Μύθοι και σκληρές αλήθειες για την Επανάσταση του 1821

[bikini]

ΤΟ «ΦΑΝΕΡΟ» ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΦΕΡΕ ΤΟΝ... ΞΕΣΗΚΩΜΟ

Το ελληνικό σχολειό επί Τουρκοκρατίας όχι μόνο δεν ήταν κρυφό αλλά και οδήγησε, μέσω του εκσυγχρονισμού του, στην Επανάσταση του ΄21, υποστηρίζουν ιστορικοί που αναλύουν στα «ΝΕΑ» παρανοήσεις και πραγματικότητες του Αγώνα της Ανεξαρτησίας
«Τα ελληνικά διδάσκονταν ελεύθερα επί Τουρκοκρατίας ήδη από τον 14ο αιώνα, οπότε οι Τούρκοι άρχισαν να ελέγχουν περιοχές με χριστιανικούς πληθυσμούς», λέει στα «ΝΕΑ» ο Αλέξης Πολίτης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στον Τομέα

[PDE ads]

[maklin]

Το είχα ακούσει κι εγώ ότι το κρυφό σχολειό είναι μύθος και ότι στην πραγματικότητα ήταν φανερό ! Μάλιστα πριν από 6 ή 7 χρόνια

[LK]

Το ν' αντικρύζουμε την πολιτική ιστορία με ρομαντικούς όρους είναι αντιεπιστημονικό. Η ελληνική επανάσταση σχεδιάστηκε από την εγχώρια αστική τάξη, γιατί ένα εθνικό κράτος θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα συμφέροντά της. Μην ξεχνάμε ότι η οθωμανική αυτοκρατορία βρίσκεται σε παρακμή και ότι αντίστοιχα φαινόμενα κυριαρχούν το 19ο αιώνα στην Ευρώπη (τάση για διάλυση των αυτοκρατοριών). Από κει και πέρα, η ντόπια αριστοκρατία (κοτσαμπάσηδες, όπως π.χ. Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης) και η τάξη των στρατιωτικών (κλέφτες και αρματολοί) θεωρούν ότι είναι μια καλή ευκαιρία ν' αυξήσουν την επιρροή τους σε μια ενδεχόμενη αποχώρηση των Οθωμανών. Τα κίνητρά τους, δηλαδή, δεν είναι το εθνικό συμφέρον, αλλά περισσότερο τοπικιστικά ή, στενά οικονομικά. Θυμηθείτε, μόνο, τη στάση του Καραϊσκάκη, ο οποίος μεταπήδησε στην ελληνική πλευρά, όταν δεν τα βρήκαν με τους Τούρκους για το αρματολίκι των Αγράφων. Η εκκλησία, πολλές φορές δεν ανταποκρίθηκε στο ρόλο της σε όλη τη μακραίωνη περίοδο της σκλαβιάς (μην ξεχνάτε ότι ο πατριάρχης δεν ήταν μόνο θρησκευτικός άρχοντας). Στις κατηγορίες της αστικής τάξης ότι άφησε τον κόσμο στο σκοτάδι της αμάθειας απάντησε με το μύθο του κρυφού σχολειού. Τέλος, φυσικά και δε θα υπήρχε ελληνικό κράτος, αν οι διπλωματική συγκυρία δεν ευνοούσε μια τέτοια λύση.

[MARKOS]

ΤΟ «ΦΑΝΕΡΟ» ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΦΕΡΕ ΤΟΝ... ΞΕΣΗΚΩΜΟ


Οι ιστορικοί επιμένουν:

● Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν βρισκόταν στην Αγία Λαύρα την 25η Μαρτίου και δεν ευλόγησε λάβαρο.

[PDE ads]

[olyadro]

Το γεγονός πως δεν πρέπει να είμαστε ρομαντικοί δε σημαίνει πως πρέπει να τα ισοπεδώνουμε όλα και να φτάσουμε στο σημείο να πιστεύουμε πως η επανάσταση είχε μόνο οικονομικά και πολιτικά κίνητρα.Όσο για τους μύθους, επίτρεψέ μου να κάνω τις εξής παρατηρήσεις:
 

• Κανείς δεν υποστηρίζει πως οι Οθωμανοί απαγόρευαν στους Έλληνες να μαθαίνουν γράμματα. Το ζήτημα δε φαινόταν να τους ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Από τη στιγμή που αναγνώρισαν τη θρησκεία τους και έδωσαν στο Πατριαρχείο τόσα δικαιώματα, καταλάβαιναν ασφαλώς πως οι χριστιανοί έπρεπε να ξέρουν τουλάχιστο να διαβάζουν τα εκκλησιαστικά κείμενα.Το θέμα όμως είναι πως σε ένα σχολείο δε μαθαίνεις μόνο τη γλώσσα, μαθαίνεις και για το παρελθόν σου, τις ρίζες σου. Θα μου πεις πως οι παπάδες ήταν αγράμματοι και δεν ήξεραν ιστορία. Αλλά εγώ δε μιλώ για την επίσημη ιστορία αλλά για τις "προφητείες" μετά την άλωση της Πόλης, για τους θρύλους, για το "μαρμαρωμένο βασιλιά". Αυτά είχαν λαϊκές ρίζες και ήταν φυσικό να τα γνωρίζουν. Αλλά δε νομίζω πως θα τα έλεγαν στα παιδιά κάτω από τη μύτη των Τούρκων. Θα προτιμούσαν κάποιον πιο μυστικό τρόπο ή χώρο. Ίσως έτσι να ξεκίνησε ο θρύλος του κρυφού σχολειού.
  
  • Η επανάσταση είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 25 Μαρτίου, ακριβώς λόγω του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Θεωρώ πως είναι λάθος να κρίνουμε παρελθοντικές καταστάσεις με σημερινά δεδομένα. Εκείνη την εποχή οι Έλληνες ήταν βαθιά θρησκευόμενοι και ο συσχετισμός της έναρξης της επανάστασης με τη χαρμόσυνη είδηση του Ευαγγελισμού προιώνιζε καλή επτυχία στο σκοπό τους. Τώρα, αν οι εχθροπραξίες άρχισαν σε διάφορα μέρη νωρίτερα ή αν σήκωσε ή όχι το λάβαρο ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στην Αγία Λαύρα, πιστεύω πως έχουν μικρή σημασία για το συμβολισμό της 25ης Μαρτίου.
    
    • Είναι γεγονός πως το 1827 η επανάσταση έπνεε τα λοίσθια και πως αν δε γινόταν η ναυμαχία του Ναβαρίνου, είχε ελάχιστες έως μηδαμινές πιθανότητες επιτυχίας. Αλλά δεν μπορούμε να λέμε ότι η Ελλάδα ηττήθηκε κατά κράτος, τη στιγμή που κατάφερε να κρατήσει ζωντανή την επανάσταση για 6 χρόνια παρά τους εμφύλιους πολέμους και παρά την επέμβαση του Ιμπραήμ με τον εκπαιδευμένο από τους Γάλλους στρατό του. Και μόνο το ότι ο σουλτάνος παραχώρησε γη και ύδωρ στον Μεχμέτ Αλή για να τον βοηθήσει, σημαίνει πως οι Τούρκοι μόνοι τους "τα είχαν βρει σκούρα" με τους Έλληνες.
      

[syrrahm]

Mark Mazower "Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων"

Απόσπασμα που αναφέρεται στο έτος 1430:
Oι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, με το ν' αρνηθούν να παραδοθούν αμαχητί, όπως τους είχε δοθεί η ευκαιρία, ήξεραν πολύ καλά ότι εξέθεταν τους εαυτούς τους στην υποδούλωση και τη λεηλασία. Αν τους είχε επιτραπεί ν' ακολουθήσουν το δρόμο της μη αντίστασης που επιθυμούσαν οι περισσότεροι, η τύχη της πόλης θα ήταν λιγότερη τραυματική. Λίγους μήνες αργότερα τα οθωμανικά στρατεύματα προέλασαν και πολιόρκησαν τα Γιάννενα' ο διοικητής τους, ο Σινάν Πασάς, συμβούλεψε τον Έλληνα αρχιεπίσκοπο να παραδοθεί αμαχητί, "αλλιώς θα καταστρέψω τον τόπο από τα θεμέλια, όπως έκανα με τη Θεσσαλονίκη". ..... Τα Γιάννενα υπάκουσαν και παρέμειναν σπουδαίο κέντρο ελληνικής παιδείας σ' όλη την τουρκοκρατία.....


 Όταν "τα είχες καλά" με τους Τούρκους ή όταν οι Τούρκοι θεωρούσαν ότι είχαν τον έλεγχο της κατάστασης ή όταν πιέζονταν από τις μεγάλες δυνάμεις παρείχαν προνόμια στους υπόδουλους. Έτσι εξηγείται η ανοχή που έδειχναν στην ίδρυση σχολείων  και στην ανάπτυξη των γραμμάτων σε ορισμένες περιπτώσεις. Αλλιώς ....

[dimstella]

όποιος πιστεύει οτι διαθέτει νηφαλιότητα μπορεί να διαβάσει το "Το 21 και η αλήθεια" του Χαλκιδαίου Γιάννη Σκαρίμπα

http://e-vivlia.blogspot.com/2007/11/1821.html

από το παραπάνω σύνδεσμο μπορείτε να "κατεβάσετε" το ομώνυμο βιβλίο

[LK]

Δε λέμε ότι στην ιστορία δεν υπάρχουν και οι ρομαντικοί, αλλά οι κοινωνικές ανατροπές έχουν οικονομικά αίτια, συνήθως από πίσω. Όταν μελετούμε ιστορία μελετούμε το σύνολο και όχι μεμονωμένες πράξεις και απόψεις. Εμείς έχουμε σχηματίσει την εντύπωση πως όσοι πολέμησαν στην ελληνική επανάσταση το έκαναν αφορμώμενοι από υψηλά ιδανικά. Ε, δεν είναι έτσι, πώς να το κάνουμε. Παραδείγματα που το αποδεικνύουν είναι η συνέλευση των προκρίτων στο Αίγιο και όσα ειπώθηκαν, το τι έγινε στην Τρίπολη, η στάση των Σουλιωτών, οι δύο εμφύλιοι πόλεμοι. Κι όλα αυτά τα λένε οι ίδιοι στ' απομνημονεύματά τους. Διαβάστε τα απομνημονεύματα αγωνιστών, για να δείτε τι ξεστομίζει ο ένας για τον άλλο.
Φυσικά και οι Ευρωπαίοι έδωσαν λύση και αν δεν υπήρχε το διπλωματικό παρασκήνιο δε θα υπήρχε νεοελληνικό κράτος. Από την άλλη, αν δεν υπήρχε επανάσταση, δε θα υπήρχε διπλωματικό παρασκήνιο. Επίσης μια αλήθεια.
Μια ερώτηση: υπάρχει κάποια απόφαση από πλευράς οθωμανικού κράτους που να απαγορεύει την ίδρυση σχολείου; Αυτό τι αποδεικνύει. Η καθηγήτριά μας στο πανεπιστήμιο, η πολύ αξιόλογη κα. Ευθυμίου είχε πει χαρακτηριστικά "αν ο σουλτάνος είχε καταλάβει τη δύναμη της παιδείας, δε θα κατέρρεε ποτέ η οθωμανική αυτοκρατορία". Συνεπώς, δεν πιστεύω ότι υπήρξε ποτέ απαγόρευση.
Όσον αφορά στο βιβλίο του Σκαρίμπα, ο συγγραφέας έχει έναν ανετρεπικό λόγο. Το  κατέβασα και διάβασα μόνο την αρχή του. Διαφωνώ με αυτό που λέει ότι ο Καποδίστριας γύρισε την πλάτη στην επανάσταση. Το έκανε φοβούμενος ότι θα οδηγήσει σε σφαγή αθώων μια ενδεχόμενη αποτυχία της επανάστασης. Η διακυβέρνησή του, όσο και αν ήταν σκληρή για κάποιους, ήταν αυτό που χρειαζόταν η Ελλάδα στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα.

[syrrahm]

.......
Μια ερώτηση: υπάρχει κάποια απόφαση από πλευράς οθωμανικού κράτους που να απαγορεύει την ίδρυση σχολείου; Αυτό τι αποδεικνύει. Η καθηγήτριά μας στο πανεπιστήμιο, η πολύ αξιόλογη κα. Ευθυμίου είχε πει χαρακτηριστικά "αν ο σουλτάνος είχε καταλάβει τη δύναμη της παιδείας, δε θα κατέρρεε ποτέ η οθωμανική αυτοκρατορία". Συνεπώς, δεν πιστεύω ότι υπήρξε ποτέ απαγόρευση.
..........

Noμίζω πως δεν υπήρχε ούτε κάποια επίσημη απόφαση από το οθωμανικό κράτος που να επιτρέπει την ίδρυση σχολείων. Αυτό που ενδιέφερε πρωτίστως τους Τούρκους ήταν η διατήρηση της τάξης στο οθωμανικό κράτος και η είσπραξη των φόρων. Όταν διασαλευόταν η τάξη ή παρουσιάζονταν προβλήματα στην είσπραξη των φόρων, οι Τούρκοι προέβαιναν άμεσα σε αντίποινα και άντε τότε μέσα στο κλίμα φόβου να στείλει κάποιος χριστιανός το παιδί του στο σχολείο (αν υπήρχε) ή να προχωρήσει στην ίδρυση σχολείου (αν δεν υπήρχε).
Γενικά, οι χριστιανοί ήταν πολίτες δεύτερης και τρίτης κατηγορίας έναντι των μουσουλμάνων. Υπήρχαν πολλές περιπτώσεις χριστιανών που έγιναν μουσουλμάνοι για να ανέβουν κοινωνικά ή να γλυτώσουν απ' τους υπερβολικά υψηλούς φόρους. Επίσης, στα οθωμανικά δικαστήρια πολύ σπάνια ένας χριστιανός να έβρισκε το δίκιο του, όταν ο αντίδικος ήταν μουσουλμάνος (ακόμα κι αν ο χριστιανός είχε δίκιο).

[LK]

.......
Μια ερώτηση: υπάρχει κάποια απόφαση από πλευράς οθωμανικού κράτους που να απαγορεύει την ίδρυση σχολείου; Αυτό τι αποδεικνύει. Η καθηγήτριά μας στο πανεπιστήμιο, η πολύ αξιόλογη κα. Ευθυμίου είχε πει χαρακτηριστικά "αν ο σουλτάνος είχε καταλάβει τη δύναμη της παιδείας, δε θα κατέρρεε ποτέ η οθωμανική αυτοκρατορία". Συνεπώς, δεν πιστεύω ότι υπήρξε ποτέ απαγόρευση.
..........

Noμίζω πως δεν υπήρχε ούτε κάποια επίσημη απόφαση από το οθωμανικό κράτος που να επιτρέπει την ίδρυση σχολείων. Αυτό που ενδιέφερε πρωτίστως τους Τούρκους ήταν η διατήρηση της τάξης στο οθωμανικό κράτος και η είσπραξη των φόρων. Όταν διασαλευόταν η τάξη ή παρουσιάζονταν προβλήματα στην είσπραξη των φόρων, οι Τούρκοι προέβαιναν άμεσα σε αντίποινα και άντε τότε μέσα στο κλίμα φόβου να στείλει κάποιος χριστιανός το παιδί του στο σχολείο (αν υπήρχε) ή να προχωρήσει στην ίδρυση σχολείου (αν δεν υπήρχε).
Γενικά, οι χριστιανοί ήταν πολίτες δεύτερης και τρίτης κατηγορίας έναντι των μουσουλμάνων. Υπήρχαν πολλές περιπτώσεις χριστιανών που έγιναν μουσουλμάνοι για να ανέβουν κοινωνικά ή να γλυτώσουν απ' τους υπερβολικά υψηλούς φόρους. Επίσης, στα οθωμανικά δικαστήρια πολύ σπάνια ένας χριστιανός να έβρισκε το δίκιο του, όταν ο αντίδικος ήταν μουσουλμάνος (ακόμα κι αν ο χριστιανός είχε δίκιο).

Άλλη μία ερώτηση: αν υπήρχαν φόβοι και περιορισμοί, πώς οι πλούσιοι έμποροι ίδρυαν στα Γιάννενα και αλλού σχολεία ανενόχλητοι;  Έκαναν οι Οθωμανοί διακρίσεις σε κληρικούς και μή;

[LK]

Επίσης, δεν υπήρχε φιρμάνι για την ίδρυση σχολείου, γιατί η παιδεία δεν ήταν θέμα του σουλτάνου. Ακόμη και για τους Οθωμανούς υπήρχαν τα ιεροδιδασκαλία, οι λεγόμενοι μεντρεσέδες. Γενικά, και στην Ευρώπη μέχρι τη βιομηχανική επανάσταση το ζήτημα της παιδείας το διαχειριζόταν η εκκλησία. Αργότερα, υπήρξε συζήτηση, λόγω  της ανάγκης για εγγράμματο προσωπικό, και ανέλαβε το κράτος τα σχολεία.

[syrrahm]

...
Άλλη μία ερώτηση: αν υπήρχαν φόβοι και περιορισμοί, πώς οι πλούσιοι έμποροι ίδρυαν στα Γιάννενα και αλλού σχολεία ανενόχλητοι;  Έκαναν οι Οθωμανοί διακρίσεις σε κληρικούς και μή;

Όσο δεν τους πείραζεις και πλήρωνες κανονικά τους φόρους σου, ως μη μουσουλμάνος, δεν σε πείραζαν και αυτοί. Και σε άφηναν να ιδρύεις σχολεία, εφόσον γινόταν αυτό που τους ενδιέφερε πρώτιστα. Όταν όμως διεκδικούσες κάτι παραπάνω απ' αυτά που σου αναγνώριζαν ή ζητούσες λιγότερους ή καθόλου φόρους ή "παρεμπόδιζες" κανέναν φοροεισπράκτορα να κάνει τη δουλειά του, τότε άρχιζε η τρομοκράτηση. Όπως είπα και πιο πάνω,  οι χριστιανοί ήταν πολίτες 2ης και 3ης κατηγορίας - ως υπόδουλοι - έναντι των μουσουλμάνων αφεντικών.
Το ίδιο θα απαντούσα και στη δεύτερη ερώτηση. Οι Οθωμανοί είχαν αφήσει ένα πεδίο δράσης στους κληρικούς αυστηρά όμως καθορισμένο σ' ένα πλαίσιο στη βάση   της δικής τους λογικής ως αφεντικών.

[LK]

...
Άλλη μία ερώτηση: αν υπήρχαν φόβοι και περιορισμοί, πώς οι πλούσιοι έμποροι ίδρυαν στα Γιάννενα και αλλού σχολεία ανενόχλητοι;  Έκαναν οι Οθωμανοί διακρίσεις σε κληρικούς και μή;

Όσο δεν τους πείραζεις και πλήρωνες κανονικά τους φόρους σου, ως μη μουσουλμάνος, δεν σε πείραζαν και αυτοί. Και σε άφηναν να ιδρύεις σχολεία, εφόσον γινόταν αυτό που τους ενδιέφερε πρώτιστα. Όταν όμως διεκδικούσες κάτι παραπάνω απ' αυτά που σου αναγνώριζαν ή ζητούσες λιγότερους ή καθόλου φόρους ή "παρεμπόδιζες" κανέναν φοροεισπράκτορα να κάνει τη δουλειά του, τότε άρχιζε η τρομοκράτηση. Όπως είπα και πιο πάνω,  οι χριστιανοί ήταν πολίτες 2ης και 3ης κατηγορίας - ως υπόδουλοι - έναντι των μουσουλμάνων αφεντικών.
Το ίδιο θα απαντούσα και στη δεύτερη ερώτηση. Οι Οθωμανοί είχαν αφήσει ένα πεδίο δράσης στους κληρικούς αυστηρά όμως καθορισμένο σ' ένα πλαίσιο στη βάση   της δικής τους λογικής ως αφεντικών.

Δεν το κατάλαβα καλά. Εμπόδιζαν την εκκλησία να ιδρύσει σχολεία, γιατί αμφισβητούσε την εξουσία των Οθωμανών οι κληρικοί; Πιο νοματαγής από την εκκλησία οργανισμός δεν υπήρχε στο οθωμανικο κράτος.

[void]

ελεος γιορταρες μερες! ενεσεις προοδευτικοτητας σας εκαναν;την απαγορευση ανεγερσης νεων εκκλησιων την εχετε ακουστα και μαλιστα με φιρμανι;την απαγορευση κωδωνοκρουσιων;την υποχρεωση να κατεβαινει ο χριστιανος απο το γαιδουρι σε ενδειξη υποταγης οταν περνουσε ο μουσουλμανος;τους 3000 ετησιως γενιτσαρους ηλικιας 8-20 ετων;τη μεταναστευση των λογιων στη Δυση;τον αποκεφαλισμο οσων διδασκαν οτι η γη ειναι επιπεδη το 18ο αι;και επειδη βαριεμαι πρωι-πρωι "Η ιστορια των