*

Ψηφοφορία

Ποιο είναι το σωστό;

Ο Προπάππος
24 (57.1%)
Ο Προπάππους
18 (42.9%)

Σύνολο ψηφοφόρων: 42

Αποστολέας Θέμα: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική  (Αναγνώστηκε 97571 φορές)

0 μέλη και 1 επισκέπτης διαβάζουν αυτό το θέμα.

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #308 στις: Ιούλιος 12, 2022, 01:01:34 μμ »

Το  "σύναψε /σύναψαν", χωρίς αύξηση, τελικά είναι σωστό;

Και βέβαια. Ο τόνος κατά κανόνα ανεβαίνει στην προπαραλήγουσα στους παρελθοντικούς χρόνους, για να δηλωθεί το παρελθόν. Σε κάποιες περιπτώσεις επιστρατεύεται και η συλλαβική αύξηση για να μπορεί να είναι εκεί ο τόνος (έλυσαν) ή επεκτείνεται η κατάληξη (λύσαν-ε).

Όμως, κάποιες φορές δεν χρησιμοποιείται αύξηση, για να ανέβει ο τόνος. Αυτό συμβαίνει σε δύο περιπτώσεις:

1. Σε κάποια σύνθετα όπου φορέας του τόνου στην προπαραλήγουσα γίνεται η πρόθεση (πχ κατάλαβα, σύναψα).

Υπάρχουν και οι λόγιοι τύποι βέβαια με αύξηση (πχ συνήψα, ανήκα, υπήρξα) που διατηρούν τον τόνο στην αύξηση παραδοσιακά.


2. Κατ' εξαίρεση, στον αόριστο απλών ρημάτων, όταν το συνοπτικό θέμα είναι αρκετά διαφορετικό από το μη συνοπτικό (πχ λέμε "έπαιρνα" αλλά "πήρα", "έβρισκα" αλλά "βρήκα").
Εδώ δηλ η δήλωση του παρελθόντος προκύπτει αποκλειστικά από τη διαφορετική μορφολογία του συνοπτικού θέματος.
« Τελευταία τροποποίηση: Ιούλιος 12, 2022, 01:13:26 μμ από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος PDE ads

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 4006
  • Λατρεύω την εκπαίδευση
    • Προφίλ
    • E-mail
    • Προσωπικό μήνυμα (Εκτός σύνδεσης)
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Δημοσιεύτηκε: Σήμερα στις 23:30:46 »

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #309 στις: Ιούλιος 12, 2022, 06:09:34 μμ »

Ευχαριστώ, apri! 
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #310 στις: Ιούλιος 17, 2022, 08:17:56 μμ »

Ο παρατατικός του "επιτίθεμαι" πώς κλίνεται στη νέα Ελληνική; Ο τύπος "επιτίθονταν" είναι αποδεκτός; Το "επιτιθόμουν", που είδα κάπου στο διαδίκτυο;

Προσωπικά με αυτό το ρήμα, και με άλλα με τα οποία υπάρχει το ίδιο ή παρόμοιο πρόβλημα,  ή χρησιμοποιώ τους λόγιους τύπους, σύμφωνα με την κλίση αρχαίας Ελληνικής,  ή το διατυπώνω με άλλον τρόπο. Τύποι όπως οι παραπάνω ή όπως γ΄ενικό "θεωρούνταν",  είτε  αποδεκτοί στη νέα Ελληνική είτε όχι,  μου ακούγονται τόσο άσχημα, που αρνούμαι να τους χρησιμοποιήσω.

Το πρόβλημα είναι ότι ένας μαθητής μού γράφει "θα επιτίθονταν", και δεν ξέρω αν πρέπει να το αφήσω ή να το διορθώσω.
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος erietta

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 3349
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #311 στις: Ιούλιος 17, 2022, 09:02:05 μμ »
https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%B8%CE%AD%CE%BC%CE%B1%CE%B9&dq=

Καίριο το ερώτημά σου. Το Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών παραθέτει τους εξής τύπους: επιτίθεμαι - σαι - ται, μεθα - σθε- νται | επετίθετο-εντο | επιτέθηκα (λόγ. επετέ-θη, σπάν. μτχ. επιτεθείς, -θείσα - θέν), επιτε-θεί, επιτιθέμενος(+γεν./σε +αιτ.).

Τα επετίθετο, επετίθεντο, δεν το είχα υπόψη ότι το δίνει κάποιο λεξικό. Οπότε άνετα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και έχουμε και την σχετική παραπομπή σε λεξικό.

Αποσυνδεδεμένος PDE ads

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 4006
  • Λατρεύω την εκπαίδευση
    • Προφίλ
    • E-mail
    • Προσωπικό μήνυμα (Εκτός σύνδεσης)
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Δημοσιεύτηκε: Σήμερα στις 23:30:46 »

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #312 στις: Ιούλιος 17, 2022, 10:05:54 μμ »
Ο παρατατικός του "επιτίθεμαι" πώς κλίνεται στη νέα Ελληνική; Ο τύπος "επιτίθονταν" είναι αποδεκτός; Το "επιτιθόμουν", που είδα κάπου στο διαδίκτυο;

Προσωπικά με αυτό το ρήμα, και με άλλα με τα οποία υπάρχει το ίδιο ή παρόμοιο πρόβλημα,  ή χρησιμοποιώ τους λόγιους τύπους, σύμφωνα με την κλίση αρχαίας Ελληνικής,  ή το διατυπώνω με άλλον τρόπο. Τύποι όπως οι παραπάνω ή όπως γ΄ενικό "θεωρούνταν",  είτε  αποδεκτοί στη νέα Ελληνική είτε όχι,  μου ακούγονται τόσο άσχημα, που αρνούμαι να τους χρησιμοποιήσω.

Το πρόβλημα είναι ότι ένας μαθητής μού γράφει "θα επιτίθονταν", και δεν ξέρω αν πρέπει να το αφήσω ή να το διορθώσω.


Γενικά, ο παρατατικός παθητικής φωνής των παλιών ρημάτων εις-μι, δεν συνηθίζεται πολύ, με εξαίρεση ίσως το γ' πρόσωπο, όπου θα ακούσεις και τους λόγους τύπους, αλλά και τους πιο λαϊκούς (επιτίθονταν).

Στα υπόλοιπα πρόσωπα οι μεν λόγιοι τύποι ηχούν σχεδόν αρχαϊκοί (ποιος λέει "επετίθεσο"; ), οι δε λαϊκότεροι τύποι που μπορεί να σχηματιστούν δεν είναι και πολύ δόκιμοι.
Προσωπικά, προτιμώ περιφράσεις ή ενεργητική σύνταξη σε τέτοιες περιπτώσεις.

Στα ρήματα σε -ούμαι, αντιθέτως, οι λαϊκοί τύποι του παρατατικού νομίζω ότι συνηθίζονται. Λέμε και "θεωρούμασταν" και "θεωρούνταν" και όλα τα υπόλοιπα.
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #313 στις: Ιούλιος 17, 2022, 10:52:53 μμ »

Γενικά, ο παρατατικός παθητικής φωνής των παλιών ρημάτων εις-μι, δεν συνηθίζεται πολύ, με εξαίρεση ίσως το γ' πρόσωπο, όπου θα ακούσεις και τους λόγους τύπους, αλλά και τους πιο λαϊκούς (επιτίθονταν).

Άρα, το "επιτίθονταν" του μαθητή μου δεν χρειάζεται να το διορθώσω, έτσι;
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #314 στις: Ιούλιος 17, 2022, 11:30:04 μμ »
Δεν είναι τόσο αποδεκτό όσο το "θεωρούνταν", αλλά λέγεται. Εγώ θα του το άφηνα.
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

 

Pde.gr, © 2005 - 2024

Το pde σε αριθμούς

Στατιστικά

μέλη
Στατιστικά
  • Σύνολο μηνυμάτων: 1158556
  • Σύνολο θεμάτων: 19199
  • Σε σύνδεση σήμερα: 575
  • Σε σύνδεση έως τώρα: 1964
  • (Αύγουστος 01, 2022, 02:24:17 μμ)
Συνδεδεμένοι χρήστες
Μέλη: 21
Επισκέπτες: 333
Σύνολο: 354

Πληροφορίες

Το PDE φιλοξενείται στη NetDynamics

Όροι χρήσης | Προφίλ | Προσωπικά δεδομένα | Υποστηρίξτε μας

Επικοινωνία >

Powered by SMF 2.0 RC4 | SMF © 2006–2010, Simple Machines LLC
TinyPortal 1.0 RC1 | © 2005-2010 BlocWeb

Δημιουργία σελίδας σε 0.067 δευτερόλεπτα. 38 ερωτήματα.