PDE - Η κοινότητα των εκπαιδευτικών

Θα έπρεπε να ξέρει τη νομοθεσία καλύτερα απ' όλους. Τώρα όμως που ξέρετε πως αυτό είναι αέρας, συμπεριφερθείτε της ανάλογα από την επόμενη χρονιά.

Όλα αυτά είναι αποτελέσματα της σπειροειδούς διάρθρωση των αναλυτικών προγραμμάτων, που όμως δουλεύτηκε στο πόδι και επιπλέον, σε μεγάλο βαθμό, θεωρείται πλέον ξεπερασμένη. Σε αυτό οφείλονται και τα τόσα χρόνια διδασκαλίας της αγγλικής στην Ελλάδα (πεταμένος χρόνος και λεφτά και τελικά δυο αγγλικούλια σε τουριστικό επίπεδο). Σιγά όμως μην απασχολήσει κανέναν. Εδώ η ανεστραμμένη τάξη, το διδακτικό αυτό μοντέλο διδασκαλίας που θεωρείται νέο στην Ελλάδα και έχει την τιμητική του (ειδικά σε κάτι πρότυπα "βαφτισμένα" για να γίνεται ντόρος), στο εξωτερικό αποδείχθηκε πως δεν δουλεύει σε επίπεδο Γυμνασίου-Λυκείου και έχει παραγκωνιστεί τελείως.

Είναι ένας ολωσδιόλου νέος θεσμός και πείραμα, αλλά με σαφείς ενδείξεις για το τι θέλει να πετύχει. Τα Πειραματικά σχολεία υπάρχουν και στο εξωτερικό και είναι αναγνωρισμένης αξίας, τα πρότυπα ήταν ιδιωτικά ευεργετήματα με δική τους διοίκηση (κ γι΄αυτό γινόταν εξαιρετική δουλειά και απέκτησαν όνομα). Το Αναβρύτων αρχικά λειτούργησε ως σχολείο αρρένων για την ανώτερη κοινωνική τάξη, παρέχοντας εκπαίδευση στα μέλη της βασιλικής οικογένειας και σε σημαντικές αθηναϊκές οικογένειες. Είχε σκοπό την ανάδειξη ηγετών. Το Βαρβάκειο είχε σκοπό την εκπαίδευση άπορων και αρίστων, την αστική αριστεία δηλ.

Εδώ έχουμε ιδιωτικά δηλ σχολεία, τα οποία το κράτος τα έκανε δημόσια. Τα Ωνάσεια είναι το ακριβώς αντίθετο και δεν θέλει και πολύ φαντασία για να καταλάβουμε ποιον συμφέρει.

Σχετικά με την ερώτησή σου, είπαν πως οι ήδη εγγεγραμμένοι μαθητές στις υπάρχουσες Β’ και Γ’ τάξεις, Γυμνασίου και Λυκείου, θα συνεχιστούν ομαλά και θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στο ίδιο σχολείο, ανεξάρτητα από τη μετατροπή του σε Ωνάσειο και θα λάβουν απολυτήριο από το προηγούμενο σχολείο στο οποίο ξεκίνησαν, όχι από την Ωνάσειο ταυτότητα τους. Από Γυμνάσιο σε Λύκειο είναι με εξετάσεις.

Δεν χάνεις πλέον την οργανική σου. Την έχεις κάπου αλλού.

Ναι ξεχάστηκα γιατί αυτό ήταν ο κύριος λόγος που δεν ήθελε κάποιος να γίνει το σχολείο του Πρότυπο. Πουθενά δεν μετατράπηκε ευχαρίστως ένα σχολείο σε Πρότυπο. Αν κάποιος ψάξει την επιχειρηματολογία της αντίδρασης θα καταλάβει κ πως οι καθηγητές δεν θέλουν πάντα ένα μαθητικό κοινό με υψηλά ακαδημαϊκά προσόντα και ας κόπτονται πως θα το ήθελαν.

Προφανώς εξαιρώ τα Ωνάσεια, που ναι μεν ονομάζονται και Πρότυπα, αλλά οι εξετάσεις τους ήταν σαν ΕΠΑΛ με ΓΕΛ αντίστοιχα και που έχουν περίεργους σκοπούς και όχι, έστω, αυτούς των Προτύπων.

Η άποψή μου για τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Παιδαγωγική Επιθεώρηση είναι πολύ αυστηρή και δεν θέλω να την γράψω χωρίς άδεια.

Για να δούμε την αποτελεσματικότητα των προτύπων λυκείων νομίζω ότι αρκεί να δούμε τα ποσοστά επιτυχίας τους στις πανελλήνιες, έτσι δεν είναι; Υπάρχει πιο σαφές κριτήριο;

Η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των Προτύπων Λυκείων δεν μπορεί να βασιστεί στα ποσοστά επιτυχίας των μαθητών τους στις πανελλαδικές εξετάσεις (το έκανε βέβαια ο Πρωθυπουργός αυτό). Παρότι είναι το μόνο αντικειμενικό και μετρήσιμο κριτήριο που βγαίνει προς τα έξω (υπάρχουν και άλλα στατιστικά που δεν βγαίνουν στο κοινό), δεν αποτυπώνει την εκπαιδευτική ποιότητα ή την προστιθέμενη αξία του σχολείου. Καταρχάς, οι μαθητές επιλέγονται μέσω απαιτητικών εξετάσεων, γεγονός που σημαίνει ότι διαθέτουν ήδη υψηλό γνωστικό και μαθησιακό υπόβαθρο. Επομένως, οι επιτυχίες τους στις εξετάσεις ενδέχεται να αντανακλούν περισσότερο τα ατομικά τους χαρακτηριστικά παρά την παρέμβαση του σχολείου. Επιπλέον, όπως συμβαίνει σε όλα τα σχολεία της χώρας, πολλοί μαθητές των Προτύπων καταφεύγουν σε εξωσχολική ενίσχυση μέσω φροντιστηρίων ή ιδιαιτέρων μαθημάτων, κάτι που περιπλέκει την αποτίμηση της συνεισφοράς του ίδιου του σχολείου στην τελική επίδοση.
Η αποτελεσματικότητα ενός σχολείου, και μάλιστα ενός Πρότυπου, θα πρέπει να αξιολογείται με πολυπαραγοντικά κριτήρια, όπως: η πρόοδος των μαθητών σε σχέση με την αρχική τους κατάσταση (value-added approach), η ποιότητα της διδασκαλίας, η συμμετοχή σε καινοτόμες και ερευνητικές δράσεις, οι εξωσχολικές διακρίσεις, καθώς και δείκτες ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης και μαθητικής ευημερίας. Αλλά γι' αυτά δεν έχουμε δημοσιεύσεις.

Να τονίσουμε όμως πως η μελέτη εδώ δεν μιλάει για Πρότυπα, αλλά θα ήθελε να μιλήσει για Πειραματικά σχολεία.

Αν θελουμε να ειμαατε κυνικοί, αποτελεσματικό δεν είναι ένα σχολείο ομοιογενές, με μαθητες επίλεκτους και απόλυτα προσηλωμένους στην
επιτυχία.  Γιατί να είναι αποτελεσματικό εν τέτοιο σχολείο και όχι ένα σχολείο της γειτονιάς που έχει μικτό πληθυσμό και καταφέρνει να προετοιμάσει τους καλους μαθητες σε υψηλούς στόχους, παρα τις αντικειμενικές δυσκολίες;

Αυτή είναι μια καλή ερώτηση από έναν εκπαιδευτικό που νοιάζεται για όλους. Τα ονόμασαν όμως Πρότυπα και νομίζω πως και αυτοί που το ονόμασαν έτσι ήταν ειλικρινείς και κυνικοί από την άλλη πλευρά: δεν έκρυψαν πως η αποστολή ενός Προτύπου δεν είναι να επιλύσει τα κοινωνικά προβλήματα της εκπαίδευσης, ούτε να ισορροπήσει τις ευκαιρίες μεταξύ άνισων αφετηριών. Ο ρόλος του είναι να λειτουργεί ως επιταχυντής των ήδη υψηλών δυνατοτήτων, προσφέροντας σε μαθητές με ισχυρές ακαδημαϊκές ικανότητες (αδιάφορο πώς τις απέκτησαν) ένα περιβάλλον που δεν επιβραδύνεται από τις γενικές ανάγκες ενός μικτού πληθυσμού.

Εγώ είμαι θετική στα Πειραματικά (αν και δεν δουλεύουν όπως πρέπει να δουλεύουν), είμαι επιφυλακτική στα Πρότυπα (όχι αρνητική, αλλά υπάρχει τελικά μεγάλη αλητεία σε αυτά) και κατά των ιδιωτικών.

Δεν ξέρω καθόλου πώς γίνεται κάτι τέτοιο, δεν είναι σε δικό μου σχολείο. Αλλά μου κάνει εντύπωση, ρώτησα και πέρσι. Υποθέτω πως προτιμάται λόγω εμπειρίας, αλλά και πάλι δεν κολλάει...

Και οι δυο δίκιο έχετε, αλλά η Έσπερος λέει πως μπορεί να το χειριστεί ο Διευθυντής ώστε να καταλήξει να πάρει αυτός την απόφαση. Σύμφωνα με το άρθρο 100 του ν. 4823/2021 έχουμε:

"1. Στην αρχή του διδακτικού έτους και το αργότερο εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών από την έναρξή του, οι εκπαιδευτικοί υποβάλλουν στον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας τις προτιμήσεις τους ως προς τις αναθέσεις διδασκαλίας των μαθημάτων στις τάξεις και στα τμήματα.
2. Ο Σύλλογος Διδασκόντων, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή ή του Προϊστάμενου της σχολικής μονάδας, αποφασίζει την ανάθεση στο διδακτικό προσωπικό της διδασκαλίας των μαθημάτων στις τάξεις και στα τμήματα. Στην περίπτωση μη λήψης της απόφασης του πρώτου εδαφίου από τον Σύλλογο Διδασκόντων, κατά την πρώτη συνεδρίασή του στην αρχή του διδακτικού έτους, την απόφαση λαμβάνει ο Διευθυντής ή Προϊστάμενος της σχολικής μονάδας, χωρίς να δεσμεύεται από τις δηλώσεις προτίμησης των εκπαιδευτικών. Στα ιδιωτικά σχολεία και στα ξένα σχολεία του ν. 4862/1931 (Α’ 2) η απόφαση του πρώτου εδαφίου λαμβάνεται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας."

Αν η εισήγηση του Διευθυντή είναι διαφορετική από την απόφαση των παλιών φιλολόγων, οδηγούμαστε στην σχεδόν σίγουρη μη λήψη απόφασης , που πλέον την λαμβάνει ο ίδιος. Φυσικά όλα αυτά γίνονται αν ο Διευθυντής δεν είναι μαριονέτα  και χαίρει και κάποιας εκτίμησης από τον Σύλλογο (και συνήθως, όπως ξέρουμε, η γνώμη του είναι καθοριστική σε φυσιολογικά σχολεία)

Θεωρητικά, μπορεί στο σχολείο να έρθει αναπληρωτής ή νεοδιόριστος που να έχει κάνει πολύ φροντιστήριο στα Λατινικά και να είναι ο πιο έμπειρος από όλους.
Το να αποκλείσετε δηλαδή εκ των προτέρων κάποιον, δεν έχει απαραίτητα λογική βάση. Είναι απλά ηθικό το θέμα, το να μην μεταθέτουν ευθύνες αλλού οι παλιοί του σχολείου.
Οπότε, καλά θα κάνει να πιέσει τον παλιό. Βασικά, αν θέλουμε να είμαστε τελείως κυνικοί, δεν χρειάζεται καν να προσπαθήσει να πείσει. Ο διευθυντής πλέον κάνει τις αναθέτεις λαμβάνοντας μεν υποψη τις προτιμήσεις που θα του αναφέρουν, αλλά αν δεν υπάρχει συμφωνία στις προτιμήσεις, αποφασίζει και μόνος του. Ο νόμος πλέον, καλώς ή κακώς, του δίνει το δικαίωμα, και αυτή είναι μία από τις περιπτώσεις για τις οποίες καλώς έχει αυτό το δικαίωμα.

(ρεαλιστικά βέβαια, εγώ θα το ξαναπω, δεν έχουμε καμία εγγύηση ότι ο παλιός θα κάνει καλύτερη δουλειά από σένα, ως προς το συμφέρον των μαθητών. Απλώς είναι το ηθικό να γίνει έτσι).

Όπως και να έχει, ένας φιλόλογος ξέρει Λατινικά από τη σχολή και χρειάζονται απλά φρεσκάρισμα. Ο αρχαιολόγος δεν έχει Λατινικά στη σχολή του. Είναι λογικό να τον προστατεύσουμε, να τον βοηθήσουμε και να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες των μαθητών όλοι οι άλλοι. Οτιδήποτε άλλο και να κάνει ο Διευθυντής, τον χαρακτηρίζει ως καραγκιόζη. Μέχρι τώρα είναι απλά γελοίος και του σιναφιού, ελπίζω να σκεφτεί καλύτερα. Εγώ στη θέση του συναδέλφου θα διάβαζα Λατινικά Β Λυκείου και θα ζητούσα επικοινωνία με τον Σύμβουλο αν δεν με κάλυπτε κανείς, όπως σωστά είπε η erietta