Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[apri]

Δεν έχω πειστεί απόλυτα ότι η προληπτική αιτιατική (ή η γενική) είναι "μετακίνηση εκτός της δευτερεύουσας". Νομίζω ότι οι γλωσσολόγοι δίνουν και διαφορετική ερμηνεία.

Εξαρτάται σε ποιον γλωσσολόγο αναφέρεσαι. Όσοι μιλάνε για ανύψωση υποκειμένου, ναι υποστηρίζουν ότι υπάρχει μετακίνηση εκτός της δευτερεύουσας. Και το σχολικό συντακτικό αυτό υποστηρίζει για την πρόληψη.

Η Φιλιππάκη υποστηρίζει ότι η ονομαστική μετακινείται εντός των ορίων της δευτερεύουσας, μπροστά από το σύνδεσμό της, και είτε παραμένει ως έχει είτε τρέπεται σε αιτιατική. Θεωρεί δηλ. ότι είναι ένα πακέτο η αιτιατική με τη δευτερεύουσα, αλλά ότι μετά τη μετακίνηση έχει το ρόλο του θέματος. Άρα, μάλλον σε κόβω "φιλιππακικό" και εσένα, όπως είμαι κι εγώ.

[PDE ads]

[stam]

Martin Salzmann (https://ling.auf.net/lingbuzz/002001) The linguistic term prolepsis refers to a construction where a structural complement of the matrix verb is semantically related to the predicate of a finite embedded clause. In the following example, the proleptic constituent is governed by a preposition and semantically related to a position occupied by a coreferential pronoun: I believe of John that he likes Mary. While at first sight, one may take the proleptic constituent to be an argument of the matrix verb with the pronoun establishing an anaphoric dependency, things are more complex: First, the construction is possible with a very wide range of matrix verbs, casting doubt on the argumenthood of the object. Second, a coreferential element is obligatory (cf. *I believe of this crisis that the president should resign), which argues against a mere aboutness relationship. There is conflicting evidence concerning the base position of the proleptic object. On the one hand, On the othethere is solid evidence from anaphor binding and superiority that the proleptic object occupies an A-position in the matrix clause. On the other hand, the proleptic object reconstructs into the complement clause for anaphor and variable binding; furthermore, the proleptic object turns the construction into a (weak) island for extraction. Both properties would follow if the proleptic object were to originate in the embedded clause, but an analysis involving movement from the complement clause fails for conceptual (Improper Movement, Freezing) and empirical (lack of reconstruction for Principle C and scope) reasons. It is proposed that these paradoxical properties follow if the proleptic object is licensed by predication: The complement clause involves a base-generated operator which turns it into an open sentence. The coreferential pronoun is the variable bound by the operator. The proleptic object, then, is the subject of the predication. The relationship between the proleptic object and the silent operator involves ellipsis, as does the relationship between the operator and the coreferential pronoun. Ellipsis derives the (selective) reconstruction effects, predication explains the necessity of a coreferential element while the presence of the silent operator accounts for the opacity of the construction. Finally, the lack of scope reconstruction follows from the pronominal nature of the variable.

[apri]

Stam, δεν ξέρω για τους υπόλοιπους, αλλά για εμένα είναι κάπως δυσνόητο το άρθρο του Γερμανού, αφενός γιατί τα περισσότερα παράδειγματά του προέρχονται από τα γερμανικά που δεν ξέρω ή από αγγλικές δομές που δεν έχουν ακριβώς αντίστοιχες στα ελληνικά, αφετέρου γιατί χρησιμοποιεί κάποιους όρους της Μετασχηματιστικής Γραμματικής που αγνοώ τι σημαίνουν. Kυρίως αναφέρομαι στη χρήση του όρου "κενός/σιωπηλός τελεστής' (empty/silent operator) για τον οποίο λέει ότι παράγεται στη βάση της συμπληρωματικής πρότασης κάτω από τον κόμβο του προσδιοριστή (specifier).

Φαίνεται να απορρίπτει ως ερμηνεία για την πρόληψη όρων την παραγωγή τους στη βάση της κύριας ή τη μετακίνησή τους από τη δευτερεύουσα στην κύρια.
Τι ακριβώς όμως αντιπροτείνει δεν το καταλαβαίνω. Αν μπορείς να το εξηγήσεις με δικά σου λόγια, θα με υποχρέωνες.


Παρεμπιπτόντως, βρήκα ένα άρθρο που αναφέρεται στην πρόληψη στα αρχαία ελληνικά. Δεν έχω προλάβει να το διαβάσω, αλλά έχει αρκετά παραδείγματα και αυτό από μόνο του είναι χρήσιμο, ανεξάρτητα από την ερμηνεία που ενδεχομένως προτείνει.
 Το παραθέτω για όποιον ενδιαφέρεται.

Fraser, B. L. (2003). Consider the Lilies: Prolepsis and the Development of Complementation.
https://www.repository.cam.ac.uk/handle/1810/198282

[Dwrina]

Όταν λέμε "πρόληψη υποκειμένου", εννοούμε μετακίνηση του υποκειμένου της δευτερεύουσας σε θέση αντικειμένου της κύριας.
Στη δε Μετασχηματιστική Γραμματική όταν λέμε "ανύψωση" (raising), εξετάζουμε τη μετακίνηση του υποκειμένου της δευτερεύουσας στη βαθεία δομή σε θέση αντικειμένου ή υποκειμένου στην επιφανειακή δομή.

Δεν λέμε ότι προκύπτουν "μαϊμού" αντικείμενα ή υποκείμενα από τη μετακίνηση.

Και η Φιλιππάκη θεωρεί ότι στα ελληνικά, οι αιτιατικές που δεν φαίνεται να λειτουργούν ως πραγματικά αντικείμενα, είναι θέματα και ότι έχουμε διαδικασία θεματοποίησης, όχι ανύψωσης.

 Ε, τότε μάλλον θα συμφωνήσω με τη Φιλιππάκη, γιατί ποτέ δεν αντιλήφθηκα το μετακινημένο υποκείμενο της δευτερεύουσας ως πραγματικό αντικείμενο του ρήματος της πρότασης εξάρτησης, αλλά μόνο ως "μαϊμού" αντικείμενο (μου άρεσε αυτό, αποδίδει ακριβώς τη σκέψη μου). Για αυτό και είπα ότι, ό,τι και αν θεωρηθούν οι αιτιατικές, στην ουσία οι επεξηγήσεις είναι οι ειδικές προτάσεις, το οποίο σου φάνηκε περίεργο, γιατί και τις επεξηγήσεις, με την ίδια λογική, τις είδα ως "μαϊμού"  επεξηγήσεις.

Μια διευκρίνιση ακόμη∙ σύμφωνα με τη θεωρία περί περιφερειακού θέματος της Φιλιππάκη, πώς συντάσσονται αυτές οι αιτιατικές; Όταν η ονομαστική μετακινείται πριν από τον σύνδεσμο της δευτερεύουσας και παραμένει ονομαστική, προφανώς συντάσσεται ως υποκείμενο του ρήματος της δευτερεύουσας. Όταν τρέπεται σε αιτιατική, τι λέμε ότι είναι συντακτικά αυτή; 

Κατηγορούμενο είναι η συμφορά. Λέει ότι η αποκαλούμενη ηγεμονία είναι συμφορά, είναι καταστροφική.

Δεν το καταλαβαίνω αυτό, apri.
Έχουμε δύο μετοχές που συνδέονται με μὲν δέ, άρα ό,τι είναι η μία είναι και η άλλη, και, εφόσον ανήκουν και οι δύο σε συνδετικά ρήματα, και το ἀρχὴν και το συμφοράν θα είναι αντίστοιχα κατηγορούμενα στο  υποκείμενό τους «...να καταλάβουμε ότι αυτή που αποκαλείται ηγεμονία, αλλά είναι συμφορά, από τη φύση της κάνει...».

[PDE ads]

[Sali]

Έχουμε δύο μετοχές που συνδέονται με μὲν δέ, άρα ό,τι είναι η μία είναι και η άλλη, και, εφόσον ανήκουν και οι δύο σε συνδετικά ρήματα, και το ἀρχὴν και το συμφοράν θα είναι αντίστοιχα κατηγορούμενα στο  υποκείμενό τους «...να καταλάβουμε ότι αυτή που αποκαλείται ηγεμονία, αλλά είναι συμφορά, από τη φύση της κάνει...».

Συμφωνώ. Τα ἀρχὴν και συμφορὰν δεν μπορούν παρά να είναι κατηγορούμενα. Τα αντιθετικά μὲν-δὲ αφορούν κατά πρώτον τα ουσιαστικά αυτά, αλλά κατά δεύτερο λόγο και τις μετοχές καλουμένην-οὖσαν (= φαίνεσθαι - εἶναι).

[stam]

Παρέθεσα το άρθρο μόνο για να δείξω τον προβληματικό χαρακτήρα της σχέσης του προληπτικού αντικειμένου με την κύρια και τη δευτερεύουσα πρόταση. Στις γλωσσολογικές λεπτομέρειες δεν μπορώ να υπεισέλθω, αφού δεν είμαι γλωσσολόγος (μεταξύ μας ήλπιζα apri ότι εσύ θα καταλάβαινες περισσότερα και θα μας εξηγούσες, ως εμπειρότερη περί τα γλωσσολογικά). Το θέμα, απ' όσο διάβασα (μέχρι αργά το βράδυ) δεν είναι εύκολο στην κατανόησή του, αλλά διαπίστωσα ότι - με διαφορετικές μορφές - υπάρχει και σε πολλές άλλες γλώσσες (π.χ. Ιαπωνικά) και αποτελεί πρόκληση για τους γλωσσολόγους (αν και δε βρήκα στο διαδίκτυο πολλές μελέτες επ'  αυτού).

[apri]

Ένας-ένας... Δεν σας προλαβαίνω.

Στις γλωσσολογικές λεπτομέρειες δεν μπορώ να υπεισέλθω, αφού δεν είμαι γλωσσολόγος (μεταξύ μας ήλπιζα apri ότι εσύ θα καταλάβαινες περισσότερα και θα μας εξηγούσες, ως εμπειρότερη περί τα γλωσσολογικά).
Το θέμα, απ' όσο διάβασα (μέχρι αργά το βράδυ) δεν είναι εύκολο στην κατανόησή του, αλλά διαπίστωσα ότι - με διαφορετικές μορφές - υπάρχει και σε πολλές άλλες γλώσσες (π.χ. Ιαπωνικά) και αποτελεί πρόκληση για τους γλωσσολόγους (αν και δε βρήκα στο διαδίκτυο πολλές μελέτες επ'  αυτού).
 

Σε σχέση με εσάς ναι, αλλά δεν είμαι και ειδήμων στο θέμα "ανύψωση", ούτε καν στη Μετασχηματιστική Γραμματική. Τα βασικά ξέρω.
Είναι κάπως δυσνόητη η γραμματική αυτή, κυρίως λόγω των πολλών όρων που χρησιμοποιεί. Χρειάζεται να έχεις κάποιον να σου εξηγεί, αλλιώς χάνεσαι. Αυτός είναι και ένας βασικός λόγος για τον οποίο μετά τη σχολή δεν ασχολήθηκα περαιτέρω, αγοράζοντας βιβλία πάνω σ' αυτήν, παρότι στα σχετικά μαθήματα στη σχολή τα πήγαινα καλά.

Το πολύ ενδιαφέρον το οποίο διάβασα στο άρθρο του Fraser που σας παρέθεσα πιο πάνω, είναι ότι το φαινόμενο της πρόληψης υπάρχει από πάρα πολύ νωρίς στην ιστορία των γλωσσών, ακόμα και στα Σανσκριτικά, στα Ακκαδικά κλπ.

Λέει επίσης και κάτι άλλο, που θα ενδιαφέρει εσένα και τον Sali: ότι οι προληπτικές δομές δεν μπορεί να έχουν προκύψει από τη δομή "αιτιατική+απαρέμφατο", καθώς μαρτυρούνται ακόμα και σε γλώσσες όπως τα Σανσκριτικά, όπου το απαρέμφατο δεν παίρνει υποκείμενο σε αιτιατική.
Παραθέτει δε και μια άλλη θεωρία σύμφωνα με την οποία οι προληπτικές δομές έχουν προκύψει από αναφορικές προτάσεις με την αιτιατική ως όρο αναφοράς στην κύρια.

Η δική του ερμηνεία, κατά τα άλλα, δεν με βρίσκει σύμφωνη, γιατί παραβιάζει τη βασική αρχή του ενός θεματικού ρόλου για κάθε συντακτικό όρο και δεν εξηγεί και τις συντακτικές ανακολουθίες σαν αυτές που περιγράφει ο Smyth.
Είναι δε αξιοσημείωτο στο σημείο που εξετάζει άλλες απόψεις, ότι, ενώ ενθουσιάζεται με το ενδεχόμενο να λειτουργούν αυτές οι αιτιατικές ως "θέματα" (όπως αφήνει να εννοηθεί ο Gonda με τη δική του φρασεολογία), απορρίπτει την ιδέα, επειδή έχουμε δευτερεύουσα πρόταση και όχι κύρια. Δηλ. είναι προφανές ότι γνωρίζει μόνο το "θέμα" στην αρχή της κύριας πρότασης και αγνοεί την πρόταση της Φιλιππάκη για ύπαρξη περιφερειακού θέματος στη δευτερεύουσα.

Και παρότι ο ίδιος είναι κατά της ιδέας της μετακίνησης του υποκειμένου της δευτερεύουσας, παραθέτει ένα παράδειγμα που μάλλον την πιστοποιεί:
"ήκουσα τους ναύτας ότι σοι πάντες είεν οι νεναυστoληκότες"
Δεν φαίνεται ότι το "ναύτας" ήταν στη δευτερεύουσα μαζί με το "πάντες" και μετακινήθηκε μόνο αυτό;

[apri]

Μια διευκρίνιση ακόμη∙ σύμφωνα με τη θεωρία περί περιφερειακού θέματος της Φιλιππάκη, πώς συντάσσονται αυτές οι αιτιατικές; Όταν η ονομαστική μετακινείται πριν από τον σύνδεσμο της δευτερεύουσας και παραμένει ονομαστική, προφανώς συντάσσεται ως υποκείμενο του ρήματος της δευτερεύουσας. Όταν τρέπεται σε αιτιατική, τι λέμε ότι είναι συντακτικά αυτή; 

Αν καταλαβαίνω καλά, και στις δυο περιπτώσεις,  θεωρείται ότι είναι το υποκείμενο της εξαρτημένης πρότασης που έχει μεταφερθεί στον κόμβο που ονομάζεται "περιφερειακό θέμα".

Να σου αντιγράψω από το βιβλίο της Φιλιππάκη "Εισαγωγή στη Θεωρητική Γλωσσολογία" (σ. 234-235) ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα ως προς αυτό.
Έχει το παράδειγμα "Περιμένω το Γιάννη ότι θα φύγει" και λέει ότι δεν μπορεί η αιτιατική να είναι αντικείμενο, γιατί το "περιμένω" δεν παίρνει δυο αντικείμενα όπως το "πείθω" και γιατί η πρόταση σημαίνει "περιμένω κάτι να συμβεί σε σχέση με τον Γιάννη" και όχι "περιμένω τον Γιάννη".
Και αναρωτιέται: "Αν όμως η ΟΦ "το Γιάννη" εξακολουθεί να είναι το υποκείμενο της εξαρτημένης , τότε γιατί δεν έχει πτώση ονομαστική, αλλά αιτιατική;".
Και εξηγεί λίγο πιο κάτω: " Με βάση τα παραπάνω επιχειρήματα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ΟΦ "τον Γιάννη" στις προτάσεις  (58 i-iv), παραμένει μέσα στα όρια της εξαρτημένης πρότασης, τοποθετημένη σε ένα πιο περιθωριακό κόμβο προς τα αριστερά του ΣΔ, τον κόμβο του περιφερειακού θέματος (peripheral topic)."

Παραθέτει το συντακτικό δεντράκι της πρότασης, το οποίο είναι:
ΡΦ= Ρ (περιμένω)+Π'
                            Π΄= Περιφερειακό Θέμα (τον Γιάννη) + Π΄
                                                                                      Π΄= ΣΔ (ότι)+ Π
                                                                                                            Π= ΟΦ+ ΡΦ (θα φύγει)
                                                                                                         
και λέει " Αυτό που προτείνει η ανάλυση αυτή είναι το εξής:
Η ΟΦ "Γιάνν-" ξεκινά ως υποκείμενο της εξαρτημένης πρότασης. Από την πρόταση αυτή παίρνει το θεματικό της ρόλο, ο οποίος στο συγκεκριμένο μας παράδειγμα είναι ο ρόλος του δράστη. Ως υποκείμενο της εξαρτημένης παίρνει επίσης και την ονομαστική πτώση. Στη συνέχεια, μετακινείται με μετακίνηση wh-τύπου στη θέση του περιφερειακού θέματος σε κόμβο Π', ο οποίος προστίθεται πάνω από τον πρώτο Π' με το μηχανισμό της προσάρτησης (adjunction). Στο σημείο αυτό δέχεται την επίδραση της κυβέρνησης του κύριου ρήματος, που παρακάμπτει το δεσμευτικό κόμβο Π' και δίνει ως πτώση την αιτιατική στην ΟΦ "το Γιάννη". Η ΟΦ "το Γιάννη" ανήκει σημασιολογικά στην εξαρτημένη πρόταση, αλλά πτωτικά είναι συνδεδεμένη με το κύριο ρήμα".

Δεν το καταλαβαίνω αυτό, apri.
Έχουμε δύο μετοχές που συνδέονται με μὲν δέ, άρα ό,τι είναι η μία είναι και η άλλη, και, εφόσον ανήκουν και οι δύο σε συνδετικά ρήματα, και το ἀρχὴν και το συμφοράν θα είναι αντίστοιχα κατηγορούμενα στο  υποκείμενό τους «...να καταλάβουμε ότι αυτή που αποκαλείται ηγεμονία, αλλά είναι συμφορά, από τη φύση της κάνει...».

Δεν έχεις άδικο, κι εσύ και ο Sali. Όμως, ποιο είναι το υποκείμενό τους εδώ (τὴν καλουμένην μὲν ἀρχὴν, οὖσαν δὲ συμφοράν);
Π.χ στο "την γήν την Πειραϊκήν καλουμένην", έχεις το υποκείμενο "την γην" και το "Πειραϊκήν" ως κατηγορούμενο στο "καλουμένην". Το αντίστοιχο στο "κρήνη ἡ Mίδου καλουμένη"

Εδώ (τὴν καλουμένην μὲν ἀρχὴν) το υποκείμενο της μετοχής λείπει, όπως και στο "ἡ ὀνομαζομένη ἀνδρεία τοῖς οὕτω διακειμένοις μάλιστα προσήκει". Έτσι, μοιάζει η μετοχή να λειτουργεί ως επιθετικός στο ουσιαστικό  δίπλα και γι' αυτό το εξέλαβα έτσι.
(Αυτό δεν εννοεί και εδώ;: http://perseus.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.4:21:11:4.NewPerseusMonographs).

[Dwrina]

(Αυτό δεν εννοεί και εδώ;: http://perseus.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.4:21:11:4.NewPerseusMonographs).

 Λέει ότι μοιάζει (seeming attributive or predicative position και merely simulate attribution or predication), αλλά δεν λέει ότι είναι. Τώρα, τι ακριβώς εννοεί...

Πάντως και αυτός μιλάει για κατηγορούμενο, το οποίο έλκει τη μετοχή του συνδετικού ρήματος ως προς το γένος και τον αριθμό. Ε, δεν γίνεται μία λέξη να είναι κατηγορούμενο μέσω μιας μετοχής και η ίδια μετοχή να είναι επιθετικός σε αυτήν.

Όμως, ποιο είναι το υποκείμενό τους εδώ (τὴν καλουμένην μὲν ἀρχὴν, οὖσαν δὲ συμφοράν);
Π.χ στο "την γήν την Πειραϊκήν καλουμένην", έχεις το υποκείμενο "την γην" και το "Πειραϊκήν" ως κατηγορούμενο στο "καλουμένην". Το αντίστοιχο στο "κρήνη ἡ Mίδου καλουμένη"

Το υποκείμενο λογικά θα είναι όποιο είναι και σε κάθε άλλη επιθετική μετοχή χωρίς προσδιοριζόμενο όρο. Η δεικτική αντωνυμία; Εμένα αυτή μου φαίνεται (άλλωστε με αυτήν αναλύουμε και τη μετοχή σε αναφορική πρόταση).  (Καλά, σύμφωνα με τη σχολική διδασκαλία, το άρθρο).

[apri]

Λέει ότι μοιάζει (seeming attributive or predicative position και merely simulate attribution or predication), αλλά δεν λέει ότι είναι. Τώρα, τι ακριβώς εννοεί...

Πάντως και αυτός μιλάει για κατηγορούμενο, το οποίο έλκει τη μετοχή του συνδετικού ρήματος ως προς το γένος και τον αριθμό. Ε, δεν γίνεται μία λέξη να είναι κατηγορούμενο μέσω μιας μετοχής και η ίδια μετοχή να είναι επιθετικός σε αυτήν.

Το υποκείμενο λογικά θα είναι όποιο είναι και σε κάθε άλλη επιθετική μετοχή χωρίς προσδιοριζόμενο όρο. Η δεικτική αντωνυμία; Εμένα αυτή μου φαίνεται (άλλωστε με αυτήν αναλύουμε και τη μετοχή σε αναφορική πρόταση).  (Καλά, σύμφωνα με τη σχολική διδασκαλία, το άρθρο).

Εγώ αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι θεωρεί πως το υπάρχον ουσιαστικό ήταν κατηγορούμενο στην αρχική δομή, αλλά έτσι όπως είναι, μοιάζει η μετοχή να προσδιορίζει το ουσιαστικό, ελλείψει του πραγματικού προσδιοριζόμενου όρου που λείπει.
Και δεν μου φαίνεται περίεργο, αν το πιστεύει αυτό, γιατί το έχουμε δει και άλλες φορές να λείπει ένας όρος και ο υπάρχων να φαίνεται να παίζει άλλο ρόλο.

Δεν διαφωνώ με τη σύνταξή σου, αν εννοείς αντωνυμία.

[Dwrina]

apri, σε ευχαριστώ πολύ για τον κόπο να μου αντιγράψεις όλα αυτά από τη Φιλιππάκη!
 
Τάσσομαι υπέρ της!

Αν καταλαβαίνω καλά, και στις δυο περιπτώσεις,  θεωρείται ότι είναι το υποκείμενο της εξαρτημένης πρότασης που έχει μεταφερθεί στον κόμβο που ονομάζεται "περιφερειακό θέμα".

Έχει το παράδειγμα "Περιμένω το Γιάννη ότι θα φύγει" και λέει ότι δεν μπορεί η αιτιατική να είναι αντικείμενο, γιατί το "περιμένω" δεν παίρνει δυο αντικείμενα όπως το "πείθω" και γιατί η πρόταση σημαίνει "περιμένω κάτι να συμβεί σε σχέση με τον Γιάννη" και όχι "περιμένω τον Γιάννη".

Αν εξαιρέσεις το «σε σχέση με τον Γιάννη», αυτή την εξήγηση δίνω και εγώ στους μαθητές για το ότι η αιτιατική δεν είναι  (στην πραγματικότητα) αντικείμενο αλλά το υποκείμενο της δευτερεύουσας, τονίζοντας ότι το ρήμα δεν δέχεται δύο αντικείμενα, όπως άλλα ρήματα.  Μόνο που, μη γνωρίζοντας αυτά που μου εξήγησες, νόμιζα ότι αυτό εννοούν και οι άλλοι, όταν μιλούν για κατά πρόληψη αντικείμενο, οπότε αιτιολογούσα την πτώση του υποκειμένου της δευτερεύουσας, όχι με την έλξη, όπως φαίνεται ότι είναι το σωστό, αλλά με τη φαινομενική του θέση ως αντικειμένου.  Επίσης, εξαιρώ από το φαινόμενο της πρόληψης (το οποίο, και αν δεν είναι πρόληψη,  δεν μπορούμε παρά να το λέμε έτσι στους μαθητές) περιπτώσεις όπως ἀναμιμνῄσκω δ’ αὖ ὑμᾶς ὅτι νενικήκατε αὐτῶν τοὺς πολλούς, όπου το ρήμα συντάσσεται κανονικά με δύο αιτιατικές. Καλά δεν κάνω που τις εξαιρώ;

Τώρα που κατάλαβα τη διαφορά της θεματοποίησης από την πρόληψη (ότι η θεματοποίηση είναι αυτή που δεν αναγνωρίζει τη λέξη που έχει μετακινηθεί ως αντικείμενο) εμένα τουλάχιστον η Φιλιππάκη με καλύπτει πλήρως.
 
Και ούτε κάποιες περιπτώσεις (από τη στιγμή που δεν έχουμε δίπτωτο ρήμα, που το υποκείμενο της δευτερεύουσας δεν ήταν εξ αρχής και αντικείμενο του ρήματος της κύριας) μου φαίνονται διαφορετικές από κάποιες άλλες. Δηλαδή ούτε με το ὁρῶ + αιτιατική και δευτερεύουσα βλέπω την αιτιατική ως αντικείμενο, γιατί ούτε το «βλέπω τη Μαρία ότι τα κατάφερε μια χαρά»  σημαίνει ότι βλέπω τη Μαρία, αλλά «βλέπω ότι η Μαρία...» ή, όπως λέει η Φιλιππάκη, «σχετικά με τη Μαρία».

Όπως επίσης δεν μου φαίνεται αντικείμενο του ρήματος η αιτιατική με τις κατηγορηματικές μετοχές του πλαγίου λόγου, αλλά μόνο υποκείμενο της μετοχής Σε αυτό το θέμα είχε αναφερθεί ο Sali σε παλαιότερη ανάρτησή του και συμφωνώ μαζί του ότι κανονικά το αντικείμενο-συμπλήρωμα του ρήματος είναι η μετοχή (μαζί με το υποκείμενό της). Το ότι αναγνωρίζουμε κατηγορηματική μετοχή που «αναφέρεται στο αντικείμενο του ρήματος» δεν είναι άλλη μια αντίφαση της παραδοσιακής – σχολικής σύνταξης, αφού όχι μόνο δεν μεταφράζουμε έτσι (δεν λέμε «αντιλαμβάνομαι αυτόν ότι...», αλλά «αντιλαμβάνομαι ότι αυτός», αλλά νομίζω ότι και όλοι, όταν αναλύουμε τη μετοχή σε ειδική πρόταση, εντάσσουμε την αιτιατική στην ειδική ως υποκείμενό της σε ονομαστική;

[apri]

apri, σε ευχαριστώ πολύ για τον κόπο να μου αντιγράψεις όλα αυτά από τη Φιλιππάκη!
 
Τάσσομαι υπέρ της!

Έπρεπε να το έχω κάνει εδώ και καιρό, γιατί δεν έβρισκα στο ίντερνετ κάποια πηγή να σας παραπέμψω και, όσο να 'ναι, άλλο είναι να διαβάζετε την άποψη της όπως την έχει εκφράσει η ίδια και άλλο διαμεσολαβημένη από εμένα.

Κι εμένα μου φαίνεται ότι έχει την πιο πειστική εξήγηση για το φαινόμενο, τουλάχιστον από όσες έχω διαβάσει μέχρι τώρα.

Επίσης, εξαιρώ από το φαινόμενο της πρόληψης (το οποίο, και αν δεν είναι πρόληψη,  δεν μπορούμε παρά να το λέμε έτσι στους μαθητές) περιπτώσεις όπως ἀναμιμνῄσκω δ’ αὖ ὑμᾶς ὅτι νενικήκατε αὐτῶν τοὺς πολλούς, όπου το ρήμα συντάσσεται κανονικά με δύο αιτιατικές. Καλά δεν κάνω που τις εξαιρώ;

Ε, ναι. Το "υμάς" νομίζω ότι είναι προφανές ότι έχει παραχθεί στη βάση της κύριας σε θέση αντικειμένου.

Και ούτε κάποιες περιπτώσεις (από τη στιγμή που δεν έχουμε δίπτωτο ρήμα, που το υποκείμενο της δευτερεύουσας δεν ήταν εξ αρχής και αντικείμενο του ρήματος της κύριας) μου φαίνονται διαφορετικές από κάποιες άλλες. Δηλαδή ούτε με το ὁρῶ + αιτιατική και δευτερεύουσα βλέπω την αιτιατική ως αντικείμενο, γιατί ούτε το «βλέπω τη Μαρία ότι τα κατάφερε μια χαρά»  σημαίνει ότι βλέπω τη Μαρία, αλλά «βλέπω ότι η Μαρία...» ή, όπως λέει η Φιλιππάκη, «σχετικά με τη Μαρία».

Εγώ αναφερόμουν σε δευτερεύουσες με το "να", που αποτελούν την ανάλυση των κατηγορηματικών μετοχών (π.χ Βλέπω τη Μαρία να τα καταφέρνει). Σε αυτές θεωρώ ότι η αιτιατική είναι αντικείμενο.
Στο παράδειγμα που λες, συμφωνώ μαζί σου.

Όπως επίσης δεν μου φαίνεται αντικείμενο του ρήματος η αιτιατική με τις κατηγορηματικές μετοχές του πλαγίου λόγου, αλλά μόνο υποκείμενο της μετοχής Σε αυτό το θέμα είχε αναφερθεί ο Sali σε παλαιότερη ανάρτησή του και συμφωνώ μαζί του ότι κανονικά το αντικείμενο-συμπλήρωμα του ρήματος είναι η μετοχή (μαζί με το υποκείμενό της). Το ότι αναγνωρίζουμε κατηγορηματική μετοχή που «αναφέρεται στο αντικείμενο του ρήματος» δεν είναι άλλη μια αντίφαση της παραδοσιακής – σχολικής σύνταξης, αφού όχι μόνο δεν μεταφράζουμε έτσι (δεν λέμε «αντιλαμβάνομαι αυτόν ότι...», αλλά «αντιλαμβάνομαι ότι αυτός», αλλά νομίζω ότι και όλοι, όταν αναλύουμε τη μετοχή σε ειδική πρόταση, εντάσσουμε την αιτιατική στην ειδική ως υποκείμενό της σε ονομαστική;

Στη σχολική σύνταξη υπάρχει μια τάση να γενικεύουμε κανόνες, για να διευκολύνουμε τους μαθητές, πράγμα που συχνά είναι εις βάρος της επιστήμης.

Έχω διατυπώσει μια άποψη στο παρελθόν εδώ μέσα για αυτές τις κατηγορηματικές μετοχές του πλαγίου λόγου. Θεωρώ πολύ πιθανό να έχει παραλειφθεί δίπλα τους το απαρέμφατο "είναι" με το οποίο αποτελούσαν περίφραση.
Κι ένας πρόσθετος λόγος που το πιστεύω, είναι ότι ακριβώς το ίδιο γίνεται και στα λατινικά όπου μια μετοχή συνοδεύει το απαρέμφατο esse σχηματίζοντας περιφραστικό απαρέμφατο, αλλά μπορεί και το esse να λείπει ως ευκόλως εννοούμενο.
Π.χ promitto facturum (esse)
legatos ad eos missuros (esse) dixerunt

[stam]

Συγγνώμη, το παράδειγμα της Φιλιππάκη "περιμένω τον Γιάννη ότι θα φύγει" σας φαίνεται κανονικό; Δεν είναι κάπως... αντιγραμματικό; Υπάρχει κάποιο άλλο παρόμοιο;

[apri]

Συγγνώμη, το παράδειγμα της Φιλιππάκη "περιμένω τον Γιάννη ότι θα φύγει" σας φαίνεται κανονικό; Δεν είναι κάπως... αντιγραμματικό; Υπάρχει κάποιο άλλο παρόμοιο;

Noμίζω ότι στον προφορικό λόγο θα λεγόταν.

Δες και το παράδειγμα που έδινε ο Salzmann για τα νέα ελληνικά στο άρθρο που παρέθεσες. Ίδιας λογικής είναι.
"O Πέτρος ήθελε τη Μαρία να τραγουδάει όλη μέρα".