Στο παρακάτω κείμενο ασχολούμαστε μόνο με τις οργανικές υπεραριθμίες.. Επομένως σε όλο το κείμενο η λέξη υπεράριθμός θα σημαίνει οργανικά υπεράριθμος. Για τις λειτουργικές υπεραριθμίες (ελάχιστες διαφορές) θα ακολουθήσει άλλη ανάρτηση.
Επίσης Π.Δ= Προεδρικό Διάταγμα ενώ Υ.Α= Υπουργική απόφαση
Εισαγωγή –Ορισμοί-Διαδικασία
Οργανικά υπεράριθμός σύμφωνα με το Π.Δ 50/96 αρθ 14 ορίζεται αυτός ο οποίος δεν συμπληρώνει 12 ώρες μαθημάτων Α ανάθεσης τον Ιούνιο.
Ο υπεράριθμος εκπαιδευτικός μετακινείται σε άλλο σχολείο με νέα οργανική θέση (αν κάνει αίτηση για άρση της υπεραριθμίας) είτε παραμένει στο σχολείο και το θέμα του λύνεται τον Σεπτέμβριο με τις λειτουργικές υπεραριθμίες (συνοπτική απάντηση).
Να σημειωθεί ότι τον Ιούνιο κανείς εκπαιδευτικός δεν χάνει την οργανική του θέση ακόμα και αν κριθεί αυτοδίκαια υπεράριθμος εφόσον δεν κάνει αίτηση για άρση υπεραριθμίας.
Διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται τον Ιούνιο για τους ΠΕ04 ώστε να φανεί αν υπάρχει υπεραριθμία και ποιος εκπαιδευτικός ΠΕ04 είναι υπεράριθμός είναι η εξής:
Ο διευθυντής συντάσσει τον πίνακα κενών και πλεονασμάτων που του αποστέλλεται από την διεύθυνση (ή από την πλατφόρμα του myshcool) με βάση μόνο τις ώρες
Α ανάθεσης για όλες τις ειδικότητες του κλάδου ΠΕ04. Εφέτος σε πολλά σχολεία αυτό έγινε και ονομαστικά. Η κατάσταση αυτή πάει στην δευτεροβάθμια από όπου θα προκύψουν τα κενά ή πλεονάσματα και οι υπεραριθμίες που θα ανακοινωθούν. Η δευτεροβάθμια θα πρέπει να κάνει τα εξής:
Α) Να ελέγξει αν υπάρχει υπεραριθμία και να οριστικοποιήσει τα κενά ή τα πλεονάσματα.
Β) Σύμφωνα με τη παράγραφο 18 του άρθρου 36 του νόμου 4186/2013 ο οποίος ισχύει τόσο για τα γυμνάσια όσο και για τα λύκεια οι υπεραριθμίες των ΠΕ04 (οργανικές και λειτουργικές) διαπιστώνονται και κρίνονται ομαδοποιημένα ανά κλάδο και όχι ανά ειδικότητα. Αυτό σημαίνει ότι ο τελευταίος ΠΕ04 που τοποθετήθηκε οργανικά θα κριθεί υπεράριθμός ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΕΧΕΙ.
Παραδείγματα
Παράδειγμα 1 : Σε ένα σχολείο (γυμνάσιο ή λύκειο) υπάρχουν τέσσερις εκπαιδευτικοί του κλάδου ΠΕ04 με φθίνουσα σειρά παλαιότητας
Φυσικός 1 (20 ώρες υποχρεωτικό) Φυσικός 2 (20 ώρες υποχρεωτικό) χημικός (20 ώρες υποχρεωτικό) , βιολόγος (20 ώρες υποχρεωτικό). Σύνολο ωρών 4χ20=80.
Όμως στο σχολείο υπάρχουν μόνο 65 ώρες μαθήματα ΠΕ04. Αυτό σημαίνει ότι λείπουν 80-65=15 ώρες ΠΕ04. Δηλαδή προκύπτει μία υπεραριθμία ομαδοποιημένα και όχι με βάση την ειδικότητα και επομένως την α ανάθεση. Υπεράριθμος κρίνεται ο τελευταίος τοποθετηθείς ομαδοποιημένα και όχι ανά ειδικότητα ( όχι με βάση την α ανάθεση). Αυτό σημαίνει ότι ο βιολόγος είναι υπεράριθμος (επειδή του απομένουν μόνο 5 ώρες), ακόμα και αν υπάρχουν 20 ώρες βιολογίας στο σχολείο. Αυτό όπως ανέφερα ορίζεται σαφώς από τη παράγραφο 18 του άρθρου 36 του νόμου 4186/2013.
Παράδειγμα 2: Σε ένα σχολείο (γυμνάσιο ή λύκειο) υπάρχουν τέσσερις εκπαιδευτικοί του κλαδου ΠΕ04 με φθίνουσα σειρά παλαιότητας
Φυσικός 1 (20 ώρες υποχρεωτικό) Φυσικός 2 (20 ώρες υποχρεωτικό) χημικός (20 ώρες υποχρεωτικό) , βιολόγος (20 ώρες υποχρεωτικό). Σύνολο ωρών 4χ20=80.
Όμως στο σχολείο υπάρχουν 92 ώρες μαθήματα ΠΕ04. Στην περίπτωση αυτή όχι μόνο δεν προκύπτει υπεραριθμία αλλά υπάρχει και οργανικό κενό. Το κενό θα δοθεί με βάση την Α Ανάθεση. Δηλαδή αν λείπουν 12 ώρες βιολογία θα δοθεί 1 κενό βιολόγου, αν λείπουν 12 ώρες χημεία θα δοθεί 1 κενό χημικού κλπ. Αν λείπουν 5 βιολογία και 7 φυσική δεν θα δοθεί κανένα οργανικό κενό.
Παράδειγμα 3 (ακραίο): Σε ένα σχολείο (γυμνάσιο ή λύκειο) υπάρχουν τέσσερις εκπαιδευτικοί του κλαδου ΠΕ04 με φθίνουσα σειρά παλαιότητας
Χημικός 1 (20 ώρες υποχρεωτικό) , Χημικός 2 (20 ώρες υποχρεωτικό) Χημικός 3 (20 ώρες υποχρεωτικό) , Χημικός 4 (20 ώρες υποχρεωτικό). Σύνολο ωρών 4χ20=80.
Στο σχολείο υπάρχουν 80 ώρες μαθήματα ΠΕ04. Στην περίπτωση αυτή δεν προκύπτει υπεραριθμία αλλά υπάρχει δεν υπάρχει και κανένα κενό.
Το πρόβλημα με την «αντίφαση Π.Δ και Υ.Α»
Υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ του Π.Δ/96 και της Υ.Α 136680/2/9/2017 που αφορά τις αναθέσεις. Συγκεκριμένα στην Υ.Α αναφέρεται
Με τα μαθήματα πρώτης (Α') ανάθεσης οι εκπαιδευ-
τικοί καλύπτουν το υποχρεωτικό τους ωράριο, ενώ με τα
μαθήματα δεύτερης (Β') ανάθεσης συμπληρώνουν το
υποχρεωτικό τους ωράριο ή καλύπτουν εκπαιδευτικές
ανάγκες. Οι διδακτικές ώρες της δεύτερης ανάθεσης της :
βασικής ειδικότητας καθώς και οι διδακτικές ώρες της
πρώτης και δεύτερης ανάθεσης της δεύτερης ειδικότη-
τας δεν πρέπει να υπερβαίνουν το όριο των έντεκα (11)
διδακτικών ωρών.
Η αναφορά αυτή καθώς και η εγκύκλιο 84582/Δ2/20/6/2013 οδηγούν πολλούς στην λανθασμένη αντίληψη ότι (όπως αναφέρουν πολλοί): «ο εκπαιδευτικός δεν χάνει με τίποτα τα μαθήματα Α ανάθεσης. Επομένως στο παράδειγμα 1 ο βιολόγος θα πάρει οπωσδήποτε την βιολογία (προφανώς σε ένα τέτοιο μεγάλο σχολείο θα συμπληρώνει) και δεν θα βγει υπεράριθμός ενώ παράδειγμα 3 θα έπρεπε να βγει κενό φυσικού και βιολόγου και να βγουν υπεράριθμοι τουλάχιστον 2 χημικοί» .
Για την λανθασμένη αντίληψη αυτή αναφέρω τα εξής :
1) ΌμωςΘα πρέπει πρώτα να γίνει απόλυτα αφές ότι οι δύο αυτές κανονιστικές πράξεις αφορούν διαφορετικά θέματα. Το Π.Δ αφορά τις υπεραριθμίες ενώ η Υ.Α τις αναθέσεις μαθημάτων. . Όμως (όπως συμβαίνει πολύ συχνά στο Ελληνικό Δίκαιο) η μία πράξη επηρεάζει άμεσα την άλλη, «οι υπεραριθμίες επηρεάζουν τις αναθέσεις και οι αναθέσεις τις υπεραριθμίες» . Με απλά λόγια ¨πως θα προκυψουν οι υπεραριθμίες αν δεν ληφθούν υπόψην οι αναθέσεις και πως θα προκύψουν οι αναθέσεις αν δεν ληφθούν υπόψην οι υπεραριθμίες;».
2) Φυσικά η Υ.Α δεν κάνει εξαίρεση στους ΠΕ04 και ισχύει για όλους τους εκπαιδευτικούς.
3) Η Υ.Α στην συγκεκριμένη περίπτωση (των ΠΕ04) αφορά τις ώρες που απομένουν στον κάθε εκπαιδευτικό μετά την διαπίστωση ή όχι της υπεραριθμίας (ή οποία τονίζω γίνεται ομαδοποιημένα). Δηλαδή εφόσον στο παράδειγμα 1 στον βιολόγο απομένουν 5 ώρες οι ώρες αυτές θα είναι σε μάθημα α ανάθεσης δηλαδή βιολογία. Διαφορετικά θα είχαμε το εξής παράδοξο:
4) Παράδειγμα 1: Ακολουθώντας το Π.Δ (ομαδοποίηση) υπεράριθμός βγαίνει ο βιολόγος ενώ ακολουθώντας το Υ.Α (α ανάθεση) υπεράριθμός βγαίνει ή ο φυσικός 2 εφόσον αυτός είναι το πιο πιθανό να έχει λιγότερες από 12 ώρες α ανάθεση.
5) Παράδειγμα 3 : Ακολουθώντας το Π.Δ δεν προκύπτει κανένας υπεράριθμος ενώ ακολουθώντας την Υ.Α προκύπτουν τουλάχιστον 2 υπεραριθμίες χημικών εφόσον αυτοί είναι το πιο πιθανό να έχουν λιγότερες από 12 ώρες α ανάθεση. Τι ισχύει τελικά στα παραπάνω παραδείγματα;
6) Στο Ελληνικό Δίκαιο ισχύει ότι μία Υ.Α έχει μικρότερη ισχύ από ένα Π.Δ. Δηλαδή αν το αποτέλεσμα από την εφαρμογή μίας Υ.Α είναι διαφορετικό από το αποτέλεσμα της εφαρμογής ενός Π.Δ τότε πρέπει να λαμβάνεται υπόψην μόνο το Π.Δ Επομένως στο παράδειγμα 1 ο υπεράριθμος θα προκύψει με βάση τις διατάξεις που αναφέρονται στο Π.Δ (ομαδοποιημένα-βιολόγος), ενώ και στο παράδειγμα 3 οι υπεραριθμίες θα προκύψουν με βάση τις ίδιες διατάξεις (ομαδοποιημένα-καμία υπεραριθμία).
7) «Η τυπική ισχύς των κανονιστικών πράξεων αντιστοιχεί στην ιεραρχία των οργάνων που τις εκδίδουν. Έτσι, το προεδρικό διάταγμα υπερισχύει της πράξης του Υπουργικού Συμβουλίου και αυτή υπερέχει της υπουργικής απόφασης. Από την ιεραρχική κλίμακα και τον έλεγχο εξαιρούνται οι ανεξάρτητες διοικητικές αρχές(π.χ. Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης). Να επισημανθεί, τέλος, ότι οι ιεραρχικώς ανώτερες κανονιστικές διοικητικές πράξεις δε μπορούν -εκτός αν το προβλέπει η νομοθετική εξουσιοδότηση- να τροποποιήσουν ή να καταργήσουν κατώτερες ιεραρχικά κανονιστικές πράξεις της Διοίκησης. Αυτό προκύπτει από το γενικό κανόνα ότι «κάθε κανονιστική πράξη της διοίκησης οφείλει να συμμορφώνεται στις ιεραρχικά ανώτερές της»
Δαγτόγλου Π. Δ., Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, Εκδόσεις Σάκκουλα(6η έκδοση ενημερωμένη από Π.-Μ. Ευστρατίου και Θ. Παπαγεωργίου) σελ 75.
Που οφείλονται λοιπόν τα προβλήματα που εμφανίζονται με τις οργανικές υπεραριθμίες των ΠΕ04 ;
Θα πρέπει πρώτα να αναφερθεί ότι τα μεγάλα προβλήματα δεν εμφανίζονται τον Ιούνιο εφόσον πολλοί εκπαιδευτικοί δεν μπαίνουν στον κόπο να ψάξουν περισσότερο το θέμα γιατί περιμένουν να το λύσουν τον Σεπτέμβριο όταν θα γίνουν οι οριστικές αναθέσεις από το σύλλογο (οπότε θα προκύψουν και οι λειτουργικές υπεραριθμίες.
Ορισμένοι όμως λόγοι που στους εκπαιδευτικού δεν είναι ξεκάθαρο ποιος είναι οργανικά υπεράριθμός είναι
1) Το υπουργείο στην βιασύνη του να πάρει κενά και πλεονάσματα ώστε να υποκριθεί ότι η σχολική χρονιά θα ξεκινήσει σωστά, ότι θα γίνουν δίκαια οι μεταθέσεις κ.α δεν δίνει αναλυτικές οδηγίες για την ακριβή νομοθεσία που ισχύει. Πέρα από αυτό πάρα πολλοί από τους υπαλλήλους που ασχολούνται με το θέμα έχουν την ίδια παρανόηση σε ότι αφορά τους ΠΕ04 (ο καθένας την πρώτη ανάθεση και όποιος περισσεύει =οργανικά υπεράριθμός)
2) Οι διευθυντές σχολικών μονάδων δεν γνωρίζουν (εκτός ελάχιστων) την νομοθεσία για το θέμα. Αυτό γίνεται γιατί οι υπεραριθμίες δεν κρίνονται από αυτούς αλλά από το ΠΥΣΔΕ. Έτσι λειτουργούν μόνο με βάση την κατάσταση που συμπλήρωσαν (κενά και πλεονάσματα με βάση την πρώτη ανάθεση). Σε μία τέτοια περίπτωση θα δώσουν λάθος πληροφορίες στους εκπαιδευτικούς των περιπτώσεων 1 και 3. « Χημικοί 3 και 4 μάλλον είστε οργανικά υπεράριθμοι. Να δείτε εδώ την κατάσταση που λέει πλεόνασμα χημεία 40 ώρες».
3) Οι υπάλληλοι στη διεύθυνση προσωπικού της δ/θμιας πολλές φορές είτε δεν γνωρίζουν την νομοθεσία είτε λειτουργούν με βάση τις καταστάσεις (μέσα στον πανικό της εποχής Ιουνίου) και δεν πληροφορούν σωστά του εκπαιδευτικούς
4) Την αποκλειστική ευθύνη για κρίση και ρύθμιση των υπεραριθμιών έχει το ΠΥΣΔΕ. Πολλά ΠΥΣΔΕ (π.χ Α Αθηνών και άλλα ) δεν ακολουθούν με ακρίβεια την υφιστάμενη νομοθεσία που αναφέρει ότι «Το ΠΥΣΔΕ σε ειδική συνεδρίαση καθορίζει ονομαστικά του οργανικά υπεράριθμούς και τους καλεί εντός τριων ημερών να κάνουν ή όχι αίτηση για άρση υπεραριθμίας». Το γεγονός αυτό οδηγεί στην μη ανάρτηση του ονομαστικού πίνακα με τους υπεράριθμους, παρά μόνο με όσους έχουν δηλώσει οι ίδιοι υπεραριθμία και έχουν κάνει αίτηση. Αυτό προκαλεί σύγχυση μεταξύ των συναδέλφων των διευθυντών, των σχολικών συμβούλων εφόσον δεν φαίνεται πουθενά ποιος εκπαιδευτικός είναι αυτοδίκαια υπεράριθμός. Επίσης πολλά ΠΥΣΔΕ (πάρα πολλά) βγάζουν κενά και πλεονάσματα χωρίς να λάβουν υπόψην τους τις υπεραριθμίες. Ετσι στο παράδειγμα 3 πολύ πιθανό να βγει πίνακας που θα αναφέρει «πλεόνασμα χημείας 40 ώρες».Ακόμα και σε περιπτώσεις που τα ΠΥΣΔΕ υπέβαλλαν ερώτημα στο Υπουργείο η απάντηση ήταν η υπόμνηση της νομοθεσίας και όχι η σαφής τοποθέτηση επάνω στο θέμα. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι τηλεφωνικές επικοινωνίες με το υπουργείο «μου είπαν τους είπα και μου ξαναείπαν» δεν έχουν καμία ισχύ.
5) Οι εκπαιδευτικοί πολλές φορές στηριζόμενοι σε όλα τα παραπάνω λάθος δεδομένα θεωρούν ότι είναι υπεράριθμοι (χωρίς να είναι) και ζητούν άρση υπεραριθμίας αφήνοντας λανθασμένη εντύπωση στους υπόλοιπους ΠΕ04 και τον διευθυντή «να ο χημικός που δεν είχε ώρες χημείας αν και δεν ήταν ο υπεράριθμος και έφυγε. Άρα τις μας λες τώρα;»
6) Μία ακόμα σημαντική παρανόηση που υπάρχει είναι ότι στο γυμνάσιο οι ειδικότητες είναι ομαδοποιημένες ενώ στο λύκειο όχι. Κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από κανένα ΦΕΚ. Σε όλες τις σχολικές μονάδες δ/θμιας εκπαίδευσης ισχύει η ίδια νομοθεσία, Οι υπεραριθμίες ΠΕ04 κρίνονται ομαδοποιημένα ενώ οι τοποθετήσεις σε οργανικά κενά ανά ειδικότητα.
Πρόταση
1) Από την στιγμή που κάποιος συνάδελφος θεωρήσει ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τον εμφανίζουν ως υπεράριθμο (του είπε ο συνάδελφος, ο διευθυντής ή ο σύμβουλος, προκύπτει από τον πίνακα κενών και πλεονασμάτων) να κάνει αίτηση στο ΠΥΣΔΕ (αναφέροντας ότι θέλει από τα παραπάνω) στην οποία θα ζητά την εφαρμογή των Π.Δ και επομένως τη ονομαστική ανάρτηση των οργανικά υπεράριθμων για το σχολείο του. Αν το ΠΥΣΔΕ δεν το κάνει είναι υπόλογο για παράβαση καθήκοντος.
2) Να μην «σταθεί» στις προφορικές απαντήσεις συναδέλφων, διευθυντών συμβούλων, υπαλλήλων δ/θμιας και τηλεφωνικές επικοινωνίες με το υπουργείο. Το μόνο υπεύθυνο για τις υπεραριθμίες είναι το ΠΥΣΔΕ από το οποίο θα ζητήσει αιτιολογημένη απάντηση, αναφέροντας ότι θα ασκήσει όλα τα νόμιμα δικαιώματα του.
Αυτά προς το παρόν. Για τις λειτουργικές υπεραριθμίες σε άλλη ανάρτηση.