Αρχαία Ελληνικά: Σύνταξη

[desperino]

Κατά τη μετατροπή του ευθύ σε πλάγιο λόγο στα νέα ελληνικά ισχύει κάποια αλληλουχία των χρόνων;

Παράδειγμα

- Αύριο θα πάμε εκδρομή ,είπε ο δάσκαλος.

Μετατροπή

Ο δάσκαλος είπε ότι θα πηγαίναμε  εκδρομή την επόμενη μέρα.

και όχι

Ο δάσκαλος είπε ότι θα πάμε εκδρομή την επόμενη μέρα.

Σωστά;

 

[PDE ads]

[apri]

Εξαρτάται από τον χρόνο εκφώνησης της πρότασης σε πλάγιο λόγο.

Η πρόταση - Αύριο θα πάμε εκδρομή ,είπε ο δάσκαλος. θα μπορούσε να γίνει στον πλάγιο λόγο:

1. Ο δάσκαλος είπε ότι θα πηγαίναμε  εκδρομή την επόμενη μέρα.
Έχει περάσει ο χρόνος που θα πηγαίνανε εκδρομή.

2. Ο δάσκαλος είπε ότι θα πάμε εκδρομή αύριο.
Ο ομιλητής μεταφέρει την πρόταση του δασκάλου την παραμονή της εκδρομής.

[desperino]

Μάλλον δε συμφωνώ με αυτό που λες.

Λέξεις όπως αύριο ,εδώ ,χθες αλλάζουν  στον πλάγιο λόγο και δεν μπορούμε να βάλουμε παραμέτρους.

Σε άλλο παράδειγμα:

-Δεν επιτρέπεται εδώ το κάπνισμα,είπε ο σερβιτόρος.

ο πλάγιος λόγος θεωρείς ότι θα γίνει

Ο σερβιτόρος είπε ότι ότι δεν επιτρέπεται εδώ το κάπνισμα. Τι πλάγιος λόγος είναι αυτός;
Ο σερβιτόρος είπε ότι δεν επιτρεπόταν εκεί το κάπνισμα.

[Stiliani]

Οι αλλαγές   στον πλάγιο λόγο στους  χρόνους και στα τοπικά  ή χρονικά  επιρρήματα γίνονται ανάλογα με το νόημα της πρότασης.
Σκέψου Desperino οτι ο πλαγιος λόγος στο δικό σου παράδειγμα γίνεται οσο ακόμα βρίσκεσαι στο χώρο που απαγορευεται το καπνισμα.
Το -εδώ-  σ' αυτήν την περιπτωση δεν αλλάζει, όπως επίσης και ο ενεστώτας.

Οσερβιτόρος ειπε ότι δεν επιτρέπεται [/b]εδώ το κάπνισμα.

Αν φύγω από τον χώρο αυτό, τότε οπλάγιος θα έχει τη μορφή που εσύ θεωρείς σωστή.

Οσερβιτόρος είπε ότι δεν επιτρεπόταν  εκεί το κάπνισμα.

[PDE ads]

[desperino]

Εντάξει,τι γίνεται όμως όταν σου το δώσουν σε άσκηση; Θα πεις όλα αυτά; Δε νομίζω..

[desperino]

Αν το ρήμα της πρότασης στον ευθύ λόγο είναι παροντικής χρονικής βαθμίδας  κατά τη μετατροπή μπορεί είτε να παραμείνει στον ίδιο χρόνο είτε να μετατραπεί στον αντίστοιχο παρελθοντικό (ενεστώτας --παρατατικός, παρακείμενος__υπερσυντέλικος).

Αν το ρήμα της πρότασης στον ευθύ λόγο  είναι χρόνου μέλλοντα  κατά τη μετατροπή  μπορεί είτε να παραμείνει στον ίδιο χρόνο είτε να μετατραπεί σε θα +παρατατικό.

Επομένως ισχύουν και τα δύο χωρίς προϋποθέσεις. Στον προφορικό κυρίως λόγο υπάρχει η τάση να διατηρείται ο ίδιος  χρόνος και στον πλάγιο λόγο.

[apri]

Συνήθως στα συντακτικά τόσο στα ελληνικά όσο και σε ξένες γλώσσες στο κεφάλαιο του πλάγιου λόγου αναφέρουν ως υποχρεωτικές αλλαγές σε ό,τι έχει σχέση με το χρόνο-τόπο-πρόσωπο. Και ο λόγος είναι φαντάζομαι ότι προσπαθούν να δώσουν έναν τυφλοσούρτη, για να κάνει ο καθένας τη μετατροπή από ευθύ σε πλάγιο. Στην πραγματικότητά όμως, οι αλλαγές εξαρτώνται από τον τόπο και το χρόνο της μεταφοράς της πρότασης.

Τώρα έχεις δίκιο να αναρωτιέσαι τι θα κάνεις. Μια λύση είναι να δίνεις σε παρένθεση κάποιες πληροφορίες για το χρόνο και τον τόπο που μεταφέρεται η πρόταση.
π.χ Είπε ο δάσκαλος ότι.... ( ο δάσκαλος μιλά την επόμενη μέρα της εκδρομής μέσα στην τάξη)
Άλλη λύση είναι να τους πεις τις αλλαγές που συνήθως γίνονται. Αν όμως κάποιο παιδί σου γράψει κάποια πρόταση που θα μπορούσε να ισχύει κάτω από κάποιες συνθήκες, δεν μπορείς να την εκλάβεις ως λανθασμένη.

[sapientia]

Γεια σας!
Γνωρίζει κανείς να μου πει τι είναι συντακτικά η παρακάτω δοτική:

Ου παραδοτέοι εισίν οι σύμμαχοι τοις Αθηναίοις
=δεν πρέπει να παραδίνονται οι σύμμαχοι στους Αθηναίους

Πιστεύω ότι δεν είναι δοτ.προσωπική αλλά τι είναι; 

[ioulitsa]

εγω πιστευω οτι ειναι δοτικη προσωπικη αντιχαριστικη.

[stave]

Είναι αντικείμενο του παραδίδοσθαι γιατί η σύνταξη είναι προσωπική και μετατρέπεται ως εξής: ου δει παραδίδοσθαι τους συμμάχους τοις Αθηναιοις

[sapientia]

Τώρα μπερδευτηκα πιο πολυ!

Αν μου δώσουν την πρόταση για σύνταξη θα πω
ου εισιν: ρήμα
οι  σύμμαχοι: υποκ.
παραδοτέοι: κατηγορούμενο
τοις Αθηναίοις: ?

Ανάλυση με το δει κάνουμε μόνο αν μας το ζητήσουν αν έχω καταλάβει σωστά

 

[apri]

Αντικείμενο έχουμε (απ' ό,τι ξέρω τουλάχιστον) μόνο στην απρόσωπη σύνταξη των ρηματικών επιθέτων. Επειδή μου έκανε εντύπωση το παράδειγμα λοιπόν, έψαξα στο Internet να δω από πού προέρχεται και ποιο είναι το νόημα των συμφραζομένων. Αυτό που ανακάλυψα είναι ότι το παράδειγμα αυτό στην πραγματικότητα είναι διασκευασμένο και ότι στην πρωτότυπη πρόταση η σύνταξη είναι απρόσωπη.

ΘΟΥΚ 1.86.3 ἄλλοις μὲν γὰρ χρήματά ἐστι πολλὰ καὶ νῆες καὶ ἵπποι, ἡμῖν δὲ ξύμμαχοι ἀγαθοί, οὓς οὐ παραδοτέα τοῖς Ἀθηναίοις ἐστίν
(=σε άλλους υπάρχουν χρήματα πολλά και πλοία και άλογα, σ' εμάς όμως σύμμαχοι γενναίοι, τους οποίους δεν πρέπει να παραδώσουμε στους Αθηναίους)

Εδώ έχουμε καθαρή απρόσωπη σύνταξη με αντικείμενο το "Αθηναίοις". Απλώς έχουμε τη σπάνια περίπτωση το ρημ. επίθετο -τεον να βρίσκεται σε ουδέτερο μεν, αλλά στον πληθυντικό.

Άρα, απ' ό,τι φαίνεται, δεν τίθεται θέμα να έχουμε προσωπική σύνταξη με αντικείμενο. Αν υπήρχε αντικείμενο, ο ομιλητής προτιμούσε την απρόσωπη σύνταξη.

[desperino]

1)Το ρηματικό επίθετο μαζί με το ρήμα αποτελεί περίφραση και συντάσσεται όπως το αντίστοιχο ρήμα.

2) Τα ρηματικά επίθετα σε -τέος παρουσιάζουν δύο συντάξεις, την προσωπική και την απρόσωπη.

2.1. ) Όταν το ρήμα  από το οποίο παράγεται το ρηματικό επίθετο είναι μεταβατικό και συντάσσεται με αιτιατική μπορούμε να έχουμε είτε προσωπική είτε  
   απρόσωπη σύνταξη. Όταν  όμως είναι δίπτωτο ή  μεταβατικό που δεν συντάσσεται με αιτιατική προτιμάται η απρόσωπη σύνταξη.

3) Προσωπική τη λέμε όταν το ρηματικό επίθετο δεν είναι στο ουδέτερο,αλλά  -τέος ,τέα ( θηλ.),-τέοι κλπ. και υπάρχει Υπ. Στην προσωπική σύνταξη δεν υπάρχει αντικείμενο.
 π.χ. Η πόλις ωφελητέα εστί σοι.

4)Στο παράδειγμα έχουμε ρήμα δίπτωτο παραδίδωμι  τινί τι και άρα έπρεπε να προτιμηθεί η απρόσωπη σύνταξη.
 

[BOEMISSA]

Συνάδελφοι, να σας ρωτήσω κάτι που με προβληματίζει και δε βρίσκω την απάντηση στα εγχειρίδια του συντακτικού που έχω. Η λέξη πληθος εκτός από τη γενική του περιεχομένου με την οποία συντάσσεται με ποια άλλη γενική συντάσσεται, τη γενική κτητική ή τη γενική αντικειμενική;