PDE - Η κοινότητα των εκπαιδευτικών

Παράθεση από: thanphis στις Σεπτέμβριος 12, 2011, 09:04:17 πμ

Αφελής ρητορική ερώτηση: διάβασες τίποτε από όσα έχουν γραφεί παραπάνω;

"συνάδελφε" οι ειρωνείες να λείπουν.... αν δεν έχεις διάθεση να δώσεις μια απάντηση μισής σειράς, δεν είναι ανάγκη να ασχολείσαι με τις απορίες του καθενός

Στη θεωρία των συλλογισμών απαντήσεις με μισή σειρά δε δίνονται εύκολα. Γιατί, αν δεν κατάλαβες το παράδειγμα με τους αγενείς Γάλλους (και δεν είναι μόνο οι Γάλλοι...) δε θα καταλάβεις και το παράδειγμα με το μεγαλύτερο βαθμό στην Ιστορία, το παράδειγμα με τη μαύρη γάτα και το παράδειγμα με τους αντιπάλους του Βενιζέλου.
Το ερώτημα παραμένει και επαναδιατυπώνεται: αν είχες διαβάσει όσα προηγήθηκαν της ερώτησής σου, θα είχες δει το "χρυσό" κανόνα, που λέει πως δεν μας ενδιαφέρει η πορεία με την οποία γράφεται μια παράγραφος, αλλά η πορεία της σκέψης. Επίσης, θα έπαιρνες απαντήσεις για το τι σημαίνει ορθότητα, εγκυρότητα και αλήθεια, και με ποια κριτήρια αναζητάμε τη δεύτερη.
Φυσικά, υπάρχουν άνθρωποι ανυπόμονοι, που θέλουν απαντήσεις εδώ και τώρα. Δεκτό. Αλλά, αυτές οι απαντήσεις θα γεννήσουν και άλλες ερωτήσεις κ.ο.κ.

Αν δεν είχα διάθεση, δε θα έγραφα όλα αυτά τα κατεβατά που βαρέθηκες να διαβάσεις.

Οι απορίες των μαθητών μου με βοήθησαν να γίνω καλύτερος...

Τα εισαγωγικά στο συνάδελφε δεν τα κατανόησα... Αν δε νιώθεις συνάδελφος ακόμη, υπομονή...

Καλή χρονιά, υπομονή, διάβασμα και καλή τύχη στο μάθημα που αποφάσισες να διδάξεις.

Να σε ποιες απλές χρηστικές μεθόδους κατέληξα και κοινοποιώ στους μαθητές μου, επισημαίνοντάς τους πως πρόκειται για εμπειρικούς, "μπακάλικους" κανόνες, που δεν μπορούν να τους επικαλεστούν επισήμως. Έφτασα ως εδώ, συνδυάζοντας τη θεωρία του σχολικού βιβλίου και όσα μελέτησα κατά καιρούς. Επαναλαμβάνω  πως δεν μπορώ να εγκαταλείψω τη γραμμή του σχολικού βιβλίου, για τους λόγους που ήδη ανέπτυξα. Γνωρίζω πως  οι παρακάτω "κανόνες" δε συνάδουν με την επιστημονική ορθότητα, αλλά λειτουργούν σε "οριακές" καταστάσεις, όταν ο μαθητής ζορίζεται να καταλήξει σε μία απάντηση:

ΕΙΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΥ

1. Οι παραγωγικοί συλλογισμοί μπορεί να είναι είτε κατηγορικοί είτε υποθετικοί είτε διαζευκτικοί, ενώ οι επαγωγικοί ΜΟΝΟ κατηγορικοί, λόγω της φύσης / δομής των υποθετικών - διαζευκτικών (στην πρώτη προκείμενη ξεκινούν από δύο δεδομένα και στο συμπέρασμα καταλήγουν σε ένα).

2. Οι παραγωγικοί αποτελούνται ΜΟΝΟ από δύο προκείμενες, όπου περιλαμβάνονται ο Μέσος Όρος, το Υποκείμενο - Κατηγορούμενο / Υπόθεση - Απόδοση / Α ή Β, (κατηγορικοί / υποθετικοί / διαζευκτικοί), ενώ οι επαγωγικοί από μία προκείμενη έως άπειρες. Εξαίρεση η προκείμενη που παραλείπεται ως ευκόλως εννοούμενη.

3. Στους παραγωγικούς απαιτείται στο συμπέρασμα να περιλαμβάνονται όροι που μνημονεύθηκαν στις προκείμενες, ενώ στους επαγωγικούς κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑΣ

1. Παραγωγικοί - κατηγορικοί:

ο Μ.Ο σε διαγώνια θέση

Άνθρωποι = θνητοί
Σωκράτης = Άνθρωπος
-----------------------------
Σωκράτης  = θνητός --> έγκυρος

Έλληνες = Ευρωπαίοι
Έλληνες = Μεσόγειοι
--------------------------
Ευρωπαίοι = Μεσόγειοι --> άκυρος

2. Παραγωγικοί - υποθετικοί

Έγκυρη η Θέση της Υπόθεσης και η Άρση της Απόδοσης

3. Παραγωγικοί - διαζευκτικοί

Έγκυρη η τέλεια διάζευξη, άκυρο το σόφισμα άσπρο - μαύρο


4. Επαγωγικοί συλλογισμοί

α) Με γενίκευση:

Έγκυρη η τέλεια γενίκευση, άκυρη η βεβιασμένη.

β) Με αίτιο - αποτέλεσμα:

i) Λογική σχέση αιτίας - αποτελέσματος: Έγκυρη μόνο όταν το αίτιο είναι ΚΑΙ επαρκές ΚΑΙ αναγκαίο, σε κάθε άλλη περίπτωση άκυρη (π.χ. υπεραπλούστευση).

ii) Χρονολογική σχέση αιτίας - αποτελέσματος: άκυρη

5. Αναλογικοί συλλογισμοί: όλοι άκυροι.


Οι δυνάμεις σου δεν είναι διόλου μικρές. Μακάρι και εγώ μετά από 30 χρόνια (βρίσκομαι στα 43) να έχω τη δύναμη, την όρεξη, το κουράγιο, την αγάπη, την υγεία να ψάχνω, να ενημερώνομαι, να εμπλουτίζω τις γνώσεις μου, να συνδιαλέγομαι πολιτισμένα, με ήθος και συνέπεια, όπως λειτουργείς εσύ τώρα. Ο ενικός που χρησιμοποιώ δηλώνει απόλυτο σεβασμό για έναν άνθρωπο που σε μεγάλη ηλικία μοχθεί, χρησιμοποιεί την τεχνολογία και βάζει τα γυαλιά σε πολλούς και νεώτερους.... Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού!

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ: Υπάρχουν δευτερεύοντα φαινόμενα στον ‘πραγματικό’ λόγο που δεν τα έχει εντοπίσει η Λογική . Ένα φαινόμενο είναι ότι παραθέτουμε πολλές φορές ένα συμπέρασμα ή περισσότερα, χωρίς αποδεικτικές. Γιατί υποθέτουμε ότι ο δέκτης του λόγου μας θα τα αποδεχτεί ως αληθή και σύμφωνα με την πραγματικότητα. Έτσι, ο Μανόλης Ανδρόνικος γράφει στον πρόλογο του δοκιμίου του ‘η προστασία του περιβάλλοντος’ την εξής πολλαπλή παράγραφο «η αλόγιστη καταστροφή του φυσικού χώρου. . έχει προχωρήσει  . . με ρυθμό επικίνδυνο/ την ίδια στιγμή συντελείται και η καταστροφή . . των μνημείων/ εταιρείες και άτομα προσπαθούν . .  να πείσουν . . για την ανάγκη και την υποχρέωση που έχουμε  να . . προφυλάξουμε το φυσικό περιβάλλον και τα ιστορικά μας μνημεία/ η πρόθεση ορθή και επαινετή (σ. σ.: αλλά δεν πρέπει να παραμείνει στα λόγια, παρά να αναζητηθούν οι αιτίες και ανατραπούν από τη ρίζα τους)».
    - Στην παράγραφο αυτή έχουμε μια σειρά από συμπεράσματα χωρίς να αναφέρονται για κανένα οι προκείμενες που το υποστηρίζουν και το στοιχειοθετούν.

Το απλοποιώ: ένας συλλογισμός μπορεί να χτιστεί κλιμακωτά: χρησιμοποιώ μία προκείμενη, καταλήγω σε ένα συμπέρασμα, αυτό με τη σειρά του χρησιμεύει ως προκείμενη για ένα δεύτερο συμπέρασμα, και το δεύτερο συμπέρασμα ως προκείμενη για ένα τρίτο συμπέρασμα κ.ο.κ. Επιπλέον, σε ένα συλλογισμό παραλείπονται προκείμενες ως ευκόλως εννοούμενες π.χ.: "Ο Σωκράτης είναι θνητός, επειδή είναι άνθρωπος", που είναι παραγωγικός συλλογισμός, γιατί ξεκινά από την παραδοχή ότι όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί. Άλλος παραγωγικός; Αυτό που λέει η μαμά στο γιο: "Διάβαζε, τρίτη Λυκείου είσαι!" Εδώ προφανώς παραλείπεται η γενική προκείμενη "Οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου οφείλουν να διαβάζουν".  Από την άλλη, διαβάζουμε ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΕΣ παραγράφους, στις οποίες κάποιος διηγείται πώς πέρασε το καλοκαίρι, χωρίς να συμπεραίνει, έστω και έμμεσα ότι πέρασε καλά, άσχημα, κ.λπ. Σε αυτήν την περίπτωση δεν υφίσταται τρόπος πειθούς, άρα ούτε και συλλογισμός.


   -Το ίδιο συμβαίνει και με το κείμενο για τον εικοστό αιώνα. Αποτελείται από μια πολλαπλή παράγραφο με συμπεράσματα χωρίς αποδεικτικές για κανένα από αυτά. Τα συμπεράσματα είναι ανεξάρτητα το ένα από το άλλο, αλλά ταυτόχρονα και σχετικά μεταξύ τους και όχι άσχετα, γιατί κινούνται όλα γύρω από το ίδιο νήμα. Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να ψάξουμε να βρούμε ποιο είναι το συμπέρασμα και ποιες οι προκείμενες που το υποστηρίζουν.

Θωρώ την άποψή σου αυθαίρετη. Εξάλλου, το ότι "κινούνται γύρω από το ίδιο νήμα", δε σημαίνει πως κάπου αποσκοπούν; Πού; Στο να αποδείξουν ότι ο 20ός δικαίως χαρακτηρίζεται αιώνας αλλαγών ή ότι βρισκόμαστε μπροστά σε προκλήσεις; Ή τίποτε από τα δύο;

Από τη στιγμή που ζητούσαν τη συλλογιστική πορεία, προτείνεις κάποιον άλλο τρόπο, ΣΤΗΡΙΓΜΕΝΟΣ ΣΕ ΟΣΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΩΝ, ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΕΙΣ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΣ;

   -  Καθένα από αυτά τα συμπεράσματα,
Γιατί να μην είναι προκείμενες, αληθή τεκμήρια (γεγονότα - αλήθειες) που οδηγούν σε μία υπεραπλούστευση, που οδηγούν στο συμπέρασμα για τη νέα τάξη πραγμάτων;

εξάλλου, είναι βέβαιο και όχι πιθανό (πχ: «ένα σημαντικό ποσοστό ευθύνης . . . φέρει και η πρόοδος στις λεγόμενες βιοϊατρικές επιστήμες»= μπορεί να προβάλλει κανένας αντίρρηση σ’ αυτό;). αληθή τεκμήρια
 Αν ήταν πιθανό θα προέρχονταν το καθένα από επαγωγικό συλλογισμό. Τώρα που είναι βέβαιο προέρχεται το καθένα από παραγωγικό συλλογισμό.

Η φράση "φέρνουν την ανθρωπότητα (το ωραίο είναι ότι το επιχείρημα ξεκινά με το Δυτικό άνθρωπο και καταλήγει στην ανθρωπότητα, άρα να ένα απλοϊκό στοιχείο, για να τον χαρακτηρίσω επαγωγικό: ξεκινά από το ειδικό - ο Δυτικός άνθρωπος -και καταλήγει στο γενικό - την ανθρωπότητα) αντιμέτωπη με μια νέα τάξη πραγμάτων" είναι βέβαιη ή πιθανή;

Κάτι τελευταίο: ισχύει ή όχι ο κανόνας πως στους παραγωγικούς συλλογισμούς χρησιμοποιούμε στο συμπέρασμα όρους που μνημονεύσαμε στις προκείμενές του; Αν ναι, πώς δικαιολογείται ο χαρακτηρισμός του ως παραγωγικού; Και ο Μέσος Όρος; Τον ξεχάσαμε, τον παραλείψαμε ή εννοείται; Επίσης. από τον Καργόπουλο: «Υπάρχουν επαγωγές, όπως η πρόβλεψη, που οδηγούν από το γενικό στο μερικό" Η τελευταία φράση λειτουργεί ως πρόβλεψη για το μέλλον του ανθρώπου;

Και, φυσικά, επαναλαμβάνω το ερώτημα: ποιος μαθητής ή καθηγητής οφείλει να έχει διεισδύσει στα βαθύτερα μονοπάτια της Λογικής, για να απαντήσει ορθά ή να διδάξει ορθά όλα τα παραπάνω; Και αυτοί που ανακάλυψαν αυτήν την παράγραφο και τη χρησιμοποίησαν στις εξετάσεις γνώριζαν όλα τα παραπάνω; 
   

Σωστά, αν και στον ορισμό των τεκμηρίων το σχολικό βιβλίο εντάσσει και την αυθεντία, άρα τη θεωρεί και μέσο πειθούς...

σε περίπτωση αναβαθμολόγησης στις εξετάσεις των Πανελληνίων, ως τελικός βαθμός του γραπτού  υπολογίζεται  ο μέσος όρος της βαθμολογίας των δύο μεγαλύτερων βαθμών

π.χ

Α: 90
Β: 65

Γ: 80

90+80= 170/2= 85

ΕΛΕΟΣ...ΠΑΛΙ ΤΟ 30???

Γιατί; Είναι εκτός ύλης;

Συζητούσα σήμερα με εμπειρότατο συνάδελφο και πολύτιμο φίλο, διορθωτή στις εξετάσεις από το 1994 για τα θέματα και τις απαντήσεις στο μάθημα της Ν.Ε. Γλώσσας.
Η συζήτηση ξέφυγε από τα φετινά θέματα, και γύρισε στο διαχρονικό "βάσανο" των φιλολόγων, τους συλλογισμούς. Μου ανέφερε, λοιπόν, πως λίγες μέρες πριν αυτός και μερικοί ακόμη συνάδελφοι επιτέθηκαν φραστικά σε έναν από τους κατεξοχήν υπεύθυνους για την κατάσταση που επικρατεί στον κύκλο μας, όσον αφορά τους συλλογισμούς. Αυτός ο κύριος (φυσικά, δεν αναφέρω όνομα, εκδοτικό οίκο και πόλη) στα βοηθήματά του χαρακτηρίζει συλλήβδην τους συλλογισμούς που ξεκινούν με κάτι γενικό, ανεξάρτητα αν αυτό είναι το συμπέρασμα, παραγωγικούς. Έτσι, οι νέοι αλλά και οι παλιοί συνάδελφοι είτε επειδή, ως φιλόλογοι, δε φημίζονται για τη μαθηματική τους σκέψη είτε γιατί προτιμούν την ευκολία του έτοιμου είτε επειδή το σχολικό βιβλίο αφήνει αναπάντητα ερωτήματα είτε για άλλους λόγους ακολουθούν την "πεπατημένη" που προτείνει. Το αποτέλεσμα είναι να γράφονται δεκάδες σελίδες που ανακυκλώνουν παρόμοια επιχειρήματα, να ανταλλάσσονται επιχειρήματα της μορφής "στο τάδε βοήθημα έτσι το δίνει", ο καθένας να μεταφέρει αυτό που κατάλαβε, αυτό που εικάζει, αυτό που τον βολεύει, και ο φαύλος κύκλος να διευρύνεται.
Όσα αναφέρει ο Δ. Τσαμαρδίνος είναι σωστά, θα μπορούσα να συμπληρώσω πολλά περισσότερα, αλλά το δυστύχημα είναι πως το σχολικό βιβλίο ορίζει τους συλλογισμούς με την ξεπερασμένη, πια, λογική του "από το γενικότερο στο ειδικότερο" και τούμπαλιν. Επομένως, και εμείς, για το φόβο των Ιουδαίων, ακολουθούμε τα όσα αντι-επιστημονικά καταγράφονται σε αυτό.
Το πολύ απλό που θα μπορούσε να γίνει είναι να καταργηθούν οι συλλογισμοί από την εξεταστέα ύλη και να ησυχάσουμε όλοι...

Κλείνω, προσωρινά, γιατί ξέρω ότι δεν τελειώνουμε έτσι εύκολα, με ένα κείμενο - σχόλιο του Φ. Βώρου. Όσοι έδωσαν εξετάσεις μέχρι το 1999 ή δίδαξαν την Ιστορία Δέσμης γνωρίζουν το Βώρο, ενώ σίγουρα τούς τυράννησε. Παρ' όλα αυτά, όσα λέει με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο, τουλάχιστον σε σχέση με την "επίσημη" θεωρία του σχολικού βιβλίου...


Παραγωγική ή επαγωγική  η πορεία;
( στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, της Γ΄ Λυκείου)

Στο θέμα που πρόκυψε για το χαρακτηρισμό της συλλογιστικής πορείας του συγγραφέα (στην πρώτη παράγραφο του κειμένου του) ως επαγωγικής ή παραγωγικής, νομίζω χρήσιμο να θυμίσουμε και να  διευκρινίσουμε τα ακόλουθα:
.α΄. Συλλογισμός  είναι η λογική ενέργεια κατά την οποία από δεδομένες κρίσεις (που τις λέμε προκείμενες κρίσεις) παράγεται κατά λογική ακολουθία άλλη κρίση (τη λέμε συμπέρασμα), διαφορετική από αυτές (που το περιεχόμενό της όμως περιέχεται σ’ αυτές, τις προκείμενες).
.β΄. Οι συλλογισμοί ως προς την πορεία διακρίνονται σε : παραγωγικούς, επαγωγικούς, αναλογικούς. Παραγωγικοί  λέγονται εκείνοι , όπου (εν οις, γράφει ο Βορέας, Λογική, σελ. 95) από κρίση γενική συμπεραίνουμε για επιμέρους κρίσεις . Επαγωγικοί  είναι οι συλλογισμοί, όπου από κρίσεις για επιμέρους περιστατικά προχωρούμε συμπερασματικά σε κρίση γενικευτική .
.γ΄. Λέγοντας και γράφοντας συλλογιστική πορεία που αρχίζει κάπου – στο χαρτί ή στο χρόνο- και προχωρεί δεν αναφερόμαστε στο   αν αρχίσαμε τη συλλογιστική πορεία μας με τη γενική κρίση (για να χαρακτηρίσουμε το συλλογισμό παραγωγικό) ή καταλήγουμε σ’ αυτήν  τη γενικευτική κρίση (για να τον πούμε επαγωγικό). Σημασία  δεν έχει η θέση  αυτών των κρίσεων  στο χαρτί ή στο λόγο, σημασία έχει το ποιες κρίσεις απορρέουν λογικά από μια άλλη (παραγωγικός συλλογισμός) ή ποια κρίση γενικευτική οικοδομείται από τις άλλες (επαγωγικός συλλογισμός).
 Το τυπικό, βέβαια,  σχήμα συλλογισμών  παρουσιάζει  πρώτα τις προκείμενες  κρίσεις (αυτό υποδηλώνει και  η ονομασία τους: προ – κείμενες) και  έπειτα το συμπέρασμα. Συχνά όμως  στο λόγο του κάποιος προτάσσει το συμπέρασμα και σπεύδει  να το στηρίξει με τις προκείμενες, πορεία φαινομενικά αντίστροφη. Παράδειγμα   τέτοιας φαινομενικής αντιστροφής είναι ο τρόπος γραφής του Αριστοτέλη:  συνήθιζε να γράφει μια κρίση  γενική (που ήταν γι’ αυτόν – στη σκέψη του – συμπέρασμα επαγωγικό, γενικευτικό) και ύστερα  να παραθέτει τις επιμέρους παρατηρήσεις,  οι οποίες τον είχαν οδηγήσει σ’ αυτό το συμπέρασμα. Τα Πολιτικά  του τα αρχίζει  έτσι: «Πάσαν κοινωνίαν  ορώμεν αγαθού τινός ένεκεν συνεστηκυίαν», (κρίση γενική, αποτέλεσμα επαγωγικού συλλογισμού). Και συνεχίζει επεξηγηματικά: «του γαρ δοκούντος είναι αγαθού χάριν πάντες πάντα πράττουσιν» (=γιατί από άπειρες περιπτώσεις που έχω παρατηρήσει τη συμπεριφορά των  ανθρώπων έχω βγάλει το συμπέρασμα πως όλοι οι άνθρωποι  όλα όσα πράττουν τα πράττουν για χάρη αυτού  του αποτελέσματος που το θεωρούν αγαθό).  Ο λόγος του  περιέχει τρεις γενικευτικές  κρίσεις (όλες συμπεράσματα συλλογισμών επαγωγικών που οδηγούν στα: «πάσαν….πάντες …πάντα»). Οι συλλογισμοί του είναι  επαγωγικοί  και ας αρχίζει με το γενικευτικό όρο («πάσαν», «πάντες», «πάντα»).

.δ΄. Εκείνος βέβαια υπήρξε δημιουργός / πατέρας της Λογικής.  Οι απόγονοί του, μακρινοί, όχι μόνο λόγω χρονικής απόστασης, ολίσθησαν παρακολουθώντας τη φαινομενολογία των συλλογισμών.

Συγκεκριμένα   :
Έδωσαν το παρακάτω κείμενο : «Ο εικοστός αιώνας δικαίως χαρακτηρίζεται ως αιώνας των μεγαλύτερων και σημαντικότερων κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος " Δυτικός άνθρωπος" ζει στο κατώφλι του 21 ου αιώνα μία πολύ διαφορετική καθημερινή ζωή από τον αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20oυ αιώνα. 'Ένα σημαντικό ποσοστό ευθύνης γι' αυτές τις δραματικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή φέρει και η πρόοδος στις λεγόμενες βιοϊατρικές επιστήμες. Η ανακάλυψη της δομής του DNA, πριν από 45 περίπου χρόνια, και η επακόλουθη "έκρηξη γνώσης" στους τομείς της Μοριακής Βιολογίας και της Γενετικής φέρνουν την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια νέα τάξη πραγμάτων».
Και ζήτησαν από τους εξεταζόμενους να χαρακτηρίσουν τη συλλογιστική πορεία με την οποία αναπτύσσει τη  σκέψη  του ο συγγραφέας και να  αιτιολογήσουν τη θέση τους.  Τη θεωρούν  (όπως φάνηκε από τις Οδηγίες που έστειλαν στους βαθμολογητές) παραγωγική. Γιατί:
•   Στην αρχή του  παραπάνω   κειμένου αναφοράς  είδαν  κρίση γενική και νόμισαν ότι έχουν την κορυφή παραγωγικού  συλλογισμού, ενώ πρόκειται για γενικευτικό συμπέρασμα πολλών παρατηρήσεων (επαγωγικός συλλογισμός).
•   Τις επόμενες προτάσεις, που είναι επίσης γενικές και δεν απορρέουν από την πρώτη αλλά την ενισχύουν, τις θεώρησαν συνέχεια παραγωγικού συλλογισμού, ενώ είναι τεκμήρια ενίσχυσης της αρχικής πρότασης.
Ολοκλήρωσαν την πορεία τους στο πεδίο της σύγχυσης με νεότερες Οδηγίες γράφοντας: « Ο συγγραφέας αναπτύσσει τη θέση του με παραγωγική συλλογιστική πορεία:  Αρχίζει με τη θεματική περίοδο  Ο εικοστός  αιώνας….γενική θέση, στη συνέχεια μεταβαίνει σε μερικότερες έννοιες (τεχνολογία  κλπ.), δηλαδή στα αποδεικτικά στοιχεία με τα οποία αναπτύσσει και τεκμηριώνει τη θέση του».

Αλλά, αν  είναι αποδεικτικά στοιχεία  και με αυτά τεκμηριώνει  την (αρχική) θέση, τότε ο άνθρωπος οικοδομεί επαγωγικό συλλογισμό, όχι παραγωγικό.
(Η εικόνα της σύγχυσης (σε υψηλότατο επίπεδο) ολοκληρώνεται με τα θέματα που δόθηκαν για τη Φιλοσοφία, στη β΄ Λυκείου).

 Φ. Κ. Βώρος

Copyright © 2002 F. K. Voros
url: www.voros.gr e-mail: info@voros.gr