νεα ελληνικα ασεπ 2008 προτεινομενη βιβλιογραφια

[BOEMISSA]

Θέλω να κάνω μια ερώτηση, γιατί έχω 10 και βάλε ώρες διάβασμα και έχω θολώσει. Στη λέξη π.χ. παραποίηση, το παρά είναι πρόθημα, το -ηση επίθημα ή παραγωγική κατάληξη, σωστά; Στο παραποιώ το παρά μπορούμε να το πούμε πρόθημα ή το λέμε μόνο α' συνθετικό;  Μια λέξη την καθιστά παράγωγη μόνο η παραγωγική κατάληξη ή και το πρόθημα; Μπορώ να ρωτάω ανοησίες τώρα, αλλά το μυαλό μου σταμάτησε.

Πιστεύω πως την απάντηση την έχεις ήδη δώσει μόνη σου. Μια λέξη την κάνει παράγωγη και το πρόθημα και η παραγωγική της κατάληξη (επίθημα). Απλώς τα νεα βιβλία γλώσσας του Γυμνασίου έχουν αλλάξει τις έννοιες, χωρίς να λένε όμως κατι διαφορετικό. Ας πούμε το ''παρά'' το δίνει αχώριστο μόριο ή πρόθημα για την παραγωγή μιας λέξης. Τουλάχιστον εγώ έτσι το καταλαβαίνω και από τη μέχρι τώρα εμπειρία μου.

[PDE ads]

[LK]

Το αναμένω π.χ. είναι σύνθετη ή παράγωγη, γιατί εγώ μέχρι τελευταία τη θεωρούσα σύνθετη, αλλά μπερδεύτηκα με τα βιβλία του Γυμνασίου. Συγνώμη που σας κουράζω

[ariadni]

εγώ θα έλεγα σύνθετη λέξη.
Στην ενότητα 3 της γλώσσας α γυμνασίου λέει ότι παράγωγες λέξεις σχηματίζονται από τις πρωτότυπες λέξεις με την προσθήκη παραγωγικών καταλήξεων, ενώ οι σύνθετες σχηματίζονται από δύο άλλες λέξεις, π.χ. λίθος + ξέω = λιθοξόος,

[maryvas]

κ εγω νομιζω οτι ειναι συνθετη γιατι το ανα ειναι προθεση. αν θυμαμαι βεβαια καλα. νομιζω οτι στο βιβλιο της γλωσσας το αναφερει καπου, θα κοιταξω αυριο καποια στιγμη κ αν βρω κατι θα μπορεσω να απαντησω πιο σιγουρα

[PDE ads]

[stratos91]

κ εγω νομιζω οτι ειναι συνθετη γιατι το ανα ειναι προθεση. αν θυμαμαι βεβαια καλα. νομιζω οτι στο βιβλιο της γλωσσας το αναφερει καπου, θα κοιταξω αυριο καποια στιγμη κ αν βρω κατι θα μπορεσω να απαντησω πιο σιγουρα

Tη λέξη "διατροφή" όμως το βιβλίο τη δίνει ως παράγωγη, όμοια π.χ με τη λέξη ά-φθαρτος, και όχι ως σύνθετη. Οι προθέσεις θεωρούνται απλά προθήματα και δίνουν παράγωγες λέξεις όχι σύνθετες.

[LK]

Μήπως τις θεωρεί σύνθετες, επειδή προέρχονται από το διατρέφω; Δηλαδή, προήλθε από σύνθετη λέξη;

[goldy]

Θεωρώ πως το "αναμένω" είναι παράγωγη διότι δημιουργείται από το αχώριστο μόριο ανα- και μένω. Γενικά, λέξεις που δε μπορούν να σταθούν μόνες τους στο λόγο, όπως τα αχώριστα μόρια, δημιουργούν παράγωγες.   

Αντίθετα, το "παραποίηση" θα το έλεγα παρασύνθετη λέξη γιατί προέρχεται από το παραποιώ που είναι ήδη σύνθετη. Και είναι σύνθετη διότι δημιουργείται από τα παρά και ποιώ. Το παρά είναι πρόθεση, στέκεται και μόνο του στο λόγο, άρα δημιουργεί σύνθετες.
Έτσι το έχω καταλάβει εγώ...

[stratos91]

Παραθέτω τον κανόνα όπως τον έχω καταγράψει μπας και βοηθήσει:

• Νέες λέξεις μπορούν να παραχθούν με δύο τρόπους:

o   Α) στο θέμα της αρχικής λέξης προστίθεται μια νέα διαφορετική κατάληξη που λέγεται παραγωγική κατάληξη ή επίθημα:

π.χ. παιδί παραγωγική κατάληξη: -άκι παράγωγη λέξη: παιδάκι.

o   Β) αριστερά από το θέμα μιας λέξης προστίθεται ένα πρόθημα, όπως μια πρόθεση ή το στερητικό α-:

π.χ. τροφή πρόθημα: δια παράγωγη λέξη: διατροφή.
π.χ. φθαρτός πρόθημα: α- παράγωγη λέξη: άφθαρτος.

•   Σύνθετες λέξεις μπορούν να παραχθούν από την ένωση των θεμάτων δύο απλών λέξεων:

π.χ.    παχύσαρκο: από τις λέξεις:
   παχύ: που είναι το α’ μέρος (πρώτο συνθετικό) της νέας λέξης.
   σάρκα: που είναι το β’ μέρος (δεύτερο συνθετικό) της νέας λέξης.

[stratos91]

Σύμφωνα με τον παραπάνω κανόνα συμπεριλαμβάνονται όλες οι προθέσεις (υποθέτω δηλ.) στα προθήματα.

[maryvas]

ναι στρατο εχεις δικιο. το ανα συμφωνα με το σχολικα της β γυμνασιου ειναι αχωριστο μοριο (σελ 18) κ αρα σχηματιζει παραγωγη κ οχι συνθετη λεξη. ειναι μαλιστα λαικο προθημα αφου τα χωριζει σε λογια κ λαικα. επισης στη σελ 108 της α γυμνασιου γραφει κ εκει προθηματα. γενικα αυτο που καταλαβαινω οταν μια λεξη προερχεται απο τη συνενωση δυο λεξεων που μπορουν κ μονες τους να σταθουν στο λογο οπως πχ αγριολουλουδο (αγριος + λουλουδι), τοτε ειναι συνθετες. αν ομως οι λεξουλες που την φτιαχνουν δε στεκονται μονες τους τοτε ειναι παραγωγη. πχ. παραποιηση (παρα+ ποιω).
προσοχή ομως σε κατι λεξεις οπως το πρωτοπορια. δεν ειναι συνθετη απο το πρωτο+πορεια, αλλα παραγωγη απο το πρωτοπορος, για αυτο κ γραφεται με ι το πρωτοπορια.

[stratos91]

ναι στρατο εχεις δικιο. το ανα συμφωνα με το σχολικα της β γυμνασιου ειναι αχωριστο μοριο (σελ 18) κ αρα σχηματιζει παραγωγη κ οχι συνθετη λεξη. ειναι μαλιστα λαικο προθημα αφου τα χωριζει σε λογια κ λαικα. επισης στη σελ 108 της α γυμνασιου γραφει κ εκει προθηματα. γενικα αυτο που καταλαβαινω οταν μια λεξη προερχεται απο τη συνενωση δυο λεξεων που μπορουν κ μονες τους να σταθουν στο λογο οπως πχ αγριολουλουδο (αγριος + λουλουδι), τοτε ειναι συνθετες. αν ομως οι λεξουλες που την φτιαχνουν δε στεκονται μονες τους τοτε ειναι παραγωγη. πχ. παραποιηση (παρα+ ποιω).
προσοχή ομως σε κατι λεξεις οπως το πρωτοπορια. δεν ειναι συνθετη απο το πρωτο+πορεια, αλλα παραγωγη απο το πρωτοπορος, για αυτο κ γραφεται με ι το πρωτοπορια.

Ωχ δεν το είχα σκεφτεί έτσι για την "πρωτοπορία". Ωραίο! Ελπίζω να μην υπάρχουν πολλά έτσι περίεργα.

[maryvas]

ενα αλλο τετοιο που θυμαμαι ειναι το ανεξιθρησκια. για τον ιδιο λογο γραφεται με ι κ οχι με ει.

[goldy]

Έχεις δίκιο strato, εγώ είχα καταλάβει λάθος.
Από το βιβλίο του καθηγητή: Ως συνηθέστερος τρόπος παραγωγής ονομάτων και ρημάτων θεωρείται η προσφυματική παραγωγή κατά την οποία προστίθενται στο θέμα τα παραγωγικά στοιχεία που ονομάζονται προσφύματα. Αυτά διακρίνονται σε προθήματα και επιθήματα. Για παράδειγμα:
προθήματα: υπερβάλλω, παρατρώω, συνάδελφος κ.α
επιθήματα: κοκκινίζω, προσπάθεια κ.α

Τα προσφύματα, κατά κανόνα, δεν απαντούν στο λόγο αν και υπάρχουν ορισμένες προθέσεις οι οποίες λειτουργούν ως προθήματα, π.χ. μετά (μετασχηματισμός), κατά (κατακοκκινίζω).
Σχετικά με τα επιθήματα, οι πιο συνηθισμένες παραγωγικές καταλήξεις είναι τα υποκοριστικά και τα μεγεθυντικά. Π.χ.πατερούλης, μπιρίτσα, δουλευταράς.
Μάλιστα, οι λέξεις μπορούν να έχουν περισσότερα από ένα επιθήματα ή προθήματα, π.χ. προ-κατα-λαμβάνω.

Οι σύνθετες δημιουργούνται απο τα θέματα δύο ή περισσότερων ξεχωριστών λέξεων. Απο δύο ουσιαστικά, ουσιαστικό και ρήμα, ουσιαστικό και επίθετο κ.α.


    

[marion]

Παραθέτω σχετική σημείωση για παραγωγή-σύνθεση από το site της greek-language:

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/glossology/show.html?id=259