Σεπτέμβριος 25, 2008, 03:30:53 μμ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟN ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 25 Σεπτεμβρίου 2008
Μήνυμα του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη
για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών
«Τα όρια της γλώσσας μου είναι τα όρια του κόσμου μου» (L. Wittgenstein). Πράγματι, αντιλαμβανόμαστε, κωδικοποιούμε και ερμηνεύουμε το περιβάλλον μας μέσω των γλωσσικών σημείων σε τέτοιο βαθμό, ώστε τα όρια του γνωστικού μας σύμπαντος να εξαντλούνται, εκεί που τελειώνει η δυνατότητα γλωσσικής έκφρασής τους. Με δεδομένη την κοινή απόφαση των ευρωπαϊκών λαών να συνυπάρξουν και να συνεργαστούν, στο πλαίσιο ενός «πολύφωνου», «πολυγλωσσικού» σχηματισμού, που περιλαμβάνει πάνω από 200 γλωσσικά συστήματα, πώς μπορεί σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση να υπερκεράσει τα γλωσσικά «σύνορα» του κάθε κράτους-μέλους και να μετατρέψει αυτή τη γλωσσική Βαβέλ σε συγκριτικό πλεονέκτημα και μέσο επικοινωνίας και αλληλοκατανόησης;
Απάντηση σε αυτά τα ζωτικά για το μέλλον της Ευρώπης ερωτήματα φιλοδοξεί να προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 26 Σεπτεμβρίου. Η συγκεκριμένη ημέρα αποτελεί την «επέτειο» μιας πρωτοβουλίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, που εγκαινιάστηκε το 2001, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Γλωσσών, όταν εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες σε 45 χώρες συμμετείχαν σε εκδηλώσεις, που αναδείκνυαν τη γλωσσική διαφορετικότητα και τα οφέλη, που παρέχει η δυνατότητα επικοινωνίας σε περισσότερες από μία γλώσσες. Η φετινή Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσώνσυνοδεύεται από τη διοργάνωση της «Γενικής Συνέλευσης της Πολυγλωσσίας» και μιας σειράς καλλιτεχνικών εκδηλώσεων με τίτλο «Η γιορτή της Γλώσσας», στο πλαίσιο της Γαλλικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η στοχοθεσία αυτής της ημέρας είναι πολλαπλή: να ενημερωθούν οι πολίτες της Ένωσης για την αξία των διαφορετικών γλωσσών και τη συμβολή τους στη διαμόρφωση της ιδιαίτερης εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας των ομιλητών τους · να προωθηθεί η εκμάθηση ξένων γλωσσών εντός κι εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος για μελέτη, επαγγελματικές ανάγκες ή απλή ευχαρίστηση · να συνδεθεί η γλωσσομάθεια με την ανάπτυξη, την κινητικότητα και τον ανταγωνισμό · να διευρυνθούν οι συνεργασίες των κρατών-μελών στον τομέα της γλωσσικής πολιτικής · να τονιστεί η σημασία της κατάρτισης μιας γλωσσικής πολιτικής, όχι μόνο σε σχέση με την οικονομική επιτυχία, αλλά και σε σχέση με την κοινωνική ολοκλήρωση.
Πρωτίστως όμως, η σημερινή ημέρα αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση του κοινού για την ανάγκη προστασίας και προβολής της πλούσιας γλωσσικής – και κατ’ επέκτασιν πολιτιστικής - κληρονομιάς της Ευρώπης. Σε έναν ευρωπαϊκό οργανισμό, που υιοθετεί αρχές ισότιμης συμμετοχής όλων των κρατών-μελών στα ευρωπαϊκά δρώμενα, ο σεβασμός της γλωσσικής ιδιαιτερότητας συνιστά προάσπιση του δημοκρατικού πνεύματος, που διέπει το σύνολο των διαδικασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η προστασία όλου του φάσματος των εθνικών, γεωγραφικών και κοινωνικών γλωσσικών ποικιλιών - και δη των λιγότερο ομιλούμενων και των μειονοτικών - αποτελεί προϋπόθεση για την εξάλειψη των γλωσσικών διακρίσεων εντός του ευρωπαϊκού χώρου. Χαρακτηριστικό του ενδιαφέροντος της Ένωσης για τη γλωσσομάθεια είναι το γεγονός, ότι στο πλαίσιο της Έκθεσης της Επιτροπής «Παιδεία και Εκπαίδευση 2010» θεσπίστηκε ομάδα εργασίας για τις γλώσσες, η οποία συνέστησε, μεταξύ άλλων, ότι «η πρόβλεψη για τη διδασκαλία περιφερειακών γλωσσών, καθώς και γλωσσών των μεταναστών και των όμορων χωρών, θα πρέπει να αποτελέσει τμήμα της πολιτικής για τη βασική παιδεία και την εκπαίδευση».
Στη χώρα μας τα στοιχεία είναι σχετικά ενθαρρυντικά, αφού σύμφωνα με σχετική ευρωπαϊκή έρευνα, το 57% των πολιτών μιλάει μία ξένη γλώσσα - ποσοστό που συμπίπτει με τον κοινοτικό μέσο όρο -, αλλά μόνο το 19% δύο ξένες γλώσσες. Προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της γλωσσομάθειας των Ελλήνων, το ΥΠ.Ε.Π.Θ. σχεδιάζει και υλοποιεί μια ολοκληρωμένη γλωσσική πολιτική, με κύριους άξονες τη διεύρυνση της εκμάθησης ξένων γλωσσών και την παράλληλη υποστήριξη της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Ειδικότερα, στα μεν παιδιά της Ελλάδος φροντίζουμε να υπάρχει η διδασκαλία περισσοτέρων της μιας ευρωπαϊκών γλωσσών (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά και ιταλικά), ενώ είμαστε από τις πρώτες χώρες που αρχίζει να διδάσκει, πιλοτικά έστω, γλώσσα γειτονικής χώρας, τα τουρκικά, καθώς και τα ρωσικά. Ταυτόχρονα, η αναδιοργάνωση του συστήματος πιστοποίησης των επιπέδων γνώσεως ξένων γλωσσών εξασφαλίζει την πανευρωπαϊκή αναγνώριση της γλωσσομάθειας των νέων μας. Στον τομέα της μητρικής γλωσσικής διδασκαλίας, επιδιώκεται η διδακτική στήριξη της ελληνικής γλώσσας στα παιδιά της διασποράς, κυρίως στην τρίτη και τέταρτη γενιά, και η παράλληλη δημιουργία εδρών ελληνικών σπουδών στα μεγάλα πανεπιστήμια όχι μόνο εντός της Ευρώπης, αλλά και εκτός αυτής, με στόχο την ανάδειξη της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού, αλλά και την ενίσχυση του φιλελληνικού ρεύματος. Τέλος, προβλέπεται η δημιουργία ενός δικτύου σχολείων από την ελληνική πλευρά στα Βαλκάνια, τα οποία βεβαίως θα προάγουν την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό, παράλληλα όμως θα προωθούν και άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, λειτουργώντας δορυφορικά προς τα πανεπιστήμια της χώρας μας.
Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών αποτελεί, επομένως, ευκαιρία για την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την πολυγλωσσία και την ανάδειξη των ποικίλων ακαδημαϊκών, κοινωνικών και οικονομικών ωφελημάτων, που πηγάζουν από αυτήν. Αυτό που πρέπει πρωτίστως να καταστεί κοινή πεποίθηση είναι ότι κάθε Ευρωπαίος πολίτης μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην κοινωνική ευημερία της περιφέρειας, της χώρας του, αλλά και του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, αρκεί να είναι σε θέση να «επικοινωνήσει», να εκφραστεί και να κατανοήσει τον συνάνθρωπο και συμπολίτη του. Γιατί τελικά, η γλωσσική πολυμορφία είναι πάνω απ’ όλαπροάσπιση της διαφορετικότητας, της ελεύθερης έκφρασης και του δικαιώματος συμμετοχής σε μια κοινωνία ειρηνικής και δημοκρατικής ανάπτυξης.
Σύνολο μελών: 32294