Προβληματισμοί για το συνεχώς φθίνον επίπεδο των μαθητών

[Έσπερος]

Τα πρότυπα, τα πειραματικά, τα ωνασεια, ή τα ιδιωτικά της γειτονιάς (κυρίως δημοτικά) είναι για τους περισσοτερουσ γονείς μια σανιδα σωτηρίας. Όχι απαραίτητα για να κάνει το παιδί τους καλύτερο μάθημα, αλλά για να έχει γύρω του παιδιά από ποιοτικότερες οικογένειες ή να μην κινδυνεύει να φάει ξύλο (ειδικά στα δημοτικά που δεν υπάρχει και κανένας τρόπος αντιμετώπισης). Κι εγω διάλεξα σχολείο (δημοτικό) για το παιδί μου για να μην πάει στο δημοτικό που είναι χύμα τα παιδιά της γειτονιάς (και για άλλους παιδαγωγικούς λόγους που δεν είναι της παρούσης).

Επειδή όμως θεωρώ ότι αυτή η κατάσταση σε μεγάλο βαθμό είναι και αποτέλεσμα των δήθεν παιδαγωγικών αντιλήψεων όπου οο γονείς καταλήγουν να φοβούνται να πουν όχι στα παιδιά τους, ή τους παραχωρούν τεράστιες ελευθερίες στη μελέτη «για να μάθουν να ειναο υπεύθυνα» και καταλήγουν σαν παιδιά παρατημένα, αναρωτιέμαι αν οι γονείς μπορούν να «εκπαιδευτούν». Όταν δηλαδή μας έρχονται τουρίστες ήδη από το δημοτικό, αναρωτιέμαι αν τα σχολεία εκεί θα μπορούσαν να είχαν πιέσει παραπάνω, μιας και είναι μια βαθμίδα όπου υπάρχει ακόμα πιο στενή επικοινωνία. Εμείς σαν σχολείο έχουμε καταφέρει αρκετούς γονείς να κινητοποιηθούν (όχι όλους όσους προσπαθήσαμε), αλλά σ αυτή τη φάση είναι απλα ένα μπάλωμα και επιφανειακη συμμόρφωση και ενίοτε μας παρουσιάζεται και  σαν μεγάλη παραχώρηση εκ μέρους τους διότι το θεωρούν ιδιορρυθμία μας (αυτό σπο γονείς Έλληνες και με οικονομική άνεση, δεν θα τολμούσε ούτε κατά διάνοια να φερθεί έτσι γονέας μετανάστης).

[PDE ads]

[ppil]

@Scout
Η αντίφαση που επισημαίνεις όχι μόνο δεν είναι θυελλώδης, αλλά είναι και τελείως φαινομενική. Αν θέλεις, πρόκειται για έναν αγώνα επιβίωσης μέσα στο χάος της αβεβαιότητας -όχι πια για να "ανέβει" κάποιος, αλλά για να μην πέσει.

Οι γονείς προσδοκούν να δώσουν στο παιδί τους συμβολικά και πραγματικά εφόδια που το διαφοροποιούν από τη "γενική μετριότητα" και εκεί η αριστεία γίνεται προστατευτικό δίχτυ, ένα σήμα ποιότητας σε μια κοινωνία όπου οι δομές αξιολόγησης έχουν απαξιωθεί. Ένα καταφύγιο αξιοκρατίας για όσους νιώθουν ότι το σύστημα δεν εγγυάται τίποτα.

[Scout]

Οι γονείς προσδοκούν να δώσουν στο παιδί τους συμβολικά και πραγματικά εφόδια που το διαφοροποιούν από τη "γενική μετριότητα" και εκεί η αριστεία γίνεται προστατευτικό δίχτυ, ένα σήμα ποιότητας σε μια κοινωνία όπου οι δομές αξιολόγησης έχουν απαξιωθεί. Ένα καταφύγιο αξιοκρατίας για όσους νιώθουν ότι το σύστημα δεν εγγυάται τίποτα.

Η θρυλούμενη "αριστεία" των προτύπων, υπαρκτή ή επιφαινόμενη, δεν μπορεί να υφίσταται per se, αλλά αποτελεί την αφετηρία ενός "οδικού χάρτη" ο οποίος κάπου θα πρέπει να οδηγεί. Αν η τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει πλέον απαξιωθεί και δεν λειτουργεί ως ιμάντας κοινωνικής κινητικότητας, τι να την κάνεις την "αριστεία" του προτύπου; Αυτό είναι που επισημαίνω ως αντίφαση.

[Έσπερος]

Η κοινωνική κινητικότητα μέσω σπουδών υπήρχε όταν το παιδί ενός φτωχούς αγρότη ή εργάτη μπορούσε να σπουδάσει, άρα να φύγει από το χωριό, και να κάνει μια καλύτερη ζωή που μπορεί να ήταν από δουλειά γραφείου υψηλού επιπέδου έως επάγγελμα υψηλού κύρους όπως γιατρός.

Αν ζεις σε πόλη κ εχεις μια τετοια μόρφωση και ένα υστέρημα ή περίσσευμα για να προετοιμάσεις το παιδί σου για πρότυπο, ή αν η οικογένεια έχει το πολιτισμικό, μορφωτικό και κοινωνικό κεφάλαιο για να επιδιώξει ένα πρότυπο, δεν θεωρείς τις σπουδές κοινωνική κινητικότητα. Τις θεωρείς απλα αυτονόητες.

[PDE ads]

[leon.]

Πάντως απ' ό,τι ακούω και στα ιδιωτικά πέφτει πολύ ξύλο κι εκφοβισμός. Μην εξιδανικεύουμε. Απλά ο γονιός τα στέλνει τα παιδιά του εκεί διότι προσδοκά γνωριμίες οικογενειών υψηλού κοινωνικού status που θα χρησιμεύσουν στο παιδί στη μετέπειτα επαγγελματική πορεία του.

[Scout]

Αν ζεις σε πόλη κ εχεις μια τετοια μόρφωση και ένα υστέρημα ή περίσσευμα για να προετοιμάσεις το παιδί σου για πρότυπο, ή αν η οικογένεια έχει το πολιτισμικό, μορφωτικό και κοινωνικό κεφάλαιο για να επιδιώξει ένα πρότυπο, δεν θεωρείς τις σπουδές κοινωνική κινητικότητα. Τις θεωρείς απλα αυτονόητες.

Άρα, τι; Επιλέγω/επιδιώκω να εισαχθούν τα παιδιά μου σε πρότυπο, για να τα διαχωρίσω/"προστατεύσω" από την "πλέμπα" των υπολοίπων σχολείων;

(Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων: δεν καταφέρομαι εναντίον των προτύπων σχολείων. Θα ήταν οξύμωρο, αφού κι εγώ τέτοιο σχολείο έχω τελειώσει, έχοντας μάλιστα εισαχθεί με εξετάσεις τω καιρώ εκείνω...)

[apri]

Γιατί ζητούν τόσοι γονείς τα πρότυπα, ενώ έχουν ακριβώς τα ίδια βιβλία και το ίδιο πρόγραμμα σπουδών; Επειδή σήμερα η μόρφωση δεν σχετίζεται με την κοινωνική κινητικότητα, το αφήγημα αυτό έχει καταρρεύσει. Μορφωμένοι νέοι εργάζονται επισφαλώς, πτυχία συσσωρεύονται χωρίς αντίκρισμα, η κοινωνική πρόοδος έχει πάψει να είναι συνάρτηση της εκπαίδευσης. Το πρότυπο λειτουργεί, σε αυτή την περίπτωση, ως υποκατάστατο της χαμένης αξιοκρατίας. Εφόσον το πανεπιστήμιο δεν αρκεί πια για κοινωνική άνοδο, η αριστεία πρέπει να ξεκινήσει νωρίτερα και να πιστοποιείται από δομές που θεωρούνται ανεξάρτητες από την "γενική μετριότητα". Αυτός είναι ο κύριος λόγος, όλα τα άλλα είναι για να γεμίσουμε την έκθεση.

Tα αναζητούν, γιατί είναι από τους γονείς που ακόμα ενδιαφέρονται για τα παιδιά τους και θεωρούν ότι στα πρότυπα φοιτούν παιδιά που έχουν ένα στοιχειώδες ενδιαφέρον για τη μάθηση κι έτσι γίνεται καλύτερο μάθημα. Επίσης, θεωρούν ότι εκεί, όπως και στα ιδιωτικά, θα ενταχθεί σε καλύτερα κοινωνικά δίκτυα που μπορεί να του φανούν χρήσιμα στο μέλλον.

Από τη στιγμή που το πανεπιστήμιο έχει χάσει το κοινωνικό του κύρος και δεν φέρνει απαραίτητα κοινωνική άνοδο, θεωρείς πραγματικά ότι έχει κοινωνικό κύρος ένα πρότυπο σχολείο; Σε ποιον; Σε μια κοινωνία που προτιμά το προσωπικό βόλεμα και το εύκολο κέρδος με κάθε ηθικό κόστος;
Κάποτε  λχ. οι αγρότες παρακινούσαν τα παιδιά τους να σπουδάσουν, για να ξεφύγουν από τη σκληρή αγροτική ζωή. Τώρα είναι πιο εύκολο να βγάλουν λεφτά από παράνομες επιδοτήσεις ή από AirBnB. Κύρος έχει όποιος έχει βγάλει περισσότερα και ευκολότερα.

[Έσπερος]

Άρα, τι; Επιλέγω/επιδιώκω να εισαχθούν τα παιδιά μου σε πρότυπο, για να τα διαχωρίσω/"προστατεύσω" από την "πλέμπα" των υπολοίπων σχολείων;

(Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων: δεν καταφέρομαι εναντίον των προτύπων σχολείων. Θα ήταν οξύμωρο, αφού κι εγώ τέτοιο σχολείο έχω τελειώσει, έχοντας μάλιστα εισαχθεί με εξετάσεις τω καιρώ εκείνω...)

Αυτό θεωρείς ότι δεν είναι σημαντικό κίνητρο;
Αη το παιδί σου μεγαλώνει με 2 γλώσσες, μουσικό οργανο ή κάτι άλλο καλλιτεχνικο, αν το πας στο θέατρο και σε μουσεία, δεν θες να έχει συμμαθητές και κοινά ενδιαφέροντα;

[Scout]

Αυτό θεωρείς ότι δεν είναι σημαντικό κίνητρο;
Αη το παιδί σου μεγαλώνει με 2 γλώσσες, μουσικό οργανο ή κάτι άλλο καλλιτεχνικο, αν το πας στο θέατρο και σε μουσεία, δεν θες να έχει συμμαθητές και κοινά ενδιαφέροντα;

Αν φτάσουμε στο σημείο να θεωρούμε αυτό ως σημαντικό κίνητρο, ζήτω που καήκαμε.

Θεωρώ παραγωγικότερο, και κυρίως θεωρώ ότι είναι προς ενδυνάμωση του παιδιού (ψυχική, νοητική, συναισθηματική) να έχει προσλαμβάνουσες από όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση. Και κυρίως θεωρώ ευθύνη του γονιού να το έχει θωρακίσει "από κούνια" με ερεθίσματα, αρχές και αξίες τέτοια, που να του δίνουν την κριτική ικανότητα να επιλέξει με ποιους θα κάνει περισσότερη παρέα, χωρίς να είναι ούτε φτερό στον άνεμο των επιδράσεων από τα σόσιαλ, ούτε κλεισμένο σε μια γυάλα υπερβαρικού οξυγόνου.

Διαφορετικά, στο τέλος της ημέρας θα εκφυλιστεί αυτή η επιλογή σε "stock option" μελλοντικής συμμετοχής στους συλλόγους αποφοίτων του τάδε προτύπου / πειραματικού / ακριβού ιδιωτικού, οι οποίοι έχουν λειτουργία και χαρακτηριστικά "κάστας". Αυτό θα θέλατε για το παιδί σας;

[athanasiad]

Κατα τη γνωμη μου, το ζητημα ειναι βαθια αξιακο: οι πολλοι απαξιωνουν την εκπαιδευτικη διαδικασια προτασσοντας αλλες αξιες (ποιος "κονομαει περισσοτερο", "ποιος ειναι πιο καπατσος" κ.α.), και οι λιγοι δεν την απαξιωνουν.
Οι δευτεροι επιδιωκουν προτυπα σχολεια (αν μπορουν να περασουν), ή ιδιωτικα σχολεια που κανουν καλα τμηματα (αν μπορουν να πληρωσουν).
Οι υπολοποι, πανε στο κοινο δημοσιο σχολειο.
Και αυτο ειναι εξελιξη των τελευταιων ετων, κατι το οποιο αποτελει ηττα του δημοσιου σχολειου.
Προκειται για δομικου χαρακτηρα μεταβολη, που θα οδηγησει συντομα σε πολυ δυσαρεστες εξελιξεις.

[ppil]

Να κάνω μια διάκριση που ίσως ξεκαθαρίσει γιατί αυτό που θεωρείτε αντίφαση (δηλ την ερώτηση: ποιο είναι το νόημα της "αριστείας" αν δεν οδηγεί κάπου συγκεκριμένα;) είναι στην πραγματικότητα μετατόπιση νοήματος και στρατηγικής. Η αριστεία δεν είναι πλέον "οδικός χάρτης", αλλά "τεκμήριο αξίας". Η παλιά ευθεία γραμμή: καλή επίδοση - καλό πανεπιστήμιο - καλό επάγγελμα -κοινωνική άνοδος, δεν υπάρχει πια, η αλυσίδα έσπασε. Αλλά όταν η κοινωνία γίνεται ασταθής, η αριστεία δεν είναι μέσο για άνοδο, αλλά μια απόδειξη, ένα τεκμήριο ότι κάποιος "ανήκεις αλλού", συμβιώνει με το "καλύτερο". Επιπλέον, η αριστεία σήμερα λειτουργεί και ως αφήγημα διάσωσης της αξιοσύνης, όταν η αξιοκρατία καταρρέει. Δεν ξέρω πως να το πω πιο απλά. Οι γονείς είναι και απελπισμένοι και παραμυθιασμένοι, δεν είναι απλώς μόνο αδιάφοροι και τελειώσαμε...

[athanasiad]

Αν φτάσουμε στο σημείο να θεωρούμε αυτό ως σημαντικό κίνητρο, ζήτω που καήκαμε.

Θεωρώ παραγωγικότερο, και κυρίως θεωρώ ότι είναι προς ενδυνάμωση του παιδιού (ψυχική, νοητική, συναισθηματική) να έχει προσλαμβάνουσες από όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση. Και κυρίως θεωρώ ευθύνη του γονιού να το έχει θωρακίσει "από κούνια" με ερεθίσματα, αρχές και αξίες τέτοια, που να του δίνουν την κριτική ικανότητα να επιλέξει με ποιους θα κάνει περισσότερη παρέα, χωρίς να είναι ούτε φτερό στον άνεμο των επιδράσεων από τα σόσιαλ, ούτε κλεισμένο σε μια γυάλα υπερβαρικού οξυγόνου.

Διαφορετικά, στο τέλος της ημέρας θα εκφυλιστεί αυτή η επιλογή σε "stock option" μελλοντικής συμμετοχής στους συλλόγους αποφοίτων του τάδε προτύπου / πειραματικού / ακριβού ιδιωτικού, οι οποίοι έχουν λειτουργία και χαρακτηριστικά "κάστας". Αυτό θα θέλατε για το παιδί σας;

Παρα πολυ σωστα.
Ο εγκλωβισμος σε λογικες καστας, δεν βοηθαει.
Ειδικα οταν η γενικη κοινωνικη και οικονομικη κατασταση της οικογενειας, δεν μπορει να υποστηριξει την παραμονη σε αυτη την καστα.
Χρειαζονται αυτα που ειπατε.

[Scout]

η αριστεία σήμερα λειτουργεί και ως αφήγημα διάσωσης της αξιοσύνης, όταν η αξιοκρατία καταρρέει.

Αχ, μη με τσιγκλάτε, γιατί θα σας απαντήσω με ένα βροντώδες "Ε, ΚΑΙ;", και θα με παρεξηγήσετε...

Ποιο το νόημα της "διάσωσης της αξιοσύνης" που -κατά τεκμήριο- προκύπτει μέσα από ένα πρότυπο σχολείο, όταν δεν έχει κάποιο μελλοντικό αντίκρυσμα στη ζωή; Τι να την κάνω μια "φωτογραφία της στιγμής" (έστω εξαετούς διάρκειας) αν αυτή δεν είναι να με πάει κάπου; Άρα, μήπως είναι περισσότερο θέμα "απελπισίας και παραμυθιάσματος των γονέων", παρά θέμα ουσίας;

[Έσπερος]

@Scout αν μπορούσα να επιλέξω σχολείο για το παιδί μου ένα βασικό κριτήριο για δημοτικό και γυμνάσιο θα ήταν αν το σχολείο έχει κουλτούρα ανοιχτού σχολείου που προσφέρει στους μαθητες πολλά παραπάνω από το σκετο μάθημα. Αν γίνονται συνεργασίες με φορείς, αν υπάρχουν όμιλοι, αν ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς, αν οι εκπαιδευτικοί θέλουν να προσφέρουν κάτι παραπάνω από τη συνηθισμένη μιζέρια. Αυτό θα ήταν το πρώτο κ δευτερευόντως αν γινόταν να έχει μικρό μέγεθος. Ιδανικά θα ήθελα να υπάρχουν και υψηλοί στόχοι για μάθηση. Αν όμως οι συμμαθητές του ήταν παιδιά καμένα από φροντιστήρια κσι χωρίς κανένα προσωπικό ενδιαφέρον, καμία παιδεία ευρύτερη, δεν θα ήμουν ευχαριστημένη. Οπότε το οικογενειακό περιβάλλον δεν το βλέπω σαν κάστα, αλλά σαν ανάγκη να έχει φίλους των οποίων οι γονείς έχουν πρότυπα ανάλογα με τα δικά μου. Δεν θεωρώ ότι πλουτίζει σε κάτι ο κόσμος ενός παιδιού αν οι συμμαθητές του ασχολούνται με μαχαίρια πεταλούδες ή ψεύτικα νύχια. Και λυπάμαι όλα τα παιδιά που είναι αναγκασμένα να συναναστρέφονται καθημερινά με αυτήν την κατάντια.

Κάστες υπάρχουν παντού. Στην επαρχία όπου ζω, ως ξένη, είμαι εκτός κάστας. Και μπορεί υποκριτικά η δουλειά μου να έχει ένα κάποιο κυρος γιατί η κοινωνία έχει συντηρητικά κατάλοιπα, όμως ουσιαστικά είμαι ένας μίζερος δημόσιος υπάλληλος που ζει μόνο απ τον μισθό του, σε νοικιασμένο μικρο σπίτι, με παλιό αυτοκίνητο, παλιό κινητό, που δεν μπορεί να κάνει κάθε χρόνο ταξίδια στο εξωτερικό όπως ο τελευταίος βλάχος εδώ πέρα, και το βασικότερο απ όλα, δεν ανήκω στις παλιές σωστές οικογένειες του νησιού, δεν είμαι κάποια, δεν έχω δεσμούς με την
τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους ισχυρούς παράγοντες, και αν το παιδί μου θα ήθελε να εργαστεί εδώ και να προχωρήσει με την αξία του, απλα δεν θα μπορούσε.  Οπότε, ξέρω καλά από κάστες.