Αρχαία στο Γυμνάσιο ;

[MARKOS]

Πριν 30 χρόνια, Μάρκο,
1. Η επίσημη γλώσσα του κράτους ήταν η καθαρεύουσα. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά από πολύ μικρά διάβαζαν επίσημα κείμενα και άκουγαν σε επίσημες περιστάσεις μια μορφή γλώσσας που ήταν αρκετά κοντά στην αρχαία αττική διάλεκτο. Αυτό τα βοηθούσε αρκετά.
2. Οι μαθητές που προάγονταν στο γυμνάσιο ήταν σαφώς λιγότεροι σε σχέση με τώρα, γιατί πολλοί τα έβρισκαν μπαστούνια ήδη από το δημοτικό και σταματούσαν εκεί. Άρα, το σύστημα που εφαρμοζόταν τότε δεν ήταν αποτελεσματικό για όλους.

επιτρεψε μου να εχω αντιθετη αποψη.
 1. γιατι τα παιδια ακουγαν και διαβαζαν τη δημοτικη γλωσσα. η καθαρευουσα ειχε περιοριστει στα επισημα εγγραφα καθε αρχης.
2. το οτι δεν προχωρουσαν οι μαθητες ηταν αποτελεσμα και αλλων παραγοντων και παντως οχι μη αναπτυξης γνωστικων δομων (ετοιμοτητας).

[PDE ads]

[apri]

Φαντάζομαι ότι αναφέρεσαι πριν τη δεκαετία του 1980, γιατί από το 1980 και μετά δεν θυμάμαι αρχαία στο γυμνάσιο.
Πριν από τη δεκαετία του 1980 η καθαρεύουσα χρησιμοποιούνταν ευρύτατα στα επίσημα κείμενα (εφημερίδες, ειδήσεις, διοικητικά έγγραφα κλπ), αλλά και σε μεγάλο βαθμό και στον προφορικό λόγο σε επίσημες περιστάσεις. Ακόμα και τα λογοτεχνικά ή τα επιστημονικά βιβλία που διάβαζαν πολλές φορές ήταν γραμμένα στην καθαρεύουσα. (Για να μην πω ότι είχαν και πιο συχνή επαφή με τον εκκλησιαστικό λόγο). Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά ήταν λίγο πιο εξοικειωμένα με παλιότερη μορφή της γλώσσας που μιλούσαν.

Ως προς το δεύτερο, σαφώς δεν υπονόησα ότι τα αρχαία ελληνικά ήταν η μοναδική αιτία που τα παιδιά σταματούσαν το σχολείο. Επίσης, όταν λέω ότι τα παιδιά δεν είναι ώριμα, δεν εννοώ ότι δεν έχουν αναπτύξει γνωστικές δομές. Μπορούν να μάθουν μια γλώσσα, μαθητικές έννοιες κλπ. Το πρόβλημα για εμένα εστιάζεται στο ότι αυτήν τη στιγμή καλούνται να μάθουν ταυτόχρονα δυο γλωσσικές μορφές που μοιάζουν πολύ, αλλά και διαφέρουν. Όταν πας να μάθεις δυο αντικείμενα που μοιάζουν αλλά δεν είναι και απόλυτα ίδια, δεν είναι καλύτερα να γνωρίζεις πολύ καλά το ένα και μετά να μάθεις το άλλο; Δεν σου έχει τύχει να πεις σε ένα παιδί να κλίνει π.χ τη λέξη "παις" και να σου λέει ανάκατα τύπους από τα νέα και από τα αρχαία ή ακόμα και τύπους εντελώς ανύπαρκτους και στα νέα και στα αρχαία;

[Νάκης Ιωάννης]

Είμαι δάσκαλος και παρακολουθώ με ενδιαφέρον τη συζήτησή σας.
Κατα τη γνώμη μου η ελληνική γλώσσα είναι το κορυφαίο μάθημα στην εκπαίδευση. Πάντα κατά τη γνώμη μου "βιάζουμε" εμείς οι εκπαιδευτικοί το μάθημα αυτό, όταν επιμένουμε στη γραμματική και το συντακτικό και αγνοούμε τη μαγεία της λογοτεχνίας. Κάνουμε το μάθημα κουραστικό, μισητό και ξένο στα παιδιά. Πόσο πιο όμορφο θα ήταν, αν μετά το διάβασμα με τον ανάλογο τόνο ενός κομματιού, ζωγραφίζαμε τα αισθήματά μας, τραγουδούσαμε, αναπλάθαμε ή δραματοποιούσαμε το περιεχόμενο. Αντί γι αυτό ζητούμε να κλιθούν ουσιαστικά, ρήματα, ψάχνουμε το κατηγορούμενο και τον εμπρόθετο του σκοπού λες και αν συζητούσαμε το πώς θα εμπλουτίζαμε μια απλή πρόταση, ώστε να είναι πιο κατανοητή, δεν θα αρκούσε.
Να γιατί χάνουμε τα παιδιά με το τυπικό και χάνουμε το ουσιαστικό. Τα παιδιά δε διαβάζουν σήμερα ή δεν ξέρουν να διαβάσουν. Κι έχουμε ευθύνη όλοι μας.
Τι μαγική γλώσσα είναι η αρχαία ελληνική, όταν διαβάζεται σωστά! Όταν αρχίζει όμως εκείνο το ξερό "πες μου το γ΄ενικό αορίστου β΄του ρήματος ..." καληνύχτα και όνειρα γλυκά. Αλήθεια κάντε ένα πείραμα. Μετρήστε, πραγματικά όμως, πόσοι μαθητές από το τμήμα σας συμμετέχουν ενεργά στο γλωσσικό μάθημα. Δώστε δράση στα παιδιά και ξαναμετρήστε μετά από μερικά μαθήματα.
Συγνώμη αν ξέφυγα λίγο από το θέμα μα θεωρώ νέα και αρχαία ελληνικά ένα, όπως είναι το  γλωσσικό μάθημα και χαίρομαι την αντίδραση των μαθητών μου , όταν τους πετώ ένα αρχαίο και ψάχνουν να βρουν τι είπα. Ναι στα αρχαία και με παιγνιώδη μορφή ακόμα και στο Δημοτικό.

[Εγώ είμαι]

έχει αναφερθεί ήδη παραπάνω ότι μία μέθοδος θα μπορούσε να είναι η εκμάθηση ήαπότο δημοτικό απλών φράσεων ώστε να υπάρχει εξοικείωση με τάρχαία στο γυμνάσιο ,μιλαμε για τα νέα ελληνικά αλλά έχετε διδάξει γλώσσα πρώτης γυμνάσιου;τα παιδιά μαθαίνουν(ο θεός να το κάνει)σύνδεση κατα παράταξη και υπόταξη ενώ τις δευτερεύουσες τις μαθαίνουν στη γ' γυμνασίου!!!!Θεωρώ,λοιπόν,ότι το πρόβλημα της ελληνικής ειναι γενικότερο και τα βιβλία του γυμνασίου  το κάνουν πιο σύνθετο ,αφήστε δε ότι έγκειται στην κρίση του κάθε καθηγητή αν θα εξηγήσει κάτι παραπάνω ή όχι

[PDE ads]

[grooog]

στο alfavita  http://www.alfavita.gr/ank_b/ank8_11_0542.php :

Για τη διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας


Το 1992-93 ξανάρχισε η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (αρχαία από πρωτότυπο) στο Γυμνάσιο. Η επιχειρηματολογία στηρίχτηκε στη διαπίστωση ότι οι νέοι «πάσχουν» από γλωσσικό πρόβλημα και η διδασκαλία της αρχαίας γλώσσας ήταν η κατάλληλη λύση. Τώρα, 17 χρόνια μετά, ακούγονται ακόμη οι ίδιες αιτιάσεις για τη γλωσσική φτώχεια των νέων, αν και η αρχαιοελληνική γλώσσα διδάσκεται περισσότερες ώρες απ’ όσο η νεοελληνική. Καμία συστηματική έρευνα στην εκπαίδευση δεν έγινε για να μελετηθεί το θέμα.

Κατά τη γνώμη μας, η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας προκαλεί κυρίως προβλήματα. Μεταξύ άλλων, αναπαράγει το μύθο της ενιαίας γλώσσας και δίνει την εντύπωση πως η νέα ελληνική δεν είναι ούτε ανεξάρτητη γλώσσα ούτε επαρκής. Επίσης, υπονομεύει την κριτική, δημιουργική προσέγγιση του αρχαίου ελληνικού κόσμου, αφού ταυτίζει την αρχαιογλωσσία με την αρχαιογνωσία, προβάλλοντας μάλιστα την πρώτη ως προϋπόθεση της δεύτερης. Έτσι εστιάζεται η προσοχή στη γλώσσα και όχι στον κόσμο που τη γέννησε. Επιπλέον, είναι μία από τις αιτίες που προκαλούν στους μαθητές σύγχυση και συμπλέγματα γλωσσικής ανεπάρκειας ενοχοποιώντας τη γλωσσική τους δυναμική. Το γλωσσικό αισθητήριο της μητρικής καλλιεργείται συστηματικότερα με τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας.

Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο Γυμνάσιο πρέπει να καταργηθεί ως απόλυτα αδιέξοδη, παράλληλα να ενισχυθεί η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας από δόκιμες μεταφράσεις. Στο Λύκειο πρέπει να ανοίξει μια ουσιαστική συζήτηση που θα επαναπροσδιορίσει στόχους, μεθόδους και διδακτέα ύλη. Όλα τα παραπάνω και ακόμη περισσότερα δεν επιβεβαιώνονται μόνο από τη δική μας πρακτική εμπειρία και τις θεωρητικές μας προσεγγίσεις. Επισημαίνονται από μέλη της επιστημονικής κοινότητας. Ενδεικτικά παραθέτουμε μερικές αναφορές στο τέλος του κειμένου.

Πρόθεσή μας δεν είναι να πείσουμε για τις διαπιστώσεις μας και τις θέσεις μας, αλλά να ξαναθέσουμε το ζήτημα της διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας. Νομίζουμε πως είναι κάτι για το οποίο αρκετά σιωπήσαμε ως κλάδος τόσα χρόνια. Θέλουμε, λοιπόν, να καλέσουμε όσους συναδέλφους αισθάνονται ότι συμφωνούν με το αίτημα που διατυπώνουμε να επικοινωνήσουν μαζί μας για να οργανώσουμε μια προσπάθεια και να συζητήσουμε τη μεθόδευσή της.

Προφανώς τα κριτήρια αυτής της προσπάθειας είναι γλωσσολογικά και παιδαγωγικά. Οποιαδήποτε άλλη εξω-εκπαιδευτική παράμετρος δεν αφορά αυτή τη συμφωνία.

Γκαρμπούνης Σωτήρης
Ερίκη Ελένη
Μακρίδου