέμα), παραμένει όμως γεγονός ότι οι επιλογές που υποτίθεται είναι ελεύθερες τείνουν να περιορίζονται από παράγοντες όπως το φύλο, η οικονομική κατάσταση (ή τάξη, αν θέλετε) ή η φυλή (κυρίως όταν μιλάμε βέβαια για άλλες χώρες). Προτείνω εδώ το Madeleine Arnot, Διαδικασίες Αναπαραγωγής του Φύλου, Εκπαιδευτική Θεωρία και Φεμινιστικές Πολιτικές, Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2004 (Κάνω διαφήμιση εδώ;  ), το οποίο δείχνει πολύ καθαρά πώς διαπλέκονται οι παράγοντες κυρίως του φύλου και της κοινωνικής τάξης στο σχολείο, έτσι ώστε να ευνοείται η αναπαραγωγή των υπαρχουσών ιεραρχιών και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις με την βοήθεια όλων όσων λέμε ότι παλεύουμε εναντίον τους. Εμένα με βοήθησε πάρα πολύ να αναστοχαστώ τη δική μου στάση μέσα στην τάξη και να συνειδητοποιήσω ότι πολλές φορές η στάση μου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το ακριβώς αντίθετο από αυτό που επιδιώκω. Όχι ότι είναι εύκολο να άλλαξουν στάσεις και νοοτροπίες χρόνων από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά είναι καλό να ξέρουμε που στεκόμαστε μέσα στο σχολείο.

Πρέπει να εδώ να πω ότι είμαι πολύ χαρούμενη που ανοίγουν τέτοιες συζητήσεις στο forum. Μου κάνει πάρα πολύ καλό να βλέπω και άλλες οπτικές πάνω σε θέματα που αφορούν την καθημερινότητα μας μέσα στο σχολείο. 

'συνίσταται ' σημαίνει 'αποτελείται, έγκειται'
'συνιστάται' σημαίνει 'προτείνεται,συστήνεται'

Ακριβώς. Το "συνίσταται" μας έρχεται από το συνίσταμαι, με έννοια στο γ' ενικό όπως την προσδιόρισε ο syrrahm. Το συνιστάται μας έρχεται από την παθητική του  συνιστώ, με την έννοια του προτείνω. Οπότε η σωστή απάντηση στο τεστ δεξιοτήτων εξαρτάται από την έννοια που έχει η λέξη στα συμφραζόμενα της.