Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[Ο άνθρωπος του κάβου]

Καλημέρα συνάδελφοι! Διαβάζοντας για τις αιτιολογικές προτάσεις παρατήρησα πως όσες εισάγονται με τον σύνδεσμο ει και εξαρτώνται από τις απρόσωπες εκφράσεις θαυμαστόν εστι, δεινόν εστι κ.λπ. είναι υποκείμενα στην εκάστοτε απρόσωπη έκφραση. Επίσης, όταν στην κύρια υπάρχει εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας και η αιτιολογική εισάγεται με τον σύνδεσμο ότι, θα λειτουργεί ως επεξήγηση στον προσδιορισμό αυτό. Στην ανάλυση λοιπόν της αιτιολογικής πρότασης θα γράφουμε μόνο ότι λειτουργεί ως υποκείμενο/επεξήγηση αντίστοιχα και δεν αναφέρουμε ότι λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας όπως στις υπόλοιπες αιτιολογικές προτάσεις;

[PDE ads]

[Dwrina]

 
 Στην ανάλυση λοιπόν της αιτιολογικής πρότασης θα γράφουμε μόνο ότι λειτουργεί ως υποκείμενο/επεξήγηση αντίστοιχα και δεν αναφέρουμε ότι λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας όπως στις υπόλοιπες αιτιολογικές προτάσεις;

Όταν υπάρχει ήδη επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας, είναι αρκετό να λέμε ότι η αιτιολογική πρόταση λειτουργεί ως επεξήγηση σε αυτόν.

Για την περίπτωση που η αιτιολογική λειτουργεί ως υποκείμενο δεν ξέρω ποιο είναι το σωστό, αλλά δεν συνηθίζεται να λέμε κάτι άλλο για την συντακτική της θέση εκτός του ότι έχει θέση υποκειμένου στην απρόσωπη έκφραση.

[Ο άνθρωπος του κάβου]

Όταν υπάρχει ήδη επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας, είναι αρκετό να λέμε ότι η αιτιολογική πρόταση λειτουργεί ως επεξήγηση σε αυτόν.

Για την περίπτωση που η αιτιολογική λειτουργεί ως υποκείμενο δεν ξέρω ποιο είναι το σωστό, αλλά δεν συνηθίζεται να λέμε κάτι άλλο για την συντακτική της θέση εκτός του ότι έχει θέση υποκειμένου στην απρόσωπη έκφραση.

Ευχαριστώ πολύ συνάδελφε!

[Ο άνθρωπος του κάβου]

εἰ δέ ποτε κληθεὶς ἐθελήσειεν ἐπὶ δεῖπνον ἐλθεῖν, ὃ τοῖς πλείστοις ἐργωδέστατόν ἐστιν, ὥστε φυλάξασθαι τὸ ὑπὲρ τὸν κόρον ἐμπίμπλασθαι, τοῦτο ῥᾳδίως πάνυ ἐφυλάττετο:
το   ὃ τοῖς πλείστοις ἐργωδέστατόν ἐστιν μπορεί να είναι προεξαγγελτική παράθεση στην κύρια; Νοηματικά μόνο έτσι μου βγαίνει.
Σύμφωνα με μια θεματογραφία από Μεταίχμιο, στην οποία υπάρχει το απόσπασμα, είναι προεξαγγελτική παράθεση στο περιεχόμενο της συμπερασματικής πρότασης που ακολουθεί.
Επίσης, νοηματικά θα ήθελα στην θέση της συμπερασματικής ένα απαρέμφατο ως επεξήγηση στο ὃ . Η συμπερασματική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος ή του σκοπού δεν μου «κολλάει» πουθενά. Θα μπορούσε εδώ η συμπερασματική να έχει κάποια άλλη λειτουργία;
Η συμπερασματική εδώ λειτουργεί ως επεξήγηση στην αναφορική ὅ τοῖς πλείστοις ἐργωδέστατόν ἐστιν.
Και υποστηρίζονται και μεταφραστικά: Όσες φορές στο παρελθόν θέλησε να πάει σε δείπνο, έπειτα από πρόσκληση, εκείνο που για τους περισσότερους είναι πάρα πολύ δύσκολο, να προφυλαχθούν δηλαδή να μην παραγεμίσουν το στομάχι τους, απ' αυτό εκείνος προφυλαγόταν πολύ εύκολα.


διαίτῃ δὲ τήν τε ψυχὴν ἐπαίδευσε καὶ τὸ σῶμα ᾗ χρώμενος ἄν τις, εἰ μή τι δαιμόνιον εἴη, θαρραλέως καὶ ἀσφαλῶς διάγοι καὶ οὐκ ἂν ἀπορήσειε τοσαύτης δαπάνης:
η υποθετική πρόταση προφανώς λειτουργεί περιοριστικά  («αν βέβαια δεν είναι κάποιο δαιμόνιο» στον υποθετικό λόγο  που έχει ως υπόθεση το χρώμενος. Τι εννοεί όμως και πώς πρέπει να μεταφραστεί το δαιμόνιον;

[PDE ads]

[apri]

Δεν γίνεται να έχεις προεξαγγελτική παράθεση σε έναν όρο και αυτός ο όρος να είναι επεξήγηση στην προεξαγγελτική παράθεση.

Η επεξήγηση είναι ένα προαιρετικό στοιχείο. Είτε υπάρχει είτε όχι, ο όρος που επεξηγεί έχει έναν συγκεκριμένο συντακτικό ρόλο.
π.χ Ο καθηγητής (ο κ. Γ.Χ) μας μίλησε. (ο καθηγητής είναι το υποκείμενο ανεξάρτητα από την παρουσία της επεξήγησης)

Στο κείμενο, αν η συμπερασματική είναι επεξήγηση και την αφαιρέσεις, πώς θα παραμείνει προεξαγγελτική παράθεση η αναφορική;

Επίσης, η επεξήγηση αποτελεί μια εναλλακτική εκδοχή του όρου που επεξηγεί. Δηλ. αν έλειπε ο όρος ("ο καθηγητής" στην παραπάνω πρόταση), θα έπαιζε τον συντακτικό του ρόλο (δηλ. θα ήταν το υποκείμενο στην παραπάνω πρόταση).

Αν λοιπόν η συμπερασματική πρόταση λειτουργεί ως επεξήγηση στην αναφορική, τότε αποτελεί εναλλακτική εκδοχή της και θα μπορούσε να παίζει τον ρόλο της, αν έλειπε. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί όμως αν θεωρήσουμε ότι η αναφορική είναι προεξαγγελτική παράθεση στη συμπερασματική. Γι' αυτό δεν στέκει ως συντακτικό σενάριο.

[Ο άνθρωπος του κάβου]

εἰ δέ ποτε κληθεὶς ἐθελήσειεν ἐπὶ δεῖπνον ἐλθεῖν, ὃ τοῖς πλείστοις ἐργωδέστατόν ἐστιν, ὥστε φυλάξασθαι τὸ ὑπὲρ τὸν κόρον ἐμπίμπλασθαι, τοῦτο ῥᾳδίως πάνυ ἐφυλάττετο:
το   ὃ τοῖς πλείστοις ἐργωδέστατόν ἐστιν μπορεί να είναι προεξαγγελτική παράθεση στην κύρια; Νοηματικά μόνο έτσι μου βγαίνει.
Επίσης, νοηματικά θα ήθελα στην θέση της συμπερασματικής ένα απαρέμφατο ως επεξήγηση στο ὃ . Η συμπερασματική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος ή του σκοπού δεν μου «κολλάει» πουθενά. Θα μπορούσε εδώ η συμπερασματική να έχει κάποια άλλη λειτουργία;

διαίτῃ δὲ τήν τε ψυχὴν ἐπαίδευσε καὶ τὸ σῶμα ᾗ χρώμενος ἄν τις, εἰ μή τι δαιμόνιον εἴη, θαρραλέως καὶ ἀσφαλῶς διάγοι καὶ οὐκ ἂν ἀπορήσειε τοσαύτης δαπάνης:
η υποθετική πρόταση προφανώς λειτουργεί περιοριστικά  («αν βέβαια δεν είναι κάποιο δαιμόνιο» στον υποθετικό λόγο  που έχει ως υπόθεση το χρώμενος. Τι εννοεί όμως και πώς πρέπει να μεταφραστεί το δαιμόνιον;

Η μετάφραση που δίνεται στη θεματογραφία είναι η εξής: Άσκησε και την ψυχή και το σώμα του με τέτοιο τρόπο ζωής, που αν εφάρμοζε κάποιος θα μπορούσε, αν δεν συνἐβαινε κάτι θεϊκό/υπερφυσικό, να περάσει τη ζωή του με θάρρος και ασφάλεια και δεν θα στερούνταν μια τόσο μικρή δαπάνη.

[Ο άνθρωπος του κάβου]

Δεν γίνεται να έχεις προεξαγγελτική παράθεση σε έναν όρο και αυτός ο όρος να είναι επεξήγηση στην προεξαγγελτική παράθεση.

Η επεξήγηση είναι ένα προαιρετικό στοιχείο. Είτε υπάρχει είτε όχι, ο όρος που επεξηγεί έχει έναν συγκεκριμένο συντακτικό ρόλο.
π.χ Ο καθηγητής (ο κ. Γ.Χ) μας μίλησε. (ο καθηγητής είναι το υποκείμενο ανεξάρτητα από την παρουσία της επεξήγησης)

Στο κείμενο, αν η συμπερασματική είναι επεξήγηση και την αφαιρέσεις, πώς θα παραμείνει προεξαγγελτική παράθεση η αναφορική;

Επίσης, η επεξήγηση αποτελεί μια εναλλακτική εκδοχή του όρου που επεξηγεί. Δηλ. αν έλειπε ο όρος ("ο καθηγητής" στην παραπάνω πρόταση), θα έπαιζε τον συντακτικό του ρόλο (δηλ. θα ήταν το υποκείμενο στην παραπάνω πρόταση).

Αν λοιπόν η συμπερασματική πρόταση λειτουργεί ως επεξήγηση στην αναφορική, τότε αποτελεί εναλλακτική εκδοχή της και θα μπορούσε να παίζει τον ρόλο της, αν έλειπε. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί όμως αν θεωρήσουμε ότι η αναφορική είναι προεξαγγελτική παράθεση στη συμπερασματική. Γι' αυτό δεν στέκει ως συντακτικό σενάριο.

Στο συντακτικό του Αναγνωστόπουλου αναφέρεται το συγκεκριμένο παράδειγμα και η συμπερασματική λειτουργεί ως επεξήγηση στο ἐργωδέσταστον και στο τοῦτο.

[Dwrina]

Η μετάφραση που δίνεται στη θεματογραφία είναι η εξής: Άσκησε και την ψυχή και το σώμα του με τέτοιο τρόπο ζωής, που αν εφάρμοζε κάποιος θα μπορούσε, αν δεν συνἐβαινε κάτι θεϊκό/υπερφυσικό, να περάσει τη ζωή του με θάρρος και ασφάλεια και δεν θα στερούνταν μια τόσο μικρή δαπάνη.

Σε ευχαριστώ για την ελληνική μετάφραση!

Στο συντακτικό του Αναγνωστόπουλου αναφέρεται το συγκεκριμένο παράδειγμα και η συμπερασματική λειτουργεί ως επεξήγηση στο ἐργωδέσταστον και στο τοῦτο.

Όχι όμως στο τοῦτο που ακολουθεί (γιατί αυτό επαναλαμβάνει το αντικείμενο του ἐφυλάττετο), αλλά στο εννοούμενο τοῦτο, το οποίο παραλείπεται και του οποίου την θέση (αντικείμενο στο ἐφυλάττετο ) λαμβάνει η αναφορική πρόταση.

Επεξήγηση στο ἐργωδέσταστον νομίζω ότι δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να είναι, γιατί το απαρέμφατο δεν τίθεται ως επεξήγηση σε επίθετα (αλλά και γενικά, τα επίθετα δεν πρέπει να δέχονται επεξήγηση). Όταν εξαρτάται από επίθετα είναι ή του αποτελέσματος ή της αναφοράς.

[BOEMISSA]

Συνάδελφοι, τα φώτα σας. Η αντωνυμία ὁποιαντινοῦν λογικά είναι αόριστη. Πώς κάνει στην ονομαστική και πώς κλίνεται;

[apri]

Συνάδελφοι, τα φώτα σας. Η αντωνυμία ὁποιαντινοῦν λογικά είναι αόριστη. Πώς κάνει στην ονομαστική και πώς κλίνεται;

Είναι η αναφορική αντωνυμία "ὁποῖος, ὁποία, ὁποῖον" στην οποία προστίθεται το επίθημα -τινοῦν, που έχει αοριστολογική σημασία, όπως συμβαίνει στα νέα ελληνικά με το επίθημα -δηποτε (π.χ οποιοσδήποτε, οπουδήποτε). Άρα, κλίνεις κανονικά την αντωνυμία και προσθέτεις το επίθημα, με τον τόνο πάντα στο τέλος (οποιατινοῦν, οποιαστινοῦν, οποιαντινοῦν....). Αμφιβάλλω όμως αν ήταν και πολύ δόκιμοι όλοι οι τύποι.

[BOEMISSA]

Σε ευχαριστώ πολύ apri.

[Sali]

Είναι η αναφορική αντωνυμία "ὁποῖος, ὁποία, ὁποῖον" στην οποία προστίθεται το επίθημα -τινοῦν, που έχει αοριστολογική σημασία, όπως συμβαίνει στα νέα ελληνικά με το επίθημα -δηποτε (π.χ οποιοσδήποτε, οπουδήποτε). Άρα, κλίνεις κανονικά την αντωνυμία και προσθέτεις το επίθημα, με τον τόνο πάντα στο τέλος (οποιατινοῦν, οποιαστινοῦν, οποιαντινοῦν....). Αμφιβάλλω όμως αν ήταν και πολύ δόκιμοι όλοι οι τύποι.

Φοβάμαι πως δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα. Εδώ έχουμε δύο αντωνυμίες, την ὁποῖος και την τις, στις οποίες προστίθεται το οὖν, το μόνο που μένει άκλιτο. Η κλίση λοιπόν είναι: ὁποιοστισοῦν, ὁποιουτινοσοῦν, ὁποιῳτινιοῦν, ὁποιοντινοῦν (εδώ έχει εκθλιβεί το ληκτικό φωνήεν του τινά). Ίδια κλίση και στο θηλυκό και το ουδέτερο.
Το αυτό συμβαίνει και σε άλλες αναφορικές αντωνυμίες, κυρίως στην ὅστις, ἥτις, ὅ,τι. Έτσι έχουμε: ὁστισοῦν, οὑτινοσοῦν/ὁτουοῦν, ᾠτινιοῦν/ὁτῳοῦν, ὁντινοῦν· ἡτισοῦν, ἡστινοσοῦν, ᾐτινιοῦν, ἡντινοῦν κ.λπ.

Αυτό το οὖν είναι ο γνωστός μας συμπερασματικός παρατακτικός σύνδεσμος, που όμως στις περιπτώσεις αυτές έχει όλως ιδιάζουσα σημασία επιτείνοντας την αοριστολογική χροιά των αναφορικών αντωνυμιών. Γι' αυτό δες το LSJ (στη λ. οὖν), Ι, 2. Επίσης, Smyth, 339 D, e, ο οποίος μάλιστα αναφέρει και πληθυντικό τύπο: ὁποιουστινασοῦν. Αρκετούς τέτοιους τύπους αναφέρει, τέλος, και ο Ιω. Σταματάκος στο δικό του Λεξικόν της αρχαίας ελληνικής γλώσσης (στη λ. οὖν).

[apri]

Εδώ έχουμε δύο αντωνυμίες, την ὁποῖος και την τις, στις οποίες προστίθεται το οὖν, το μόνο που μένει άκλιτο.

Έχεις δίκιο. Για έναν μυστήριο λόγο δεν πήγε καθόλου το μυαλό μου στην αντωνυμία "τις" ως συνθετικού της λέξης. 
Ελπίζω η boemissa να δει το σχόλιό σου.

Αυτό το οὖν είναι ο γνωστός μας συμπερασματικός παρατακτικός σύνδεσμος, που όμως στις περιπτώσεις αυτές έχει όλως ιδιάζουσα σημασία επιτείνοντας την αοριστολογική χροιά των αναφορικών αντωνυμιών.

Δεν είναι ακριβώς ο συμπερασματικός σύνδεσμος, αλλά το βεβαιωτικό επίρρημα "οὖν".  Γι' αυτό, όπως λες, επιτείνει (δηλ. κατά κάποιον τρόπο επιβεβαιώνει) την αοριστολογική χροιά των αναφορικών. Λειτουργεί ως επίθημα επιτατικό της αοριστίας τους.
Την ίδια λειτουργία έχει και το βεβαιωτικό μόριο "δη" (βλ. τις δη/ ν.ε οποιοσδήποτε).

[BOEMISSA]

Έχεις δίκιο. Για έναν μυστήριο λόγο δεν πήγε καθόλου το μυαλό μου στην αντωνυμία "τις" ως συνθετικού της λέξης. 
Ελπίζω η boemissa να δει το σχόλιό σου.


Τώρα το είδα. Σας ευχαριστώ όλους για τις διευκρινίσεις σας. Να είστε καλά.