Περί Αξιοκρατίας και Αξιολόγησης

[Damien]

Το Ιδεολόγημα της Αξιοκρατίας

Μια από τις λέξεις που υπερίπταται εσχάτως πάνω από τις κεφαλές μας, ευγενής και αυτή ως προς την καταγωγή, και υπεράνω πάσης υποψίας ως προς τις προθέσεις της, μια λέξη φετίχ και μαγική, που σε αντικατάσταση άλλων που έχουν πια χρεοκοπήσει, εισβάλλει αμόλυντη κι αγνή για να γεννήσει προσδοκίες και ν’ αναπτερώσει τις ελπίδες των απανταχού απελπισμένων είναι και η λέξη Αξιοκρατία.

Μια λέξη δηλαδή που ευαγγελίζεται την αντικατάσταση των Αχρήστων εις την κεφαλήν της χώρας, υπό των Αρίστων.

Με σκοπό να διερευνήσουμε το περιεχόμενο της λέξης «άξιος» ας θέσουμε μερικά αυτονόητα ερωτήματα:

1. Στην υποθετική περίπτωση που μια πολιτεία θα διοικείται από τους αρίστους, με ποιο τρόπο θα αποφευχθεί ο κίνδυνος να καταλήξει η εξουσία αλαζονική και ολοκληρωτική και να οδηγηθεί η κοινωνία στη λατρεία των ικανών και στην περιφρόνηση των φτωχών σαν ανίκανων;

2. Πόσο είναι δυνατό η διακυβέρνηση μιας χώρας να στηρίζεται σε ηθικές και όχι σε πολιτικές προτάσεις, Αν και η έκκληση στην αξιοκρατία είναι ελκυστική και επιθυμητή προοπτική, (κανείς δεν αντιλέγει σε αυτό), εν τούτοις μπορεί να γίνει καταστροφική αν καταστεί κεντρική πολιτική πρόταση.

3. Πώς διασφαλίζεται ότι αυτοί που θα επιλεγούν σαν άριστοι λόγω ικανοτήτων, δεν θα συλλέγονται από τα ήδη προνομιούχα και εξουσιαστικά στρώματα;

4. Πώς μπορεί να οριστεί με αξιοπιστία η «αξιοσύνη», εν μέσω μάλιστα ιδιαιτέρως στρεβλών καιρών, όταν το «άξιο» ταυτίζεται μονοσήμαντο με το «εμπορικά άξιο», αυτό δηλαδή που καταφέρνει να μεγιστοποιεί το κέρδος και να μειώνει τις απώλειες, χρημάτων βεβαίως και όχι ανθρώπων;

Όπως θα δούμε, οι «άριστοι», με την έννοια των κατόχων υψηλότερου εκπαιδευτικού κεφαλαίου, δεν προέρχονται από τον τυχαίο πληθυσμό, αλλά από τα προνομιούχα κατά κύριο λόγο στρώματα.

Η αντικατάσταση της κληρονομικής αριστοκρατίας από μια φυσική αριστοκρατία που δεν θα βασιζόταν στην καταγωγή αλλά στο ταλέντο, ήταν ένα από τα οράματα του Τζέφερσον. Θεωρούσε ότι μέσω της εκπαίδευσης, με την παροχή δηλαδή ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών θα επιτυγχανόταν η κοινωνική κινητικότητα, από τα βασικά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας και ότι θα δινόταν η ευκαιρία σε παιδιά από μη προνομιούχα στρώματα να φτάσουν σε υψηλά αξιώματα. Αυτό όμως από μόνο του δεν θα ήταν αρκετό αλλά θα έπρεπε να συνεπικουρείται από σκληρή εργασία και ηθική συμπεριφορά. Όλα αυτά τα στοιχεία δηλαδή, που συγκροτούσαν το αμερικανικό όνειρο.

Η πραγματικότητα όμως ακόμα και στον πλέον αδαή, παρουσιάζεται εντελώς διαφορετική, μιας και οι κοινωνικές και οικονομικές αφετηρίες παραμένοντας άνισες, προδικάζουν δυστυχώς και ένα άνισο αποτέλεσμα. Αυτή τη φορά δεν θα παραθέσω πίνακες με το ποσοστό των παιδιών των χαμηλών στρωμάτων που εισάγονται σε σχολές υψηλής ζήτησης, σε σχέση με τα παιδιά των υψηλότερων στρωμάτων, γιατί νομίζω ότι αποτελεί κοινή κατακτημένη γνώση. Ούτε ότι οι απόφοιτοι των ακριβών ιδιωτικών σχολείων καταλαμβάνουν και τις περισσότερες θέσεις των ελίτ πανεπιστημίων, αυτό το τελευταίο από έρευνα στην Αγγλία, οι οποίοι με τη σειρά τους καταλαμβάνουν και τις περισσότερες διευθυντικές θέσεις.

Αν η αξιοσύνη ταυτίζεται με την καλή εκπαίδευση και την αποτελεσματικότητα στη διοίκηση, τότε πού θα κατατάσσαμε τα golden boys; (προτού φυσικά εμφανιστεί η κρίση). Οι διοικητές που εξασφάλιζαν απρόσκοπτη κερδοφορία και ανάπτυξη για τις επιχειρήσεις τους, με παράλληλες αήθεις για μας τους κοινούς θνητούς πρακτικές, όπως εκμετάλλευση παιδιών, απολύσεις, κ.λ.π., δεν θα κατατάσσονταν κι αυτοί στους αρίστους;

Το ιδεολόγημα της αξιοκρατίας, διότι περί αυτού πρόκειται, δρα έτσι ώστε να δικαιολογεί την ανισότητα. Σε μια κοινωνία ανισοτήτων για να υπάρξει σταθερότητα, αυτοί που κατέχουν θα πρέπει να πείσουν αυτούς που δεν κατέχουν ότι καλώς δεν κατέχουν, διότι αυτό είναι το δίκαιο, και ότι αυτό υπαγορεύει η φυσική τάξη των πραγμάτων, σύμφωνα με την οποία οι πλέον προικισμένοι (ταλαντούχοι), οι πλέον μορφωμένοι, οι πλέον σκληρά εργαζόμενοι και οι πλέον ηθικοί είναι αυτοί που θα πάνε μπροστά. Μπορεί να μην ξεκινάνε όλη από την ίδια αφετηρία αλλά είναι στο χέρι τους να πετύχουν. Οι ιδεολογίες της ανισότητας πείθουν χωρίς να είναι κατ’ ανάγκην αληθινές, όπως π.χ. ήταν παλιότερα οι ιδεολογίες για την κατωτερότητα των μαύρων και των γυναικών.

Το ιδεολόγημα της αξιοκρατίας στηρίζεται στη φυσική ανισότητα των ανθρώπων για να δικαιολογήσει το αποτέλεσμα της παρατηρούμενης ανισότητας που φυσικά είναι πολλαπλάσιο και δεν προκύπτει από την ατομική ανωτερότητα.

Το πρόβλημα με την απλή αναφορά στην αξιοκρατία είναι ότι αποσιωπούνται όλοι οι άλλοι λόγοι για τους οποίους κάποιος καταλήγει στα ανώτερα στρώματα και οι οποίοι μπορεί να είναι η κληρονομιά της τάξης ή του κατάλληλου περιβάλλοντος γνωριμιών, η τύχη ή άλλες παράμετροι πέρα από κάθε ατομικό έλεγχο.


Πηγή:  http://dialogoi.enet.gr/post/%CF%84%CE%BF-%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82

[PDE ads]

[Damien]

Αν η αξιολόγηση είναι η απάντηση ποια είναι η ερώτηση;

της Εύης Πάτκου

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΛΑΚΑΣΑ "Κ" της 21/7/2010

Αν η αξιολόγηση είναι η απάντηση ποια είναι η ερώτηση;

κ. Λακασά,

Λέτε ότι χαίρεστε που το κείμενό σας  «Αξιολόγηση θέλουν πολλοί εκπαιδευτικοί» στην εφημερίδα Καθημερινή της14/7/2010, προκάλεσε αντιδράσεις, αλλά δεν τις δημοσιεύετε όλες. Συμφωνώ με την απάντηση του συναδέλφου κ. Κατσούλα, και χαίρομαι που τουλάχιστον δημοσιεύσατε αυτήν, αλλά διαπιστώνω ότι και στο δεύτερο κείμενο σας «Αυτό το λάθος το έκανα εγώ!» της 21/7/2010), έχετε ανακρίβειες, όπως για παράδειγμα γράφετε οτι η ΟΛΜΕ αρνείται την εφαρμογή των ζωνών εκπαιδευτικής προτεραιότητας, ενώ είναι δική της αρχική θέση και πρόταση. Και πολύ φοβάμαι οτι το Υπουργείο είναι που δεν θα υλοποιήσει την πρόταση αυτή, όταν ήδη έχει δώσει «δείγματα γραφής» με την  κατάργηση των ελάχιστων σχολείων ειδικής εκπαίδευσης, καλλιτεχνικής-μουσικής και αθλητικής παιδείας, πειραματικά, καθώς και τα ακόμη πιο λίγα Τμήματα Ένταξης και τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας, με την παιδαγωγικά άψογη δικαιολογία σταματήματος της… «αφαίμαξης του δημόσιου ταμείου». Παράλληλα, θεσμοί υποστήριξης των παιδιών που συναντούν δυσκολίες στη μάθηση, όπως είναι οι τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τμήματα, αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο της κατάργησής τους, με άμεση και οδυνηρή συνέπεια την όξυνση των μορφωτικών ανισοτήτων.

Και εγώ συμφωνώ με τη ρήση του Νίτσε, «Εγώ φταίω γι’ αυτό -δεν θα μου το πάρεις αυτό το λάθος- αυτό το λάθος το έκανα εγώ!». αλλά δεν πρόκειται περί αυτού.  Τα προβλήματα που διαπιστώνονται σήμερα στο σχολείο, δυστυχώς  τα έχουν επισημάνει οι εκπαιδευτικοί κατ’ επανάληψη, έχουν δώσει μάχες και πολυήμερες απεργίες γι’ αυτά και τώρα έρχεται η υπουργός να μιλήσει ανερυθρίαστα για «αυτό που συμβαίνει στην εκπαίδευση οτι είναι άνω ποταμών!!!». Επίσης να γίνει κατανοητό οτι η αντίθεσή μας στο νόμο 3848/10 για την εκπαίδευση δεν σημαίνει οτι υπερασπιζόμασε αυτό το σχολείο.  Οι παθογένειες του εκπαιδευτικού συστήματος είναι πολλές, και είναι λάθος να στοχοποιούνται  οι εκπαιδευτικοί για όλα τα δεινά του.

Είναι φανερό πλέον, ότι οι στόχοι της κυβέρνησης στην εκπαίδευση περιλαμβάνουν τη δραστική μείωση της ευθύνης της κυβέρνησης για τις κοινωνικές ανάγκες, (παράδοση του κόστους του εκπαιδευτικού μας συστήματος στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στους, με μειωμένους μέχρι και 50% αντίστοιχους πόρους, νέους Δήμους του Καλλικράτη), τη μείωση των προσδοκιών των ανθρώπων για την οικονομική τους ασφάλεια, την «πειθάρχηση» της ψυχής... Υπάρχει τόσος θόρυβος γύρω από ολα αυτά, ώστε είναι πολύ δύσκολο να ακούσει κανείς κατι άλλο.

Πιο συγκεκριμένα όσο αφορά τον νόμο 3848/10,  κανείς δεν πιστεύει οτι το Υπουργείο μέσω της αυτοαξιολόγησης επιδιώκει να μάθει «ποσοτικά στοιχεία» των σχολικών μονάδων. Γνωρίζουν οι υπηρεσίες του Υπουργείου, πολύ καλά ποιά είναι η υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων, ποιοί είναι οι οικονομικοί πόροι, ποιό είναι το δυναμικό, εκπαιδευτικών και μαθητών, υπηρεσιακή κατάσταση και προσόντα εκπαιδευτικών, τη φοίτηση και τις επιδόσεις των μαθητών. Κάθε σχολικό έτος, η κάθε σχολική μονάδα συμπληρώνει  ένα μεγάλο αριθμό από  στατιστικούς πίνακες για διάφορες υπηρεσίες του Υπουργείου με όλα τα παραπάνω στοιχεία, και επιπλέον ενημερώνει κάθε μήνα μια βάση δεδομένων για οποιαδήποτε μεταβολή συμβαίνει στη σχολική μονάδα. Άρα γιατί να δαπανηθούν 7.200.000 ευρω για μια τέτοια γραφειοκρατική εργασία που ήδη γίνεται; Οσο αφορά τις δεξιότητες των εκπαιδευτικών, ακόμα και οι «αξιολογητές» αναγνωρίζουν οτι οι εκπαιδευτικοί κατέχουν σύνθετες γνώσεις, δεξιότητες και αξίες. Ένα μέρος της αξιολόγησης εστιάζεται σε μια περιορισμένη γκάμα γενικών τεχνικών  δεξιοτήτων σχετικά εύκολα να μετρηθούν (τυπικά προσόντα: πτυχία, γλώσσες κλπ) .  Πώς να μετρήσει όμως κανείς τη χαρά της ανακάλυψης, την ανία και τη βαρεμάρα, την ανυπομονησία,  την αγωνία, την χαρά της δημιουργίας, τη λαχτάρα του διαλλείματος, το απρόοπτο, τις θυελλώδεις συζητήσεις πάνω σε ένα θέμα; το πανηγυρικό κλίμα μιας εκδρομής; το άγχος, ή την αδιαφορία με τα διαγωνίσματα και τους βαθμούς; πώς να μετρήσει κανείς την μιζέρια και τη φαντασία; (και πως θα αξιολογηθεί κάποιος που έχει τεχνικές δεξιότητες αλλά είναι μίζερος και δεν έχει φαντασία; ή κάποιος που έχει λιγότερα «τυπικά προσόντα», αλλά είναι αγαπητός στα παιδιά και τα συναρπάζει στο μάθημα;) πώς θα μετατραπούν σε «ποσότητες» οι ανθρώπινες σχέσεις και τα συναισθήματα;  με ποιά μονάδα μέτρησης μπορεί κανείς να μετρήσει τη σχέση του εκπαιδευτικού με τους γονείς; Γνωρίζουμε οτι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί κατέχουν ήδη γενικές δεξιότητες. Πολλά από τα προβλήματά τους στην τάξη όμως δεν προέρχονται από την έλλειψη δεξιοτήτων αλλά εξαιτίας της έλλειψης πόρων, από αποξενωμένους μαθητές που δεν βλέπουν κανένα μέλλον, την έλλειψη αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας.  Η ειλικρινής διαπραγμάτευση αυτών των προβλημάτων θα απαιτούσε μια υπέρογκη ποσότητα ανθρώπινων και οικονομικών πόρων. Οι σοφότερες εκπαιδευτικά λύσεις απλώς κοστίζουν πολύ...

Φιλικά

Εύη Πάτκου

καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης , Δ΄ ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης

Πηγή: http://www.alfavita.gr/artro.php?id=6004

[corina]

          Η αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας
ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΤΣΙΚΑ

Αν η αξιολόγηση είναι η απάντηση ποια είναι η ερώτηση;
«Μην δίνετε σημασία στο τι λένε, προσέξτε καλύτερα τι εννοούν»
Στο Άρθρο 32 παρ. 7 του νέου νόμου «ΑΝΑ