Αρχαία Ελληνική Γλώσσα: Γραμματική

[karxarias29]

Αυτός ως οριστική αντωνυμία = ο ίδιος, μόνος του, αυτοπροσώπως.
Πχ αυτός Μένων εβούλετο ιέναι = ο ίδιος ο Μένων, χωρίς να τον παρακινήσει κανείς άλλος (Μπαχαράκης)

[PDE ads]

[stroumfita]

ναι εννοώ είναι κατηγορηματικός;

[apri]

Ναι, το "αυτός" όταν σημαίνει "ο ίδιος" είναι κατηγορηματικός.

ΞΕΝ Ελλ 3.4.25 γνοὺς δὲ καὶ αὐτὸς ὁ Περσῶν βασιλεὺς || επειδή κατάλαβε και ο ίδιος ο βασιλιάς των Περσών.

[stroumfita]

και με άρθρο μπροστά;

[PDE ads]

[apri]

*Ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί χρησιμοποιούνται συνήθως οι λέξεις: πᾶς, ἅπας, ὅλος, ἄκρος, μέσος, ἔσχατος,  αὐτός, ἕκαστος,μόνος, όταν δεν συνοδεύονται από άρθρο.

ΞΕΝ Ελλ 3.4.25 γνοὺς δὲ καὶ αὐτὸς ὁ Περσῶν βασιλεὺς || επειδή κατάλαβε και ο ίδιος (=από μόνος του) ο βασιλιάς των Περσών.



*Όταν όμως οι παραπάνω λέξεις συνοδεύονται από άρθρο τότε λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί και διαφοροποιούνται ως προς τη σημασία τους.

ΘΟΥΚ 5.26.1 γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος || κι αυτά τα συνέγραψε ο ίδιος (=το ίδιο πρόσωπο) Θουκυδίδης από την Αθήνα.

[stroumfita]

ααα! τώρα μάλιστα! 

[grooog]

Σχετικά με τις καταλήξεις του παρακειμένου όλοι ξέρουμε τον σχηματισμό με βάση τον κανόνα.
Σχετικά όμως με το πρόθεμα στον παρακείμενο ποιός κανόνας υπάρχει;
Εγώ ξέρω τον σχηματισμό των περισσότερων ρημάτων διότι έχω μάθει απ'έξω τους αρχικούς τουςχρόνους.
Πως όμως μαθαίνουμε σε ένα παιδί πως
Συνήθως πάιρνουμε το πρώτο γράμμα από το θέμα του ενεστώτα και σχηματίζουμε την επανάληψη. Στις υπόλοιπες όμως περιπτώσεις; π.χ. πράττω-πέπραχα, θεραπεύω-τεθεράπευκα, φράτω-πέφρακα κτλ
Επίσης και στις καταλήξεις έχω απορία : γράφω -γέγραφα, πράττω-πέπραχα, λύω- λέλυκα
Υπάρχει κανόνας που να ορίζει αν στην αρχή θα πάρει την επανάληψη του θέματος ή κάποιο άλλο γράμμα, και αν στην κατάληξη θα πάρει κ, χ, φ κτλ?

[karxarias29]

Ναι. Πολύ αναλυτικά και με πινακάκι βρίσκεται στο βιβλίο των Αρχαίων της Α γυμνασίου στη σελ 73

http://pi-schools.sch.gr/gymnasio/arxaia_a/math_60-80.pdf

[grooog]

Αχ σε ευχαριστώ πολύ!!
Το μόνο που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί στο πινακάκι της σελ.74 στο παράδειγμα κηρύττω το "ττ" το θεωρεί ουρανικό,οδοντικό δεν είναι;

[apri]

Βασικά αυτά που ρωτάς τα γράφει η γραμματική. Θα στα γράψω, όπως τα δίδαξα εγώ σε ιδιαίτερο, γιατί είδα ότι τους φάνηκε πιο εύκολο.

Ο παρακείμενος σχηματίζεται με:
Αναδιπλασιασμό+ θέμα+ χρονικό χαρακτήρα+ κατάληξη

1.   ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ

Α) Ρήματα που ξεκινούν με φωνήεν ή δίφθογγο
Στην περίπτωση αυτή έχουμε χρονική αύξηση.
Π.χ  ιδρύω-ίδρυκα

Β) Ρήματα που ξεκινούν με σύμφωνο.
Στην περίπτωση αυτή έχουμε την επανάληψη του αρχικού συμφώνου.
Π.χ  λύω-λέλυκα

*Εξαιρέσεις ρ. που ξεκινούν με σύμφωνο αλλά παίρνουν χρονική αύξηση (όπως θα διαπιστώσεις  αυτό γίνεται για λόγους ευφωνίας, γιατί η επανάληψη θα οδηγούσε σε κακόηχα αποτελέσματα στα ελληνικά) :

-ρήματα που ξεκινούν με ρ ή ξ/ζ/ψ
Π.χ  ρίπτω-έρριφα
         Ξυλεύω-εξύλευκα

-ρήματα που ξεκινούν με δυο σύμφωνα , πλην του συνδυασμού άφωνο+υγρό/έρρινο
Π.χ  σπουδάζω-εσπούδακα    
        Φθείρω-έφθαρκα
(ενώ  τρέπω-τέτροφα   τρ:άφωνο+υγρό)

-ρήματα που ξεκινούν με τρία σύμφωνα
Π.χ στρατεύω- εστράτευκα



** Εξαιρέσεις στο είδος της επανάληψης του αρχικού συμφώνου.
Πρόκειται για περιπτώσεις ρημάτων που ξεκινούν με δασύ σύμφωνο (φ,χ,θ).  Οι αρχαίοι  Έλληνες απέφευγαν την επανάληψη δασέων (νόμος Grassman ή ανομοίωση) για λόγους ευφωνίας. Οπότε το πρώτο δασύ το έτρεπαν στο αντίστοιχο ψιλό.
Π.χ  θύω-τέθυκα (και όχι *θέθυκα)



2. ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ
Μπαίνει μετά το θέμα του ρήματος και πριν την κατάληξη.

*Στα φωνηεντόληκτα ο χαρακτήρας είναι   Κ
Πχ. Λύω-λέλυκα

*Στα συμφωνόληκτα ο χαρακτήρας είναι:

            -Χειλικόληκτα (π, β, φ, -πτω) = φ
             π.χ. τρίβω > τέτριφα,      βλάπτω > βέβλαφα
  
            -ουρανικόληκτα(κ, γ, χ ττω ,σσω) = χ
             π.χ. διώκω > δεδίωχα,   τάττω > τέτταχα
  
             -οδοντικόληκτα (τ, δ, θ και τα περισσότερα σε ζ) =κ
          π.χ. πείθω > πέπεικα, κομίζω > κεκόμικα

[apri]

Αχ σε ευχαριστώ πολύ!!
Το μόνο που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί στο πινακάκι της σελ.74 στο παράδειγμα κηρύττω το "ττ" το θεωρεί ουρανικό,οδοντικό δεν είναι;

Όχι είναι ουρανικό κι αυτό φαίνεται και από ομόρριζες λέξεις (π.χ κήρυκας)

[grooog]

thanks!thanks!
Δηλαδή απότι καταλαβαίνω δεν είναι οδοντικό γιατί είναι διπλό, αν ήταν μονό όμως είναι οδοντικό!

[karxarias29]

Ναι, μόνο του είναι οδοντικό. Όμοια και το πτ- που είναι χειλικό. Πάντως, εμένα το πινακάκι της Α Γυμνασίου με έχει βοηθήσει πολύ στα ιδιαίτερα, γιατί είναι πολύ απλό και κατανοητό. Επίσης, μην ξεχνάς να βάζεις τα παιδιά να προφέρουν τα σύμφωνα, ώστε να καταλάβουν ότι πχ το κ το λέμε με τον ουρανίσκο, ενώ το το π με τα χείλια, το μ με τη μύτη κλπ. Διαπίστωσα ότι τους αρέσει πολύ να τα μαθαίνουν έτσι και συνήθως δεν τα ξεχνάνε. 

[Dros]

grooog,συγγνωμη για την ερωτηση, αλλα έισαι φιλολογος;