Μουσικά αφιερώματα

[apri]

Πόσο θέλαμε να αλλάξουν όλα πριν από κάποια χρόνια…
Και όμως, έτσι όπως ξεκίνησε ο πηγαιμός, το ταξίδι φαντάζει πλέον σκέτη τρέλα.
Γιατί ξέρουμε πια πως στο τέλος του, ό,τι παλιό γνωρίζαμε, θα έχει πεθάνει.
Ένα όμως δεν ξέρουμε:
Σε τι κόσμο θα ζούμε, όταν τελειώσει αυτή η γέννα που μας περιμένει;  





Ένα διαφορετικό χειμωνιάτικο ταξίδι

To ταξίδι των Μάγων



http://www.youtube.com/watch?v=z8BuEJ9NKFs&feature=related


«Κρύο ταξίδι κάναμε.
Η χειρότερη εποχή του χρόνου για ταξίδι. Και τι μακρύ ταξίδι.
Οι δρόμοι αδιάβατοι, ο καιρός αψύς στην καρδιά του χειμώνα.
Και οι γκαμήλες ταλαίπωρες, κουτσές, δύστροπες, έπεφταν κάτω στο λιωμένο χιόνι.
Ήταν φορές που νοσταλγήσαμε τα καλοκαιρινά παλάτια στις πλαγιές, τα περιβόλια,
τα μεταξένια κορίτσια που μας έφερναν δροσιστικά.
Και οι αγωγιάτες έβριζαν, γκρίνιαζαν και φεύγανε κρυφά για το κρασί και για το γλέντι.
Και οι φωτιές σβηστές, κι ούτε μια σκέπη.
Οι πόλεις εχθρικές και τα χωριά αφιλόξενα, τα σπίτια βρώμικα-μας έκλεβαν στο νοίκι.

Σκληρό ταξίδι κάναμε.
Στο τέλος προτιμούσαμε να ταξιδεύουμε όλη νύχτα και να κοιμόμαστε κλεφτά.
Και οι φωνές στ' αυτιά μας τραγουδούσαν κι έλεγαν πως όλα αυτά ήταν τρέλες.


Το ξημέρωμα φτάσαμε σε μια ήμερη πεδιάδα, χλωρή, βρεμένη παρακάτω από τα χιόνια,
μ' ένα ρυάκι που έτρεχε κι έναν νερόμυλο που χτυπούσε στο σκοτάδι
και τρία δέντρα στον χαμηλωμένο ουρανό
κι ένα άσπρο, γέρικο άλογο που κάλπαζε μες στο λιβάδι.

Ύστερα φτάσαμε σε μια ταβέρνα που την ίσκιωνε κληματαριά.
Έξι χέρια σε μια ανοιχτή πόρτα που γύρευαν ασήμι
και πόδια που κλωτσούσαν τ' άδεια ασκιά.
Μα κανένας δεν ήξερε τίποτε.
Έτσι τραβήξαμε και φτάσαμε νύχτα.
Την τελευταία ώρα βρήκαμε τον τόπο και ήταν, θα 'λεγε κανείς, επιτυχία.

Αυτά είναι όλα παλαιές ιστορίες, παλαιές αναμνήσεις και θα πήγαινα ξανά.
Μα ένα δεν ξέρω, ένα δεν ξέρω.
Κάναμε τόσον δρόμο για γέννα ή θάνατο;
Βρήκαμε μια γέννα, αυτό είναι σίγουρο, άλλωστε ήξερα να ξεχωρίζω.
Mα πίστευα πως ήτανε άλλο πράμα.
Ήταν η γέννηση τούτη, σκληρή, πικρή αγωνία σα θάνατος.
Σαν το δικό μας θάνατο.

Γυρίσαμε στα παλάτια μας, σε τούτα τα βασίλεια,
όχι πια βολεμένοι στα παλιά προνόμια,
μ’ έναν ξένο λαό που λάτρευε τα είδωλά του.

Θα προτιμούσα άλλον έναν τέτοιο θάνατο.»


Τόμας Έλιοτ



 

Antonio Vivaldi-Winter
Sand Animation film of Ferenc Cakó

http://www.youtube.com/watch?v=MGS6uSPGqvo

[PDE ads]

[apri]

Το διαχρονικό μουσικό μήνυμα
του Σεικίλου




Η ελληνιστική εποχή (323 π.Χ.- 30 π.Χ)
είναι μια περίοδος που θυμίζει σε πολλά τη σημερινή.

Η επαφή των Ελλήνων με την Ανατολή μέσω των κατακτήσεων του Αλεξάνδρου
έχει φέρει έναν κοσμοπολίτικο αέρα στην κοινωνία
και έχει δώσει ώθηση στην ανάπτυξη των επιστημών με επίκεντρο τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.

Ωστόσο, τίποτα από την παλιά αίγλη των πόλεων-κρατών δεν υπάρχει πια:
Η δημοκρατία έχει διαλυθεί και οι πολίτες έχουν μετατραπεί σε απλούς υπηκόους.
Το βασίλειο του Αλεξάνδρου έχει γίνει πεδίο αιματηρών συγκρούσεων ανάμεσα στους διαδόχους του
προκαλώντας διάχυτη ανασφάλεια και οικονομική εξαθλίωση.
Ακόμα και η παραδοσιακή θρησκεία έχει καταντήσει μια κοινωνική ρουτίνα.
Ο άλλοτε ενεργός πολίτης αναζητά πλέον μόνος την ατομική του σωτηρία
σε ανατολίτικες δεισιδαιμονίες και σε μυστηριακές τελετές,
στην αστρολογία, στη λατρεία της τύχης και των προσωπικών του θεών.

Μέσα σ’ αυτό το κλίμα απαισιοδοξίας για την ανθρώπινη μοίρα
ζει και ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες φιλοσόφους, ο Επίκουρος (341-270 π.Χ).

O Επίκουρος μην περιμένοντας τίποτα πια από την πολιτική οργάνωση του κράτους
πέρα από τη συμφορά,
στηρίζεται στην κοινότητα των φίλων.
Και μην περιμένοντας τίποτα μετά το θάνατο,
θέτει ως βασικό στόχο της ζωής του ανθρώπου την ευδαιμονία
με την απομάκρυνση κάθε φόβου και κάθε πόνου
με τη βοήθεια της σωφροσύνης, της αυτοκυριαρχίας και της ψυχικής αταραξίας.

Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι στη δύσκολη αυτή εποχή οι επιτύμβιες στήλες στα νεκροταφεία
«μιλούν» περισσότερο από τα παλιότερα επιτύμβια μνημεία
μεταφέροντας μηνύματα όχι μόνο σχετικά με το θάνατο, αλλά και για την αξία της ζωής.

Μια τέτοια επιτύμβια στήλη είναι κι αυτή που βλέπετε στη φωτογραφία που ακολουθεί.

Στήθηκε μετά το 200 πΧ στις Τράλλεις της Μ. Ασίας (σημερινό Αϊδίνι)
από τον Σείκιλο προς μια Ευτέρπη,
χωρίς να διευκρινίζεται αν πρόκειται για κάποιο προσφιλές του πρόσωπο που είχε ταφεί εκεί
ή για την ομώνυμη μούσα της μουσικής.

Στην κορυφή του αναφέρει πάντως τις προθέσεις του:
«Εἰκὼν ἡ λίθος εἰμί.
Τίθησί με Σείκιλος ἔνθα μνήμης ἀθανάτου σῆμα πολυχρόνιον»
(= Εγώ η πέτρα είμαι εικόνα.
Με έχει τοποθετήσει εδώ ο Σείκιλος ως διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης)


Ποιο είναι όμως το διαχρονικό μήνυμα
που ήθελε ο Σείκιλος να παραμείνει αθάνατο στη μνήμη των ανθρώπων;
«Όσον ζής, φαίνου,
Μηδέν όλως σύ λυπού
Προς ολίγον εστί το ζήν
Το τέλος ο χρόνος απαιτεί.»

Με άλλα λόγια, όσο ζεις, μην κάθεσαι μέσα να χολοσκάς,
γιατί η ζωή κρατά λίγο και το τέλος της είναι αναπόφευκτο.
Ή γιατί, όπως θα συμπλήρωνε αιώνες μετά ο Ελύτης, «δεύτερη ζωή δεν έχει».


Κι όμως, η ιδιαίτερη αξία αυτής της στήλης
δεν έγκειται τόσο στο επικούρειο πνεύμα των στίχων της,
όσο στα σημάδια πάνω από τις συλλαβές τους, που, όπως αποκαλύφθηκε, είναι μουσικά σύμβολα.

Πρόκειται για την αρχαιότερη ολοκληρωμένη μουσική σύνθεση στον κόσμο,
που σώζεται μαζί με τη μουσική σημειογραφία της !!!

 
Πάνω από τις συλλαβές είναι σημειωμένα γράμματα που αντιστοιχούν σε νότες
και πάνω από αυτά, γραμμές που δηλώνουν τη χρονική τους αξία (=διάρκεια εκφοράς τους).



Και μια σημαντική λεπτομέρεια, πριν το ακούσετε:
Ο μουσικός δρόμος (τρόπος/κλίμακα) στον οποίο είναι γραμμένο το τραγούδι,
είναι ο ανατολίτικης προέλευσης Φρύγιος, σήμα κατατεθέν των διθυράμβων,
γνωστός αργότερα στην αραβική μουσική ως «Ουσάκ».

Η επιλογή του μάλλον δεν είναι τυχαία.
Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν στην θεραπευτική λειτουργία της μουσικής.

Πρωτεργάτης στον τομέα αυτόν ήταν ο Πυθαγόρας (570 π.Χ. – 495 π.Χ.),
ο οποίος χρησιμοποίησε τη μουσική ως μέθοδο θεραπείας.
Ο Πλάτωνας («Πολιτεία» III10-III12) και ο Αριστοτέλης («Πολιτικά» VIII 1340)
υποστήριζαν μάλιστα ότι κάθε μουσικός δρόμος επιφέρει συγκεκριμένη ψυχολογική επίδραση.
Ειδικά δε, τον φρύγιο τρόπο, τον συνέδεαν με την πρόκληση ενθουσιασμού
και γι’ αυτό τον θεωρούσαν κατάλληλο για την ενθάρρυνση των στρατιωτών.

Κατά την Αναγέννηση και συγκεκριμένα το 1482
ο μαθηματικός και θεωρητικός της μουσικής Ramοs de Pareja (Musica Practica)
συνέδεσε τους μουσικούς δρόμους
με τους τέσσερις «χυμούς» του σώματος (φλέγμα, χολή, αίμα, μαύρη χολή),
τα οποία κατά τον Ιπποκράτη (460 - 377 π.Χ.)
σε αρμονική αναλογία διασφάλιζαν την ψυχοσωματική υγεία
και υποστήριξε ότι κάθε μουσικός δρόμος
στην κύρια του μορφή (π.χ φρύγιος) ενισχύει
και στην πλάγια μορφή (π.χ υποφρύγιος) απαλύνει τη δράση του αντίστοιχου «χυμού».

(Παρόμοιας ομοιοπαθητικής λογικής είναι η συνήθεια  στην Κάτω Ιταλία
να θεραπεύουν το τσίμπημα της ταραντούλας,
παίζοντας εκείνους τους χορευτικούς ρυθμούς (ταραντέλες)
που έβρισκαν πως είχαν κάποια συγγένεια με το «χυμό» που είχε προκαλέσει την ασθένεια.)

Ο φρύγιος τρόπος κατά τον Ramos ενίσχυε τη δράση της χολής και ενέπνεε γενναιότητα και πάθος.


Ποιος άλλος μουσικός δρόμος, λοιπόν, θα μπορούσε να επιλεγεί από τον Σείκιλο,
για να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να χαρούν τη ζωή τους;

http://www.youtube.com/watch?v=xERitvFYpAk

Αυτή η σημαντικότατη, λοιπόν, επιτύμβια στήλη,
το αρχαιότερο διασωθέν δείγμα πλήρους μουσικής σύνθεσης
βρέθηκε στο Αϊδίνι το 1883 από τον Sir W.M. Ramsay
και φυλασσόταν σε ένα μουσείο κοντά στη Σμύρνη
μέχρι την καταστροφή της πόλης το 1922, οπότε και χάθηκαν τα ίχνη της.

Το 1957 ανακαλύφθηκε ξανά στον κήπο μιας Τουρκάλας
που τη χρησιμοποιούσε ως ανθοστήλη έχοντας κόψει τη βάση της.

Αργότερα περιελήφθη στις συλλογές του Εθνικού Μουσείου της Δανίας στην Κοπεγχάγη.

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού διεκδικεί τον επαναπατρισμό της,
καθώς θεωρεί παράνομη την απομάκρυνσή της από το Αϊδίνι.

Εμείς, όπως πάντα, τηρούμε σιγήν ιχθύος…

Πηγές:

Επίκουρος
1.   E. R. Dodds, «Οι Έλληνες και το παράλογο, εκδ. Καρδαμίτσα
2.   http://www.giorgisoiko.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=9:2009-09-15-18-59-20&catid=10:2009-09-15-19-26-19&Itemid=10
3.   http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=217249
4.   http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82


Στήλη Σεικίλου
1.   http://en.wikipedia.org/wiki/Seikilos_epitaph
2.   http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AC%CF%86%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CE%B5%CE%AF%CE%BA%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%85
3.   http://wwwaristofanis.blogspot.com/2012/01/blog-post_2990.html
4.   http://en.cumhuriyet.com/?hn=310616
5.   http://www.fictionpress.com/s/2647647/1/The_Epitaph_of_Seikilos
6.   http://erroso.blogspot.com/2012/02/blog-post_02.html
7.   http://musicologicus.blogspot.com/2009/04/epitaph-of-seikilos.html


Φρυγικός τρόπος και θεραπευτική δράση των μουσικών δρόμων
1.   http://www.musipedia.gr/wiki/%CE%A6%CF%81%CF%8D%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82
2.   http://www.stolaf.edu/people/hend/VictoryMusic/Sept-MusicalTrad_OfScalesAndModes.html
3.   http://www.peemde.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=46&Itemid=34
4.   http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%AC%CF%81%CF%89%CE%BD_%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD
5.   http://web.eecs.utk.edu/~mclennan/BA/MT.html
6.   http://en.wikipedia.org/wiki/Musical_mode
7.   http://www.whitwellessays.com/docs/DOC_929.doc

[apri]

Aφιερωμένο στον Νίκο Ξυλούρη που έφυγε σαν σήμερα πριν από 32 χρόνια




ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ



«Αιολική γη ήταν η γη των προγόνων μου.
Δηλαδή η περιοχή της Μικράς Ασίας
που ήταν στον κόλπο του Αδραμμυτίου, στο Αϊβαλί…


Εγώ από τότε που καταλάβαινα τον εαυτό μου, αιολική γη έλεγα τον τόπο που μεγάλωσα
και τα σχέδια που είχαν τα κεραμικά πάνω τους τα έλεγα αιολικά σχέδια – σχήματα.

Εκείνο που κατάλαβα ήταν πως αυτοί οι πρόσφυγες πούρθαν από απέναντι,
θέλαν να ριζώσουν στην καινούργια γη,
που ήταν σχεδόν ίδια με την προηγούμενη μορφολογικά και γεωλογικά,
όπως τα νυχτολούλουδα στις γωνιές, στα σοκάκια και στα καλντερίμια…

Το Αιγαίο δεν είναι μονάχα φως και θάλασσα.
Μπαίνει μέσα στην καρδιά των ανθρώπων,
γίνεται πρώτα ένας χτύπος, ύστερα άλλος, ώσπου γίνεται όλοι οι χτύποι της καρδιάς.

Μπαίνει μες στις φλέβες και γίνεται αίμα. Καίει το αίμα.
Μπαίνει μες τη μνήμη κι από τότε τίποτα πια δεν μπορεί να το σβήσει ως την ώρα του θανάτου.
Το Αιγαίο σε φωνάζει πάντα και σε καλεί.

Στα μελτέμια του Αυγούστου, ο αγέρας φυσά δυνατά,
δέρνει τη θάλασσα που θυμώνει και αφρίζει και ακούγεται ένα βουητό.
Στέκουμαι στην άκρη και αφουγκράζομαι.

Όσο περνάει η ώρα ξεκαθαρίζουν οι ήχοι, βάζω ένα κοχύλι στ’ αυτί μου.
Ακούγω καθαρά ήχους πολέμου.
Κραυγές παιδιών, θρήνο μάνας, κλαγγή όπλου, βομβαρδισμό,
βλέπω ατέλειωτα καραβάνια ανθρώπων που πάνε από δω και κει
με βαθιά πίστη να ριζώσουν κάπου στον κόσμο, σε ασήμαντες γωνιές της γης,
για να της δώσουν αξία με τη δουλειά τους, με το σωματικό και πνευματικό μόχθο τους.
Ακούω ουρλιαχτά ξυλοδαρμών, βασανιστηρίων και ανακρίσεων.
Με φορτώνουν πολύ αυτές οι φωνές. Θλίβουμαι. Θέλω να κλαίω.

Αγέρι που φυσάς απόψε δυνατά, πάρε μαζί σου
και σβήσε τις κραυγές που ακούγονται απ’ τις μάχες και τον πόνο
 των βασανισμένων λαών όλου του κόσμου.
Κράτα και φέρε μου τους ήχους
της ατέλειωτης συμφωνικής μουσικής και του ατέλειωτου ποιήματος
της αγάπης και του έρωτα.

Κράτα το μέσα σου και φέρνε το όσο μπορείς περισσότερες φορές.
Για να μπορώ να σκύβω μ’ αγάπη καθημερινά δίπλα στον άνθρωπο,
να μπορώ να στείλω αγάπη στους κατατρεγμένους ανθρώπους όλης της γης.»


Αποσπάσματα από το κείμενο της γιατρού Καίτης Στυψανέλλη με τίτλο «Αναμνήσεις απ’ την Αιολική γη»
( http://mandragorasmagazine.wordpress.com/2011/12/06/%CE%AF-%CE%AD-%CE%AE-iot/ )



Το Αϊβαλί (τουρκ. Ayvalık<ayva=κυδώνι) ή Κυδωνιές υπήρξε ένα από τα πιο ιστορικά κέντρα του ελληνισμού
στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, απέναντι από τη Λέσβο.
Ονομάστηκε έτσι τόσο από τον ομώνυμο καρπό όσο και από το όστρακο,
τα οποία αμφότερα αφθονούν στην ευρύτερη περιοχή.




ΧΙΛΙΑ ΜΥΡΙΑ ΚΥΜΑΤΑ

Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Στίχοι: Κ.Χ Μύρης
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης


http://www.youtube.com/watch?v=PO2G7lMMiIc&feature=related


Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί

Μέρες της αρμύρας κι ο ήλιος πάντα εκεί
με τα μακεδονίτικα πουλιά και τ' αρμενάκια
που ελοξοδρόμησαν και χάσανε την Μπαρμπαριά

Πότε παραμονεύοντας τον πόρφυρα
το μαύρο ψάρι έρχεται φεύγει
μικραίνουν οι κύκλοι του

Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί

Μεγάλωσαν τα γένια μας η ψυχή μας αλλιώτεψε
αγριεμένο το σκυλί γαβγίζει τη φωνή του
βοήθα καλέ μου μη φαγωθούμε μεταξύ μας

Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί

Ώρες ώρες μερεύουμε με τη χορδή της λύρας
δεμένος πισθάγκωνα στο μεσιανό κατάρτι
ο Χιώτης ο τυφλός τραγουδιστής βραχνός προφήτης
μασώντας τη μαστίχα του παινεύει την Ελένη
κι άλλοτε τη Τζαβέλαινα τραβάει στο χορό.

[apri]

Τα βήματα


http://www.youtube.com/watch?v=2mcjFMxBfYM



John William Waterhouse «Οι τύψεις του Νέρωνα», 1878



Σ' εβένινο κρεβάτι στολισμένο
με κοραλλένιους αετούς, βαθιά κοιμάται
ο Νέρων -- ασυνείδητος, ήσυχος, κ' ευτυχής•
ακμαίος μες στην ευρωστία της σαρκός,
και στης νεότητος τ' ωραίο σφρίγος.

Αλλά στην αίθουσα την αλαβάστρινη που κλείνει
των Αηνοβάρβων το αρχαίο λαράριο
τι ανήσυχοι που είν' οι Λάρητές του.
Τρέμουν οι σπιτικοί μικροί θεοί,
και προσπαθούν τ' ασήμαντά των σώματα να κρύψουν.

Γιατί άκουσαν μια απαίσια βοή,
θανάσιμη βοή την σκάλα ν' ανεβαίνει,
βήματα σιδερένια που τραντάζουν τα σκαλιά.

Και λιγοθυμισμένοι τώρα οι άθλιοι Λάρητες,
μέσα στο βάθος του λαράριου χώνονται,
ο ένας τον άλλονα σκουντά και σκουντουφλά,
ο ένας μικρός θεός πάνω στον άλλο πέφτει

γιατί κατάλαβαν τι είδος βοή είναι τούτη,
τάνοιωσαν πια τα βήματα των Ερινύων.



Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1909)






ΥΓ1. Αηνοβάρβοι: Ο Νέρων ανήκε σ' αυτόν τον οίκο.

Λάρητες: Σπιτικοί θεοί των Ρωμαίων, πιθανώς πνεύματα των προγόνων,
που λατρεύονταν σε βωμό (το λαράριο) πλάι στην εστία του σπιτιού.

Ερινύες: Στην ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, οι Ερινύες ήταν τρία φρικιαστικά γυναικεία πνεύματα (Αλητώ, Τισιφόνη και Μέγαιρα)
που κατεδίωκαν ατιμώρητους εγκληματίες.


ΥΓ2   Ίσως άσχετο με το ποίημα, αλλά σχετικό με τους καιρούς μας.
Το 1909 που ο ποιητής έγραφε στην Αλεξάνδρεια «Τα βήματα»,
στην Ελλάδα, όπως ανέφερε μεταξύ άλλων στα απομνημονεύματά του ο Ν. Ζορμπάς, αρχηγός του «Στρατιωτικού Συνδέσμου»,
τα μεγαλύτερα προβλήματα ήταν:
«η Βουλευτοκρατία και η συναλλαγή,
η οικονομική δυσπραγία ένεκα της πλημμελούς φορολογίας,
 επιβαρυνούσης ιδίως τας λαϊκάς τάξεις,
η κακή απονομή της δικαιοσύνης και η έλλειψις δημοσίας ασφαλείας,
 ο ατυχής πόλεμος του 1897, το Κρητικόν ζήτημα
και το απαράσκευον του κράτους προς οιανδήποτε πολεμικήν δράσιν».

[PDE ads]

[apri]

Πριν από αρκετό καιρό είχα αναφερθεί σε ένα διάσημο τραγούδι, το οποίο στις μέρες μας είναι πάλι επίκαιρο.
Θα καταλάβετε στο τέλος γιατί.



You'll Never Walk Alone



Γράφτηκε το 1945 για το μιούζικαλ "Carousel" από τους R. Rogers/O. Hammerstein II
(γνωστοί και από το "Μελωδία της Ευτυχίας" και "Ο βασιλιάς και εγώ")
όπου ακουγόταν ως παρηγορητική μελωδία για μια έγκυο γυναίκα μετά τον θάνατο του συζύγου της.

Τραγουδήθηκε από πολλούς σπουδαίους τραγουδιστές,
μεταξύ των οποίων ήταν ο Έλβις, ο Σινάτρα, η Τζούντι Γκάρλαντ, η Στρέιζαντ, ο Λούις Άρμστρονγκ κά.

Το 1963 έμελλε όμως να γίνει τεράστια επιτυχία από τους Gerry & the Pacemakers,
ένα συγκρότημα από το Λίβερπουλ.
Πολύ γρήγορα υιοθετήθηκε από τους οπαδούς της ποδοσφαιρικής ομάδας του Λίβερπουλ ως ύμνος της ομάδας
και έγινε σήμα καταταθέν της πόλης.



Εδώ η πρωτότυπη και πιο "κλασική" εκδοχή από την Christine Johnson και την ταινία Carousel
http://www.youtube.com/watch?v=wlsUfOjVhrM&feature=related

Εδώ η μεγάλη επιτυχία από τους Gerry & The Pacemakers :
http://www.youtube.com/watch?v=8smO4VS9134&feature=related

Και εδώ από τους φοβερούς και τρομερούς οπαδούς της Λίβερπουλ πριν από τον αγώνα:
http://www.youtube.com/watch?v=SArLJdrVF_4



When you walk through a storm
Hold your head up high
And don't be afraid of the dark

At the end of the storm
Is a golden sky
And the sweet silver song of the lark

Walk on through the wind
Walk on through the rain
Though your dreams be tossed and blown

Walk on walk on with hope in your heart
And you'll never walk alone
You'll never walk alone

When you walk through a storm
Hold your head up high
And don't be afraid of the dark

At the end of the storm
Is a golden sky
And the sweet silver song of the lark


Walk on through the wind
Walk on through the rain
Though your dreams be tossed and blown

Walk on walk on with hope in your heart
And you'll never walk alone
You'll never walk

You'll never walk
You'll never walk alone.





Γιατί θυμήθηκα αυτό το τραγούδι;

Με τη φράση «Στείλε το δικό σου μήνυμα για την Ελλάδα»,
η νέα διαφήμιση (αμιγώς ελληνικής παραγωγής) της εταιρίας ουίσκι Johnnie Walker επικεντρώνεται στη χώρα μας,
σε ένα κλίμα στήριξης με αφορμή τις δύσκολες ώρες που περνά λόγω οικονομικής κρίσης.

Με εικόνες από τους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης,
η διαφήμιση περνά το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνη της
με το γνωστό τραγούδι, που ακούγεται από τη φωνή του Johnny Cash:

«Όταν περπατάς στην καταιγίδα,
κράτα το κεφάλι σου ψηλά και μη φοβάσαι το σκοτάδι»,
«Περπάτησε με ελπίδα στην καρδιά και δεν θα περπατάς ποτέ μόνος».

Το βίντεο καταλήγει με το μήνυμα «Keep walking Greece».

http://www.youtube.com/watch?v=KuohOqhOTUk&feature=player_embedded#!


Σύμφωνα με ανακοίνωση των προσώπων του «Keep Walking Greece»
θα είναι στον αέρα για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα
και θα καλεί τους Έλληνες να συνεισφέρουν στη συνέχεια της ταινίας,
βάζοντας φωτογραφίες και προσθέτοντας το δικό τους μήνυμα για την Ελλάδα, που συνεχίζει να προχωρά,
στη σελίδα του Johnnie Walker στο Facebook.

[apri]

Aδιόρθωτοι, paraxene, ήταν μάλλον οι άντρες
από την εποχή που συκοφαντούσαν τη Σαπφώ και δολοφονούσαν την Υπατία
μέχρι και τον 20ο αιώνα που δεν διανοούνταν να αφήσουν τη γυναίκα να ψηφίσει
ή δεν πίστευαν ότι μπορούσε να εκφράσει σοβαρή άποψη.
Ακόμα και το πρότυπο της ανορεξικής χαζής ξανθιάς, όνειρο πολλών αντρών ανά τον κόσμο,
προκρίνει ακόμα και τώρα μια γυναίκα αδύναμη και άβουλη.

Η παρακάτω ιστορία αφιερωμένη σε εσάς λοιπόν.




Καλλιρρόη Παρρέν
Η νέα γυναίκα



http://www.youtube.com/watch?v=La6UgMHuZWc





Η σπουδαία Κρητικιά Καλλιρρόη Παρρέν (1861-1940).



«Αρχηγό και απόστολο του σεμνού ελληνικού φεμινισμού»
 την είχε αποκαλέσει ο Γρηγόριος Ξενόπουλος.


Η Καλλιρρόη Σιγανού, όπως ήταν το οικογενειακό της όνομα,
ήταν ένα από τα πιο φωτεινά και δυναμικά πνεύματα που έζησε στα μέρη μας.

Σπούδασε δασκάλα και διετέλεσε για ένα διάστημα διευθύντρια
του Παρθεναγωγείου της ελληνικής κοινότητας της Οδησσού.

Ο γάμος της με τον  Ιωάννη Παρρέν, ιδρυτή του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων,
την έβαλε στον κόσμο της δημοσιογραφίας
και της έδωσε την ψυχική δύναμη να επιδιώξει τον μεγάλο στόχο της ζωής της:
την ανύψωση του μορφωτικού επιπέδου και της κοινωνικής θέσης της Ελληνίδας.


Και τι δεν έκανε…

Ήταν η πρώτη γυναίκα δημοσιογράφος
η οποία μάλιστα εξέδωσε την εφημερίδα «Εφημερίδα των Κυριών» (1888),
μια εφημερίδα γραμμένη εξολοκλήρου από γυναίκες συντάκτριες που είχαν μορφωθεί στο εξωτερικό.

Ίδρυσε το Κυριακό Σχολείο (1889)
όπου δίδασκαν τις Κυριακές μορφωμένες γυναίκες σε εργάτριες και υπηρέτριες,
το Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης
για τις ανύπαντρες μητέρες και τις κακοποιημένες εργάτριες και υπηρέτριες,
το Άσυλο Ανιάτων Γυναικών (1892)
και τον Πατριωτικό Σύνδεσμο (1898), το μετέπειτα ΠΙΚΠΑ.

Επίσης, ίδρυσε την Ένωση των Ελληνίδων (1896),
που αργότερα συμμετείχε στη δημιουργία του Εθνικού Συνδέσμου
μέσω του οποίου προώθησε πρωτοποριακές νομοθετικές πρωτοβουλίες
όπως π.χ την κατάργηση της νυχτερινής εργασίας των γυναικών,
την αργία της Κυριακής και την προστασία της παιδικής ηλικίας.

Ίδρυσε το Λύκειο Ελληνίδων (1911) θεωρώντας
πως ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσουμε την ταυτότητα μας
είναι να κρατήσουμε ζωντανή την παράδοσή μας.

Με δική της πίεση η κυβέρνηση Δηλιγιάννη δέχτηκε το 1897
την εισαγωγή γυναικών στο Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο,
ενώ κατόπιν δικών της ενεργειών διορίστηκε και η πρώτη γυναίκα γιατρός στις γυναικείες φυλακές.

Αγωνίστηκε για πράγματα που σήμερα φαίνονται αυτονόητα,
όπως το δικαίωμα των γυναικών να ασχολούνται με τη λογοτεχνία,
 να χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους σε βιοποριστικό επάγγελμα,
ενώ ήταν η πρώτη που έθεσε επίσημα το 1890
το θέμα της παραχώρησης δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες,
που όμως καμία κυβέρνηση δεν αποδέχθηκε παρά αφού πέρασαν 60 χρόνια…


Ο Κωστής Παλαμάς είχε αφιερώσει στην Καλλιρόη και ένα ποίημά του :
«Χαίρε γυναίκα της Αθήνας, Μαρία, Ελένη, Εύα.
Να η ώρα σου.
Τα ωραία σου φτερά δοκίμασε και ανέβα
και καθώς είσαι ανάλαφρη και πια δεν είσαι σκλάβα
προς τη μελλούμενη άγια γη πρωτύτερα εσύ τράβα
και ετοίμασε τη νέα ζωή, μιας νέας χαράς υφάντρα
και ύστερα αγκάλιασε, ύψωσε και φέρε εκεί τον άντρα…»


Την ίδια περίπου εποχή που έζησε η Καλλιρρόη Παρέν,
μια άλλη φεμινίστρια, η Γερμανίδα Κλάρα Τσέτκιν,
κατά τη διάρκεια του παγκόσμιου Συνεδρίου Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη το 1910,
πρότεινε να καθιερωθεί η 8 του Μάρτη «Παγκόσμια Ημέρα της Εργαζόμενης Γυναίκας",
για να εκφράζουμε, όπως έλεγε,
την αλληλεγγύη και την αγάπη για ειρήνη που μας ενώνει
και να διαδηλώσουμε τη συνεχή διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας.


Αλήθεια, πόσο απελπιστικά αργά κυλούσε πάντα
αυτός ο χρόνος της διεκδίκησης των δικαιωμάτων
και πόσο απελπιστικά γρήγορα, όταν αυτά καταλύονταν…

Πηγές:
http://radio-theatre.blogspot.com/
http://arthrosyllektis.blogspot.com/2011/01/100.html
http://www.stigmes.gr/gr/grpages/articles/paren.html
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CF%81%CF%81%CF%8C%CE%B7_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CF%81%CE%AD%CE%BD
http://www.thalesandfriends.org/gr/images/books/yliko/thekli/TF/kalliroi_parren.pdf   

[apri]

Kαλησπέρα και καλό μήνα.
Επιτέλους, μπήκε ο αγαπημένος μου μήνας, ο Απρίλιος.
Πέρυσι τέτοια εποχή σας έλεγα για τις τελετουργίες της άνοιξης και πώς προέκυψε το έθιμο της Πρωταπριλιάς
(http://www.pde.gr/index.php?topic=4963.20930).
Φέτος όμως το ψέμα περίσσεψε γύρω μας και δεν αντέχω να μιλήσω άλλο γι’ αυτό.

Ο Oscar Wilde είχε πει κάποτε πως «όλοι μας ζούμε στον υπόνομο, αλλά μερικοί από εμάς κοιτάμε τα αστέρια».
Σήμερα λοιπόν προτιμώ να κοιτάξω τα αστέρια και συγκεκριμένα τον αστερισμό του Ωρίωνα.
Όταν βραδιάσει και τα αστέρια φανούν στον ουρανό, κοιτάξτε ανατολικά της σελήνης και θυμηθείτε την ιστορία του…




ΩΡΙΩΝ




«Τα μάτια μου μετά αντίκρισαν πελώριο τον Ωρίωνα
να τρέχει στον λειμώνα εκεί με τ’ ασφοδείλια,
πίσω από αγρίμια που είχε σκοτώσει ο ίδιος άλλοτε σε απάτητα όρη,
στο χέρι του κρατώντας ρόπαλο ολοχάλκινο, ποτέ να μη ραγίζει.»


Ομήρου «Οδύσσεια», λ στιχ. 572-575



Ο αστερισμός του Ωρίωνα



Να ξεκίνησε, άραγε η  πορεία του στον κόσμο  από τη γη ή από τη θάλασσα;
Ήταν γιος της Γης ή του Ποσειδώνα και της Κρητικιάς Ευρυάλης, κόρης του Μίνωα;

Όπως και να ‘χει, ο Ωρίων
(<Fορ-= υψώνω/ βλ. όρη, ουρανός, όρνις, όρνυμι, όρθιος, όρθρος/λατ. aurora)
ήταν προορισμένος να ανέβει ψηλά, πολύ ψηλά…

Πανύψηλος, όμορφος, ριψοκίνδυνος, αλλά ενίοτε σκοτεινός και βίαιος.
Περπατούσε πάνω στα κύματα, όπως άρμοζε στο γιο του Ποσειδώνα,
έτρεχε στα λαγκάδια και σκαρφάλωνε στα βουνά
κυνηγώντας αγρίμια… αλλά και όμορφες γυναίκες.

Και ποιες δεν μαγεύτηκαν από το πέρασμά του…
Η Άρτεμις, η Ηώς, η Σίδη.

Κάποτε, περνώντας από τη Χίο,
ερωτεύτηκε την κόρη του βασιλιά, τη Μερόπη, και ζήτησε το χέρι της.
Τι κι αν έφερε, όμως, σε πέρας τον άθλο που του έβαλε ο βασιλιάς, απαλλάσσοντας το νησί από τα αγρίμια.
Εκείνος αθέτησε το λόγο του και ο γάμος δεν έγινε ποτέ.

Ενός κακού, όμως, μύρια έπονται.
Λένε πως ένα σκοτεινό βράδυ, που ο Ωρίων είχε μεθύσει, ξεμονάχιασε τη Μερόπη και τη βίασε.
Γι’  αυτό και ο βασιλιάς, για να τον εκδικηθεί,
τον μέθυσε, τον τύφλωσε και τον πέταξε κατάγιαλα.

Ο Ωρίων, ωστόσο, δεν έμελλε να βυθιστεί για πάντα στο σκοτάδι.
Επέζησε και με τη βοήθεια του Ηφαίστου ταξίδεψε στην Ανατολή,
για να βρει ξανά το φως του από το θεό Ήλιο.

Άλλη φορά, κυνηγώντας στα βουνά της Βοιωτίας,
γνώρισε την Πλειόνη και τις επτά πανέμορφες κόρες της, τις Πλειάδες.
Θαμπώθηκε από την ομορφιά της Πλειόνης και τις πήρε στο κατόπι.
Το κυνήγι αυτό κράτησε πέντε ολόκληρα χρόνια.
Και θα κρατούσε κι άλλο, αν δεν τις σπλαχνιζόταν ο Δίας,
που τις ανέβασε όλες μαζί στον ουρανό να τις προσέχει το άγρυπνο μάτι του φωτεινού Αλντεμπαράν.
(Για τον Αλντεμπαράν: http://www.pde.gr/index.php?topic=4963.22988 )



Πολλές ιστορίες διηγούνται για το τέλος του Ωρίωνα.
Σε όλες ήταν το ίδιο άδοξο.
Οι περισσότεροι θυμούνται πως ο Ωρίων, ο μεγάλος κυνηγός, χάθηκε,
όταν τον δάγκωσε στη φτέρνα ένας σκορπιός,
που του έστειλε κάποιος από τους θεούς, για να τον τιμωρήσει.
Ο λόγος;
Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έδειχνε να αψηφά την παντοκρατορία τους.

Κι όμως, αν ο Ωρίων χάθηκε απ’ το φως της ημέρας,
δεν έσβησε ποτέ από το νυχτερινό ουρανό.
Οι θεοί τον τοποθέτησαν εκεί ψηλά με τα σκυλιά του
σε θέση ασφαλείας από τον αστερισμό του Σκορπιού
να θαυμάζει από κοντά τις πανέμορφες Πλειάδες, χωρίς όμως να μπορεί ποτέ να τις αγγίξει,
παντοτινός κυνηγητής κι αυτός της γοητείας των ονείρων,
του προορισμού που πάει, πάει μα δεν στέκει…

Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν πως ο αστερισμός του Ωρίωνα ήταν ο ίδιος ο Όσιρις,
που υπήρξε φαραώ εν ζωή και έγινε μετά θάνατον αστέρι και κύριος της μεταθανάτιας ζωής.
Μάλιστα κάποιοι ερευνητές θεωρούν πως όλη η διάταξη των πυραμίδων στην Γκίζα
συνιστά απεικόνιση του τμήματος του ουρανού που περιλαμβάνει τον αστερισμό του Ωρίωνα,
όπου κατευθύνονταν οι ψυχές των φαραώ:
Τα 3 αστέρια στην ζώνη του Ωρίωνα αντιστοιχούν στις 3 μεγάλες πυραμίδες της Γκίζας και ο Νείλος στο γαλαξία μας!!!





Το μουσικό θέμα που θα ακούσετε, προέρχεται από το δίσκο «Ωρίων»
και έχει συντεθεί από έναν άλλο νεαρό Κρητικό, που φιλοδοξεί να λάμψει στο καλλιτεχνικό στερέωμα,
τον Στέλιο Πετράκη.

http://www.youtube.com/watch?v=fp2a6LqGOrs&feature=related

Πηγές:
-«Ελληνική Μυθολογία: οι θεοί», Εκδοτική Αθηνών, σσ.45-48
- http://thomaspsyrras.blogspot.com/2011/12/blog-post_26.html
- http://en.wikipedia.org/wiki/Orion_correlation_theory
- http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=83082

[apri]

Ξύπνα Γληόρη…




«Ίσως και να μπορούσα να γλιτώσω.
Ίσως μπορούσα ν’ αντέξω την καταφρόνια ή την συγγνώμη ή την λησμονιά των άλλων.

Όμως εγώ θα μπορούσα να λησμονήσω το φως που ονειρευτήκαμε μαζί ;
Κείνο το μέγα καρδιοχτύπι της σημαίας μας ;
Θα μπορούσα να βολευτώ στον ίσκιο μιας γωνιάς
με σταυρωμένα τα χέρια γύρω στα σταυρωμένα γόνατα
σα μνησίκακη, μεμψίμοιρη ή αμέτοχη αράχνη
που πλέκει μόνο με το σάλιο της τα δίχτυα της ;»


Απόσπασμα από το ποίημα «Αποχαιρετισμός» που έγραψε ο Γ. Ρίτσος
 με αφορμή τον ηρωικό θάνατο του Γ. Αυξεντίου το 1957.
(http://hiropoiito.blogspot.com/2012/04/blog-post_03.html)




Γρηγόρης Αυξεντίου (1928 – 1957)



Ο Γρηγόρης Αυξεντίου υπήρξε Υπαρχηγός της Ε.Ο.Κ.Α, της μεγαλύτερης απελευθερωτικής οργάνωσης στο νησί,
με κύριο στόχο την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Αν και ήταν πολύ νέος, διακρίθηκε για τις ηγετικές του ικανότητες
αλλά και την ικανότητά του να ξεφεύγει κάτω από τη μύτη των Άγγλων κατακτητών.

Τελικώς και ύστερα από προδοσία, όπως συμβαίνει συνήθως,
οι Άγγλοι τον εντόπισαν σε μια σπηλιά και τον έκαψαν ζωντανό με βόμβες πετρελαίου,
καθώς εκείνος αρνιόταν πεισματικά να παραδοθεί
(τους φώναζε χαρακτηριστικά «Μολών λαβέ» )
και  εκείνοι αδυνατούσαν να τον συλλάβουν επί 10 ώρες, αν και πολεμούσε πια εντελώς μόνος.

Ήταν μόλις 29 ετών…



Πρόσφατα ο επικήδειος λόγος της μάνας του Αυξεντίου
μελοποιήθηκε από το Γ. Θεοφάνους και ερμηνεύτηκε μοναδικά από τη Μαρινέλλα:

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=dbayWN8Zg_U


Σήμερον που σ' αντίκρυσα
τζι είδα την ζωγραφκιάν σου,
την τόλμην σου φαντάστηκα
τζιαι την παλληκαρκάν σου.

Να μεν σε πιάσουν ζωντανόν
τζι ας ήταν όπως τύχει,
αφού για την πατρίδαν μας
το γαίμαν σου εχύθη.

Ξύπνα Γληόρη μου να δεις
που κόντεψεν η Νίκη,
τζι εσέναν βάλλουσιν μπροστά
γιατί σ' εσέν' ανήκει.

Μια μάνα τέτοιου ήρωα
εν προσβολή να κλάψει,
προσβάλλει τον λεβέντη της
τζιείνον που θ' απολάψει.

Χαλάλιν της Πατρίδος μου,
ο γιος μου, η ζωή μου,
τζι αφού εν επαραδόθηκεν
τζι έμεινεν τζιαι σκοτώθηκεν
ας έσιει την ευτζιήν μου.

[jak_13]

apri, το αφιέρωμά σου είναι όπως πάντα εξαιρετικό, αλλά αυτή τη φορά μου δίνει το έναυσμα να το συνεχίσω, αν και έχουν περάσει μερικές ημέρες από την επέτειο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου, εναντίων των Άγγλων αποικιοκρατών.

Αφού παραθέσω ένα μικρό απόσπασμα από συνέντευξη με τη μητέρα του Γρηγόρη Αυξεντίου, ήθελα να κάνω αναφορά στο νεαρότερο ήρωα που εκτελέστηκε από τους Άγγλους κατακτητές.





Ευαγόρας Παλληκαρίδης (1938 – 1957)

Μάρτυρας του αγώνα των ελληνοκυπρίων για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και την Ένωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα.
Γεννήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 1938 στο χωριό Τσάδα, της επαρχίας Πάφου. Μπήκε νωρίς στον αγώνα, από τα μαθητικά του χρόνια κιόλας. Το 1953, σε ηλικία 15 ετών, κατεβάζει και τεμαχίζει την αγγλική σημαία στο Κολέγιο της Πάφου, κατά την ημέρα στέψης της Βασίλισσας Ελισάβετ στο Λονδίνο. Δύο χρόνια αργότερα, συλλαμβάνεται ως μέλος της νεολαίας της ΕΟΚΑ, επειδή συμμετείχε σε παράνομη πορεία.
Στις 18 Δεκεμβρίου 1956 συλλαμβάνεται εκ νέου και κατηγορείται για κατοχή και διακίνηση παράνομου οπλισμού. Η δίκη του ορίζεται για τον Μάρτιο του 1957. Στη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας δεν αφήνει περιθώρια στους δικηγόρους του για να τον υπερασπιστούν. Παραδέχεται την ενοχή του, με αξιοθαύμαστο τρόπο: «Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο».
Την επομένη της καταδίκης του Παλληκαρίδη σε θάνατο, ο κόσμος ξεσηκώνεται για να σώσει τον νεαρό μαθητή. Οι εκκλήσεις για την απονομή χάριτος από την Ελλάδα, την Αγγλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες απορρίπτονται από τον άγγλο κυβερνήτη Τζον Χάρντινγκ και την αγγλική διπλωματία.
Ο Βαγορής, όπως ήταν το χαϊδευτικό του, δεν πτοείται. Στο τελευταίο γράμμα του δηλώνει: «Θ' ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να 'ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το καθετί. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα, τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί.»
Τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου 1957 οδηγείται στην αγχόνη. Τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο. Δύο λεπτά αργότερα (14 Μαρτίου) η καταπακτή ανοίγει και ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης περνά στην αιωνιότητα.
 
Για όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα: Η βιογραφία του Ευαγόρα Παλληκαρίδη.


Ο Γιάννης Κότσιρας ερμηνεύει Ευαγόρα Παλληκαρίδη


Κάποιοι από τους στίχους του Ευαγόρα Παλληκαρίδη έχουν μελοποιηθεί από τον Μάριο Τόκα:


Την Ελλάδα αγαπώ αλλά και σένα

[apri]

apri, το αφιέρωμά σου είναι όπως πάντα εξαιρετικό, αλλά αυτή τη φορά μου δίνει το έναυσμα να το συνεχίσω, αν και έχουν περάσει μερικές ημέρες από την επέτειο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου, εναντίων των Άγγλων αποικιοκρατών.

Τι σημασία έχει πόσες μέρες πέρασαν; Τους ανθρώπους αυτούς πρέπει να τους θυμόμαστε πάντα.
Χαίρομαι που συνέχισες το αφιέρωμα και είναι πιο πλήρες.

Κατ' αρχάς, δεν νομίζω ότι ο Αυξεντίου θα ήταν αυτό που ήταν, αν δεν είχε τέτοια μάνα.
Θέλει πολύ κουράγιο να λες " χαλάλι που πέθανε το παιδί μου για την πατρίδα, να έχει την ευχή μου που δεν παραδόθηκε".

Όσο για τον Παλληκαρίδη, ήταν αυτό που λέει και το επίθετό του, παλικάρι.
Μαθητής ήταν, 18 χρονών. Οι στίχοι που έγραφε δείχνουν πόσο ευαίσθητη ψυχή είχε.
Και όμως, αυτό δεν τον έκαμψε ούτε στιγμή.
Όταν τον οδηγούσαν στην εκτέλεση, οι υπόλοιποι νεαροί κρατούμενοι τού φώναζαν "Θάρρος, Βαγορή. Θάρρος, Βαγορή"
κι αυτός τους έδινε θάρρος...


Παραθέτω άλλο ένα πολύ όμορφο ποίημα του Παλληκαρίδη για το φεγγάρι, που μελοποιήθηκε πρόσφατα.
Το τραγουδά ο Αλκίνοος Ιωαννίδης.

Προσέξτε τους στίχους.

Στο φεγγάρι






Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πού και πού ότι αυτός ο τόπος, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου,
έβγαλε κι ανθρώπους που το έλεγε η καρδιά τους και ήξεραν να περπατάνε με το κεφάλι ψηλά μέχρι το τέλος.
Και να θυμόμαστε επίσης -επειδή εσχάτως κάποιες έννοιες έχουν χάσει το πραγματικό τους νόημα-
ότι ο πατριωτισμός ήταν αυτός, η ανιδιοτελής αγάπη προς την πατρίδα σε βαθμό αυτοθυσίας.


ΥΓ. Χθες πέθανε σε ηλικία 68 ετών, ο Ισαάκ Ισαάκ,
πατέρας του Τάσου Ισαάκ που δολοφονήθηκε το 1996 από τους Γκρίζους Λύκους.
http://www.defencenet.gr/defence/index.php?option=com_content&task=view&id=38506&Itemid=87

[apri]

STABAT MATER



Stabat mater dolorosa,
iuxta crucem lacrimosa,
dum pendebat filius.

Cuius animam gementem
contristatam et dolentem
pertransivit gladius.


(=Στεκόταν η Μητέρα πονεμένη, κοντά στο σταυρό δακρυσμένη, όσο κρεμόταν ο Γιος της.
Την ψυχή της που στέναζε, την περίλυπη και πονεμένη, τη διαπέρασε ξίφος.)


http://www.youtube.com/watch?v=D3hABJAVDhE&feature=related



William-Adolphe Bouguereau «Pieta» (1876)




ΥΓ1. Η sequentia «Stabat Mater» γράφτηκε το 13ο αιώνα
κατά πάσα πιθανότητα από τον ποιητή Jacopone da Todi
και σε αντίθεση με τις περισσότερες sequentiae εξέφραζε θλίψη,
μια και αναφερόταν στον πόνο της Παναγίας για τον θάνατο του Γιου της.

Επειδή δεν δημιουργήθηκε για λειτουργική χρήση, δεν είχε εξ αρχής δική της μελωδία.
Όταν συμπεριελήφθη στο λειτουργικό τυπικό της Μεγάλης Εβδομάδας,
μελοποιήθηκε από πολλούς συνθέτες.
Μια από τις πιο πρόσφατες μελοποιήσεις του ύμνου
είναι και αυτή του Ιταλού Μarco Frisina, πρεσβύτερου και συνθέτη.


ΥΓ2. Πληροφορίες για τις μεσαιωνικές sequentiae εδώ:
http://www.pde.gr/index.php?topic=4963.19712

[apri]

To είχα ξαναβάλει πριν από αρκετό καιρό σε άσχετη περίσταση, αλλά νομίζω αξίζει να ακουστεί ξανά σήμερα.
Αν μη τι άλλο, για τη φωνή του Αηδονίδη και της Καραντζή.
 


Το Μοιρολόι της Παναγιάς


http://www.youtube.com/watch?v=nDMqFizM954

 


Παναγιώτης Δοξαράς, Παναγία (περί το 1700), Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας




 «Το "Μοιρολόι της Παναγιάς",
το μακρύ αυτό αφηγηματικό τραγούδι που διηγείται τα Πάθη του Χριστού
έτσι όπως τα έζησαν η Παναγία και οι Μυροφόρες,
το συναντάμε σε όλες τις περιοχές του ελληνισμού,
από την Κύπρο και τον Πόντο ως την Κάτω Ιταλία, σ' ένα πλήθος παραλλαγών.
Διακόσιες πενήντα έξι (!) παραλλαγές έχει παρουσιάσει ο Ελβετός ελληνιστής,
καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γενεύης Bertrand Bouvier
στο βιβλίο του Le Mirologue de la Vierge (Γενεύη 1976),
καρπό εισοσιπεντάχρονης έρευνας.

Με πηγή έμπνευσης τα επίσημα και απόκρυφα Ευαγγέλια
και τα θεατρικά λειτουργικά δράματα του Μεσαίωνα (σε Ανατολή και Δύση),
η λαϊκή μούσα και η προφορική παράδοση με το "Μοιρολόι της Παναγίας"
διέσωσαν στους αιώνες ένα από τα συγκλονιστικότερα δείγματα
της ελληνικής μουσικοποιητικής τέχνης.

Σε μελωδίες που χρησιμοποιούνται και για τα πραγματικά μοιρολόγια
(όπως απέδειξε η μελέτη του Samuel Baud-Bovy «Δοκίμιο για το Ελληνικό Τραγούδι»,
Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, Ναύπλιο 1984)
οι γυναίκες με το τραγούδι αυτό συμμερίζονται τον πόνο της Παναγίας,
καθώς αναδεικνύεται σε παγκόσμιο και διαχρονικό σύμβολο όλων των μανάδων
που έχουν παραστεί στο μαρτύριο των παιδιών τους,
βιώνοντας τον παραλογισμό αλλά και τη νομοτέλεια του θανάτου.

Είναι εξαιρετικά σημαντική η πληροφορία του Samuel Baud-Bovy,
 ο οποίος, στηριζόμενος και σε σχετική μαρτυρία του Οκτάβιου Μερλιέ, σημειώνει ότι
"τουρκόφωνοι Χριστιανοί, οι Καππαδόκες από τα Φάρασα και τα Σύλατα
τραγουδούσαν σε τουρκική γλώσσα
την Ιστορία του Αβραάμ, την Ιστορία του Ιωσήφ, το Μοιρολόγι της Παναγίας".


[Σημείωμα του ΛΑΜΠΡΟΥ ΛΙΑΒΑ στο πρόγραμμα του Μεγάρου Μουσικής με τίτλο "Σταυροδρόμια"]





YΓ. Ο Παναγιώτης Δοξαράς υπήρξε θεμελιωτής της επτανησιακής ζωγραφικής σχολής.
Γεννήθηκε το 1662 στη Μάνη, σπούδασε στη Βενετία
και μεγαλούργησε στα Επτάνησα, όπου και έζησε μέχρι το 1729.
Το έργο του σηματοδοτεί την στροφή της ελληνικής ζωγραφικής
από την βυζαντινή αγιογραφία προς την δυτικότροπη αναγεννησιακή τέχνη.


 

[apri]

Kαλή ανάσταση σε όλους.



Εικόνα αχειροποίητη



http://www.youtube.com/watch?v=VAc8HCp-htI&feature=related




“Τις Κυριακές και τις μεγάλες γιορτάδες
ο Παπαδιαμάντης πήγαινε πρωί-πρωί στον Αγιο Ελισσαίο, κοντά στον Παλαιό Στρατώνα,
 και έψελνε ανάμεσα στους απλοϊκούς πιστούς της συνοικίας.
Εκεί πήγαινε και ο Μωραϊτίδης για τον ίδιο σκοπό.

Έτσι ξαλαφρώνανε κι οι δυο την ψυχή τους από τις πίκρες της ζωής
και παίρνανε ένα λουτρό καρτερίας, που τους δυνάμωνε τη δημιουργική τους ορμή.

Τη Μεγάλη βδομάδα τον χάναμε.
Εκτελούσε στην εντέλεια όλα τα χριστιανικά του χρέη σαν πειθαρχημένος καλόγηρος.



 

Μα την Κυριακή του Πάσχα, κατά το μεσημέρι
ο κυρ Στέφανος ερχότανε στο καφενείο και τον έπαιρνε στο σπίτι του να φάνε το πασχαλινό αρνί.
Κατηφορίζανε κι οι δύο το λόφο,
ο ένας με σκυμμένο το κεφάλι
κι ο άλλος με την αλύγιστη περπατησιά του, γιατί τα γόνατά του ήτανε ξυλιασμένα από την αρθρίτιδα.

Στο τραπέζι μοσχοβολούσε κι άχνιζε το αρνί μέσα στο ταψί•
μοσχοβολούσε το τυρί του Παρνασσού,
η μαρουλοσαλάτα με τον άνηθο και το κρεμμυδάκι•
μοσκοβολούσανε τα πορτοκάλια
και λαμποκοπούσανε μέσα στη σουπιέρα τα κόκκινα τ' αυγά.

Πόσοι πειρασμοί…
Μα ο θρήσκος Παπαδιαμάντης πρώτα έκαμνε το σταυρό του,
έλεγε το «φάγονται πένητες και εμπλησθήσονται...»,
οι άλλοι όρθιοι γύρω σταυροκοπιόντανε κι αυτοί κι ύστερα...

Αι, ύστερα, άμα καθόντανε στο τραπέζι,
ο κυρ Στέφανος, που ήξαιρε τα συνήθεια του φίλου του, του γέμιζε μια κούπα ρετσίνα.

Ο κυρ Αλέξανδρος την έπιανε με τις δυο του φούχτες (γιατί τα χέρια του τρέμανε)
και την άδειαζε ολάκερη «αμυστί» με μια συγκινητική λαχτάρα.

Τότες το αίμα του ξυπνούσε και κύλαε ζεστό στις φλέβες του,
 τα μάτια του καθαρίζανε,
η ψυχή του άνοιγε τα διπλωμένα φτερά της
και τότε μονάχα αρχίζανε το φαγί.

«Ητο ωραίον ρετσινάτον» (λέγει σ' ένα του διήγημα) «όλον άρωμα και πτήσις και αφρός»!

Τι λυρικός καϋμός, τι αληθινός έρωτας για το κρασί!”



Απόσπασμα από το άρθρο του Κώστα Βάρναλη στην εφημερίδα «Πρωία» στις 2 Μαΐου 1937.
(http://eleytheriahthanatos.blogspot.com/2012/04/blog-post_13.html)

[apri]

Ο Τρελός


http://www.youtube.com/watch?v=wAG5CuxDwt4&feature=related



"Με ρώτησες πώς έγινα τρελός. Να πώς:
Μιαν αυγή, καιρό πολύ πριν γεννηθούνε άμετροι θεοί,
ξύπνησα από ένα λήθαργο κι είδα πως μου είχαν κλέψει όλες τις μάσκες μου
-τις εφτά μάσκες που είχα δημιουργήσει κι είχα φορέσει σ' εφτά ζωές.



Έτρεξα τότε ακάλυπτος στους κοσμοπλημμυρισμένους δρόμους φωνάζοντας:
"Κλέφτες, κλέφτες, καταραμένοι κλέφτες!"
Πολλοί άντρες και γυναίκες με περιγέλασαν, κι άλλοι έτρεξαν φοβισμένοι στα σπίτια τους.

Σαν έφτασα στην αγορά, ένας νέος πάνω από μια στέγη φώναξε:"Είναι τρελός!".
Σήκωσα το κεφάλι για να τον δω.
Τότε, για πρώτη φορά, ο ήλιος φίλησε το γυμνό πρόσωπό μου
και η ψυχή μου γέμισε αγάπη για τον ήλιο,
κι απ΄τη στιγμή εκείνη δεν ήθελα πια τις μάσκες μου.
Και εκστασιασμένος φώναξα: "Ευλογημένοι, ευλογημένοι εκείνοι που έκλεψαν τις μάσκες μου!"

Έτσι έγινα τρελός.
Και μέσα στην τρέλα μου βρήκα και τα δυο: λευτεριά και σιγουριά.
Τη λευτεριά της μοναξιάς και τη σιγουριά πως δεν με καταλαβαίνουν.
Γιατί αυτοί που μας καταλαβαίνουν, κάτι υποδουλώνουν μέσα μας.

Αλλά, ας μην είμαι και τόσο περήφανος για τη σιγουριά μου.
Κι ένας κλέφτης ακόμα, όταν είναι φυλακισμένος, είναι προφυλαγμένος από έναν άλλον κλέφτη".


Khalil Gibran