Βρυξέλλες, 12 Μαΐου 2009
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Άρης Σπηλιωτόπουλος μετείχε σήμερα στις εργασίες της Συνόδου των Υπουργών Παιδείας των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου, και απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, ο κ. Σπηλιωτόπουλος προέβη στις ακόλουθες δηλώσεις:
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Στην σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Παιδείας μάς απασχόλησαν μια σειρά από θέματα που άπτονται των μεγάλων προκλήσεων που προκαλούν οι δημογραφικές αλλαγές και η τεχνολογική πρόοδος. Όπως σε ολόκληρη την Ευρώπη έτσι και στην χώρα μας είμαστε αντιμέτωποι με υψηλά επίπεδα ανεργίας, κοινωνικούς αποκλεισμούς, περιθωριοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, έντονο οικονομικό και εκπαιδευτικό ανταγωνισμό.
Είχα την ευκαιρία στην εισήγησή μου να απαριθμήσω όλες τις πρωτοβουλίες που λαμβάνουμε σε εθνικό επίπεδο. Αναφέρω χαρακτηριστικά την ενίσχυση της έρευνας, την προώθηση της καινοτομίας, την ενθάρρυνση της δημιουργικότητας. Άλλωστε ο διάλογος που εξελίσσεται αυτόν τον καιρό για την αναμόρφωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, στοχεύει αποκλειστικά στο να προετοιμάσει την χώρα μας κατά τον καλύτερο τρόπο απέναντι στις συνεχείς προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Όλη η προσπάθεια στοχεύει να εκσυγχρονίσει το σχολείο και το ελληνικό πανεπιστήμιο. Η χώρα μας δεν υπολείπεται σε εθνικές πρωτοβουλίες. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι κοινά και στο πλαίσιο αυτό συμφωνήσαμε ότι η ανταλλαγή καλών πρακτικών θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των εκπαιδευτικών συστημάτων στις χώρες της Ευρώπης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει χωρίς μικρόφωνο)
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μια ρεαλιστική πρακτική είναι σε δυο επίπεδα: η όσο το δυνατό μεγαλύτερη ενσωμάτωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Το λέω αυτό υπό την έννοια ότι, όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά, σε κάθε χώρα - μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει ένα τμήμα οικονομικών μεταναστών. Όσο αυτό το τμήμα είναι έξω από την εκπαιδευτική διαδικασία, τόσο λιγότερη είναι η ανταγωνιστική προϋπόθεση που έχει η χώρα, από τη στιγμή που είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι οι οικονομικοί μετανάστες μπορούν να συμβάλλουν σε τομείς όπου δεν υπάρχει αντίστοιχη προσφορά εργασίας. Άρα εκ των πραγμάτων αφού λοιπόν θα υπάρχει αυτή η «αγκαλιά» σε οικονομικό επίπεδο των οικονομικών μεταναστών, θα είναι καλύτερο για την οποιαδήποτε χώρα, αυτή την πραγματικότητα να τη δεχτούμε, να την αγκαλιάσουμε και κατά τη δική μας εκτίμηση να προσφέρουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη δυνατότητα επαγγελματικής και επιστημονικής εξειδίκευσης, προκειμένου να έχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή αύξηση της ανταγωνιστικότητας τα επόμενα χρόνια.
Άρα η ενίσχυση αυτών των εκπαιδευτικών διαδικασιών, η ενίσχυση των διαπολιτισμικών σχολείων, οι σύγχρονες τεχνολογίες, μπορούν να βοηθήσουν στην κατεύθυνση αυτή και εκεί νομίζω ότι τα περιθώρια κοινών ενεργειών είναι πάρα πολλά.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για τις καταλήψεις;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Δεν απασχόλησε το Συμβούλιο Υπουργών.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πάντως δεν είμαστε η μόνη χώρα που έχουμε τέτοια φαινόμενα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αν εννοείτε ότι υπάρχει γενικότερα μια κοινωνική κινητικότητα στο χώρο των νέων, είναι σαφές ότι μια τέτοια κινητικότητα είναι λογικό να υπάρχει, από τη στιγμή που οι κοινωνικές προκλήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες από ό,τι ήταν ως χθες. Μην ξεχνάτε ότι η χώρα μας δεν αντιμετωπίζει, για παράδειγμα, τα υψηλά ποσοστά που αντιμετωπίζουν άλλες χώρες στην ανεργία. Παρ' όλα αυτά, η ανεργία είναι μια κοινή απειλή και όσο η ανεργία μεγαλώνει επειδή ακριβώς απορρέει από την τεράστια κρίση και όσο περισσότεροι νέοι αισθάνονται αυτή την ανασφάλεια, τόσο περισσότερο- και λογικό είναι- να αμφισβητούν.
Άρα, εκ των πραγμάτων, εμείς θα πρέπει ως πολιτεία να είμαστε όσο το δυνατό πιο κοντά σε πολιτικές, οι οποίες μπορούν να δείξουν ότι έχουμε υπόψη μας αυτά τα προβλήματα και θέλουμε να τα αντιμετωπίσουμε. Πρέπει να μην λησμονούμε ότι τα προβλήματα αυτά είναι κοινά. Είναι κοινές οι προκλήσεις για όλη την Ευρώπη, κοινά τα προβλήματα άρα και κοινές πρέπει να είναι οι δράσεις για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων. Και πάντα εδώ θα σημειώνω ότι η χώρα μας δεν είναι στις χώρες που έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα σε αυτό το επίπεδο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει χωρίς μικρόφωνο) … Υπάρχει αποσύνδεση μεταξύ παιδείας και αγοράς εργασίας;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αυτό, όπως ξέρετε, είναι ένα θέμα το οποίο πράγματι μας απασχολεί. Είναι ένα κυρίαρχο θέμα το οποίο αντιμετωπίζουμε στο πλαίσιο της αναμόρφωσης όλου του εκπαιδευτικού συστήματος που ξεκινούμε, κυρίως σε επίπεδο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και γι' αυτό ακριβώς αποτελεί κύριο ζήτημα στο Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στον εθνικό διάλογο.
Στόχος μας είναι να καταλήξουμε μέσα από αυτό τον εθνικό διάλογο που έχουμε ξεκινήσει, σε ένα εθνικό σχέδιο δράσης για την παιδεία. Αυτό το εθνικό σχέδιο δράσης, εκ των πραγμάτων θα έχει πάρα πολλούς αλλά χειροπιαστούς, απτούς, συγκεκριμένους στόχους. Ένας από αυτούς είναι το πώς ακριβώς μπορούμε να ενισχύσουμε, ακόμη περαιτέρω, τη σχέση μεταξύ αγοράς εργασίας και εκπαίδευσης.
Γι' αυτό και βλέπετε ότι το ζήτημα αυτό απασχολεί πάρα πολλές χώρες και απασχολεί βεβαίως κάθε φορά και τις συναντήσεις μεταξύ μας ως Υπουργών και πολιτικών. Άλλωστε σήμερα στην Επιτροπή, συζητήσαμε πάλι το θέμα της Ιρλανδίας, ως παράδειγμα σύνδεσης μεταξύ αγοράς εργασίας και εκπαιδευτικού συστήματος και πράγματι ζητήσαμε από την Ιρλανδία να μας δώσει το δικό της παράδειγμα.
Το αντιμετωπίζουμε, προσπαθούμε δηλαδή να δούμε τι σημαίνει σε αυτές τις χώρες, είμαστε ανοιχτοί στα παραδείγματα, ανοιχτοί στο διάλογο και είμαι βέβαιος ότι επειδή εκεί για πρώτη φορά, όπως βλέπετε, συμμετέχουν και μεγάλες πολιτικές δυνάμεις αλλά και φορείς της εκπαίδευσης, σε επίπεδο εθνικού διαλόγου ενδεχομένως να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η ανεργία των νέων κυμαίνεται σε ένα πολύ υψηλό ποσοστό.
Α. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν αντιμετωπίζουμε την απειλή όπως την αντιμετωπίζουν άλλες χώρες. Μη ξεχνάτε ότι υπάρχουν χώρες που αυτή τη στιγμή μπορεί να αγγίξουν και το 20% σε επίπεδα ανεργίας. Γι’ αυτό σας είπα ότι δεν υπάρχει στην Ελλάδα η τεράστια απειλή που υπάρχει σε άλλες χώρες οι οποίες, πράγματι, είδαν μετά την οικονομική κρίση το ποσοστό της ανεργίας διαρκώς να πολλαπλασιάζεται.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μιλάω για την ανεργία των νέων ειδικά.
Α. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Η ανεργία των νέων ασφαλώς είναι ένα κοινωνικό ζήτημα το οποίο μας απασχολεί, όπως απασχολεί σας είπα όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και η ανεργία των νέων χρειάζεται συγκεκριμένες πολιτικές. Μία απ’ αυτές τις πολιτικές είναι και το πώς συνδέουμε ουσιαστικά ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα με ακόμα μεγαλύτερη επιστημονική εξειδίκευση, άρα και πως αυτή η επιστημονική εξειδίκευση συναντά τις πραγματικές ανάγκες του πλαισίου εργασίας, έτσι ώστε να μπορεί να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα τα επόμενα χρόνια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ γιατί, και δε λέω για εσάς, είστε καινούργιος σε αυτή τη θέση, γιατί στους νέους η ανεργία, το έχει αναλύσει ποτέ το Υπουργείο Παιδείας, έχουμε τόσο υψηλή ανεργία στους νέους; Ενώ στους άνδρες, στις γυναίκες, είναι πολύ μικρότερα τα ποσοστά. Γιατί αυτό; Ποια είναι η αιτία που έχουμε τόσο μεγάλη ανεργία;
Α. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είναι πάρα πολλές οι αιτίες οι οποίες είναι και ιστορικές, είναι και πολιτισμικές, είναι και κοινωνικές, είναι και όσον αφορά στη διαστρωμάτωση του πληθυσμού. Αλλά αν θέλετε είναι και όσον αφορά και στη στάση ζωής. Αλλά θα σας έλεγα ότι έχει να κάνει και με το γεγονός ότι, πράγματι, πρέπει να εκσυγχρονιστούν τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, να συναντήσουν τις πραγματικές κοινωνικές ανάγκες αλλά και τις ανάγκες τής αγοράς εργασίας. Και απ’ την άλλη πλευρά, μην ξεχνάτε ότι αυτός είναι ο στόχος της αναμόρφωσης του εκπαιδευτικού συστήματος.
Εμείς δεν ισχυριζόμαστε ότι αυτή τη στιγμή έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο να ανταποκρίνεται επαρκώς στις οικονομικές, κοινωνικές και εργασιακές ανάγκες. Εμείς αυτή τη στιγμή ισχυριζόμαστε ότι έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο πράγματι έχει προβλήματα, έχουμε κάθε διάθεση αυτά τα προβλήματα να τα αντιμετωπίσουμε και γι’ αυτό ακριβώς έχουμε ξεκινήσει απ’ την πρώτη στιγμή διάλογο ώστε να μπούμε σε μία λογική επαναπροσαρμογής όλων των συστημάτων και προγραμμάτων, κυρίως μέσα στο βασικό κύτταρο που είναι η δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Πρώτα θέλουμε να αναμορφώσουμε τα προγράμματα σπουδών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση που θεωρούμε ότι είναι το κύτταρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, και ακολούθως τον τρόπο που εισάγονται τα παιδιά -εκείνα που επιθυμούν– στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και λιγότερο να ακουμπήσουμε τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Όχι επειδή εκεί τα πράγματα είναι τέλεια, απλώς θεωρούμε ότι πρέπει να ξεκινήσουμε με τη σωστή σειρά. Πρώτον να πάμε στο βασικό μας κύτταρο που είναι το σχολειό, να κάνουμε ένα σύγχρονο σχολείο, πιο κοντά στις ανάγκες των καιρών και σιγά-σιγά να φτάσουμε και στο πως βελτιώνουμε τα πράγματα και σε επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και πως συνδέεται η τριτοβάθμια εκπαίδευση με την αγορά εργασίας.
Όλα αυτά είναι προβλήματα τα οποία έχουν να κάνουν και με την έρευνα και με την καινοτομία και με τον τρόπο της ψηφιακής διδασκαλίας και με τον ψηφιακό κόσμο και με ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ίδια την κοινωνική και επαγγελματική διαστρωμάτωση.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (Μιλάει χωρίς μικρόφωνο) … η χρηματοδότηση και πως θα αξιολογηθεί όλο αυτό στο τέλος.
Α. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Η όποια χρηματοδότηση αντιλαμβάνεστε ότι τα περιθώρια τα οποία έχουμε είναι πάρα πολύ συγκεκριμένα και αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν έχουμε κάτω υπό τις συγκεκριμένες οικονομικές αρνητικές συγκυρίες, τη δυνατότητα να αυξήσουμε περισσότερο τους πόρους για την εκπαίδευση, για την παιδεία, άρα και τους πόρους που θα μπορούσαμε να δώσουμε για την καινοτομία, για την έρευνα, για την τεχνολογία, άρα και για την ψηφιακή μάθηση. Αυτό δε σημαίνει βεβαίως ότι αυτό δεν πρέπει να γίνει. Πρέπει να γίνει, όταν οι οικονομικές συγκυρίες το επιτρέψουν. Αυτή τη στιγμή οι τεράστιες οικονομικές δυσκολίες που έχει η χώρα μας ως μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας, απ’ τη στιγμή που η Ευρώπη και όλος ο κόσμος αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα, είναι πάρα πολύ περιορισμένο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα πρόγραμμα που αγγίζει τα 2,5 δις ευρώ που έχουν να κάνουν με όλα τα ζητήματα καινοτομίας, τεχνολογίας, έρευνας και φυσικά ψηφιακής μάθησης. Παράλληλα, στο πλαίσιο των κοινοτικών προγραμμάτων, των κοινοτικών πόρων, εξαντλούμε κάθε φορά τη δυνατότητα που έχουμε να απορροφούμε πόρους, τους οποίους τους κινούμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Πιστεύουμε δηλαδή στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ψηφιακή μάθηση, θέλουμε να καταπολεμήσουμε τον ψηφιακό αναλφαβητισμό. Πιστεύουμε ότι είναι τεράστια πρόκληση που έχουμε μπροστά μας και σε αυτήν ακριβώς την πρόκληση θέλουμε να εργαστούμε.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα και το ΠΑΣΟΚ το έχει αυτό το πρόβλημα. Ο Γ. Παπανδρέου μιλάει για 1 δις επιπλέον.
Α. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Αντιλαμβάνεστε ότι όταν είσαι στην αντιπολίτευση πολλές φορές μπορείς να πεις περισσότερα πράγματα απ’ αυτά που μπορείς πραγματικά να υλοποιήσεις. Σημασία δεν έχει αυτό. Σημασία έχει ότι πράγματι δεν υπάρχει κανένας πολιτικός που να μην αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να επενδύσουμε στην παιδεία. Το ζήτημα δεν είναι αν οι πολιτικοί στην Ελλάδα αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να επενδύσουμε στην παιδεία. Το πρόβλημά μας είναι που θα βρούμε τα χρήματα που απαιτούνται για να επενδύσουμε στην παιδεία. Και εκεί ακριβώς αρχίζουν οι δυσκολίες, διότι πράγματι θα μπορούσαμε να δεσμεύσουμε πόρους, αν η οικονομική συγκυρία ήταν καλύτερη. Στην παρούσα αρνητική συγκυρία δεν έχουμε πολλά περιθώρια.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: (μιλάει μακριά από το μικρόφωνο) Ποιο είναι το πρόβλημα δηλαδή που περιμέναμε με την κρίση;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Έχουμε τα πάγια προβλήματα μας, δεν χωράει καμία αμφιβολία, έχουμε το γεγονός ότι από το 2004 και μετά αντιληφθήκαμε ότι οι εμφανιζόμενοι ως «πλεονασματικοί προϋπολογισμοί» απείχαν πολύ από την πραγματικότητα και αυτό ακριβώς δημιούργησε δυσκολία. Στη δυσκολία αυτή πρέπει να προστεθεί αν θέλετε και η διεθνής συγκυρία. Η συγκυρία είναι αρνητική για όλες τις χώρες της Ευρώπης, άρα προφανώς είναι και για τη δική μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Παρ' όλα αυτά βλέπουμε ευρωπαϊκές χώρες, να δώσω ένα παράδειγμα η Φιλανδία, που και όταν βρίσκονται σε βαθιά κρίση αποφασίζουν να επενδύσουν στην παιδεία, στην καινοτομία, στην έρευνα. Εμείς λέμε ότι ναι θέλουμε, αλλά δεν έχουμε χρήματα.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Συγκρίνετε χώρες οι οποίες θα διαπιστώσετε ότι ακόμη και σήμερα εξακολουθούν και έχουν θετικό πρόσημο στο ρυθμό της ανάπτυξής τους. Οπότε θα σας παρακαλούσα να μην συγκρίνετε την Φιλανδία ή το Λουξεμβούργο ή την Κύπρο που είναι οι μοναδικές χώρες που εξαιρούνται, από όλες τις άλλες οι οποίες, πράγματι, ακόμη και σε επίπεδο προβλέψεων εμφανίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχουν αρνητικό πρόσημο για το επόμενο διάστημα. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι αυτές οι χώρες εκ των πραγμάτων έχουν άλλα οικονομικά περιθώρια από ό,τι έχουν χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, που αντιμετωπίζουν σειρά προβλημάτων, σημαντικότατων προβλημάτων, τόσο σε δημοσιονομικό επίπεδο όσο και, από την άλλη πλευρά, σε επίπεδο καθημερινής διαχείρισης των υφιστάμενων πόρων.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό το σουηδικό σύστημα με τη σύμπραξη του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα για τη διαχείριση σχολείων το έχετε σκεφτεί ποτέ; Το έχουμε σκεφτεί σε ελληνικό πλαίσιο δηλαδή;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κοιτάξτε να δείτε, συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα γίνονται. Όπως ξέρετε ο ΟΣΚ, ο Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων, είναι ένας οργανισμός ο οποίος έχει χρησιμοποιήσει τη δυνατότητα σε επίπεδο δημιουργίας υλικοτεχνικών υποδομών που δίδει ο νόμος μέσω των συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Τώρα αν αναφέρεστε στον ευρύτερο χαρακτήρα, εμείς θα εξακολουθήσουμε να επιμείνουμε ότι ο κύριος χαρακτήρας της εκπαίδευσης στην Ελλάδα ήταν, είναι και θα είναι δημόσιος.
Σύνολο μελών: 32873