Μουσικά αφιερώματα

[apri]

Γιάντες





«Αντίκρυ του, μέσα στα μαύρα της μαλλιά,
τα μάτια της έλαμπαν σαν δυο πυρκαγιές μες στη νύχτα.»


Μενέλαος Λουντέμης «Ένα παιδί μετράει τα άστρα» (1956)



http://www.youtube.com/watch?v=4g_5ih1SXOA


Νικόλαος Γύζης «Γιάντες» (1878), Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα



Τα παλιά τα χρόνια υπήρχε ένα παιδικό παιχνίδι που ονομαζόταν «Γιάντες»(<τουρκ. yadetmek =θυμίζω).
Ξεκινούσε, όταν οι αντίπαλοι χώριζαν το διχαλωτό κόκαλο του στέρνου της κότας.
Από τη στιγμή εκείνη και επί τρεις φορές
δεν έπρεπε να δεχθεί κανείς αντικείμενο από το χέρι του άλλου.
Έπρεπε να το πάρει έγκαιρα χαμπάρι και να πει «το ξέρω».
Αν ξεχνιόταν και ο άλλος προλάβαινε να του φωνάξει «γιάντες», υπενθυμίζοντας έτσι τη συμφωνία τους,
έχανε και έπρεπε να «πληρώσει» το τίμημα που είχε προσυμφωνηθεί.
Οι παίκτες μάθαιναν έτσι την αξία της πνευματικής εγρήγορσης.
Διδάσκονταν πως νικητής είναι αυτός που θυμάται τόσο καλά τις συμφωνίες,
ώστε προσέχει και προλαμβάνει την παραμικρή "εχθρική" κίνηση του αντιπάλου.
Με άλλα λόγια, μεγάλωναν με την ιδέα ότι νικητής της ζωής είναι
αυτός που δεν εφησυχάζει για κανέναν λόγο,
αυτός που έχει ιδία αντίληψη του τι συμβαίνει γύρω του και αντιδρά την κρίσιμη στιγμή.


Ωστόσο, τα χρόνια πέρασαν και μαζί μ’ αυτά ξεχάστηκαν σιγά-σιγά παιχνίδια σαν το γιάντες,
μαζί με τα διδάγματά τους για την αξία της γνώσης και της πνευματικής εγρήγορσης.

[PDE ads]

[apri]

Άξια εστί



«Της αγάπης αίματα με πορφύρωσαν
και χαρές ανείδωτες με σκιάσανε
οξειδώθηκα μες στη νοτιά των ανθρώπων
μακρινή μητέρα, ρόδο μου αμάραντο»


Οδυσσέας Ελύτης «Άξιον Εστί» (1964)



http://www.youtube.com/watch?v=hv8pj10MGi0



 

«Η πατρίδα είναι μία.
Ο καθένας στον τομέα του ας έρθει και ας κάνει κάτι,
όπως αυτός το νομίζει καλύτερα.
Όμως ο πνευματικός άνθρωπος βλέπει το σύνολο.
Θέλω να πιστεύω πως ίσως κι ο ξενιτεμένος, το ίδιο.

Για εμάς η Ελλάδα είναι αυτές οι στεριές οι καμένες στον ήλιο
κι αυτά τα γαλάζια πέλαγα με τους αφρούς των κυμάτων.
Είναι οι μελαχρινές ή καστανόξανθες κοπέλες,
είναι τ’ άσπρα σπιτάκια τ’ ασβεστωμένα και τα ταβερνάκια
και τα τραγούδια τις νύχτες με το φεγγάρι πλάι στην ακροθαλασσιά
ή κάτω από κάποιο πλατάνι.
Είναι οι πατεράδες μας κι οι παππούδες μας με το τουφέκι στο χέρι,
αυτοί που λευτερώσανε την πατρίδα μας
και πιο πίσω, πιο παλιά,
όλοι μας οι πρόγονοι που κι αυτοί ένα μονάχα είχανε στο νου τους -όπως κι εμείς σήμερα:
τον αγώνα για τη λευτεριά.

Είπε ένας Γάλλος ποιητής, ο Ρεμπώ, πως η πράξη για τον ποιητή είναι ο λόγος του.
Κι είχε δίκιο.
Αυτό έκανε ο Σολωμός,
που για να γράψει το αθάνατο ποίημα του “‘Ελεύθεροι Πολιορκημένοι”,
έσωσε και παράδωσε στη φυλετική μας μνήμη το Μεσολόγγι και τους αγώνες του.
Αυτό έκαναν ο Παλαμάς, ο Σικελιανός, ο Σεφέρης.

Στα φτωχά μου μέτρα το ίδιο πάσχισα να κάνω κι εγώ.
Πάσχισα να κλείσω μέσα στην ψυχή μου, την ψυχή όλου του ελληνικού λαού.
Να δω πόσο μοιάζανε όλοι οι αγώνες του, από την αρχαία εποχή ίσαμε σήμερα,
για το δίκιo και για τη λευτεριά.
Κι αυτό θα κάνω όσα χρόνια μου δώσει ο Θεός να ζήσω.

Αυτή είναι η πράξη μου.
Και το γεγονός ότι έφτασαν να την αναγνωρίσουν οι ξένοι, είναι μια νίκη.
Όχι δική μου νίκη. Δική σας.
Γι’ αυτό σας ευχαριστώ.

...μην ξεχνάτε την πατρίδα μας, και προ παντός, τη γλώσσα μας.
Πρέπει να 'σαστε περήφανοι, να' μαστε όλοι περήφανοι, εμείς και τα παιδιά μας για τη γλώσσα μας.
Είμαστε οι μόνοι σ' ολόκληρη την Ευρώπη
που έχουμε το προνόμιο να λέμε τον ουρανό "ουρανό" και τη θάλασσα "θάλασσα"
όπως την έλεγαν ο Όμηρος και ο Πλάτωνας πριν δυόμισι χιλιάδες χρόνια.
Δεν είναι λίγο αυτό.
Η γλώσσα δεν είναι μόνον ένα μέσον επικοινωνίας.
Κουβαλάει την ψυχή του λαού μας κι όλη του την ιστορία και όλη του την ευγένεια...



Αποσπάσματα από την ομιλία του Οδυσσέα Ελύτη
προς τους Έλληνες μετανάστες της Σουηδίας (1979)
(http://www.istorikathemata.com/2012/03/blog-post_27.html )




ΥΓ. Το Δεκέμβριο του 1979 ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης βρέθηκε στη Στοκχόλμη
για την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Για τους Έλληνες μετανάστες της Σουηδίας (κυρίως εργάτες και καθαριστές) ήταν ένα μεγάλο γεγονός.
Ένοιωθαν υπερηφάνεια, που ένας συμπατριώτης τους τιμήθηκε με το μεγαλύτερο βραβείο του κόσμου.
Έβγαιναν στη σουηδική τηλεόραση και έλεγαν:
«Εμείς έχουμε ιστορία.  Μη μας βλέπετε μόνο σαν σκουπιδιάρηδες".
Και απαγγέλλανε στίχους από τον «Άξιον εστί»…

[apri]

Αρχή του παραμυθιού.
Καλό βράδυ στην αφεντιά σας.




Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας





Μια φορά κι έναν καιρό πριν από πολλά χρόνια
ζούσε ένας πρίγκιπας που δεν γνώριζε τι θα πει δυστυχία,
καθώς όλη τη του ζωή την είχε περάσει κλεισμένος στο Παλάτι Sans Souci (=δίχως έγνοια).

Και όμως, ό,τι δεν έμαθε ως άνθρωπος εν ζωή,
το έμαθε μετά θάνατον ως έργο τέχνης,
ως ένα πανέμορφο άγαλμα στολισμένο με πολύτιμους λίθους
που ήταν, όμως, καταδικασμένο να βλέπει τη φτώχεια καθηλωμένο,
χωρίς να μπορεί να κάνει τίποτα.

Τα πάντα έμελλαν να αλλάξουν μια μοιραία νύχτα,
που βρέθηκε στα πόδια του το πλάσμα
που μπορούσε πετώντας να αλλάξει τον κόσμο για χάρη του.
Ήταν ένα ταπεινό χελιδονάκι που είχε ξεμείνει στην πόλη, αντί να μεταναστεύσει νότια,
εξαιτίας ενός εφήμερου έρωτα...


Από εκείνο το βράδυ και οι δυο μαζί
θα βάδιζαν έναν δρόμο υπαγορευμένο από την καρδιά, αλλά δίχως επιστροφή,
έναν δρόμο που δεν εκτιμάται ποτέ από όσους προσέχουν μόνο την επιφανειακή ομορφιά,
αλλά πάντα, μα πάντα κάνει τον κόσμο ομορφότερο και καλύτερο…


http://www.youtube.com/watch?v=NejRc1FjL6E



Peadar Lamb “Happy Prince” (1995), The American College, Dublin
Λεπτομέρεια από το αναμνηστικό παράθυρο που κατασκευάστηκε κατόπιν παραγγελίας της Oscar Wilde Society
για το πατρικό σπίτι του Oscar Wilde, όπου σήμερα στεγάζεται το Αμερικάνικο Κολέγιο.  




«Αγαπητό μου Χελιδονάκι», είπε ο Πρίγκιπας, «μου λες εκπληκτικά πράγματα,
αλλά περισσότερο από οτιδήποτε,
πιο εκπληκτική είναι η δυστυχία των ανδρών και των γυναικών.
Δεν υπάρχει τίποτα τόσο σημαντικό όσο η δυστυχία.
Πέταξε πάνω από την πόλη μου, μικρό μου Χελιδόνι, και πες μου τι βλέπεις».

Έτσι το Χελιδόνι πέταξε πάνω από τη μεγάλη πόλη
και είδε τους πλούσιους να είναι χαρούμενοι στα όμορφα σπίτια τους,
ενώ οι ζητιάνοι κάθονταν στις πόρτες.
Πέταξε σε σκοτεινά δρομάκια
και είδε τα λευκά πρόσωπα πεινασμένων παιδιών να κοιτούν τους μαύρους δρόμους.
Κάτω από μια γέφυρα δύο μικρά αγόρια ήταν αγκαλιά, για να κρατηθούν ζεστά.
«Πόσο πεινασμένοι είμαστε!» είπαν.
«Δεν επιτρέπεται να βρίσκεστε εδώ», φώναξε ο φρουρός, και βγήκαν στη βροχή.
Στη συνέχεια πέταξε πίσω και είπε στον Πρίγκιπα όσα είχε δει.

«Είμαι καλυμμένος με χρυσάφι», είπε ο Πρίγκιπας,
«πρέπει να το βγάλεις φύλλο-φύλλο και να το δώσεις στους ανθρώπους
-πάντα πίστευαν ότι ο χρυσός μπορεί να τους κάνει ευτυχισμένους».
Φύλλο-φύλλο, το Χελιδόνι πήρε το χρυσάφι μακριά,
μέχρι που ο Πρίγκιπας φαινόταν θαμπός και γκρίζος.
Φύλλο-φύλλο, πήγαινε το χρυσό στους φτωχούς
και τα πρόσωπα των παιδιών κοκκίνισαν και γέλασαν και έπαιξαν παιχνίδια στο δρόμο.
«Έχουμε ψωμί τώρα!» φώναζαν.

Στη συνέχεια, το χιόνι ήρθε, και μετά το χιόνι ήρθε ο παγετός.
Οι δρόμοι φαινόταν σαν να ήταν από ασήμι, τόσο λαμπεροί και γυαλιστεροί.
Το καημένο το Χελιδόνι κρύωνε όλο και πιο πολύ,
αλλά δεν θα άφηνε τον Πρίγκιπα, που τον αγαπούσε πάρα πολύ.
Μάζευε ψίχουλα έξω από την πόρτα του φούρναρη, όταν εκείνος δεν κοιτούσε
και προσπαθούσε να κρατηθεί ζεστό με το χτύπημα των φτερών του.
Αλλά τελικά ήξερε ότι επρόκειτο να πεθάνει.

Είχε μόνο δύναμη για να πετάξει μέχρι τον ώμο του Πρίγκιπα για μια ακόμη φορά.
«Αντίο, αγαπητέ Πρίγκιπα!» μουρμούρισε, «θα μου επιτρέψεις να φιλήσω το χέρι σου;»
«Χαίρομαι που θα πας στην Αίγυπτο επιτέλους, μικρό μου Χελιδόνι», δήλωσε ο Πρίγκιπας,
«έχεις μείνει πολύ καιρό εδώ.
Μα πρέπει να με φιλήσεις στα χείλη, γιατί σ’ αγαπώ».

«Δεν θα πάω στην Αίγυπτο», είπε το Χελιδόνι.
«Πάω στον οίκο του Θανάτου.
Ο θάνατος είναι ο αδελφός του Ύπνου, έτσι δεν είναι;»
Και φίλησε τον Ευτυχισμένο Πρίγκιπα στα χείλη και έπεσε νεκρό στα πόδια του.

Εκείνη τη στιγμή μια περίεργη ρωγμή ακούστηκε μέσα στο άγαλμα,
σαν κάτι να είχε σπάσει.
Ήταν η μαύρη, μολυβένια καρδιά που είχε σπάσει στα δύο.
Σίγουρα ήταν ένας φοβερά σκληρός παγετός.

Νωρίς το επόμενο πρωί ο Δήμαρχος περπατούσε στην πλατεία
και βλέποντας το άγαλμα, είπε στους δημοτικούς συμβούλους:
«Πόσο άθλιος φαίνεται ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας!».
«Πόσο άθλιος πραγματικά!» φώναξε ο σύμβουλος, ο οποίος πάντα συμφωνούσε με τον Δήμαρχο.

«Το ρουμπίνι έχει βγει από το σπαθί του, τα μάτια του έχουν φύγει,
και δεν έχει χρυσό πια», είπε ο Δήμαρχος,
«στην πραγματικότητα, είναι λίγο καλύτερος από ένα ζητιάνο!».
«Λίγο καλύτερος από ένα ζητιάνο», είπαν οι δημοτικοί σύμβουλοι.

«Και υπάρχει ένα νεκρό πουλί στα πόδια του!» συνέχισε ο Δήμαρχος.
«Πρέπει να εκδοθεί μια διακήρυξη ότι τα πουλιά δεν επιτρέπεται να πεθαίνουν εδώ».
Και η γραμματέας σημείωσε την πρόταση.

Έτσι γκρέμισαν το άγαλμα του Πρίγκιπα…»


Απόσπασμα από το ομώνυμο παραμύθι του Oscar Wilde
που περιλαμβάνεται στη συλλογή «The Happy Prince and Other Tales» (1888).






YΓ1. Το παραμύθι «Ευτυχισμένος Πρίγκιπας» γράφτηκε από τον Ιρλανδό συγγραφέα Oscar Wilde
στα τέλη του 19ου αιώνα,
μια περίοδο κατά την οποία η Ιρλανδία σημαδεύτηκε από ακραία φτώχεια, πείνα, μετανάστευση
αλλά και οξύτατες κοινωνικές αναταραχές
λόγω της προσπάθειας ανεξαρτητοποίησης των Ιρλανδών από τους

[apri]

Γράμμα στὸν ἄνθρωπο τῆς πατρίδας μου




«...Μὴν μὲ μαρτυρήσεις!
Καὶ προπαντὸς νὰ μὴν τοῦ πεῖς πὼς μ᾿ ἐγκατέλειψεν ἡ ἐλπίδα!
Καθὼς κοιτᾷς τὸν Ταΰγετο,
σημείωσε τὰ φαράγγια ποὺ πέρασα.
Καὶ τὶς κορφὲς ποὺ πάτησα.
Καὶ τὰ ἄστρα ποὺ εἶδα.

Πες τους ἀπὸ μένα, πες τους ἀπὸ τὰ δακρυά μου,
ὅτι ἐπιμένω ἀκόμη πὼς ὁ κόσμος
εἶναι ὄμορφος!»

Νικηφόρος

[PDE ads]

[apri]

Ἐγώ εἰμί ἡ ἄμπελος





«Εἰμὶ δ' ἐγὼ Διόνυσος ἐρίβρομος,
ὃν τέκε μήτηρ Καδμηὶς Σεμέλη
Διὸς ἐν φιλότητι μιγεῖσα»

(=Εγώ είμαι ο Διόνυσος ο βαρύβροντος,
παιδί της κόρης του Κάδμου Σεμέλης που έσμιξε με το Δία)


Ομηρικός ύμνος «Εις Διόνυσον» (στιχ. 56-57)





Κάπως έτσι συστήθηκε στους ανθρώπους, ο Διόνυσος, αυτός ο μυστηριώδης θεός,
που έφτασε στον ελληνικό χώρο από την Ανατολή μέσω της Θράκης,
κρατώντας στα χέρια τον άγονο κισσό και το γόνιμο αμπέλι,
αυτήν «την παυσίλυπο άμπελο», όπως την αποκαλούσε ο Ευριπίδης (

[apri]

Πόσο ανοίκειος φάνταζε σε μια κοινωνία,
της οποίας η ματαιοδοξία, η επιδειξιομανία και η διαφθορά,
προϊόντος του χρόνου θα ξεπερνούσε κάθε όριο…
Και πόσο δυσπρόσιτος παραμένει σε μια κοινωνία,
που ακόμα και τώρα που καταρρέει από την πλεονεξία της,
θα θυσίαζε ασμένως τα πάντα για λίγες παραπάνω στιγμές ευμάρειας…





Πέραν του κόσμου τούτου






«Φτωχοντυμένος και συμμαζεμένος με τα γένια του και την ανθρωποφοβία του,
απομονωμένος
σταύρωνε τα χέρια του, έγερνε δίπλα το ιερατικό του κεφάλι
και βυθιζότανε στα δημιουργικά του ονειροπολήματα, στην πραγματική ζωή.
Απόφευγε να κοιτάει τον κόσμο.
Τον εφοβότανε; Ίσως.

Αυτός λοιπόν ο φτωχικός, ο φοβισμένος, ο αμίλητος άνθρωπος του λαού,
μας είχε επιβάλει το σεβασμό χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Όταν αυτός καθότανε πέρα ή διάβαζε,
η φωνακλάδικη και ασεβέστατη παρέα μας χαμήλωνε τον τόνο,
για να μην τον ανησυχήσει».

Κώστας

[adigoni]

εξαιρετική η ανάλυση που παρέθεσες σχετικά με την άμπελο.....ειδικά η επισήμανσή σου στο επίθετο "αληθινή", ευχαριστούμε

[apri]

Eυχαριστώ.

Ξέρεις, αυτό που σκεφτόμουν τελειώνοντας το αφιέρωμα για την άμπελο ήταν πόσο κακό τελικά έκανε στις κοινωνίες η θεοποίηση της λογικής που έκανε κάποιους να υποτιμήσουν τέτοιου είδους δοξασίες, αντιλήψεις, τελετουργίες κλπ.

Ο ορθολογισμός, που ξεκίνησε με το Διαφωτισμό τον 17ο-18ο αιώνα και κορυφώθηκε τον 20ο αιώνα, σίγουρα απελευθέρωσε τον άνθρωπο από τις δεισιδαιμονίες και απ' όσους τις εκμεταλλεύονταν, για να τον ποδηγετήσουν για ίδιον συμφέρον.
Ωστόσο, αυτή η θεοποίηση της λογικής στην εξέλιξη των πραγμάτων, η αντίληψη ότι μόνο ό,τι μπορεί να εξηγηθεί με τη λογική είναι δυνατό να συμβεί και αξίζει να υπάρχει, που οδήγησε στη συστηματική υποτίμηση του υπερφυσικού στοιχείου στις θρησκείες, του φανταστικού στα παραμύθια, του μυστηριακού στις τελετουργίες και εν τέλει, στο ολοκληρωτικό ξεμάγεμα των κοινωνιών,  πιστεύω ότι τελικά τον υποδούλωσε πολύ περισσότερο, καθώς του αφαίρεσε την αισιοδοξία ότι τα πάντα είναι δυνατά και ανατρέψιμα, αλλά και τη σωφροσύνη που πηγάζει από το ότι δεν ελέγχει εντελώς την πορεία της ζωής.
Έτσι, στις καλές στιγμές της Ιστορίας, του δημιούργησε την αλαζονική ψευδαίσθηση ότι ελέγχει πλήρως την πραγματικότητα και είναι παντοδύναμος έναντι του διπλανού του και του περιβάλλοντος, στις δε κακές στιγμές, όπως αυτές που βιώνουμε τώρα, τον άφησε απελπισμένο και παραιτημένο στη μοίρα του.

Μπορεί κάποιοι να λένε ότι αυτά είναι παραμύθια για τα παιδιά, τους αμαθείς, τους σκοταδιστές.
Φαντάσου, όμως, πού θα είχε σταματήσει η ανθρωπότητα, αν δεν υπήρχαν καθόλου όλα αυτά.
Τι θα είχε γίνει αν όλοι συμβουλεύονταν μόνο τη λογική τους και δεν πίστευαν ότι τα πάντα είναι ανατρέψιμα, αν δεν υπήρχαν άνθρωποι που κοίταζαν προς τα αστέρια με την προσδοκία ότι μια μέρα μπορεί και να τα αγγίξουν, αλλά υπήρχαν μόνο όσοι πρόσεχαν το οδόστρωμα μην παραπατήσουν σε μια λακκούβα;
Οι μεγάλες εφευρέσεις, οι μεγάλες επαναστάσεις, τα μεγάλα άλματα του πολιτισμού δεν θα είχαν γίνει ποτέ.
 
Θέλω να πω πως προσπαθώντας να απελευθερωθούμε εντελώς, σάμπως να σκλαβωθήκαμε περισσότερο τελικά...

[dinateacher]

Εξαιρετικά τα αφιερώματά σου apri! Μπράβο σου!!!

[apri]

Eυχαριστώ, dinateacher. 



Επειδή ο λαός που δεν διδάσκεται από την Ιστορία του,
είναι υποχρεωμένος να την ξαναζήσει…



To τραγούδι του Γύφτου




«Μες τις παινεμένες χώρες, Χώρα
παινεμένη, θα 'ρθει κι η ώρα,
και θα πέσεις, κι από σέν' απάνου η Φήμη
το στερνό το σάλπισμά της θα σαλπίσει
σε βοριά κι ανατολή, νοτιά και δύση.
Πάει το ψήλος σου, το χτίσμα σου συντρίμι…

… Και θα σβήσεις καθώς σβήνουνε λιβάδια
από μάισσες φυτρωμένα με γητειές•
πιο αλαφρά του περασμού σου τα σημάδια
κι από τις δροσοσταλαματιές•
θα σε κλαιν' τα κλαψοπούλια στ' αχνά βράδια
και στα μνήματα οι κλωνόγυρτες ιτιές.
 
….και μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί
να κατρακυλήσεις πιο βαθιά
στου Κακού τη σκάλα,
για τ' ανέβασμα ξανά που σε καλεί
θα αιστανθείς να σου φυτρώσουν, ω χαρά!
Τα φτερά, τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα!»


Αποσπάσματα από το ποίημα του Κωστή Παλαμά «Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου» (1907)



http://www.youtube.com/watch?v=WZKsd3JvDC8





Γυρνάμε πίσω στο μακρινό 1893.
Η Ελλάδα μετά από χρόνια ξέφρενου εξωτερικού δανεισμού
αδυνατεί πλέον να δανειστεί από τις αγορές
και  να πληρώσει τα τοκοχρεολύσια των εξωτερικών δανείων της,
κηρύσσει πτώχευση και ζητά την επαναδιαπραγμάτευση του δημοσίου χρέους της,
προκαλώντας την οργή των Γάλλων, των Άγγλων και κυρίως των Γερμανών ομολογιούχων
που θίγονται από ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους.

Το 1897 και ενώ οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται χωρίς να προκύπτει κάποιος συμβιβασμός,
η χώρα εμπλέκεται σε πόλεμο με τους Τούρκους με αφορμή το Κρητικό Ζήτημα
(σύμφωνα με αρκετούς ιστορικούς, εξωθήθηκε έμμεσα στον πόλεμο από το γερμανικό παράγοντα)
και υφίσταται ταπεινωτική ήττα.
Ο πόλεμος αυτός λήγει μετά από τριάντα μέρες με παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων
και την απαίτηση της Γερμανίας να επιβληθεί στην Ελλάδα Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος.

[apri]

Το κείμενο που ακολουθεί, αποτελεί ιστορική συνέχεια του προηγούμενου αφιερώματος
και είναι αφιερωμένο στον Landau, γιατί εσχάτως τον κακοκάρδισα για την αξία των μαθηματικών του.



Τα πάθη και οι καημοί του κόσμου





«Πιτσιμπούργκο, 26 Νοέμβρη 1913


Είναι σκληρή η ζωή στην Αμερική, Ελέγκω μου…
Εδώ οι εργοστασιάρχες είναι ένα με τους Τούρκους.

[apri]

REQUIEM FOR A DREAM?




"Τεύκρος:

ἐς γῆν ἐναλίαν Κύπρον, οὗ μ’ ἐθέσπισεν
οἰκεῖν Ἀπόλλων, ὄνομα νησιωτικόν
Σαλαμῖνα θέμενον τῆς ἐκεῖ χάριν πάτρας."

(...στη θαλασσινή Κύπρο, όπου μου όρισε ο Απόλλων να κατοικώ,
δίνοντάς της το νησιώτικο όνομα Σαλαμίνα ως ανάμνηση εκείνης της πατρίδος μου)

 

Ευριπίδου «Ελένη» (στιχ.148-150)


http://www.youtube.com/watch?v=nQ3wDHnd-QY



 

«…Δακρυσμένο πουλί,
στην Κύπρο τη θαλασσοφίλητη
που έταξαν για να μου θυμίζει την πατρίδα,
άραξα μοναχός μ’ αυτό το παραμύθι,
αν είναι αλήθεια πως αυτό είναι παραμύθι,
αν είναι αλήθεια πως οι άνθρωποι δε θα ξαναπιάσουν
τον παλιό δόλο των θεών∙

αν είναι αλήθεια
πως κάποιος άλλος Τεύκρος, ύστερα από χρόνια,
ή κάποιος άλλος Αίαντας ή Πρίαμος ή Εκάβη
ή κάποιος άγνωστος, ανώνυμος, που ωστόσο
είδε ένα Σκάμαντρο να ξεχειλάει κουφάρια,
δεν το ‘χει μες στη μοίρα του ν’ ακούσει
μαντατοφόρους που έρχουνται να πούνε
πως τόσος πόνος, τόση ζωή
πήγαν στην άβυσσο
για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη.»



Απόσπασμα από το ποίημα του Γιώργου Σεφέρη «Ελένη» (1953)







ΥΓ1. Ο Τεύκρος σύμφωνα με το μύθο ήταν γιος του βασιλιά της Σαλαμίνας Τελαμώνα και αδελφός του Αίαντα.
Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του μετά το τέλος του Τρωικού Πολέμου,
ο πατέρας του τον έδιωξε κρίνοντας πως δεν είχε συμπαρασταθεί αρκετά στον αδελφό του,
που αυτοκτόνησε, επειδή δεν του δόθηκαν τιμητικά τα όπλα του Αχιλλέα.
Πικραμένος κατέφυγε στην Κύπρο ακολουθώντας χρησμό του Απόλλωνα,
όπου ίδρυσε την πόλη Σαλαμίνα κοντά στη σημερινή Αμμόχωστο.
Εκεί συναντήθηκε με την Ελένη
και έτσι έμαθε πως η Ήρα, οργισμένη για την ήττα της στα καλλιστεία των θεών,
είχε δώσει στον Πάρη ένα είδωλο της Ελένης
και ότι η πραγματική δεν έφτασε ποτέ στην Τροία.
Έτσι ο ήρωας διαπίστωσε πως οι θεοί τους εξαπάτησαν
και ότι ο δεκαετής πόλεμος με τους χιλιάδες νεκρούς έγινε για ένα είδωλο…


ΥΓ2. Το ποίημα «Ελένη» του Γ. Σεφέρη ανήκει στη συλλογή «Κύπρον, ου μ’ εθέσπισεν...» (1955),
γράφτηκε όμως, κατά δήλωση του ποιητή, το 1953, όταν ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Κύπρο,
λίγα χρόνια μετά τη λήξη του

[apri]

Δρόμοι παλιοί





"Ξεχασμένος κι ατίθασος να περπατώ
κρατώντας μια σπίθα τρεμόσβηστη στις υγρές μου παλάμες"


Μανώλης Αναγνωστάκης




http://www.youtube.com/watch?v=WQOx8Wf87qA





"Τους λυπήθηκα πολύ και είπα ότι το θερίον είπαν θερίον
κι ο άνθρωπος είναι χερότερος"


Στρατηγός Μακρυγιάννης "Απομνημονεύματα" (κεφάλαιο ΣΤ΄)

[apri]

Με αφορμή την επέτειο του 1821.
Για να μη θεωρηθεί ποτέ ιστορικό λάθος η επιλογή κάποιων Ελλήνων...
...τότε που plan A γι' αυτούς ήταν η ελευθερία και plan B o θάνατος,
...τότε που κάποιοι τους χαρακτήριζαν τρελούς.



Να θυμάσαι...




«Τράβα, Xάρε, το δρεπάνι,
αν μπορείς και αν τολμάς
Δεν νικάς τον Μακρυγιάννη.
Δεν πεθαίνει ο Παλαμάς.»

Πυθαγόρας


http://www.youtube.com/watch?v=4ZfPssDdwQI



 

«Πατρίδα να θυμάσαι εσύ αυτούς
όπου, δια την τιμήν και την λευτερίαν σου,
δεν λογάριασαν θάνατο και βάσανα.
Κι αν εσύ τους λησμονήσεις,
θα τους θυμηθούν οι πέτρες και τα χώματα,
όπου έχυσαν αίματα και δάκρυα.

Θεέ, συχώρεσε τους παντίδους (=κακοποιούς),
που θέλουν να μας πάρουν τον αγέρα που αναπνέομεν
και την τιμήν που με ντουφέκι και γιαταγάνι πήραμε.
Εμείς το χρέος, το κατά δύναμιν, επράξαμεν.
Και αυτοί βγήκαν σήμερον να προκόψουν την Πατρίδα…

…..Τότε που η Τουρκιά εκατέβαινε από τα ντερβένια
και ολίγοι έτρεχαν με ολίγα ντουφέκια, με τριχιές δεμένα να πολεμήσουν,
θέλοντας λευτεριάν ή θάνατον,
οι φρόνιμοι ασφάλιζαν τις φαμελιές τους εις τα νησιά
κι αυτοί τρέχαν εις ρεματιές και βουνά, μη βλέποντας ποτέ Τούρκου πρόσωπον.
Κι όταν ακούγαν τα ντισμπάρκα (=αποβάσεις) των Τούρκων, τρέχαν μακρύτερα.

Τώρα θέλουν δικήν τους την Πατρίδα και κυνηγούν τους αγωνιστές.
Εγίναμε θηρία που θέλουν κριγιάτα (=κρέατα) ανθρωπινά να χορτάσουν.
Και χωρίζουν τον κόσμον σε πατριώτες και αντιπατριώτες.
Αυτοί γίναν οι σημαντικοί της Πατρίδος και οι άλλοι να χαθούν…»


Στρατηγός Μακρυγιάννης «Απομνημονεύματα»