Θρησκεία και Εκπαίδευση

[daniel]

Παραθέτω ένα νηφάλιο όσο και ανοιχτόμυαλο (κατά τη γνώμη μου) άρθρο του Γιώργου Σταματόπουλου από την "Ελευθεροτυπία" της 30/08/08, τροφή για σκέψη πάνω σ' ένα θέμα που μας αφορά:

"Θρησκεία και εκπαίδευση


Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

Να παραμείνει υποχρεωτικό το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία, επιμένει η Ιερά Σύνοδος. Αλλά μάλλον επιμένει μόνη της. Οι θρησκεύοντες (και όχι θρησκευόμενοι) δεν φαίνονται και τόσο ενοχλημένοι από την αναμενόμενη κατάργησή τους· οι πλείστοι μάλλον αδιαφορούν. Ματαιοπονούν οι ιεροσυνοδίτες. Για τη μαζική παγκόσμια κουλτούρα δεν υπάρχει πλέον θεός και ας φουντώνουν ανά την υφήλιο, ας πληθύνονται οι θρησκευτικές οργανώσεις και αιρέσεις. Είναι πολιτικά τα αίτια της εμφάνισης τούτων των αιρέσεων και όχι η πίστη αυτή καθ' εαυτήν. Η εφεύρεση του θεού ήταν μία αναγκαία διανοητική «πράξη» για να καλυφθεί η μικρότητα του νου του ανθρώπου, για να μη νιώθει μετέωρος και ανοήμων μέσα στο χάος του σύμπαντος, της ίδιας της ύπαρξής του, για να πατήσει σ' ένα γερό θεμέλιο. Ο θεός είναι κάτι που δεν μπορείς να ερευνήσεις βαθύτερα, άρα «καθαρίζεις» και με τη μικρότητα και με τους περιορισμούς της διάνοιας. Στην εξελικτική πορεία ο θεός αποδείχτηκε ένα νεφελώδες θεμέλιο, μετά δε την επισήμανση του Νίτσε ότι ο θεός είναι νεκρός, διαπιστώσαμε ότι δεν έχουμε χρείαν, πλέον, μεταφυσικών θεμελίων. Η αλήθεια είναι ότι πασχίσαμε να αντικαταστήσουμε τον θεό ή να ανακαλύψουμε εναλλακτικές μορφές του. Αλλοτε τον είπαμε Πνεύμα, άλλοτε Λογική, Ιστορία, Εξουσία, Βούληση, Επιθυμία, Ελευθερία κ.λπ. Ολες αυτές τις έννοιες τις θεωρήσαμε απόλυτες αξίες στις οποίες θα μπορούσαμε να στηριχτούμε. Ολες αυτές οι έννοιες είναι θαυμάσιοι εγγυητές κοινωνικής σταθερότητας, πράυνση της υπαρξιακής αγωνίας-φόβου, αλλά, ενίοτε αντιστρατεύονται τα συμφέροντα του καθενός. Οταν μπαίνει το ερώτημα-δίλημμα σε πιστούς και απίστους «πίστη ή χρήμα;», τότε η πίστη πάει στον αγύριστο...

Το γεγονός όμως και μόνο ότι υπάρχουν πάνω από μία θρησκείες, ότι οι ηγέτες των θρησκειών έχουν βάψει με αίμα αθώων τα χέρια τους, ότι έχουν προκαλέσει τους πιο στυγερούς και βάρβαρους πολέμους στην ανθρωπότητα, αρκεί για να αποδειχτεί ότι οι ιεροσυνοδίτες γι' άλλους λόγους ανησυχούν και όχι για την απώλεια της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των νεοελληνοπαίδων. Διαβασμένοι και καλοσπουδαγμένοι γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να πείσουν όταν κηρύσσουν κάτι (κάποιον;) αόρατο και αναπόδεικτο. Εάν υπήρχε θεός δεν θα ήταν τόσο αφελής ή απερίσκεπτα μεγαλόκαρδος ώστε να επιτρέψει στον κόσμο να λειτουργήσει ελεύθερα και τελικά να τον αποπέμψει!

Βεβαίως είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο άνθρωπος από τις απαρχές του συναθροίστηκε και θρησκευτικά και ότι οι θρησκευτικές δοξασίες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των κοινωνιών και τη δημιουργία ακόμη και πολιτικών θεσμών. Αυτό, ναι, οφείλουν να το διδάσκουν οι κοινωνιολόγοι κυρίως. Διότι η θρησκεία είναι κοινωνικό φαινόμενο. Μια «ήπια» θρησκεία, δημοκρατική κι ευρύχωρη, θα είχε ενδιαφέρον να διδάσκεται εντούτοις. Μία θρησκεία όμως που θα ιχνηλατούσε το άγνωστο, την ταραχή του πλαγκτού, τις διονυσιακές υπερβάσεις, το ψυχοδιανοητικό φτερούγισμα. Και όχι αυτές που επικρατούν και ενδυναμώνουν τον φονταμενταλισμό και ο οποίος οδηγεί σε ακραία εγκλήματα. Εχω συναντήσει «πιστούς», κατά μία βαθιά έννοια, που είναι υπέροχοι άνθρωποι κοινωνικοοντολογικά, πολιτικά, ιδεολογικά και άλλους που δηλώνουν επηρμένα άθεοι και είναι απλώς σαχλαμαράκηδες.Η διδασκαλία ας γίνει μ' έναν πιο ανθρώπινο τρόπο. Διότι η απόλυτη διαγραφή ισοδυναμεί με πνευματικό έγκλημα, δηλοί εγκληματικό (εκπαιδευτικό) πνεύμα.

                                                                                                   
                                                                                                      Γ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ stamg@enet.gr
                                                                                                          ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/08/2008"

[PDE ads]

[enastron]

 Μια «ήπια» θρησκεία, δημοκρατική κι ευρύχωρη, θα είχε ενδιαφέρον να διδάσκεται εντούτοις. Μία θρησκεία όμως που θα ιχνηλατούσε το άγνωστο, την ταραχή του πλαγκτού, τις διονυσιακές υπερβάσεις, το ψυχοδιανοητικό φτερούγισμα. Και όχι αυτές που επικρατούν και ενδυναμώνουν τον φονταμενταλισμό και ο οποίος οδηγεί σε ακραία εγκλήματα. Εχω συναντήσει «πιστούς», κατά μία βαθιά έννοια, που είναι υπέροχοι άνθρωποι κοινωνικοοντολογικά, πολιτικά, ιδεολογικά και άλλους που δηλώνουν επηρμένα άθεοι και είναι απλώς σαχλαμαράκηδες.Η διδασκαλία ας γίνει μ' έναν πιο ανθρώπινο τρόπο. Διότι η απόλυτη διαγραφή ισοδυναμεί με πνευματικό έγκλημα, δηλοί εγκληματικό (εκπαιδευτικό) πνεύμα.

                                                                                                   
                                                                                                      Γ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ stamg@enet.gr
                                                                                                          ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 30/08/2008"

Έτσι ακριβώς

[adigoni]

Το θέμα σηκώνει μεγάλη συζήτηση. Τα πάντα ξεινούν από μια τοποθέτηση : πίστη στην ύπαρξη του Θεού ή άρνησή Του. Ωστόσο το μάθημα των θρησκευτικών είναι απαραίτητο για την ψυχική και πνευματική καλλιέργεια των παιδιιών, για την θωράκισή τους απέναντι σε μια καταναλωτική κοινωνία που στόχο έχει την ικανοποίηση του ατομικού συμφέροντος και ποδοπατεί το πρόσωπο. Και πώς άλλωστε να κατανοήσει κανείς τα επιτεύγματα που συνδέονται με τη θρησκευτική πίστη,(π.χ.αρχιτεκτονική - Δελφοί-Παρθενώνας-Αγία Σοφία, μουσική: Χαίντελ, Μπάχ, Ρωμανός Μελωδός,  Ζωγραφική Λεονάρντο Ντα Βίντσι, γλυπτική-Μιχαήλ Άγγελος , Ρητορική Ιωάννης Χρυσόστομος) αν δεν τη μελετήσει επισταμένα, καθώς έχει επηρεάσει ζωτικούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας; ο φανατισμός δεν καλλιεργείται από το μάθημα των θρησκευτικών. Είναι θέμα προσωπικής καλλιέργειας. Ο κορυφαίος λόγος του Χριστού "Αγαπάτε Αλλήλους" είναι απάντηση σε κάθε μορφή μισαλλοδοξίας. Μήπως τελικά το πρόβλημα είναι αλλού; Και μην ξεχνάμε ότι η Θεολογία είναι επιστήμη. Μην παρασυρόμαστε από την πένα του ενός και του άλλου δημοσιογράφου. Αγαπάς όταν κατανοείς, κατανοείς, όταν μαθαίνεις. Μαθαίνεις, όταν διδάσκεσαι. Άρα χρειαζόμαστε καταρτισμένους θεολόγους αλλά το ίδιο ισχύει για όλους τους εκπαιδευτικούς.

[eve elf]

για να κατανοήσουν όμως οι μαθητές τα έργα που αναφέρεις θα πρέπει το μάθημα των θρησκευτικών να συμπεριλαμβάνει ισότιμα όλες τις θρησκείες. μπορεί εμείς να θέλουμε να καταπολεμήσουμε τη μισαλλοδοξία, όμως το σχολικό πρόγραμμα περιορίζεται στο χριστιανισμό με μόνη την επιφανειακή εξαίρεση της Β'λυκείου. έτσι περιορίζει κι εμάς, που είμαστε υποχρεωμένοι να διδαξουμε συγκεκριμενα πράγματα και συνήθως δεν υπάρχει χρόνος να συμπεριλάβουμε κι άλλα. τα σχολικά βιβλία έχουν το στοιχείο της κατήχησης, άσχετα αν κάποιοι - ή πολλοί - εκπαιδευτικοί δεν κάνουν κατήχηση στην πράξη, γιατί βλέπουν τη δουλειά τους από μια πιο επιστημονική σκοπιά. αυτό το στοιχείο των βιβλίων είναι που πρέπει να αλλάξει.
όσο για το φανατισμό μπορεί να καλλιεργηθεί από οποιοδήποτε μάθημα, γιατί όλα τα μαθήματα έχουν και ιδεολογικό περιεχόμενο, αλλα περισσότερο, άλλα λιγότερο - ας μην ξεχνάμε ότι το πρόγραμμα του σχολείου καθορίζεται από την εκπαιδευτική πολιτική - αυτό εξαρτάται και πάλι από τον εκπαιδευτικό. επίσης ένας εκπαιδευτικός που είναι ο ίδιος φανατισμένος με κάτι δε χρειάζεται απαραίτητα κάποιο πλαίσιο για να περάσει το ίδιο και στα παιδιά.
συμπερασματικά θέλουμε τα παιδιά να γνωρίσουν την ιστορία και τις βασικές αρχές όλων των θρησκειών, γιατί αποτελούν κομμάτι του πολιτισμού της ανθρωπότητας, σε ένα πλαίσιο επιστημονικό, απαλλαγμένο από τη μισαλλοδοξία

[PDE ads]

[Ritalamp]

Στις τάξεις μας έχουμε παιδιά με διαφορετική πολιτισμική προέλευση τα οποία, όμως , ΟΛΑ πρέπει να νιώθουν ευπρόσδεκτα. Πιστεύω ότι το ζητούμενο στις μέρες μας είναι η καλλιέργεια της αποδοχής και όχι η προβολή της μιας και μόνης αλήθειας, ακόμη κι αν ο εκπαιδευτικός είναι πεπεισμένος ότι ο Χριστιανισμός είναι η λύση.
Φαίνεται παράξενο που παρεμβαίνω, αν και νηπιαγωγός, όμως όταν στο τμήμα σου έχεις Μουσουλμάνους, Μάρτυρες του Ιεχωβά, Χριστιανούς ορθόδοξους, ακόμη και Ινδουιστές, πατάς σε τεντωμένο σκοινί. Γιατί δεν θέλεις να προσβάλεις κανέναν, όλοι από την πλευρά τους έχουν τις απαιτήσεις τους και το επίσημο ΑΠ σε υποχρεώνει να αναδεικνυεις και να προβάλεις τη χριστιανική παράδοση του τόπου μας.

Η θρησκεία είναι πολύ προσωπικό ζήτημα και εφόσον υπάρχει αντίστοιχο μάθημα στο σχολείο πρέπει να μπαίνει με σεβασμό σε όλους και με διάθεση ανάδειξης των κοινών στοιχείων που ωθούν τους ανθρώπους όλου του κόσμου στην δική τους πίστη.