PDE - Η κοινότητα των εκπαιδευτικών

ὅπερ καὶ
συνέχει μόνον τὴν πόλιν, ἀκόντων τῶν οὐ βουλομένων
ταῦτα οὕτως ἔχειν. Λιγη βοηθεια εδω στη συνταξη; τι ει αι συντακτικα το ακοντων και το βουλομενων; ευχαριστω εκ των προτερων.

To ἀκόντων  είναι γενική απόλυτη (σε εναντιωματική σχέση) με το οὐ βουλομένων υποκείμενό της. Το άκων και το εκών πρέπει να είναι τα μοναδικά επίθετα που χρησιμοποιούνται όπως οι μετοχές, αλλά δεν μπορώ να το αιτιολογήσω επαρκώς. Νομίζω ότι ένα από τα δύο ήταν αρχικά μετοχή.
 

Αν η πρόταση έχει ευκτική του πλαγίου λόγου σε μέλλοντα (όπως στο παράδειγμα που παραθέτεις), πώς είναι δυνατόν αυτή η ευκτική να έχει προέλθει από υποτακτική, αφού ο μέλλοντας δεν έχει υποτακτική;

Μα, τα συντακτικά γράφουν ότι πολλές φορές χρησιμοποιείται απορηματικός μέλλοντας (οριστική) αντί απορηματικής υποτακτικής, ο οποίος δηλώνει απορία περί του πρακτέου, όπως η απορηματική υποτακτική, και όχι ερώτηση για κάτι πραγματικό, όπως μια οποιαδήποτε άλλη οριστική. Εκείνο που δεν γράφουν είναι αν ο μέλλοντας στις πλάγιες ερωτήσεις (και στις ευθείες βέβαια) έχε πάντοτε αυτή την λειτουργία, δηλαδή αν δηλώνει πάντοτε απορία περί του πρακτέου, ή αν μπορεί να έχει και την κοινή λειτουργία της οριστικής. Αυτό προσπαθώ να καταλάβω, γιατί στο παράδειγμα που παρέθεσα μου φαίνεται ότι η ερωτήση δεν εκφράζει απορία περί του πρακτέου, αλλά αφορά σε κάτι  πραγματικό που θα γίνει στο μέλλον.
Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζω και σε ερωτήσεις με το χρη+απαρέματο, για το οποίο επίσης γράφουν τα συντακτικά ότι χρησιμοποιείται αντί απορηματικής υποτακτικής, π.χ  "ουκ οιδα όπως χρη λέγειν". Στην περίπτωση αυτή όμως έχω και ένα παράδειγμα με χρή+απαρέμφατο που δίνεται ως παράδειγμα εκφοράς με οριστικής που δηλώνει το πραγματικό "Ο Κυρος προθύμως επυνθάνετο ποίοις ου χρή θηρίοις πελάζειν και ποια χρή θαρρουντα δίωκειν". Και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί το πρώτο να δηλώνει απορία περίου του πρακτέου, ενώ το δεύτερο ερώτηση για κάτι πραγματικό. Αντίθετα με τον μέλλοντα, για τον οποίο λογικά πιστεύω ότι μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να δηλώνει και το πραγματικό, το χρή μου φαίνεται λογικό να δηλώνει μόνο απορία περί του πρακτέου. Τι λες για όλα αυτά;

 Θα συμφωνούσα ωστόσο μαζί σου ότι στη συγκεκριμένη πρόταση το "άριστα" θα μπορούσε να αντικατασταθεί μόνο με επίρρημα κι αυτό γιατί το ρήμα έχει ως αντικείμενο τη διμελή πλάγια ερωτηματική πρόταση.

Αυτό με την πλάγια ερωτηματική το σκέφτηκα και εγώ, αλλά μετά θυμήθηκα ότι στην περίπτωση του συστοίχου αντικειμένου δεν παίζει ρόλο αν υπάρχει άλλο αντικείμενο, αφού το σύστοιχο μπορεί να συνυπάρχει με οποιοδήποτε εξωτερικό αντικείμενο. Έτσι δεν είναι; Απλώς δεν μου ταίριαζε το αγαθα ως αντικείμενο.

Ευχαριστώ πολύ, Sali!

 Η γενική της αναφοράς, από την άλλη, εξαρτάται κυρίως από προθετικά επιρρήματα.

Προθετικά επιρρήματα δεν είναι τα έξω, ένδον, μεταξύ, εκτός κ.λπ., από τα οποία εξαρτάται η γενική της αφετηρίας ή του χωρισμού, ενώ  η γενική της αναφοράς εξαρτάται από τροπικά επιρρήματα;

Να ρωτήσω τώρα κάτι άλλο, το ούτως μπορεί να δηλώνει ποσό, ακόμη και όταν δεν ακολουθεί επίρρημα ή επίθετο; Π.χ στο Ἐπειδὴ γὰρ οἱ πρυτάνεις ἀπέδοσαν εἰς τὴν βουλὴν περὶ αὐτῶν, οὕτως ὠργίσθησαν αὐτοῖς, ὥστε ἔλεγόν τινες τῶν ῥητόρων ὡς ἀκρίτους αὐτοὺς χρὴ τοῖς ἕνδεκα παραδοῦναι θανάτῳ ζημιῶσαι, το ούτως δηλώνει τρόπο ή ποσό;

συμφοραὶ μὲν γὰρ ἤδη καὶ ἄλλοις πολλοῖς ἐγένοντο: η δοτική προσωπική πρέπει να θεωρηθεί κτητική λόγω του  ἐγένοντο ή αντιχαριστική λόγω του νοήματος;

Στο ίδιο κείμενο έχει παρακάτω τον εξής υποθετικό λόγο: ἐπειδὴ τοίνυν παρὰ πάντων ὁμολογουμένως ταῦθ’
ὑμῖν ὑπάρχει, καὶ εἴ τις φίλος ὢν τυγχάνει καὶ εἴ τις ἐχθρός, μὴ μεταγνῶτε...  Μπορούμε να πούμε ότι η απόδοση βρίσκεται στο ὁμολογουμένως; Για την υπόθεση γνωρίζω ότι μπορεί να "κρύβεται" σε κάποιες λέξεις, αλλά για την απόδοση δεν εχω δει ποτέ κάτι τέτοιο. Τι άλλο όμως θα μπορούσε να είναι εδώ η απόδοση;

Ρήματα όπως το "αφίημι" ή το "κωλύω", μπορεί να μη συντάσσονται με δυο ουσιαστικά, συντάσσονται όμως με αιτιατική προσώπου και απαρέμφατο. Και για το δικό γλωσσικό αισθητήριο, αυτή η αιτιατική προσώπου είναι στενά συνδεδεμένη σημασιολογικά με το ρήμα, ώστε να αποτελεί τον άμεσο δέκτη της ενέργειάς του.
Δηλ. όταν λέμε στα ν.ε "αφήνω κάποιον να..." ή "εμποδίζω κάποιον να...", η αντωνυμία φαίνεται να είναι ο άμεσος δέκτης της ενέργειας και όχι απλώς ο δράστης της δευτερεύουσας που έχει προταχθεί για λόγους έμφασης (όπως στις περιπτώσεις πρόληψης/ανύψωσης υποκειμένου).

Επομένως, μπορούμε εδώ να κάνουμε λόγο για άμεσο (την αιτιατική προσώπου) και έμμεσο αντικείμενο (το απαρέμφατο;

Πιστεύεις ότι αυτό ισχύει για όλες τις περιπτώσεις ή ανάλογα με τη ρήμα που έχουμε κάθε φορά; Π.χ. στο "ακούω αυτόν τρέψεσθαι" το "αυτόν" το θεωρείς επίσης αντικείμενο του ρήματος;

Ενώ όταν υπάρχει δευτερεύουσα πρόταση πιστεύεις ότι πάντοτε υπάρχει πρόληψη υποκειμένου, εφόσον βέβαια το ρήμα είναι μονόπτωτο (π.χ. με το ερωτώ που είναι δίπτωτο δεν θα μιλήσουμε, νομίζω, για πρόληψη, αλλά για άμεσο και έμμεσο αντικείμενο); Γιατί, ο Αναγνωστόπουλος στο λεξικό του γράφει  για περιπτώσεις στις οποίες θα έλεγα με βεβαιότητα ότι υπάρχει πρόληψη "με αιτιατική και δευτερεύουσα πρόταση" όπως ακριβώς γράφει και όταν κάποιο ρήμα συντάσσεται με απαρέμφατο. Φαίνεται, δηλαδή, σαν να μην λαμβάνει υπ' όψιν του την πρόληψη του υποκειμένου των δευτερευουσών προτάσεων.

Καλή Χρονιά!

Κάπου εδώ στο forum είχα διαβάσει ότι είναι λάθος να λέμε για μια αιτιατική ότι είναι αντικείμενο του ρήματος και υποκείμενο του απαρεμφάτου. Ποιο είναι το σωστό; Τι ακριβώς πρέπει να πούμε  π.χ. για το «τοὺς πρεσβυτέρους»  στο   αἱ μὲν γὰρ πλεῖσται πόλεις ἀφεῖσαι ... καὶ αὐτοὺς τοὺς πρεσβυτέρους ὅπως ἐθέλουσι διάγειν;