Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Τυπική Εκπαίδευση => Γυμνάσιο => Σχολικά μαθήματα => Φιλολογικά μαθήματα => Μήνυμα ξεκίνησε από: Kallipateira στις Ιούλιος 11, 2008, 01:23:34 πμ

Τίτλος: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Kallipateira στις Ιούλιος 11, 2008, 01:23:34 πμ
Γεια σας!
Εχω μία ερώτηση!Μου την έθεσαν τηλεφωνικώς κάποιοι φίλοι που έχουν εργαστήρι ζωγραφικής και όσο και αν έψαξα απάντηση δεν βρήκα.


Λέμε εργαστήρι , λέμε και εργαστήριο ποια η διαφορά? Και τι αλλάζει στην κατάληξη?Η κατάληξη -ιο υποδηλώνει κάτι?
Μια πρώτη και ίσως αυθαίρετη δική μου σκέψη είναι ότι το εργαστήρι παραπέμπει σε κάτι που έχει να κάνει με τέχνη , τεχνίτη κτλ. γι' αυτό είπα ότι πιο εύηχο είναι εργαστήρι ζωγραφικής
ενώ
εργαστήριο χρησιμοποιείται πιο πολύ για ερευνητικές δραστηριότητες, εργαστήριο γενετικής κτλ.


Γνωρίζει κάποιος έστω που μπορω να αναζητήσω πληροφορίες γι'αυτό?

Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: teacherakos στις Ιούλιος 11, 2008, 01:51:34 πμ
Σύμφωνα με το Λεξικό Τριανταφυλλίδη (http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm):

εργαστήριο το [erγastírio] O40 : κλειστός χώρος εφοδιασμένος με εργαλεία, όργανα κτλ. αναγκαία για την άσκηση ορισμένης πρακτικής δραστηριότητας, ιδίως: α. τεχνικής ή κατασκευαστικής: Tο ~ ενός τεχνίτη, όπου αυτός εργάζεται μόνος ή με βοηθούς. Ξυλουργικό / ηλεκτρολογικό ~. Tο ~ του φωτογράφου / του οδοντοτεχνίτη. Ένα ~ ραπτικής / ζαχαροπλαστικής. β. καλλιτεχνικής (ιδ. για εικαστικές τέχνες): Tο ~ του γλύπτη / του ζωγράφου. γ. επιστημονικής ή τεχνολογικής: Eπιστημονικό ~. Tο ~ φυσικής / χημείας / ανατομίας / ψυχολογίας. Mικροβιολογικό ~. Πανεπιστημιακά εργαστήρια, για έρευνα ή για πρακτική άσκηση των φοιτητών: Διευθυντής / επιμελητής / βοηθός εργαστηρίου. || εργαστηριακό μάθημα: Aποκλείστηκε από τις πτυχιακές εξετάσεις, γιατί δεν είχε τελειώσει τα εργαστήρια.   [λόγ. < αρχ. ἐργαστήριον]

εργαστήρι το [erγastíri] O44 : (προφ.) το εργαστήριο ιδίως του τεχνίτη ή του καλλιτέχνη: Θεατρικό ~.  [μσν. εργαστήρι(ν) < αρχ. ἐργαστήριον με αποφυγή της χασμ.]
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Kallipateira στις Ιούλιος 11, 2008, 04:44:42 μμ
Ευχαριστώ πολύ!!!!!!!!!!!!!! ;)
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Lara στις Απρίλιος 05, 2009, 02:53:02 μμ
....λέμε ικανοτητα του υπολογιστη ή δυνατότητα.... ???
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Beth στις Απρίλιος 05, 2009, 03:42:02 μμ
εγώ θα έλεγα δυνατότητα...
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: jak_13 στις Απρίλιος 05, 2009, 05:35:05 μμ

Και εγώ!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: marion στις Απρίλιος 05, 2009, 07:25:34 μμ
Δυνατότητα, καθώς είναι μια λέξη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για έμψυχα όσο και για άψυχα, εν αντιθέσει προς τη λέξη ικανότητα, η οποία χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για έμψυχα.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Lara στις Απρίλιος 05, 2009, 09:51:30 μμ
Σας ευχαριστώ πολύ. Με καλύψατε. ;)
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Φεβρουάριος 05, 2010, 04:47:25 μμ
Τί ακριβώς σημαίνει υλοφροσύνη;
Δεν έχω το λεξικό του Μπαμπινιώτη.
Είναι η πίστη στην ύλη?
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: δασκαλίτσα στις Φεβρουάριος 05, 2010, 04:53:02 μμ
Eίναι η συνήθεια ορισμένων ανθρώπων να εστιάζουν την προσοχή τους στην παροχή υλικών αγαθών. Για παράδειγμα λέμε η "υλόφρων" μητέρα,δηλαδή εκείνη που προσφέρει στα παιδιά της υλικά αγαθά, διαμορφώνει ένα πολυτελές περιβάλλον ανάπτυξης γι'αυτά (με αδικαιολόγητες παροχές) και αρκείται σ' αυτό.Δεν ξέρω αν σε κάλυψα...
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Φεβρουάριος 05, 2010, 05:15:30 μμ
ναι με κάλυψες !σε ευχαριστώ!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: δασκαλίτσα στις Φεβρουάριος 05, 2010, 05:17:06 μμ
Παρακαλώ!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Φεβρουάριος 18, 2010, 11:42:09 μμ
Όταν κάποιος λέει ''όπως για παράδειγμα'' δεν είναι πλεονασμός;
Μπορούμε για να δηλώσουμε παράδειγμα να χρησιμοποιήσουμε μία από τις δύο λέξεις.Είμαι λάθος?
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: δασκαλίτσα στις Φεβρουάριος 22, 2010, 07:38:07 μμ
Είναι πλεονασμός,καλύτερα πες ένα από τα δύο.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Φεβρουάριος 24, 2010, 02:19:46 πμ
Είναι πλεονασμός,καλύτερα πες ένα από τα δύο.
;)
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Φεβρουάριος 24, 2010, 12:11:33 μμ
Ο πλεονασμός δεν είναι απαραίτητα κάτι απευκταίο. Ο πλεονασμός γίνεται δεκτός, όταν επιτελεί κάποιον ρόλο και συγκεκριμένα, όταν διασαφηνίζει ή επιτείνει το νόημα μιας φράσης.  (π.χ καλή επιτυχία)
Στη συγκεκριμένη περιπτώση, νομίζω ότι με τη φράση "για παράδειγμα" δίνεται έμφαση στο γεγονός ότι η αναλογία έχει το χαρακτήρα παραδείγματος.

π.χ

“Μπορώ να κατανοώ λέξεις και φράσεις πολύ απλές, όπως αυτές που περιέχονται σε αγγελίες”

“Μπορώ να κατανοώ λέξεις και φράσεις πολύ απλές, όπως για παράδειγμα αυτές που περιέχονται σε αγγελίες”

Στη δεύτερη πρόταση θεωρώ ότι ο ομιλητής τονίζει πιο πολύ ότι καταλαβαίνει απλές φράσεις όχι μόνο στις αγγελίες αλλά και αλλού.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: δασκαλίτσα στις Φεβρουάριος 24, 2010, 03:12:52 μμ
Εντάξει,αν θες να δώσεις έμφαση σε κάτι,τονίζεις με πλεονασμό.Δε λέω πως είναι λάθος,εξάλλου αυτή η αρχή ακολουθείτε σε όλες τις γλώσσες.Απλά εδώ δε λέμε αν είναι δόκιμο ή όχι,αλλά για το αν αποτελεί πλεονασμό.Αντικειμενικά,είναι πλεονασμός αλλά φυσικά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για έμφαση.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: MARKOS στις Φεβρουάριος 24, 2010, 03:27:27 μμ
π.χ

“Μπορώ να κατανοώ λέξεις και φράσεις πολύ απλές, όπως αυτές που περιέχονται σε αγγελίες”

“Μπορώ να κατανοώ λέξεις και φράσεις πολύ απλές, όπως για παράδειγμα αυτές που περιέχονται σε αγγελίες”

Στη δεύτερη πρόταση θεωρώ ότι ο ομιλητής τονίζει πιο πολύ ότι καταλαβαίνει απλές φράσεις όχι μόνο στις αγγελίες αλλά και αλλού.

εγω παλι εχω την απορια πως  οι περισσοτεροι δεν κατανοουν τις "απλες φρασεις"....?
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Φεβρουάριος 24, 2010, 04:17:56 μμ
Μάρκο, δεν κατάλαβα ακριβώς την απορία σου. Πάντως, αν σε βοηθά αυτό που θα πω, τη φράση την έχω αντλήσει από τα κριτήρια κατανόησης του γραπτού λόγου μιας γλώσσας, τα οποία χρησιμοποιούνται κατά τη σύνταξη του βιογραφικού σημείωματος Europass.
http://europass.cedefop.europa.eu/LanguageSelfAssessmentGrid/el
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: MARKOS στις Φεβρουάριος 24, 2010, 04:41:44 μμ
Μάρκο, δεν κατάλαβα ακριβώς την απορία σου. Πάντως, αν σε βοηθά αυτό που θα πω, τη φράση την έχω αντλήσει από τα κριτήρια κατανόησης του γραπτού λόγου μιας γλώσσας, τα οποία χρησιμοποιούνται κατά τη σύνταξη του βιογραφικού σημείωματος Europass.
http://europass.cedefop.europa.eu/LanguageSelfAssessmentGrid/el

οχι, apri μου, δεν εχει να κανει με τα οσα πολυ ωραια και κατατοπειστικα εγραψες. μια χαρα τα λες!!!!
εχει να κανει με τον σημερινο(?) τροπο σκεψης του ανθρωπου. μεσα στο απλο ειναι η δυσκολια του....., Βιοφιλοσοφια!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Φεβρουάριος 24, 2010, 04:53:06 μμ
A, σ' αυτό συμφωνώ απολύτως. Δεν καταλαβαίνω προς τι οι περίπλοκες διαδρομές της σκέψης κάποιων, όταν η απλότητα είναι τόσο αφοπλιστική και εύστοχη. Για να δώσουν με την ασάφεια ένα επίπλαστο βάθος σκέψης ή για να μην γίνουν κατανοητοί και να αποφύγουν τα δύσκολα; Το ερώτημα ρητορικόν.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: δασκαλίτσα στις Φεβρουάριος 24, 2010, 06:32:09 μμ
Αχ, αν και εκτός θέματος θέλω να πω ότι ο περίπλοκος τρόπος σκέψης της γυναίκας ιδίως (ας μην κρυβόμαστε ;D ) οφείλεται στην τεράστια πολυπλοκότητα του ορμονοαναπαραγωγικού της συστήματος!!!!Δεν έχω ξαναδιαβάσει στη ζωή μου τίποτα πιο πολύπλοκο από αυτό.Έτσι εξηγείται και επιστημονικά η περιπλοκότητα της γυναικείας σκέψης... :-X :-\
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Erofilaki στις Φεβρουάριος 24, 2010, 07:10:17 μμ
Χιχιχι, εγώ ένα θα πω που είναι και απλό και αφοπλιστικό :

ευτυχώς που γίνονται τέτοιες πραγματικά ενδιαφέρουσες συζητήσεις σε αυτό το φόρουμ, γιατί ο χειμώνας στα δυσπρόσιτα δεν περνάει με τίποτα :P

Χαιρετίσματα σε όλους!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: MARKOS στις Φεβρουάριος 24, 2010, 07:45:58 μμ
Αχ, αν και εκτός θέματος θέλω να πω ότι ο περίπλοκος τρόπος σκέψης της γυναίκας ιδίως (ας μην κρυβόμαστε ;D ) οφείλεται στην τεράστια πολυπλοκότητα του ορμονοαναπαραγωγικού της συστήματος!!!!Δεν έχω ξαναδιαβάσει στη ζωή μου τίποτα πιο πολύπλοκο από αυτό.Έτσι εξηγείται και επιστημονικά η περιπλοκότητα της γυναικείας σκέψης... :-X :-\

μα εδω "καλημερα "  να σας πουμε, αρχιζεται:
ειδες? ειπε "καλημερα"
γιατι μου ειπε καλημερα?
τον ειδες πως μου την ειπε?
τι εννοουσε λεγοντας μου καλημερα?
-------- Τί εννοουσε ο χριστιανος? μια καλημερα ειπε! ξινη θα του την βγαλετε? Ελεος!  ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΟΡΜΟΝΟΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ !!!!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Φεβρουάριος 24, 2010, 10:13:21 μμ
Μιλώντας αποκλειστικά για την περίπτωση μου και τις ερωτήσεις μου .....θα το ονομάσω πολύ απλά ''το άγχος του πρωτάρη''.....
Ζητώ μόνο κατανόηση!!!!Δυστυχώς δεν αφήνω τίποτα να πέσει από το τραπέζι.....Τα ψάχνω εξονυχιστικά όλα!!!! Μην παραξενευτείτε αν κάποια μέρα σας ρωτήσω κα το όνομα μου!!!!!!! ;)
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: karxarias29 στις Φεβρουάριος 25, 2010, 12:46:56 πμ
Μπαα, μην ανησυχείς, κατανοούμε απόλυτα και συμπάσχουμε.  :)
Τώρα για το όνομά σου, μην πολυβασίζεσαι. Πολλοί εξ ημων βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης και Αλτσχάιμερ ;) :D
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Vania στις Φεβρουάριος 25, 2010, 08:24:38 μμ
Συνάδελφοι θα μπορούσε κάποιος να μου φέρει ένα παράδειγμα για την απόλυτη συνωνυμία,ένα για την τέλεια και ένα για τα ταυτόσημα παρακαλώ??την θεωρια την ξέρω αλλα δεν μπορώ να σκεφτώ και να πώ με απόλυτη σιγουρια κάποιο ενδεικτικό παράδειγμα..παρακαλώ αν κάποιος είναι βέβαιος ας απαντήσει.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: nikgre στις Φεβρουάριος 26, 2010, 12:56:13 πμ
Συνάδελφοι θα μπορούσε κάποιος να μου φέρει ένα παράδειγμα για την απόλυτη συνωνυμία,ένα για την τέλεια και ένα για τα ταυτόσημα παρακαλώ??την θεωρια την ξέρω αλλα δεν μπορώ να σκεφτώ και να πώ με απόλυτη σιγουρια κάποιο ενδεικτικό παράδειγμα..παρακαλώ αν κάποιος είναι βέβαιος ας απαντήσει.
Δες αυτό. Ίσως βοηθήσει.

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/glossology/show.html?id=158
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Φεβρουάριος 26, 2010, 11:28:57 πμ
O M. Τριανταφυλλίδης στη γραμματική του έκανε λόγο για συνώνυμα (δηλαδή λέξεις με παρεμφερή σημασία) και ταυτόσημα (δηλ. λέξεις με την ίδια ακριβώς σημασία). Συνώνυμα είναι π.χ η γκλίτσα και το μπαστούνι. Ταυτόσημα είναι π.χ η γίδα και το κατσίκι, ο αραβόσιτος, το αραποσίτι και το καλαμπόκι, το αχλάδι και το απίδι.

Η σύγχρονη γλωσσολογία έχει όμως εξειδικεύσει τον όρο "σημασία" μιλώντας για περιγραφικό, κοινωνικό και εκφραστικό περιεχόμενο. Υπό αυτήν την έννοια όμως είναι εξαιρετικά απίθανο να βρεις λέξεις που να έχουν το ίδιο περιγραφικό, κοινωνικό και εκφραστικό περιεχόμενο (τέλεια συνώνυμα) και επιπλέον, να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο ίδιο γλωσσικό περιβάλλον (απόλυτα συνώνυμα). Και είναι σχεδόν απίθανο, γιατί η πλήρης ταύτιση σημασίας σε όλα τα περιβάλλοντα αντιβαίνει στον κανόνα της οικονομίας στη γλώσσα. Δεν υπάρχει λόγος να κρατήσει η γλώσσα κάτι περιττό, αν αυτό δεν επιτελεί κάποιον ιδιαίτερο ρόλο.
π.χ το απίδι είναι λαϊκότερη λέξη από το αχλάδι και δεν χρησιμοποιείται στα ίδια περιβάλλοντα (π.χ "πόσα απίδια πιάνει ο σάκος" ΑΛΛΑ όχι "πόσα αχλάδια πιάνει ο σάκος")

Στην πραγματικότητα ίσως είναι και αδύνατο να βρεις τέτοια συνώνυμα. Όλοι απλώς αφήνουν μια χαραμάδα, μήπως και κάποιος σκεφθεί κάποια λέξη που να εμπίπτει στον ορισμό.
Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε λ.χ τέλεια και απόλυτα συνώνυμα το "ότι" και το "πως" (αν και μεταξύ μας το "ότι" είναι κατά τι λογιότερο).
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Vania στις Φεβρουάριος 27, 2010, 07:03:43 μμ
χμμμ αρα δεν μπορουμε να πουμε  με απολυτη βεβαιότητα 2 λέξεις ταυτόσημες..?θεωρητικα οκ , αλλα στην πράξη δύσκολευουν τα πραγματα...και εγω εκει είχα καταλήξει , αλλα ήθελα και τη γνωμη σαςν να στε καλα για την αμεση βοηθεια σας!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: change73 στις Φεβρουάριος 27, 2010, 11:55:06 μμ
Στέγη και σκεπή,πετεινός και κόκκορας ειναι ταυτοσημα αλλα συμφωνω με το/τη συναδελφο σχετικα με το γλωσσικο περιβαλλον και το υφος.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Vania στις Φεβρουάριος 28, 2010, 05:46:02 μμ
οκ!κατάλαβα!να στε καλά!
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Απρίλιος 10, 2010, 08:38:01 μμ


Με αφορμή τα θέματα  του οεφε της β λυκείου, θα ήθελα κάποιος που έχει το λεξικό του Μπαμπινιώτη να με βοηθήσει λίγο.......(μην ανησυχείτε δε θα σας ενοχλήσω ξανά....το έχω ήδη παραγγείλει!!!!! ;))

Ζητήθηκε ένα συνώνυμο για τη λέξη '''τακταινόμενα''. Μπορεί κάποιος να μου πει τί ορισμό δίνει ο Μπαμπινιώτης και αν δίνει κάποιο συνώνυμο; Στις απαντήσεις που μας έστειλαν δίνεται ''συμβάντα''....έχω όμως την εντύπωση ότι ταιριάζει καλύτερα ''συμβαίνοντα''. Λεπτομέρεια αυτό που ρωτάω αλλά με ενδιαφέρει η άποψη σας. Τη λέξη γεγονότα πιστεύετε ότι μπορούμε να τη λάβουμε σαν συνώνυμο στα τεκταινόμενα;
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: pony30 στις Απρίλιος 11, 2010, 12:43:27 μμ
Ο Μπαμπινιώτης ορίζει τη λέξη ''τεκταινόμενα'' ως  ''σειρά γεγονότων ή ενεργειών που συγκροτούν τον χαρακτήρα ή καθορίζουν την τελική έκβαση μιας κατάστασης (η οποία είναι συνήθως δυσάρεστη)'' και ετυμολογικά είναι πληθ. ουδ. της μτχ. ενεστώτα του ρ. τεκταίνομαι=κατασκευάζω (ως ξυλουργός)-μηχανεύομαι. Στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα και στο λεξικό Τριανταφυλλίδη η λέξη ορίζεται ως ''ενέργειες που προετοιμάζουν συνήθ. ύπουλα, δυσάρεστα γεγονότα''. Στο λεξικό του Τεγόπουλου ορίζεται ως ''δόλιες ενέργειες''.  Σ΄ένα άλλο ηλεκτρονικό λεξικό βρήκα τον ίδιο ορισμό και δίνει ως συνώνυμο τη λέξη ''μεθόδευση''. Μόλις διάβασα το μήνυμά σου και προτού κοιτάξω στα λεξικά, η πρώτη λέξη που μου ήρθε στο μυαλό ως συνώνυμη ήταν το ''γεγονότα'' και μετά η λέξη ''συμβάντα''. Μετά είδα ότι δεν είναι ακριβώς τα γεγονότα, αλλά οι ενέργειες που προετοιμάζουν τα δυσάρεστα γεγονότα, οι δόλιες και ύπουλες ενέργειες. Όταν ζητούν συνώνυμη,θέλουν μία μόνο λέξη;
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Απρίλιος 11, 2010, 01:02:25 μμ
   Tις ερμηνείες που δίνουν τα υπόλοιπα λεξικά τις είχα κοιτάξει αλλά ήθελα να μάθω και την ερμηνεία του Μπαμπινιώτη. Θέλουν μόνο ένα συνώνυμο. Το ''γεγονότα'' δε νομίζω ότι ταιριάζει απόλυτα....στις απαντήσεις του ΟΕΦΕ έστειλαν το ''συμβάντα'', κατα τη γνώμη μου πηγαίνει και το συμβαίνοντα γιατί ταιριάζει και στο χρόνο που διαδραματίζονται αυτά.
Αποφάσισα όμως ότι όταν τα παιδιά γράφουν ''γεγονότα'' θα το παίρνω ως σωστό γιατί έχουν καταλάβει έστω το νόημα της λέξης (υπάρχουν και αυτοί που δεν αντιλαμβάνονται καν τί εννοεί ο συγγραφέας στο κείμενο).
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Απρίλιος 11, 2010, 01:10:05 μμ
Δεν έχω το λεξικό του Μπαμπινιώτη μπροστά μου, αλλά θα σου πω τι ξέρω για την περίπτωση από τις γενικές μου γνώσεις.

Το ρήμα «τεκταίνομαι» σήμαινε αρχικά  «εργάζομαι ως τέκτων», δηλ. μαστορεύω, κατασκευάζω. Γρήγορα απέκτησε όμως και αρνητική μεταφορική σημασία, δηλ. κατασκευάζω κάτι με κακό σκοπό (συνήθως με δόλο), μηχανορραφώ.

Επομένως, η λέξη «τεκταινόμενα» (μετοχή του «τεκταίνομαι») σημαίνει όχι απλώς «τα συμβαίνοντα»,  αλλά «τα δολίως σχεδιαζόμενα», «οι μηχανορραφίες», «οι δολοπλοκίες»,  ή πιο γενικά, «τα δυσάρεστα συμβαίνοντα».

π.χ Άβουλη η κυβέρνηση μπροστά στα τεκταινόμενα.
     Παρακολουθώ τα τεκταινόμενα στο δημοσιογραφικό χώρο.


ΥΓ. Παρόμοια διαφορά με «τα συμβαίνοντα»-«τα τεκταινόμενα» βρίσκουμε και στις λέξεις «συνέπειες»-«επιπτώσεις (=αρνητικές συνέπειες)». Καλώς ή κακώς βέβαια, παρατηρώ τα τελευταία χρόνια έναν αποχρωματισμό και στις "επιπτώσεις" και στα "τεκταινόμενα". Ακούω δηλ. πολλούς που χρησιμοποιούν τις λέξεις χωρίς την αρνητική φόρτιση που έχουν, σαν να είναι συνώνυμες με τις "συνέπειες" και τα "συμβαίνοντα" αντίστοιχα. Δεν ξέρω αν θα επικρατήσει αυτή η χρήση τελικά. Απλώς τη σημειώνω.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Απρίλιος 11, 2010, 01:21:22 μμ
Έχεις απόλυτο δίκιο apri! Δυστυχώς όμως αν κοιτάξεις και το άρθρο που δόθηκε στον οεφε προχθές , έχω την εντύπωση ότι δόθηκε με λανθασμένη σημασία καθώς εννοεί τα συμβάντα και γενικότερα τα γεγονότα. Γι' αυτό και εγώ προβληματίστηκα και ξεκίνησα να το ψάχνω.
Σας παραθέτω την προταση από το κείμενο του οεφε
'' Η εφημερίδα, μετά την ανακάλυψη του Γουτεμβέργιου, το ραδιόφωνο, αργότερα, και τηλεόραση, στα μέσα του 20ου αιώνα, μετέδιδαν τα τεκταινόμενα με πιο γρήγορο τρόπο. Η πληροφορία μεταδιδόταν πιο γρήγορα και, μαζί με αυτή, και η γνώση. ''

Επομένως μπορούμε να δεχτούμε στη λέξη ''τα τεκταινόμενα'' ως συνώνυμο ''τα γεγονότα''.....Δεν είμαι λάθος δε αυτό έτσι;
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Απρίλιος 11, 2010, 01:29:00 μμ
Ναι, στην πρόταση που παραθέτεις "τα τεκταινόμενα" χρησιμοποιούνται με την έννοια "τα συμβαίνοντα", "τα γεγονότα". Προφανώς, και ο ΟΕΦΕ αγνοεί την αρνητική σημασία της λέξης και έχει επιλέξει την ουδέτερη χροιά της. Πάμε προς αλλαγή σημασίας, καθώς φαίνεται....
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: pony30 στις Απρίλιος 11, 2010, 01:39:05 μμ
Απορία:όταν μας ζητούν συνώνυμο, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τη συγκεκριμένη σημασία της λέξης στο πλαίσιο του κειμένου ή όχι; Στο συγκεκριμένο κείμενο δλδ η λέξη ''τεκταινόμενα'' έχει τη σημασία ''γεγονότα'', ''συμβαίνοντα'', γενικότερα όμως σημαίνει δόλιες ενέργειες, δολοπλοκίες, μηχανορραφίες κ.α.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Απρίλιος 11, 2010, 02:01:21 μμ
Απορία:όταν μας ζητούν συνώνυμο, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τη συγκεκριμένη σημασία της λέξης στο πλαίσιο του κειμένου ή όχι; Στο συγκεκριμένο κείμενο δλδ η λέξη ''τεκταινόμενα'' έχει τη σημασία ''γεγονότα'', ''συμβαίνοντα'', γενικότερα όμως σημαίνει δόλιες ενέργειες, δολοπλοκίες, μηχανορραφίες κ.α.

Και εγώ θα ήθελα να μας απαντήσει κάποιος σε αυτό. Έχω δει ασκήσεις που ζητάνε συνώνυμα και επισημαίνουν ότι τα συνώνυμα που θα δοθούν πρέπει να ταιριάζουν με τη σημασία που έχουν οι λέξεις μέσα στο κείμενο. Από την άλλη τις περισσότερες φορές η άσκηση αναφέρει ''να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου''
Η αίσθηση που έχω είναι ότι και σε αυτή την περίπτωση πρέπει να λάβουμε υπόψη τη σημασία των λέξεων στο πλαίσιο του κειμένου. Γνωρίζει κάποιος τί ισχυεί;
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Απρίλιος 11, 2010, 02:46:47 μμ
Εγώ νομίζω ότι από τη στιγμή που σου δίνουν τις λέξεις ενταγμένες σε κείμενο (για να σε βοηθήσουν να καταλάβεις τη σημασία από τα συμφραζόμενα), αυτό σε περιορίζει αυτομάτως και ως προς τα συνώνυμα ή τα αντίθετα που μπορείς να δώσεις. Αν σου δίνουν απλή λίστα λέξεων και σου ζητούν συνώνυμα ή αντίθετα, τότε είσαι ελεύθερος να γράψεις τα πάντα.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: tihea στις Απρίλιος 11, 2010, 08:28:49 μμ
Έχεις απόλυτο δίκιο apri! Δυστυχώς όμως αν κοιτάξεις και το άρθρο που δόθηκε στον οεφε προχθές , έχω την εντύπωση ότι δόθηκε με λανθασμένη σημασία καθώς εννοεί τα συμβάντα και γενικότερα τα γεγονότα. Γι' αυτό και εγώ προβληματίστηκα και ξεκίνησα να το ψάχνω.
Σας παραθέτω την προταση από το κείμενο του οεφε
'' Η εφημερίδα, μετά την ανακάλυψη του Γουτεμβέργιου, το ραδιόφωνο, αργότερα, και τηλεόραση, στα μέσα του 20ου αιώνα, μετέδιδαν τα τεκταινόμενα με πιο γρήγορο τρόπο. Η πληροφορία μεταδιδόταν πιο γρήγορα και, μαζί με αυτή, και η γνώση. ''

Επομένως μπορούμε να δεχτούμε στη λέξη ''τα τεκταινόμενα'' ως συνώνυμο ''τα γεγονότα''.....Δεν είμαι λάθος δε αυτό έτσι;

Μια άλλη συνώνυμη, που μπορεί να μην έχει απόλυτα αρνητική χροιά αλλά φέρει ένα διφορούμενο σημασιολογικό φορτίο κατάλληλο για την περίπτωση είναι η μετοχή : "διαδραματιζόμενα" .

Στο συγκεκριμένο όμως κειμενικό περιβάλλον, όπως παραθέτεις το απόσπασμα, η λέξη "γεγονότα" ως συνώνυμη ανταποκρίνεται απόλυτα.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Απρίλιος 15, 2010, 01:38:40 μμ
Βλέπω σε αρκετά κείμενα και γράφουν τυχόν προβλήματα, τυχόν συνέπειες κτλ.
Το σωστό δεν είναι τυχόντα προβλήματα, τυχούσες συνέπειες κ.ο.κ ;;;;;;
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: fivo στις Απρίλιος 15, 2010, 08:38:28 μμ
το τυχον λειτουργει επιρρηματικα = ισως . οι επιθετικες μτχς θα προσεδιδαν μονιμη ιδιοτητα στα ουσιαστικα. πιστευω οτι η γλωσσα, και δη η ελληνικη, απο μονη της βρισκει τον πιο συντομο και ευστοχο δρομο.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Iris_ στις Ιούλιος 27, 2010, 04:54:41 μμ
Μπορεί κάποιος να μου εξηγήσει τη διαφορά ανάμεσα στην καταστολή και στην περιστολή της βίας ;
Στην καταστολή υπάρχει μέσα και η βία ενώ στην περιστολή η πρόληψη;
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: MARKOS στις Ιούλιος 19, 2013, 11:26:54 μμ
Απο το 2010 εχει να κινηθει το θεμα αυτό? !!! Τωρα βλεπω και την ερωτηση συναδελφισσας περι καταστολης-περιστολης!! 3 χρόνια κανεις μας δεν το ειδε?!! ;D ;D ;D

Ας απαντησω ετσι, και για τους υπολοιπους που με την ευκαιρια αυτη θα το δουν.

περιστολή σημαινει περιορισμος,μειωση της εκτασης, της ποσότητας ή της εντασης
καταστολή = κατάπαυση, κατάπνιξη,

ας μας πουν και αλλοι συναδελφοι....

Να ρωτήσω τώρα: η λέξη "ξεθερμώ" τι σημαινει και απο του προέρχεται?  ::)
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Ιούλιος 20, 2013, 12:06:04 πμ
Να ρωτήσω τώρα: η λέξη "ξεθερμώ" τι σημαινει και απο του προέρχεται?  ::)

Ξεπλένω με ζεστό νερό.
"Ξε-θερμώ ή ξε-θερμίζω" είναι το ρήμα. Υπάρχει σε κάποια ιδιώματα. Να υποθέσω ότι το λέτε στη Χίο; ::)


Και μια και σε βλέπω σε σημασιολογικές αναζητήσεις, σου αφιερώνω το παρακάτω:
http://billpalamidas.blogspot.gr/2008_04_01_archive.html
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: MARKOS στις Ιούλιος 20, 2013, 12:09:49 πμ
Εύγε !!!! ... ευχαριστώ για το λινκ  ;)
* ναι, το λεμε   :D
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: MARKOS στις Δεκέμβριος 11, 2013, 03:00:24 μμ
Οι λέξεις: "αυτοκίνητο", "ανόρθωση" πως ετυμολογούνται? και ειναι σωστες σημασιολογικά-εννοιλογικά με βαση την ετυμολογία τους? (ανόητη η ερωτηση, αλλα εχω μπερδευτεί λίγο)... :)
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Δεκέμβριος 11, 2013, 03:15:25 μμ
Οι λέξεις: "αυτοκίνητο", "ανόρθωση" πως ετυμολογούνται? και ειναι σωστες σημασιολογικά-εννοιλογικά με βαση την ετυμολογία τους? (ανόητη η ερωτηση, αλλα εχω μπερδευτεί λίγο)... :)

Το "αυτοκίνητο" είναι σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική λέξη "automobile".
Προέρχεται από το "αυτός" (η αρχαιοελληνική οριστική αντωνυμία, που έχει την έννοια "ο ίδιος", "μόνος μου") και το "κινητός".
Το αυτοκίνητο είναι το όχημα που μπορεί να κινηθεί από μόνο του λόγω της μηχανής που διαθέτει.


Η "ανόρθωση" προέρχεται από την πρόθεση "ανά" και το ουσιαστικό "όρθωση".
Ανόρθωση είναι η επαναφορά σε όρθια θέση κάποιου πράγματος που έχει πέσει.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: MARKOS στις Δεκέμβριος 11, 2013, 03:26:08 μμ

η ετυμολογια με την κυριολεκτικη σημασια δεν μου "εβγαιναν".....αφου ο ανθρωπος το κινει γιατι ειναι κατι που απο μόνο του κινειται?

στην ανόρθωση βλακωδως - οπως παντα εξαλλου- πηγε το μυαλο μου στο επιρρημα "ανω",  μα δε μου "κόλλαγε"

ΟΚ, σε ευχαριστώ  :)

Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Δεκέμβριος 11, 2013, 04:03:07 μμ
η ετυμολογια με την κυριολεκτικη σημασια δεν μου "εβγαιναν".....αφου ο ανθρωπος το κινει γιατι ειναι κατι που απο μόνο του κινειται?

Mα, δεν το κινεί ο άνθρωπος. Η ίδια η μηχανή του το κινεί. Γι' αυτό είναι αυτο-κίνητο.
Ας πούμε ότι ο άνθρωπος είναι ο ιθύνων νους στην κίνηση, όχι όμως το αίτιο της.

Μου είχαν διηγηθεί κάποτε πως σε μάθημα που εξεταζόταν προφορικά στο Φυσικό, υπήρχε καθηγητής που κουνούσε με το χέρι του ένα αυτοκινητάκι και ρωτούσε τους φοιτητές τι ήταν αυτό.
Όσοι έλεγαν "αυτοκίνητο", κόβονταν, γιατί το "αυτοκινητάκι" στη δεδομένη περίπτωση ήταν ετεροκίνητο. ;D ;D ;D ;D


στην ανόρθωση βλακωδως - οπως παντα εξαλλου- πηγε το μυαλο μου στο επιρρημα "ανω",  μα δε μου "κόλλαγε"

Α, μη λες "βλακωδώς", γιατί υπάρχουν περιπτώσεις όπου μια λέξη δεν δηλώνει πλέον τόσο εμφανώς κάποια σημασία (είναι σημασιολογικά αδιαφανής, όπως λένε) και έτσι προστίθεται και άλλη μια με το ίδιο νόημα, δημιουργώντας έτσι δομές φαινομενικά πλεοναστικές.
π.χ σπιτοοικο-κύρης
      το  αρχαίο "ίζω" (=καθίζω) έγινε "καθ-ίζω" (κατά+ίζω) και επειδή ούτε και η πρόθεση ήταν αρκετή, φτάσαμε να λέμε "κάτσε κάτω"!
      Λέμε "χρόνια και ζαμάνια" (<τουρκ. =χρόνια), στάχτη και πούλμπερη" (<λατ. pulvis-pulveris=σκόνη, στάχτη)
      Τελευταία δε, ακούω όλο και πιο συχνά τη φράση "αρνητικές επιπτώσεις", προφανώς γιατί λίγοι θυμούνται πλέον ότι η επίπτωση μόνο αρνητική μπορεί να είναι.


Το "ανορθώνω" ωστόσο δεν ανήκει σ' αυτήν την κατηγορία, όπως είπαμε.
Έχει βέβαια ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο. Δεν ξέρω αν το πρόσεξες. Εμένα μου έκανε εντύπωση).
Παρότι είναι αρχαίο σύνθετο, δεν έχει εκτείνει το αρχικό φωνήεν του δεύτερου συνθετικού σε "ω".
Ίσως, έχει παίξει κάποιο ρόλο το γεγονός ότι το "ορθός" είχε παλιά δίγαμμα στην αρχή (Fορθός).  ::)

Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Dwrina στις Ιούνιος 17, 2022, 04:50:12 μμ

Είναι το "εκ βάθρων" αντώνυμο του "ραγδαίος" ή "ραγδαία" (δεν ξέρω πώς δόθηκε ακριβώς);  Αυτή, το "εκ βάθρων",  μου είπε μια φίλη μου ότι ήταν η απάντηση σε ερώτηση πολλαπλής επιλογής για αντώνυμο του "ραγδαίος", η οποία δόθηκε στον γιο της, που πάει Δημοτικό.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Ιούνιος 17, 2022, 06:23:44 μμ
Όχι δεν είναι. Το ένα σημαίνει "ριζικός", το άλλο "απότομος". Το αντίθετο του "ραγδαιος" είναι βαθμιαίος, σταδιακός κλπ
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Dwrina στις Ιούνιος 17, 2022, 07:27:46 μμ

Μα, και εμένα μου φάνηκε περίεργο.  Ξαναρώτησα τη φίλη μου και μου είπε ότι είναι απολύτως σίγουρη ότι το "εκ βάθρων" δόθηκε ως απάντηση.  Τι να πω. Ίσως δεν θυμάται καλά.

Το αντίθετο του "εκ βάθρων" ξέρεις ποιο είναι; Μπορεί "επιφανειακά";   
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Ιούνιος 17, 2022, 07:44:22 μμ

Το αντίθετο του "εκ βάθρων" ξέρεις ποιο είναι; Μπορεί "επιφανειακά";

Κι εγώ αυτό σκέφτηκα. Δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι άλλο.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Dwrina στις Ιούνιος 18, 2022, 02:03:17 μμ


Τελικά μπέρδεψε η φίλη μου τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις. Ήταν από τις φετινές εξετάσεις για εισαγωγή σε πρότυπο σχολείο. Μια ερώτηση ζητούσε το συνώνυμο του "ριζικά" και η απάντηση ήταν το "εκ βάθρων" και  άλλη το αντώνυμο του "βαθμιαίος" και ήταν το "ραγδαίος".

Τώρα πώς τα έκανε αχταρμά στο μυαλό της και με έβαλε και εμένα να σπάω το κεφάλι μου,  για να καταλάβω με ποια λογική δόθηκε ως αντώνυμο του "ραγδαίος" το "εκ βάθρων", δεν ξέρω.

Κοιτώντας και κάποια θέματα προσομοίωσης για εξετάσεις σε πρότυπα  εδώ https://filologikigonia.gr/ekpaidefsi/protovathmia-ekpaidefsi/eksetaseis-gia-ta-protypa-kai-peiramatika-gymnasia/164-prosomoioseis-eksetaseon/669-apantiseis-3is-prosomoiosis

βλέπω ότι στην πρόταση "Την απάντηση την έδωσε ο Πέτρος" το "την" δίνεται ως έμμεσο αντικείμενο.  Δεν μπορεί, μπορεί;
Εδώ, σύμφωνα με όσα έχεις αναφέρει άλλη φορά, έχουμε απλώς κλιτικό διπλασιασμό, σωστά;

(Πολύ δύσκολα τα ζητούμενα, και μάλιστα για μαθητές δημοτικού,  για τα πρότυπα.) 



   
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: erietta στις Ιούνιος 18, 2022, 02:48:15 μμ
Συνώνυμο του "ριζικά" το "εκ βάθρων"; Δηλαδή δύο λέξεις; Εμείς λέμε στα παιδιά να βάζουν μόνο μια λέξη ως συνώνυμη. Αν δόθηκαν οι απαντήσεις στα θέματα, να ψάξω να τις βρω.
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: Dwrina στις Ιούνιος 18, 2022, 03:33:04 μμ

https://filologikigonia.gr/ekpaidefsi/protovathmia-ekpaidefsi/eksetaseis-gia-ta-protypa-kai-peiramatika-gymnasia/804-themata-glossas-mathimatikon-2022
Τίτλος: Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Λεξιλόγιο
Αποστολή από: apri στις Ιούνιος 18, 2022, 03:36:30 μμ

βλέπω ότι στην πρόταση "Την απάντηση την έδωσε ο Πέτρος" το "την" δίνεται ως έμμεσο αντικείμενο.  Δεν μπορεί, μπορεί;
Εδώ, σύμφωνα με όσα έχεις αναφέρει άλλη φορά, έχουμε απλώς κλιτικό διπλασιασμό, σωστά;

Ναι, κλιτικό διπλασιασμό έχουμε, δηλαδή επανάλειψη του αντικειμένου με τον αδύναμο τύπο της προσωπικής αντωνυμίας (κλιτικό).
Πώς τους ήρθε το έμμεσο αντικείμενο;