PDE - Η κοινότητα των εκπαιδευτικών

Sali, σε ευχαριστώ πάρα πολύ για ακόμη μία φορά. Εξαιρετικά πολύτιμες οι επισημάνσεις σου.

Μία ερώτηση θα ήθελα να θέσω και όποιος θέλει ας απαντήσει. 

Αρχικά να σημειώσω ότι η σχολική γραμματική του Τζάρτζανου, σελ. 16-17, αναφέρει το εξής :   τα ουδέτερα (της γ΄ κλίσης) έχουν τις ίδιες καταλήξεις με τα αρσενικά και θηλυκά μόνο στη γενική, τη δοτική και την αφαιρετική (ενικού και πληθυντικού), και είναι όλα ακατάληκτα, δηλ. δεν έχουν καμιά κατάληξη στην ονομαστική του ενικού: anĭmal ζώο, gen. animāl-is, mare θάλασσα, gen. mar-is, κτλ.

Η ερώτηση μου είναι η εξής : το ουδέτερο corpus, corporis είναι καταληκτικό ή ακατάληκτο;

Πού σε στείλανε Εριέττα, στο χωριό του Πώποτα;

Apri, νομίζω πως έχεις δίκιο. Προέλευση πρέπει να δηλώνει η πρόθεση “ab” στη σύνταξη του disco.

Γιαγκόπουλος “Συντακτικό για το Λύκειο” στη σελ. 157 έχει ένα παρόμοιο παράδειγμα με το ρήμα audio, όπου η πρόθεση ab δηλώνει προέλευση:
Aduatuci clementiam Caesaris ab allis audiebant =  Οι Αδουατικοί μάθαιναν από άλλους για την επιείκεια του Καίσαρα.

Γι’ αυτό και το  λεξικό της Οξφόρδης μπροστά από το παράδειγμα : ab Epicuro loqui discimus σημειώνει σε παρένθεση τις προθέσεις ab, ex. Η πρόθεση ex απ’ όσο γνωρίζω δε δηλώνει το ποιητικό αίτιο.


Το κακό βέβαια είναι ότι μέσα στο σχολικό βιβλίο δεν υπάρχει κάποια περίπτωση όπου η πρόθεση ab να δηλώνει την προέλευση.


Συναντάμε ενδεικτικά τις εξής περιπτώσεις με τις προθέσεις a, ab :

ποιητικό αίτιο :  ab his (20),  a duce (31)
τόπος : a ianua (στάση σε τόπο 24), ab ostio (στάση σε τόπο 24) a muris (τόπο 25)
καταγωγή : ab Iulo (10)
απομάκρυνση : ab Gallia (11)


Τον εμπρόθετο της  προέλευσης στα σχολικά κείμενα τον συναντάμε  μόνο με την πρόθεση ex στις εξής περιπτώσεις  :
attulit ex Carthagine (25),  decerptam esse ex arbore  (25), cenantem ex catillo (τοπική προέλευση 36),  cognoscit ex captivis (45)

Η apri το 2012 είχε σημειώσει τα εξής για το ρήμα disco (κείμενο 29):

Το disco δεν φαίνεται να δηλώνει την παθητική διάθεση του doceo (δηλ. διδάσκομαι, μαθαίνω δια διδασκαλίας),
αλλά γενικώς τη μάθηση με οποιονδήποτε τρόπο.
Βλ. Αnimadverti et didici ex tuis litteris te omnibus in rebus habuisse rationem
=Πληροφορήθηκα και έμαθα από την επιστολή σου ότι είχες ενδιαφέρον για όλα τα πράγματα

Προφανώς, επειδή το disco δεν ταυτιζόταν πάντα με την έννοια του "διδάσκομαι", οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν κανονικά παθητικούς τύπους του doceo.
(π.χ Docemur disputare, non vivere= διδασκόμαστε να συνομιλούμε, όχι να ζούμε)

Από τη στιγμή, λοιπόν, που υπάρχουν παθητικοί τύποι του doceo και δεν ταυτίζονται σημασιολογικά απολύτως (δηλ σε όλα περιβάλλοντα) με το disco, δεν βλέπω γιατί να θεωρήσουμε το disco ως παθητικό του doceo.
Κατ' εμέ, πιο πολύ για αντίστροφα αντώνυμα μού μοιάζουν (όπως π.χ το αγοράζω-πουλάω) παρά για ενεργητική-παθητική διάθεση ενός ρήματος.

https://www.pde.gr/index.php?topic=3807.224



Να σημειώσω προκαταβολικά ότι για το συγκεκριμένο ρήμα δεν αναφέρουν  κάτι ουσιαστικό ούτε τα σχολικά βιβλία - βιβλίο καθηγητή ούτε και το βιβλίο “Λατινικά για τη  Γ΄ Δέσμη”  (Β΄ μέρος) του Κανελλόπουλου.

 
Το 1991 όμως στις πανελλήνιες εξετάσεις δόθηκε η εξής άσκηση :

Να συμπληρωθεί το κενό με τον κατάλληλο τύπο της  λέξης που βρίσκεται σε παρένθεση :
Corvus….  salutationem didicit (sutor)

Δεν υπάρχει, λοιπόν,  κάποια ασάφεια  με τη διάθεση του  ρήματος disco;

Μπορείς να μας διευκρινίσεις κάτι; Για παράδειγμα, τα ουδέτερα της δ κλίσης, η κλίση των οποίων δίνεται στο σχολικό βιβλίο, αλλά δεν υπάρχουν στα εξεταζόμενα κείμενα, πρέπει να τα μάθουν; Γιατί εγώ έκανα χθες το cornu, αλλά μου είπε μια μαθήτρια ότι στο προηγούμενο φροντιστήριο ο καθηγητής τούς το διέγραψε από τις σημειώσεις των ουσιαστικών της δ κλίσης.

Όσα ουσιαστικά και ρήματα δεν περιέχονται στα εξεταζόμενα κείμενα, δεν αποτελούν αντικείμενο διδακτέας ύλης, οπότε ο μαθητής δε χρειάζεται να τα μάθει.

Ένας μαθητής που αφιερώνει μόνο μιάμιση ώρα στο μάθημα της Έκθεσης, όσα συνώνυμα και αντώνυμα και αν του ανατεθούν δε θα τον βοηθήσουν. Σε μιάμιση ώρα, εξάλλου, πόσα κείμενα θα εξαντλήσει ο εκπαιδευτικός “μέχρι αηδίας” και με πόσες ασκήσεις θα προλάβει να ασχοληθεί… Συν Αθηνά και χείρα κίνει…

Αν ο μαθητής μόνος του στο σπίτι του δεν εμβάλλει το εαυτό του στη διαδικασία να εξοικειωθεί με κείμενα δοκιμιακά (αποδεικτικού χαρακτήρα), τότε κάθε άλλη προσπάθεια για την κατανόηση του κειμένου είναι μάταιη. Μην κρυφτούμε πίσω από τη γενική αρχή ότι με οποιαδήποτε άσκηση κι αν ασχοληθεί ο υποψήφιος, θα βελτιωθεί... Απαιτείται προσωπική προσπάθεια, συστηματική μελέτη και θέληση από τον ίδιο τον μαθητή, προϋποθέσεις δηλαδή που εν ολίγοις ξεφεύγουν από το δίωρο της διδασκαλίας.