Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[Dwrina]

Εμένα αυτό το "πάντα" στα πράγματα σε συνδυασμό με το κόμμα και τα "μεν"/δε", με οδηγούν στη σκέψη ότι οι αναφορικές έχουν το ρόλο της επιμεριστικής παράθεσης (εννοείται, σε θέση αιτιατικής η καθεμιά). Δηλαδή, ο συγγραφέας διευκρινίζει τι εννοεί με το "πάντα τα πράγματα". Αν ισχύει η σκέψη μου, ως "πάντα τα πράγματα" εννοεί τις ιδιωτικές και τις δημόσιες υποθέσεις.
Οι δυο μετοχές είναι αιτιολογικές και δίνουν την αιτία της κάθε ανάθεσης. Η δεύτερη (νομίζοντες) είναι εύκολα κατανοητή.
Η πρώτη όμως (όντες) με προβληματίζει, είναι η αλήθεια. Γιατί να του αναθέσουν τις ιδιωτικές τους υποθέσεις;

Δεν μου φαίνεται λογικό να ανέθεσαν στον Περικλή τις ιδιωτικές τους υποθέσεις.  Αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο δεν θα είχε μείνει γνωστό ως κάτι πρωτοφανές (όπως είναι γνωστές οι φράσεις κατεῖχε τὸ πλῆθος ἐλευθέρως και λόγῳ μὲν δημοκρατία, ἔργῳ δὲ ὑπὸ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἀρχή) ;

Τώρα που πρόσεξα καλύτερα την επόμενη φράση και παρατήρησα ότι το ἄξιον συμπληρώνεται από το πλείστου, βλέπω ότι ούτε αυτής της αναφορικής είναι ξεκάθαρη η συντακτική της θέση (αρχικά την είχα θεωρήσει γενική της αξίας/αντικειμενική, πράγμα όμως που τελικά διαπιστώνω ότι ούτε νοηματικά θα ταίριαζε πολύ). Μήπως λοιπόν και αυτή η αναφορική έχει θέση γενικής η οποία χρησιμοποιείται χωρίς συγκεκριμένο ρόλο στη δομή της πρότασης, όπως προτείνει ο Rusten;
Πάντως και ο  Schwyzer (σελ. 167) κάνει λόγο για μια «ανεξάρτητη γεν. της αναφοράς έξω από την πρόταση και την σύνταξή της» π.χ.  τῆς δὲ γυναικός («όσον αφορά στην γυναικά»), εἰ μὲν διδασκομένη ὑπὸ τοῦ ἀνδρὸς τἀγαθὰ κακοποιεῖ, ἴσως δικαίως ἂν ἡ γυνὴ τὴν αἰτίαν ἔχοι.

[PDE ads]

[apri]

Δεν μου φαίνεται λογικό να ανέθεσαν στον Περικλή τις ιδιωτικές τους υποθέσεις.  Αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο δεν θα είχε μείνει γνωστό ως κάτι πρωτοφανές (όπως είναι γνωστές οι φράσεις κατεῖχε τὸ πλῆθος ἐλευθέρως και λόγῳ μὲν δημοκρατία, ἔργῳ δὲ ὑπὸ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἀρχή) ;

Τώρα που γύρισα από τη δουλειά κάθισα και διάβασα μεγαλύτερο κομμάτι του κειμένου. Όντως δεν ταιριάζει το νόημα που σκέφτηκα. Οι Αθηναίοι ένιωθαν οργή για τον Περικλή λόγω της απώλειας της περιουσίας τους στον πόλεμο, οπότε το "αμβλύτεροι" αφορά την εξασθένιση της οργής τους προϊόντος του χρόνου. Είχαν γίνει μαλακότεροι.

Οπότε οι δυο μετοχές δίνουν τις δυο αιτίες της ανάθεσης της εξουσίας σ' αυτόν: Ήταν η άμβλυνση της οργής τους για τα "οικεία" και η εκτίμησή τους ότι ήταν ο καλύτερος στη διαχείριση των κοινών.
Σ' αυτό το πλαίσιο, οι αναφορικές πιστεύω πως συμπληρώνουν τα δυο επίθετα (δηλ. το "αμβλύτεροι" η πρώτη και το "άξιον" η δεύτερη) δηλώνοντας αναφορά. Το πιο απλό νομίζω πως είναι να είχαν θέση αιτιατικής.

[stam]

Κάποιοι άλλοι (Βοίμιος, κατά τον Ζηκίδη - δεν μπόρεσα ακόμη να εντοπίσω το όνομά του) θεωρούν ότι το ὧν = τούτων ἅ, εξαρτώντας τη γενική από το ἀμβλύτεροι, όπως το τῆς γνώμης ἀμβλύνεσθαι (Θουκυδ. ΙΙ, 87, 3).

Αυτός ο κατά Ζηκίδη Βοίμιος πρέπει να είναι ο Gottfried Boehme. Μπορείτε να δείτε την εργασία του πάνω στον Θουκυδίδη εδώ https://catalog.hathitrust.org/Record/008398667

[Sali]

Αυτός ο κατά Ζηκίδη Βοίμιος πρέπει να είναι ο Gottfried Boehme. Μπορείτε να δείτε την εργασία του πάνω στον Θουκυδίδη εδώ https://catalog.hathitrust.org/Record/008398667

Ευχαριστώ πολύ, stam!

[PDE ads]

[Dwrina]

τὰ δ᾽ ἔργα τῶν πραχθέντων ἐν τῷ πολέμῳ οὐκ ἐκ τοῦ παρατυχόντος πυνθανόμενος ἠξίωσα γράφειν, οὐδ᾽ ὡς ἐμοὶ ἐδόκει, ἀλλ᾽ οἷς τε αὐτὸς παρῆν καὶ παρὰ τῶν ἄλλων ὅσον δυνατὸν ἀκριβείᾳ περὶ ἑκάστου ἐπεξελθών:
η αναφορική πρόταση έχει θέση γενικής διαιρετικής από το ἑκάστου ή αντικειμένου στο ἐπεξελθών;  Επειδή το ἐπεξελθών φαίνεται να συμπληρώνεται από το περὶ ἑκάστου δεν είμαι σίγουρη αν μπορεί να είναι  η αναφορική αντικείμενο, ούτε αν γίνεται να συντάξουμε το περὶ ἑκάστου με το ἀκριβείᾳ. Πάντως δεν θα μου φαίνεται και απίθανη μια φράση όπως  ἐπεξελθών πάντα ταῦτα ἀκριβείᾳ περὶ ἑκάστου

Επίσης, για να συνταχθεί το παρὰ τῶν ἄλλων , θα εννοηθεί και δεύτερη αναφορική καὶ ἃ παρὰ τῶν ἄλλων  ἐπυθόμην;

[Sali]

Άλλη μία προβληματική σύνταξη.

Έχω τη γνώμη ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από τη λειτουργία του αντιθετικού ἀλλὰ και των συμπλεκτικών τε-καί.

Θεωρώ λοιπόν ότι ο αντιθετικός ἀλλὰ συνδέει την τροπική μετοχή πυνθανόμενος + την παραβολική τροπική πρόταση ὡς ἐμοὶ ἐδόκει, με τη μετοχή ἐπεξελθὼν (μτχ. των συνοδευουσών περιστάσεων - εν ευρεία εννοία τροπική). Ως εδώ η σύνταξη δεν παρουσιάζει ανωμαλία.

Το καίριο, κατ' εμέ, ερώτημα είναι τι συνδέουν οι συμπλεκτικοί σύνδεσμοι. Εδώ βρίσκεται η δυσκολία, διότι αφενός μεν (τε) έχουμε την αναφορική πρόταση οἷς αὐτὸς παρῆν, αφετέρου δε (καὶ) έχουμε το εμπρόθετο παρὰ τῶν ἄλλων, το οποίο είναι προφανές ότι έτσι όπως είναι μένει ξεκρέμαστο, θα έπρεπε δηλαδή να ανήκει σε κάποιον ρηματικό τύπο, δηλαδή σε μια αναφορική πρόταση (ἃ παρὰ τῶν ἄλλων ἤκουσα/ἐπυθόμην - όπως με σωστό αισθητήριο εικάζει η Dwrina). Άλλη λύση επί του προκειμένου είναι το εμπρόθετο να ανήκει σε εννοούμενη μετοχή ἀκούσας/ἀκούων ή πυθόμενος/πυνθανόμενος, μια και η αναφορική πρόταση ισοδυναμεί, όπως λένε μερικοί ερμηνευτές, με το αὐτὸς παρὼν/παραγενόμενος. Το ὅσον δυνατὸν ἀκριβείᾳ περὶ ἑκάστου ανήκει στο έπεξελθών.

Οπότε προτείνω την εξής συντακτική σειρά: ...ἀλλ' ἐπεξελθών, ὅσον δυνατὸν ἀκριβείᾳ περὶ ἑκάστου, οἷς τε αὐτὸς παρῆν καὶ παρὰ τῶν ἄλλων (= καὶ ἐκεῖνα ἃ παρὰ τῶν ἄλλων ἤκουσα/ἐπυθόμην). Οπότε, αν έχω δίκιο, η αναφορική πρόταση είναι αντικείμενο της μτχ. ἐπεξελθών, αλλά την ίδια θέση έχει και το προβληματικό εμπρόθετο (αν δεχτούμε ότι μπορεί να αναλυθεί σε αναφορική πρόταση, χωρίς να λάβουμε υπόψη τις τυπικές μορφές ανάλυσης). Μάλιστα ο Ullrich προσθέτει (δεν αναφέρεται η προσθήκη στοκριτικό υπόμνημα του κειμένου της Οξφόρδης) το άρθρο τὰ πριν από το εμπρόθετο: <τὰ> παρὰ τῶν ἄλλων.

Και μια μετάφραση: "...αλλά με το να ερευνήσω προσεκτικά, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια για το καθένα, τόσο εκείνα τα γεγονότα στα οποία παραβρέθηκα ο ίδιος όσο εκείνα για τα οποία έπαιρνα πληροφορίες από άλλους".

Αυτή μου φαίνεται ότι είναι η πιο λογική λύση στην προβληματική αυτή σύνταξη.

[Dwrina]

Άλλη λύση επί του προκειμένου είναι το εμπρόθετο να ανήκει σε εννοούμενη μετοχή ἀκούσας/ἀκούων ή πυθόμενος/πυνθανόμενος, μια και η αναφορική πρόταση ισοδυναμεί, όπως λένε μερικοί ερμηνευτές, με το αὐτὸς παρὼν/παραγενόμενος.
 

Και αυτές οι μετοχές θα προσδιορίζουν το ἐπεξελθών ως τροπικές, ενώ στην περίπτωση αυτή ως αντικείμενο του ἐπεξελθών θα εννοείται τὰ ἔργα (αλλά με το να τα ερευνήσω  προσεκτικά, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια για το καθένα, ευρισκόμενος ο ίδιος παρών και ακούγοντάς τα από άλλους); Συντακτικά πιστεύεις ότι αυτή η ισοδυναμία έχει κάποια βάση; Αλλά ούτε νοηματικά με ικανοποιεί (αν έχω καταλάβει σωστά).

Οπότε, αν έχω δίκιο, η αναφορική πρόταση είναι αντικείμενο της μτχ. ἐπεξελθών, αλλά την ίδια θέση έχει και το προβληματικό εμπρόθετο (αν δεχτούμε ότι μπορεί να αναλυθεί σε αναφορική πρόταση, χωρίς να λάβουμε υπόψη τις τυπικές μορφές ανάλυσης). Μάλιστα ο Ullrich προσθέτει (δεν αναφέρεται η προσθήκη στοκριτικό υπόμνημα του κειμένου της Οξφόρδης) το άρθρο τὰ πριν από το εμπρόθετο: <τὰ> παρὰ τῶν ἄλλων.

Εννοείς ότι, όπως και αν αποκαταστήσουμε τη σύνταξη, ο εμπρόθετος έχει θέση αντικειμένου; Γιατί, και αν δεχθούμε την προσθήκη του άρθρου, πάλι δεν λείπει κάτι, ίσως μια μετοχή λεχθέντα;

Θεωρώ λοιπόν ότι ο αντιθετικός ἀλλὰ συνδέει την τροπική μετοχή πυνθανόμενος + την παραβολική τροπική πρόταση ὡς ἐμοὶ ἐδόκει, με τη μετοχή ἐπεξελθὼν (μτχ. των συνοδευουσών περιστάσεων - εν ευρεία εννοία τροπική).

Η μετοχή  ἐπεξελθὼν δεν θα μπορούσε να είναι χρονική (αφού προηγουμένως ερεύνησα προσεκτικά); Θυμάμαι ότι είχες γράψει πως μπορούν να συνδέονται και ετεροειδείς μετοχές, αρκεί να προσδιορίζουν το ίδιο ρήμα.

[stam]

παραθέτω από το βιβλίο H. D. Cameron, Thucydides book I, A student's grammatical commentary. Ελπίζω να συμβάλει στην ερμηνεία του αποσπάσματος

22.2. ἐκ τοῦ παρατυχόντος  . “from any Tom, Dick, or Harry”—literally,
“one who chanced to be by.”
οὐ πυνθανόµενος  ... ἀλλὰ ... ἐπεξελθών  . ἐπεξέρχοµαι  means “discuss,
relate, or examine accurately and fully.” LSJ s.v. II.3. Here, it refers not to
the narrative but to the investigation—hence, “examine.”


 οἷς. The referent of this relative is πραχθέντων  , but it is not the antecedent.
The relative clause is nominal, and the antecedent is omitted (Sm.
§2509); i.e., the whole relative clause is the object of ἐπεξελθών. τε ...
καί marks the parallel constructions οἷς αὐτὸς παρῆν and (ἅ) παρα τῶν
ἄλλων (ἀπηγγέλθη). παρὰ τῶν ἄλλων is elliptical, but the ideas can be
filled out by the parallelism with the discussion of τὰ λεχθέντα  at the
beginning of the paragraph.
A translation of the sentence follows.
I deemed it worthy to write neither the facts of actions in the war
that I picked up from any old source nor even as it seemed to me, but
by investigating both events at which I was present and events
reported to me by others, with as much accuracy as possible.

[Sali]

Και αυτές οι μετοχές θα προσδιορίζουν το ἐπεξελθών ως τροπικές, ενώ στην περίπτωση αυτή ως αντικείμενο του ἐπεξελθών θα εννοείται τὰ ἔργα (αλλά με το να τα ερευνήσω  προσεκτικά, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια για το καθένα, ευρισκόμενος ο ίδιος παρών και ακούγοντάς τα από άλλους); Συντακτικά πιστεύεις ότι αυτή η ισοδυναμία έχει κάποια βάση; Αλλά ούτε νοηματικά με ικανοποιεί (αν έχω καταλάβει σωστά).

Ναι, νομίζω πως στέκει αυτή η ισοδυναμία, αν και είναι λίγο τραβηγμένη από τα μαλλιά. Σίγουρα τότε θα πρέπει να εννοηθεί αντικείμενο στο ἐπεξελθὼν κάτι τέτοιο: τὰ ἔργα (τῶν πραχθέντων ἐν τῷ πολέμῳ), όλες δε οι μετοχές τροπικές. Μια μετάφραση: "...αλλά με το να ερευνήσω προσεκτικά ... όσα έγιναν στον πόλεμο, τόσο παρευρισκόμενος ο ίδιος όσο και παίρνοντας πληροφορίες από άλλους". Προτιμώ ωστόσο την αρχική σύνταξη που πρότεινα, και βλέπω τώρα, μετά από την ανάρτηση του stam, ότι η ανάλυση του Cameron βρίσκεται πολύ κοντά στη δική μου.

Εννοείς ότι, όπως και αν αποκαταστήσουμε τη σύνταξη, ο εμπρόθετος έχει θέση αντικειμένου; Γιατί, και αν δεχθούμε την προσθήκη του άρθρου, πάλι δεν λείπει κάτι, ίσως μια μετοχή λεχθέντα;

Ναι, ήταν παράλειψή μου προηγουμένως. Αν δεχτούμε το άρθρο, πρέπει να εννοήσουμε μια μετοχή (λεχθέντα, ῥηθέντα, ἀπαγγελθέντα). Ἐτσι όπως είναι όμως το κείμενο, δεν μπορούμε να υιοθετήσουμε τέτοια δομή.

Η μετοχή  ἐπεξελθὼν δεν θα μπορούσε να είναι χρονική (αφού προηγουμένως ερεύνησα προσεκτικά); Θυμάμαι ότι είχες γράψει πως μπορούν να συνδέονται και ετεροειδείς μετοχές, αρκεί να προσδιορίζουν το ίδιο ρήμα.

Θεωρητικά ναι, θα μπορούσε να είναι χρονική, αλλά την προτιμώ ως μετοχή εκφράζουσα any attendant circumstance, με την έννοια ότι εδώ δεν ενδιαφέρει τόσο η χρονική σχέση ανάμεσα στη μετοχή και στο ρήμα που προσδιορίζει όσο η διάθεση του Θουκυδίδη να εκφράσει, μέσω της μετοχής, τη μέθοδο που χρησιμοποίησε στην εξιστόριση των γεγονότων.

[stam]

αξίζει, πάντως, να προσεχθεί η διαφορά στον χρόνο: οὐ πυνθανόμενος... ἀλλὰ ... ἐπεξελθών (δε γράφει ἐπεξιών - κατ' εμέ υπάρχει σαφώς το χρονικό στοιχείο, καθώς ο αόριστος στη μετοχή δηλώνει ότι η έρευνα προηγήθηκε της συγγραφής)

[Dwrina]

παραθέτω από το βιβλίο H. D. Cameron, Thucydides book I, A student's grammatical commentary. Ελπίζω να συμβάλει στην ερμηνεία του αποσπάσματος

Και βέβαια συνέβαλε. Σε ευχαριστούμε πολύ!

Θεωρητικά ναι, θα μπορούσε να είναι χρονική, αλλά την προτιμώ ως μετοχή εκφράζουσα any attendant circumstance, με την έννοια ότι εδώ δεν ενδιαφέρει τόσο η χρονική σχέση ανάμεσα στη μετοχή και στο ρήμα που προσδιορίζει όσο η διάθεση του Θουκυδίδη να εκφράσει, μέσω της μετοχής, τη μέθοδο που χρησιμοποίησε στην εξιστόριση των γεγονότων.

Μάλλον έχεις δίκιο, γιατί, παρόλο που, όπως τόνισε και ο stam, είναι σαφές ότι η έρευνα προηγήθηκε της συγγραφής, βλέπω ότι όχι μόνο στην ίδια περίοδο αλλά και στην προηγούμενη έχουμε δύο τροπικούς προσδιορισμούς (μια παραβολική πρόταση και τη μετοχή ἐχομένῳ).  Δεδομένων αυτών, θα ήταν κάπως άτοπο να παρουσιάσει το πιο σημαντικό στοιχείο της μεθοδολογίας του δίνοντας έμφαση στο προτερόχρονο της  πράξης και όχι στον τρόπο.

Σε ευχαριστώ πολύ για την απάντηση και τις διευκρινίσεις!

[Sali]

αξίζει, πάντως, να προσεχθεί η διαφορά στον χρόνο: οὐ πυνθανόμενος... ἀλλὰ ... ἐπεξελθών (δε γράφει ἐπεξιών - κατ' εμέ υπάρχει σαφώς το χρονικό στοιχείο, καθώς ο αόριστος στη μετοχή δηλώνει ότι η έρευνα προηγήθηκε της συγγραφής)

Σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο, το να είναι μια μετοχή χρονική και να συνδέεται παρατακτικά με μετοχή  άλλου είδους είναι αποδεκτό και αποδεικνύεται από τα ίδια τα κείμενα: Θουκυδ. Ι, 1, 1 Θουκυδίδης Ἀθηναῖος ξυνέγραψε τὸν πόλεμον ... ἀρξάμενος εὐθὺς καθισταμένου καὶ ἐλπίσας μέγαν τε ἔσεσθαι... Η μτχ. ἀρξάμενος χαρακτηρίζεται γενικά ως χρονική (κατ' άλλους ίσως τροπική) στο κύριο ρήμα, και η ἐλπίσας ως αιτιολογική στο ἀρξάμενος.

Αλλά στο περι ου ο λόγος χωρίο από τον Θουκυδίδη (Ι, 22, 2) νομίζω πως τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς. Οι αντιθετικά συνδεόμενες μετοχές με τα συμπληρώματά τους οὐ πυνθανόμενος (ἐκ τοῦ παρατυχόντος/ὡς ἐμοὶ ἐδόκει) ἀλλ' ἐπεξελθὼν (ὅσον δυνατὸν ἀκριβείᾳ περὶ ἑκάστου οἷς τε αὐτὸς παρῆν καὶ παρὰ τῶν ἄλλων) δεν μπορούν να ανήκουν σε διαφορετικά είδη, γιατί αμφότερες αναφέρονται στη μέθοδο (το τόνισα και στην προηγούμενη ανάρτησή μου) που χρησιμοποίησε ο Θουκυδίδης ως προς την εξιστόρηση των πολεμικών γεγονότων. Δεν μπορούμε να στερήσουμε από τη μετοχή ἐπεξελθὼν αυτή τη σημασία της, μόνο και μόνο επειδή βρίσκεται σε αόριστο.

Το ότι η μτχ. αυτή έχει χρονική σχέση με το κύριο ρήμα (ἠξίωσα γράφειν) είναι αδιαμφισβήτητο· αλλά και κάθε επιρρηματική μετοχή, ανεξάρτητα από το είδος της, έχει πάντοτε μια χρονική σχέση με το ρήμα που προσδιορίζει, παράλληλα όμως εκφράζει και κάποιες συνθήκες υπό τις οποίες τελεί το ρήμα εξάρτησης. Ανάλογα λοιπόν με τις επικρατούσες συνθήκες, χαρακτηρίζουμε μια μετοχή ως αιτιολογική, χρονική, υποθετική κ.λπ. Έτσι π.χ. μια αιτιολογική μετοχή έχει σχέση προτεροχρόνου με το ρ. εξάρτησής της (λογικά η αιτία προηγείται του αποτελέσματος, αν και αυτό δεν είναι πάντοτε προφανές), αλλά τη χαρακτηρίζουμε αιτιολογική, γιατί κυριαρχούν οι συνθήκες της αιτίας, όχι του χρόνου· μια τροπική μετοχή ενεστώτα έχει συχνότατα σχέση συγχρόνου με το ρήμα εξάρτησής της (π.χ. λῃζόμενοι ζῶσι), αλλά χαρακτηρίζεται ως τροπική, γιατί εκφράζει τον τρόπο (ή καλύτερα το μέσον) με το(ν) οποίο προσδιορίζεται το κύριο ρήμα, και όχι τον χρόνο.

Φαίνεται πως το πρόβλημα είναι έντονο σε κάποιες μετοχές αορίστου, οι οποίες δεν είναι ξεκάθαρο αν είναι αιτιολογικές ή υποθετικές ή εναντιωματικές (δεν αναφέρομαι στις τελικές, οι οποίες αναγνωρίζονται εύκολα)· επειδή λοιπόν δεν μπορούν άνετα να καταταγούν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες, εύκολα συγκαταλέγονται στις χρονικές, χωρίς ωστόσο να ανήκουν ουσιαστικά σ' αυτές. Κανονικά οι μετοχές αυτές ανήκουν σε μια ειδική κατηγορία (κατά τους Smyth και Goodwin, εκφράζουν any attentdant circumstance), η οποία, όσο ξέρω, δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί στα ελληνικά Συντακτικά. Στον Goodwin (843) και στον Smyth (2068) βλέπουμε παραδείγματα με τέτοιες μετοχές αορίστου, οι οποίες θα χαρακτηρίζονταν από τους περισσότερους Έλληνες φιλολόγους ως χρονικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι δύο προαναφερθέντες μελετητές συμπεριλαμβάνουν και τη μετοχή λαβὼν σ' αυτή την κατηγορία (μαζί με τις ἔχων, ἄγων φέρων και χρώμενος, οι οποίες στα ελληνικά Συντακτικά χαρακτηρίζονται ως τροπικές).

Εξίσου σημαντική είναι και η πληροφορία του Goodwin (845) ότι η μετοχή εκφράζει "that in which the action of the verb consists" και μας παραπέμπει στην παράγραφο 150 του βιβλίου του, όπου αναφέρονται παραδείγματα μετοχών αορίστου, οι οποίες έχουν ουσιαστικά το ίδιο περιεχόμενο με το ρήμα που προσδιορίζουν, άρα ρήμα και μετοχή συνιστούν μία πράξη, όχι δύο. Πρόκειται για τη συγχρονική φύση της μετοχής αορίστου. Αυτές τις μετοχές οι περισσότεροι Έλληνες φιλόλογοι θα τις χαρακτήριζαν ως χρονικές, πράγμα φυσικώς αδύνατον, αφού, όπως είπαμε, έχουμε να κάνουμε με μία πράξη, όχι με δύο (όπως θα απαιτούνταν, αν η μετοχή ήταν χρονική). Εκτός από τα εκεί (150, Goodwin) αναφερόμενα παραδείγματα, θα προσθέσω άλλο ένα: Ξενοφ. ΚΑ V, 7, 5 ...ὡς ἐγὼ ἄρα ἐξαπατήσας ὑμᾶς μέλλω ἄγειν εἰς Φᾶσιν. Το κείμενο αυτό είχε τεθεί σε εξετάσεις για τις θεωρητικές Σχολές του Πανεπιστημίου πριν από πάρα πολλά χρόνια. Λοιπόν, η μτχ. ἐξαπατήσας θεωρήθηκε χρονική, όπως φαίνεται από τη μετάφραση των υποψηφίων ("αφού σας εξηπάτησα"), η οποία δεν υπογραμμίστηκε ως εσφαλμένη, ενώ οι λιγοστές σωστές μεταφράσεις ("πρόκειται να σας εξαπατήσω και να σας οδηγήσω") υπογραμμίστηκαν ως εσφαλμένες από τους διορθωτές. Όλα αυτά είναι μαρτυρίες από το βιβλίο του Ι. Κακριδή, Το μεταφραστικό πρόβλημα, Αθήνα 1979 (σελ. 8 ). Αλλά είναι φανερό ότι η μετοχή δεν είναι χρονική, διότι έχει το ίδιο περιεχόμενο με το ρήμα εξάρτησης, δηλαδή το μέλλω ἄγειν (ὑμᾶς) εἰς Φᾶσιν δείχνει σε τι ακριβώς συνίσταται η απάτη που εκφράζει η μετοχή, άρα αμφότερα εκφράζουν μία και μόνο πράξη.
Αυτήν ακριβώς την ιδιαιτερότητα της μετοχής αορίστου εξετάζει αναλυτικότατα και οξυδερκέστατα ο W. S. Barrett στη μνημειώδη ερμηνευτική του έκδοση στον Ιππόλυτο του Ευριπίδη (στ. 289-92 για τη μετοχή λύσασα).

[stam]

Θα προτείνω κάποια "αξιώματα", με τα οποία ελπίζω όλοι να συμφωνούμε: α) Δεν υπάρχουν φυσικοί ομιλητές της ΑΕ, ώστε να μας μεταφέρουν την "εμπειρία" τους από τη χρήση και την επιλογή των γλωσσικών στοιχείων. Αυτό σημαίνει ότι, τελικά, δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι για αυτό που εμείς σκεφτόμαστε για τη γλώσσα εκείνων. Δηλαδή η μελέτη της γλώσσας μπορεί να συνεχίζεται εσαεί, με τις διαφωνίες των μελετητών να υφίστανται και τις απόψεις τους πρακτικά και ουσιαστικά ανεπιβεβαίωτες. β) Η γλώσσα του κάθε μελετητή καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και τις απόψεις του για το αντικείμενο της μελέτης του, αφού, καλώς ή κακώς, σε αυτήν τη γλώσσα καλείται να μεταφέρει την αίσθηση που αποκομίζει από τη μελέτη της ΑΕ. Αυτό σημαίνει ότι οι Άγγλοι, Γερμανοί, Γάλλοι και άλλοι  μελετητές δεσμεύονται υποχρεωτικά από το δικό τους γλωσσικό αίσθημα, κι αυτό δεν είναι ήσσονος σημασίας, αλλά, νομίζω, συντελεί σε αυτό που ανέφερα στο τέλος της προηγούμενης παραδοχής. γ) Σε συνέχεια του προηγουμένου, εμείς οι νεοέλληνες νομίζω ότι "πλεονεκτούμε" κατά κάποιον τρόπο σε σχέση με τους άλλους, αφού είμαστε οι "γλωσσικοί κληρονόμοι" της ΑΕ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ισχύουν και για μας όσα ανέφερα στο (β)
Επί του συγκεκριμένου: διαβάζω με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και σεβασμό όσα γράφουν οι διάσημοι μελετητές των προηγούμενων αιώνων, και με ακόμα μεγαλύτερο σεβασμό όσα γράφει ο Sali. Το σημείο της διαφωνίας μου με αυτούς έγκειται στο ότι εγώ "πιάνομαι" από το ρηματικό θέμα και προσπαθώ να καταλάβω από αυτό (συνοπτικό, μη συνοπτικό) τη σχέση του ενός ρηματικού τύπου με τον άλλο, κάτι που οι ξένοι φιλόλογοι, μολονότι το έχουν εντοπίσει και μελετήσει, αδυνατούν να το κατανοήσουν πλήρως, αφού είναι ξένο προς τις δικές τους γλωσσικές επιλογές. Ο Α. Rijksbaron, ενώ ως γενική αρχή δέχεται: "η μετοχή ενεστώτα δηλώνει ότι η κατάσταση της μετοχής είναι σύγχρονη με αυτήν του κύριου ρήματος, η μετοχή αορίστου ότι είναι προγενέστερη, η μετοχή μέλλοντα ότι είναι μεταγενέστερη, αναφορικά προς την κατάσταση του κύριου ρήματος" (Σύνταξη και σημασιολογία του ρήματος την κλασική ελληνική, σελ 117-118), εντούτοις δέχεται και την περίπτωση του "ταυτοχρονισμού" ή "χρονικής σύμπτωσης", "επειδή η μετοχή, ενώ εκφράζει μαι ολοκληρωμένη κατάσταση, δεν είναι προγενέστερη του κύριου ρήματος, αλλά συμπίπτει χρονικά με αυτό" (σελ. 125). Αξίζει να παρατηρήσει κανείς τη ομολογημένη αντίθεση, για να μην πω: αντίφαση, της έκφρασης του Rijksbaron. Κι αυτό γιατί, όταν παρουσιάζει τη σημασιακή τιμή των χρονικών/ρηματικών θεμάτων αναφέρει (σελ. 17: "το θέμα του αορίστου δηλώνει ότι μια κατάσταση είναι ολοκληρωμένη = τιμή του τέλειου [συνοπτικού] (...) Όλοι οι ρηματικοί τύποι που παράγονται από ένα ορισμένο θέμα χαρακτηρίζονται καταρχήν από τη θεμελιώδη σημασιακή τιμή του συγκεκριμένου θέματος. Αυτό ισχύει, τόσο για τους παρεμφατικούς τύπους (...), όσο και για τους απαρεμφατικούς τύπους, δηλαδή το απαρέμφατο και τη μετοχή. (...) Στην πράξη, οι παραπάνω σημασιακές τιμές (...) τοποθετούν μια ορισμένη κατάσταση σε σχέση με άλλες (...). Έτσι, μέσω της τιμής [μη ολοκληρωμένο/μη συνοπτικό] οι ενεστωτικοί τύποι χαρακτηρίζουν μια κατάσταση ως 'ανοιχτή', δημιουργώντας ένα πλαίσιο στο οποίο μπορούν να ενταχτούν άλλες καταστάσεις, γιαυτό και οι συγκεκριμένοι τύποι είναι κατάλληλοι για να δηλωθεί το σύγχρονο ανάμεσα σε δύο καταστάσεις. (...) η τιμή [ολοκληρωμένο/συνοπτικό] του αοριστικού θέματος είναι δυνατό να εκφράζει το προτερόχρονο μιας κατάστασης σε σχέση με μία άλλη. (...) το μη ολοκληρωμένο και το ολοκληρωμένο πρέπει καταρχήν να τα αντιληφθεί κανείς <ως τέτοια> σε σχέση με ένα ορισμένο σημείο προσανατολισμού (...) η επιλογή ανάμεσα στα χρονικά θέματα καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα συμφραζόμενα. Η αντικατάσταση ενός τύπου από έναν άλλον αλλάζει συνήθως την πληροφορία και, επομένως, επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο ομιλητής ενδέχεται να αναπτύσσει, για παράδειγμα, μια αφήγηση. (...) Με βάση τα δεδομένα αυτά, θα μπορούσε κανείς να περιγράψει τη  διαφορά μεταξύ ενεστώτα και αορίστου ως εξής: ενώ μια κατάσταση που εκφράζεται μέσω του ενεστωτικού θέματος μπορεί να διακοπεί, μια κατάσταση σε αόριστο δηλώνει ένα αδιάσπαστο σύνολο"

[stam]

Η ένστασή μου είναι η εξής: Πώς μπορεί κάτι που είναι ολοκληρωμένο να συγχρονίζεται και να διατηρείται με μια άλλη ενέργεια; Στο παράδειγμα ἔχων στρατιὰν ἀφικνεῖται ο ενεστώτας στη μετοχή δηλώνει ότι η άφιξη και η κατοχή στρατεύματος συνυπάρχουν, η κατοχή του στρατεύματος εξακολουθεί να υφίσταται, ενώ στο ἐκέλευσε λαβόντα ἄνδρας ἐλθεῖν ὅτι πλείστους η συλλογή των ανδρών εκφράζεται ως ολοκληρωμένη κατά τη στιγμή της κίνησης που εκφράζει το ἐλθεῖν. Αν έγραφε λαμβάνοντα, αυτό θα ήταν μάλλον άτοπο για τον χρήστη της ΑΕ, αφού θα δήλωνε τη διαρκή συλλογή στρατεύματος κατά την πορεία της κίνησης. Με αυτό το πνεύμα βλέπω ότι και πολλά από τα παραδείγματα που δίνει ο Barrett, μπορούν να ερμηνευθούν με ανάλογο τρόπο. Και στα νέα ελληνικά μπορούμε να καταλάβουμε τη διάκριση των ρηματικών θεμάτων, ίσως καλύτερα από τους ξένους. Φυσικά, είμαι πάντα έτοιμος να συζητήσω και τη διαφορετική θέση.