Ενδιαφέρον για την Ελληνική γλώσσα

[vassilo]

Αυτό που βρίσκω καταπληκτικό με τις γλώσσες είναι τα πόσα κοινά έχουν.

Το ρυάκι για παράδειγμα, είναι τόσο παρόμοιο με το ισπανικό rio,  το αγγλικό  river , το τσέχικο (σλάβικο) -ριέka-.
Αυτό που μου κάνει φοβερή εντύπωση επίσης είναι το ότι το σπίτι στα αλβανικά λέγεται σπι κί ότι η μύγα στα τσέχικα λέγεται muha (μούχα).

Επίσης στα Φριουλάνικα (Φρίουλι-βορειοανατολική Ιταλία), γλώσσα και όχι ιταλική διάλεκτος (ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι την μιλούσε ), το ρολόι το λένε - ορλόι - και το πηρούνι - περόν- .

Αλήθεια , ξέρετε αν το πηρούνι προέρχεται από την περόνη; (Συγγνώμη για τυχόν ορθογραφικά που σίγουρα θα έχω κάνει)

[PDE ads]

[Nina P]

Apri μου μακάρι να ζούσε ο πατέρας μου να το ξανασυζητήσω μαζί του και να μου δώσει εξτρά πληροφορίες...

[apri]

Αυτό που βρίσκω καταπληκτικό με τις γλώσσες είναι τα πόσα κοινά έχουν.

Το ρυάκι για παράδειγμα, είναι τόσο παρόμοιο με το ισπανικό rio,  το αγγλικό  river , το τσέχικο (σλάβικο) -ριέka-.
Αυτό που μου κάνει φοβερή εντύπωση επίσης είναι το ότι το σπίτι στα αλβανικά λέγεται σπι κί ότι η μύγα στα τσέχικα λέγεται muha (μούχα).

Επίσης στα Φριουλάνικα (Φρίουλι-βορειοανατολική Ιταλία), γλώσσα και όχι ιταλική διάλεκτος (ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι την μιλούσε ), το ρολόι το λένε - ορλόι - και το πηρούνι - περόν- .

Αλήθεια , ξέρετε αν το πηρούνι προέρχεται από την περόνη; (Συγγνώμη για τυχόν ορθογραφικά που σίγουρα θα έχω κάνει)

Ναι είναι εκπληκτικές οι ομοιότητες που υπάρχουν είτε λόγω δανεισμού είτε λόγω κοινής ρίζας των γλωσσών. Πάνω στις λέξεις αποτυπώνεται η ιστορία των λαών (οι κατακτητές που πέρασαν, αυτοί που με τους οποίους είχαν εμπορικές δοσοληψίες, πολιτιστικές ανταλλαγές κλπ), κάποιες φορές και ο τρόπος αντίληψης του κόσμου (π.χ τα ρήματα "ανατέλλω-δύω" προυποθέτουν κίνηση του ήλιου γύρω από τη γη).

Η λέξη "πιρούνι" προέρχεται από το "περόνη". Συγκεκριμένα, η αρχαία περόνη, στα ελληνιστικά χρόνια έγινε "περόνιον" και στο Μεσαίωνα "πιρούνιον". Μια εποχή γραφόταν μάλιστα με η "πηρούνι", γιατί πίστευαν ότι είχε γίνει έκταση του ε σε η. Το Μεσαίωνα όμως, που συντελέστηκε αυτή η αλλαγή στη λέξη, δεν υπήρχε διάκριση σε μακρά και βραχέα. Γι' αυτό και τη γράφουμε απλά με ι (βλ. και ανεψιός-ανιψιός).

Nina, κρίμα που δεν ζει ο μπαμπάς σου γενικότερα....

[vassilo]

Σκέφτηκες ποτέ λ.χ ότι λέξεις, όπως "σπίτι, πορτοφόλι, μπριζόλα, φούστα" δεν είναι ελληνικές;

Το πορτοφόλι θα το έχουμε πάρει από τα Ιταλικά (portafoglio)  ή τα Γαλλικά (portefeuille) = αυτό που φέρει φύλλα, αν δε απατώμαι.
Από την άλλη έχω διαβάσει ότι το  portare, porto , port προέρχονται από το ελληνικό πόρος = πέρασμα όπως και η πόρτα άλλωστε. Το φύλλο με το foglio (φόλιο) που σημαίνει φύλλο στα ιταλικά έχουν σχέση και αν ναι την λέξη πορτοφόλι μπορούμε να την θεωρήσουμε αντιδάνειο;;;;;

Οι υπόλοιπες λέξεις που αναφέρεις πολύ θα ήθελα να ήξερα από που προέρχονται και βεβαίως διαφώτισέ με εάν ο συλλογισμός μου για το πορτοφόλι ήταν σωστός , παρακαλώ.

Και κάτι άσχετο (ή σχετικό ;; η ονομασία του αθλήματος τέννις προέρχεται από το γαλλικό tenir = πιάνω γιατί κάποτε παιζόταν χωρίς ρακέτες και μόνο με την παλάμη. (Ξέφυγα από την ελληνική γλώσσα αλλά όταν ενθουσιάζομαι με ένα θέμα μου συμβαίνει συχνά    ) 

[PDE ads]

[ioanna89]

Μερικές αξιόλογες ιστοσελίδες για όσους ενδιαφέρονται για τη γλώσσα, εκτός από το εξαιρετικό σάιτ του Νίκου Σαραντάκου (που έχει και ειδική ενότητα για τα αντιδάνεια): http://www.sarantakos.com/

http://periglwssio.blogspot.com/
http://anorthografies.blogspot.com/
http://linguarium.blogspot.com/
http://yannisharis.blogspot.com/

[vassilo]

Ευχαριστώ πολύ !!!!!!!!

[apri]

Σκέφτηκες ποτέ λ.χ ότι λέξεις, όπως "σπίτι, πορτοφόλι, μπριζόλα, φούστα" δεν είναι ελληνικές;

Το πορτοφόλι θα το έχουμε πάρει από τα Ιταλικά (portafoglio)  ή τα Γαλλικά (portefeuille) = αυτό που φέρει φύλλα, αν δε απατώμαι.
Από την άλλη έχω διαβάσει ότι το  portare, porto , port προέρχονται από το ελληνικό πόρος = πέρασμα όπως και η πόρτα άλλωστε. Το φύλλο με το foglio (φόλιο) που σημαίνει φύλλο στα ιταλικά έχουν σχέση και αν ναι την λέξη πορτοφόλι μπορούμε να την θεωρήσουμε αντιδάνειο;;;;;

Οι υπόλοιπες λέξεις που αναφέρεις πολύ θα ήθελα να ήξερα από που προέρχονται και βεβαίως διαφώτισέ με εάν ο συλλογισμός μου για το πορτοφόλι ήταν σωστός , παρακαλώ.

Και κάτι άσχετο (ή σχετικό ;; η ονομασία του αθλήματος τέννις προέρχεται από το γαλλικό tenir = πιάνω γιατί κάποτε παιζόταν χωρίς ρακέτες και μόνο με την παλάμη. (Ξέφυγα από την ελληνική γλώσσα αλλά όταν ενθουσιάζομαι με ένα θέμα μου συμβαίνει συχνά    ) 

Το "σπίτι" πρόερχεται από το λατινικό hospitium,  η φούστα, το πορτοφόλι και η μπριζόλα από τα ιταλικά.

Τα πόρτα-port-πόρος μάλλον έχουν κοινή ρίζα. Το porto πάντως στα λατινικά σημαίνει "φέρω". Δεν ξέρω αν συνδέεται με τα προηγούμενα. Θα το ψάξω, μόλις βρω χρόνο. Μου κίνησες την περιέργεια.

Το "foglio" δεν έχω χρόνο να το ψάξω αυτήν τη στιγμή, αλλά θα κάνω μια λογική σκέψη. Το "foglio" προέρχεται από το λατινικό "folium". Οι Ρωμαίοι πάντα απέδιδαν τις λέξεις που δανείζονταν, όπως ακριβώς τις άκουγαν. Αν λοιπόν είχαν δανειστεί το "φύλλον", θα το απέδιδαν phyllum (νομίζω ότι υπάρχει κιόλας). Ειδικά το "φ", δεν υπήρχε περίπτωση να το αποδώσουν με f, γιατί οι αρχαίοι Έλληνες το πρόφεραν ph. Άρα, μάλλον πρόκεται για λέξεις που μοιάζουν ηχητικά.

Το tennis προέρχεται όντως από το γαλλικό tennir και συγκεκριμένα από την προστακτική tenez που φώναζε αυτός που έκανε σερβίς στον αντίπαλο. Μια μορφή του σύγχρονου τέννις ξεκίνησε στη γαλλική αυλή του μεσαίωνα.


Εκτός από τα links της Ιωάννας, δες και εδώ για τις πηγές δανεισμού της ελληνικής:
http://abnet.agrino.org/htmls/E/E016.html

[vassilo]

Οι Λατίνοι το f  μπορεί να το απέδιδαν ph  αλλά στα Ιταλικά (από όπου μάλλον το πήραν οι Γάλλοι, και λέω μάλλον από τα ιταλικά γιαί στα γαλλικά ότι ελληνικό χρησιμοποιούν που προέρχεται από την lλατινική το γράφουν με ph) δεν υπάρχει ph.

 Αποτέλεσμα; Δεν μπορούν να καταλάβουν αν μια λέξη προέρχεται από τα ελληνικά. Μια φορά διαφώνησα με Ιταλο που επέμενε ότι η filosofia είναι ιταλική λέξη.

[apri]

Μάλλον δεν στο εξήγησα καλά. Τόσο το ιταλικό foglio όσο και το γαλλικό feuille, προέρχονται από το λατινικό folium, που σημαίνει "φύλλο". Ισχύει δηλαδή αυτό που λες για τα ιταλικά,  (έχουμε δηλαδή philosophia στα λατινικά και filosofia στα ιταλικά) αλλά στην προκειμένη περίπτωση ήδη στα λατινικά η λέξη γραφόταν με f.

[vassilo]

Mια χαρά το εξήγησες , εγώ δεν το κατάλαβα.

Πω πω πολύ μου αρέσουν τέτοιου είδους σπαζοκεφαλιές . Ευχαριστώ πολύ.

[Sambora]

Από όσο μπορώ να γνωρίζω η ποντιακή διάλεκτος στηρίζεται και διατηρεί ως και σήμερα πολλές λέξεις από την αρχαία ελληνική. Αν κάποιος γνωρίζει αρχαία ελληνικά μπορεί να παρακολουθήσει κάποια συζήτηση άνετα.
 

[apri]

Αυτό ισχύει όχι μόνο στα ποντιακά, αλλά και σε άλλα ιδιώματα περιοχών που ήταν λιγότερο ή  περισσότερο απομονωμένες και επομένως δεν παρακολουθούσαν τις γλωσσικές εξελίξεις στην κυρίως Ελλάδα.
Δεν είναι τυχαίο λ.χ ότι σε νησιωτικά ιδιώματα βρίσκουμε ακόμα και σήμερα κατάλοιπα από τις αντίστοιχες αρχαίες διαλέκτους όχι μόνο ως προς το λεξιλόγιο, αλλά και ως προς τη φωνολογία, τη σύνταξη, τη μορφολογία. Γι' αυτό και αποτελούν σημαντική πηγή, για να εξάγουμε στοιχεία γι' αυτές.

Π.χ στη Δωδεκάνησο και στην Κύπρο θα ακούσεις να προφέρουν και τα δύο όμοια σύμφωνα (π.χ θάλασσα) , ακριβώς όπως οι αρχαίοι Έλληνες.
     στα ποντιακά το "η" θα ακούσεις να το προφέρουν ως "ε" (οι αρχαίοι το πρόφεραν ως μακρό ε)
     στη Δωδεκάνησο και στον Πόντο θα δεις στη σύνταξη να βάζουν τα κλιτικά μετά το ρήμα (π.χ "είπα του" και όχι "του είπα")
     στα ποντιακά και στα επτανησιακά δεν υπάρχει η συνίζηση (λένε "φωλία" και όχι "φωλιά") που ως γνωστόν στα υπόλοιπα ελληνικά ιδιώματα έλαβε χώρα τον 13ο-14ο αιώνα.
     στη Δωδεκάνησο έχουν κρατήσει αρκετές αρχαίες καταλήξεις ρημάτων (λ.χ παίζουσι- ηπαίξασι)

Δεν είμαι και τόσο σίγουρη όμως ότι αρκεί να ξέρεις αρχαία ελληνικά, για να παρακολουθήσεις άνετα συζήτηση στα ποντιακά. Πέρα από τις ομοιότητες, έχουν και αρκετές διαφορές από τα νέα ελληνικά. Επίσης, έχουν δεχθεί επιδράσεις κυρίως στο λεξιλόγιο τόσο από την τουρκική όσο και από την αρμενική, τη γεωργιανή, την κουρδική κλπ. Οπότε, πιθανώς αν έχεις ποντιακή καταγωγή να σου φαίνεται εύκολη η παρακολούθηση μιας τέτοιας συζήτησης, αλλά για τους υπόλοιπους μάλλον είναι μια δύσκολη υπόθεση.
 

[Sambora]

Αυτό ισχύει όχι μόνο στα ποντιακά, αλλά και σε άλλα ιδιώματα περιοχών που ήταν λιγότερο ή  περισσότερο απομονωμένες και επομένως δεν παρακολουθούσαν τις γλωσσικές εξελίξεις στην κυρίως Ελλάδα.
Δεν είναι τυχαίο λ.χ ότι σε νησιωτικά ιδιώματα βρίσκουμε ακόμα και σήμερα κατάλοιπα από τις αντίστοιχες αρχαίες διαλέκτους όχι μόνο ως προς το λεξιλόγιο, αλλά και ως προς τη φωνολογία, τη σύνταξη, τη μορφολογία. Γι' αυτό και αποτελούν σημαντική πηγή, για να εξάγουμε στοιχεία γι' αυτές.

Π.χ στη Δωδεκάνησο και στην Κύπρο θα ακούσεις να προφέρουν και τα δύο όμοια σύμφωνα (π.χ θάλασσα) , ακριβώς όπως οι αρχαίοι Έλληνες.
     στα ποντιακά το "η" θα ακούσεις να το προφέρουν ως "ε" (οι αρχαίοι το πρόφεραν ως μακρό ε)
     στη Δωδεκάνησο και στον Πόντο θα δεις στη σύνταξη να βάζουν τα κλιτικά μετά το ρήμα (π.χ "είπα του" και όχι "του είπα")
     στα ποντιακά και στα επτανησιακά δεν υπάρχει η συνίζηση (λένε "φωλία" και όχι "φωλιά") που ως γνωστόν στα υπόλοιπα ελληνικά ιδιώματα έλαβε χώρα τον 13ο-14ο αιώνα.
     στη Δωδεκάνησο έχουν κρατήσει αρκετές αρχαίες καταλήξεις ρημάτων (λ.χ παίζουσι- ηπαίξασι)

Δεν είμαι και τόσο σίγουρη όμως ότι αρκεί να ξέρεις αρχαία ελληνικά, για να παρακολουθήσεις άνετα συζήτηση στα ποντιακά. Πέρα από τις ομοιότητες, έχουν και αρκετές διαφορές από τα νέα ελληνικά. Επίσης, έχουν δεχθεί επιδράσεις κυρίως στο λεξιλόγιο τόσο από την τουρκική όσο και από την αρμενική, τη γεωργιανή, την κουρδική κλπ. Οπότε, πιθανώς αν έχεις ποντιακή καταγωγή να σου φαίνεται εύκολη η παρακολούθηση μιας τέτοιας συζήτησης, αλλά για τους υπόλοιπους μάλλον είναι μια δύσκολη υπόθεση.
 

apri ήταν πολύ ωραία αυτά που έγραψες και ενδεχομένως να έχεις δίκιο για το τελευταίο...
 

[Nina P]

Για την Ποντιακή διάλεκτο, θα σας πω το εξής. Η κάθε περιοχή ειχε την δική της υποδιάλεκτο. Εγώ που ειμαι Πόντια και οι γιαγιάδες μου μιλούσαν Ποντιακά (και τα καταλαβένω αν και δεν τα μιλαω καλα) πήγα σε συγγενεις (όπου και τα 3χρονα μιλούσαν απταιστα Ποντιακα) και δεν καταλάβενα τιποτα...Αλλού μιλούσαν πιο βαρια και αλλού πιο "ελαφρια". Εχω παρει την Ποντιακή γραμματική και ειναι πανδύσκολη...ευτυχως που δεν δίνουμε σε αυτήν... Είναι όμως όντως παραφθαρμένα αρχαία Ελληνικά (Δωρική αν θυμάμαι καλά)...Και στη "μουσική" που εβαλα ενα τραγουδι πχ. ο epizoitis εβγαλε νόημα
o daniel δεν εβγαλε και μας ζητούσε εξηγησεις...ο ενας όμως ειναι φιλολογος και ο αλλος όχι...Εδώ εμεις δεν τα καταλαβένουμε καλα καλα οι υπολοιποι θα τα καταλάβουν?