Ορθογραφία

[non-stop]

Μήπως θα μπορούσε να μου λύσει κάποιος την απορά αν το εμπρησμός και το εμπρηστής γράφονται έτσι ή είναι σωστά τα εμπρισμός και εμπριστής. Την ορθογραφία με "ι" την είδα σε ένα έγκριτο περιοδικό και μου έκανε εντύπωση....

[PDE ads]

[zhto29]

Μήπως θα μπορούσε να μου λύσει κάποιος την απορά αν το εμπρησμός και το εμπρηστής γράφονται έτσι ή είναι σωστά τα εμπρισμός και εμπριστής. Την ορθογραφία με "ι" την είδα σε ένα έγκριτο περιοδικό και μου έκανε εντύπωση....

δεν υπαρχει περιπτωση να ισχυει αυτο...το θεμα του ρηματος απ το οποιο προερχεται  ειναι -πρη- .

[δασκαλίτσα]

Εγώ πάντως με 'η' το ξέρω.

[non-stop]

Κι εγώ με η το ξέρω, ούτε καν ήξερα πως οι γνώμες διχάζονται... απλά μου κάνει τρομερή εντύπωση γιατί σ' αυτό το περιοδικό ξέρω ότι ασχολούνται πολύ με την ορθογραφία.

[PDE ads]

[δασκαλίτσα]

Λοιπόν, στον Μπαμπινιώτη γράφει "Ετυμολογική παρατήρηση:προέρχεται από το αρχ. ρήμα εμπίμπρημι (καίω, φλέγω), σύνθετο του ρ. πίμπρημι (ίδια σημασία)". Ψιλομπερδεύτηκα τώρα... Βγαίνει το 'πι' δηλαδή όταν υπάρχει μπροστά το εν;

[zhto29]

Λοιπόν, στον Μπαμπινιώτη γράφει "Ετυμολογική παρατήρηση:προέρχεται από το αρχ. ρήμα εμπίμπρημι (καίω, φλέγω), σύνθετο του ρ. πίμπρημι (ίδια σημασία)". Ψιλομπερδεύτηκα τώρα... Βγαίνει το 'πι' δηλαδή όταν υπάρχει μπροστά το εν;

κανονικα αυτες οι  πληροφοριες χρεωνονται , αλλα εχε χαρη... 
ο μελλοντας του απλου ρηματος ειναι  πρησω, επρησα ο αοριστος και απο το θεμα αυτο προερχονται παραγωγες λεξεις.

[δασκαλίτσα]

Λοιπόν, στον Μπαμπινιώτη γράφει "Ετυμολογική παρατήρηση:προέρχεται από το αρχ. ρήμα εμπίμπρημι (καίω, φλέγω), σύνθετο του ρ. πίμπρημι (ίδια σημασία)". Ψιλομπερδεύτηκα τώρα... Βγαίνει το 'πι' δηλαδή όταν υπάρχει μπροστά το εν;

κανονικα αυτες οι  πληροφοριες χρεωνονται , αλλα εχε χαρη... 
ο μελλοντας του απλου ρηματος ειναι  πρησω, επρησα ο αοριστος και απο το θεμα αυτο προερχονται παραγωγες λεξεις.

οκ! ευχαριστούμε!

[syrrahm]

Μήπως θα μπορούσε να μου λύσει κάποιος την απορά αν το εμπρησμός και το εμπρηστής γράφονται έτσι ή είναι σωστά τα εμπρισμός και εμπριστής. Την ορθογραφία με "ι" την είδα σε ένα έγκριτο περιοδικό και μου έκανε εντύπωση....

Απλά αναρωτιέμαι μήπως γίνεται κανένα λογοπαίγνιο με το εμπριμέ που γράφεται με ι. 
Κατά τ' άλλα σωστά αναφέρθηκε ότι το ρήμα είναι πίμ-πρη-μι.

[non-stop]

Μήπως έχει να κάνει με το θέμα πρ- και την κατάληξη -ισμός;;;;

[karxarias29]

Μήπως έχει να κάνει με το θέμα πρ- και την κατάληξη -ισμός;;;;

Λοιπόν, τώρα να πω εγώ ποια λέξη μού ήρθε με θέμα πρ- και κατάληξη  - ισμός; Πριαπισμός! 

Ζητώ συγγνώμη για την ελαφρότητα, αλλά διορίζομαι σήμερα και έχω τα κέφια μου.

[Ναστια]

Μήπως έχει να κάνει με το θέμα πρ- και την κατάληξη -ισμός;;;;

Λοιπόν, τώρα να πω εγώ ποια λέξη μού ήρθε με θέμα πρ- και κατάληξη  - ισμός; Πριαπισμός! 

Ζητώ συγγνώμη για την ελαφρότητα, αλλά διορίζομαι σήμερα και έχω τα κέφια μου.

 
Καλά...δεν παίζεσαι σήμερα...΄"ζωγραφίζεις"

[apri]

Παρότι το θέμα έχει τεθεί προ ημερών, επειδή εγώ μόλις γύρισα από διακοπές και το είδα, θα γράψω κάποιες παρατηρήσεις:

1. Το ρήμα πίπρημι ή πίμπρημι προέρχεται από τη ρίζα πρη-
Το θέμα του ενεστώτα δημιουργείται με την προσθήκη του ενεστωτικού διπλασιασμού (πι-) στη ρίζα.
Το θέμα του αορίστου δημιουργείται με την προσθήκη του χρονικού χαρακτήρα σ (πρησ-)
Ως σύνθετο με την πρόθεση εν έχει τη μορφή εμπίπρημι.


2. Στα ελληνικά σχηματίζονται ουσιαστικά που δηλώνουν την ενέργεια του ρήματος
με την προσθήκη της παραγωγικής κατάληξης -μος στο θέμα του ρήματος.
π.χ σταματώ-σταματημός
     σκοτώνω-σκοτωμός
    κατατρέχω-κατατρεγμός
    πηγαίνω- πηγαιμός
    οδύρομαι-οδυρμός
    ενθουσιάζω-ενθουσιασμός
    τονίζω-τονισμός
    εκχιονίζω-εκχιονισμός
       

Κατά την ύστερη ρωμαϊκή εποχή, οι Ρωμαίοι έπλασαν λέξεις κατά το πρότυπο των ουσιαστικών των ρ. σε -ιζω
(βλ. τονίζω-τονισμός), για να δηλώσουν θρησκείες και ιδεολογικά ρεύματα: π.χ christianismus.

Αργότερα, μέσω των λατινικών πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες χρησιμοποίησαν πλέον το -ισμός ως παραγωγική κατάληξη, για να πλάσουν λέξεις που δήλωναν κάποιο φαινόμενο, καλλιτεχνική ή ιδεολογική τάση.
(π.χ. surrealism, communism, budism).
Έτσι, όσο και να σας φαίνεται απίστευτο, λέξεις όπως "ηρωισμός" και "πατριωτισμός", παρότι αποτελούνται από καθαρά ελληνικά στοιχεία, πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στα γαλλικά τον 18ο αιώνα.



3. Γιατί κάποιοι γράφουν τον εμπρησμό με "ι";

Γιατί προφανώς νομίζουν ότι η λέξη εντάσσεται στην κατηγορία όλων αυτών των λέξεων που τελειώνουν σε -ισμός.

Ωστόσο, η λέξη "εμπρησμός" είναι ελληνιστική και έχει πλαστεί όπως όλες οι άλλες λέξεις σε -μος, με τη διαφορά ότι έχει χρησιμοποιηθεί το θέμα του αορίστου, όπως και στα "εγκλεισμός" (εγκλείω-ενέκλεισα), "σεισμός" (σείω-έσεισα).
Βλ. και  ουσιαστικά που πλάστηκαν από το αρχαίο θέμα του παρακειμένου
(παροξύνομαι-παρώξυσμαι>παροξυσμός/μαραίνομαι-μεμάρασμαι>μαρασμός)

[δασκαλίτσα]

Πολύ εμπεριστατωμένη τοποθέτηση!