Αρχαία Ελληνικά: Σύνταξη

[quidam omnia sciens...]

      Ξενοφῶντος, Συμπόσιον 4, 34 – 35

Ἀλλ’ ἄγε δή, ἔφη ὁ Σωκράτης, σὺ αὖ λέγε ἡμῖν, ὦ Ἀντίσθενες, πῶς οὕτω βραχέα ἔχων μέγα φρονεῖς ἐπὶ πλούτῳ.
   Ὅτι νομίζω, ὦ ἄνδρες, τοὺς ἀνθρώπους οὐκ ἐν τῷ οἴκῳ τὸν πλοῦτον καὶ τὴν πενίαν ἔχειν ἀλλ’ ἐν ταῖς ψυχαῖς. Ὁρῶ γὰρ πολλοὺς μὲν ἰδιώτας, οἳ πάνυ πολλὰ ἔχοντες χρήματα οὕτω πένεσθαι ἡγοῦνται, ὥστε πάντα μὲν πόνον, πάντα δὲ κίνδυνον ὑποδύονται, ἐφ’ ᾧ πλείονα κτήσονται, οἶδα δὲ καὶ ἀδελφούς, οἳ τὰ ἴσα λαχόντες  ὁ μὲν αὐτῶν τ’ ἀρκοῦντα ἔχει καὶ περιττεύοντα τῆς δαπάνης, ὁ δὲ τοῦ παντὸς ἐνδεῖται.

συνάδελφοι,
1. Η  πρόταση του κειμένου που εισάγεται με το ἐφ’ ᾧ είναι κατά τη γνώμη μου αναφορική που προσδιορίζει το "τὸν κίνδυνον" και όχι συμπερασματική (=με τον όρο ...)
2. στην περίοδο που ξεκινά με τον ὅτι πρέπει να εννοήσουμε το "μέγα φρονῶ";
τι λέτε;
 

Θα απαντήσω στο 2ο ερώτημα μιας και το 10 φρονώ πως έχει απαντηθεί ικανοποιητικά (είναι η πρόταση που κατατάσσουμε στις συμπερασματικές, για να μην φτιάξουμε μια καινούργια κατηγορία προτάσεων με τόσο περιορισμένη χρήση)

Η πρόταση με το "ὅτι" είναι αιιτολογική και όχι ειδική. Στις ερωτήσεις το "πῶς" συχνά σημαίνει "πώς και, γιατί". Άρα, ναι, μπορείς να εννοήσεις το "μέγα φρονῶ", αλλά όχι για να δικαιολογήσεις μια ειδική, αλλά μια αιτιολογική πρόταση. Στη φυσικη συνομιλία, και μάλιστα στις ερωταποκρίσεις, δεν είναι απαραίτητο να έχουμε κύριες προτάσεις, ούτε καν προτάσεις με την παραδοσιακή σημασία του όρου. (Γλωσσσολογικά λέγονται "εκφωνήματα").

[PDE ads]

[aris82]

Αγαπητέ "ο οποίος τα πάντα γνωρίζει" μεταφράζοντας το ψευδώνυμό σου (γιατί πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή ο καθένας μπορεί να έχει μεγάλη ιδέα) είμαι σίγουρος ότι καθόλου δεν κατάλαβες τι ήθελα να πω. Ίσως να φταίει η πολύμηνος απουσία σου από τα δρώμενα του φόρουμ και θες λίγο χρόνο ακόμη για να εγκλιματιστείς. Για να είμαι σύντομος (όσο μπορώ), ήδη χρησιμοποιώντας τα εισαγωγικά δίνω την εντύπωση και στον πιο αδαή ότι δεν χρησιμοποιώ ακριβή Ν.Ε. απόδοση αλλά δίνω μια παραπλήσια ερμηνεία για να γίνω κατανοητός. Το "ἐναντίος" όταν σημαίνει (δηλώνει/ έχει έννοια) "αντίθετος", "εχθρικός", συντάσσεται με δοτική αντικειμενική. Εσκεμμένα δεν χρησιμοποίησα τον όρο "αποδίδεται" ή "ερμηνεύεται" γιατί δεν ήθελα να κάνω αυτό που λέμε ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (λανθασμένος όρος, καθώς δεν υπάρχει μετάφραση αλλά απόδοση μεταξύ δύο διαφορετικών μορφών της ιδίας γλώσσας). Αν σημαίνει (δηλώνει/ έχει την έννοια) του "διαφορετικός" και το προχωρώ "διαφορετικός από", τότε έχω β' όρο σύγκρισης. Είμαι ξεκάθαρος. Το διαφορετικός το έθεσα σε εισαγωγικά. Άλλο το "έναντίος τοῖς Ἕλλησιν" (αντίθετος/ εχθρικός στους Έλληνες) κι άλλο "ἐναντίος τοῦ ἑλληνικοῦ τρόπου" = αντίθετος από τον ελληνικό τρόπο δηλ. "πιο λιανά" διαφορετικός από τον ελληνικό τρόπο".
Δεύτερον, είναι τοῖς πᾶσιν γνωστό, ότι το ρήμα παράγεται από το επίθετο, αλλά για την παράθεση τής γνώμης μου δεν νομίζω ότι είναι πρέπον να κάνω ιστορική αναδρομή και ετυμολογία κάθε λέξης που χρησιμοποιώ. Αν ήταν έτσι θα ξεκινούσα από το ἀντί (πρωταρχική βάση) και θα χρησιμοποιούσα 10000 λέξεις αναφέροντας ότι η συντριπτική πλειονοψηφία των ρημάτων με πρώτο συνθετικό το ἀντί- συντάσσονται με δοτική και χιλιάδες άλλα περιττά που δεν χρειάζονται. Είναι αυτονοητο, ότι ήθελα να καταδείξω την αμφίδρομη σχέση επιθέτου/ ουσιαστικού με το ρήμα για την παράθεση του ορισμού της δοτική αντικειμενικής. Συνεπώς, άλλη μια λανθασμένη, ελπίζω όχι σκόπιμη, παρερμηνεία σου.
Τρίτον, το γεγονός ότι είναι γενική συγκριτική, πράγμα που δεν απορρίπτεις ευτυχώς, είναι μη διαπραγματεύσιμο για μένα, όπως ακριβώς ότι το λαβεῖν είναι απαρέμφατο και όχι μετοχή. Αν θεωρείς το αντίθετο, ίσως μπορέσουμε να επιχειρηματολογήσουμε σε οικείο νήμα.
Τέταρτον, ως επιστήμων επίτρεψε μου να γνωρίζω καλύτερα τι είναι θέσφατο, έχοντας την τύχη να έχω μελετήσει από το πρωτότυπο και τον Kühner και τον Schwyzer και ακόμη περισσότερο τι είναι εκπαιδευτικά και διδακτικά φευκτέον, ως διορθωτής Πανελληνίων εξετάσεων.
Πέμπτον, καταναλώνεις τόσο χώρο για μια στείρα παράθεση από το LSJ, το οποίο ο καθένας έχει στον υπολογιστή του , μόνο για εντυπωσιασμό ενώ ως επιστήμων θα μπορούσες να δώσεις μια παραπομπή και θα βρίσκαμε το οικείο λήμμα. Το καλοκαίρι σού έλεγα ότι το LSJ είναι ένα εξαιρετικό λεξικό αλλά δεν συλλαμβάνει καθόλου το ελληνικό ηχόχρωμα, την ελληνική κουλτούρα και είναι πολύ μακριά από αυτό που οι γλωσσολόγοι αποκαλούν "ελληνικό γλωσσικό αισθητήριο". Σου είχα αναφέρει ένα παράδειγμα από το κείμενο που είχε τεθεί στις Πανελλήνιες τού 1999: Πλάτωνος Γοργίας 460 e- 461 b. Είχες αποφύγει φυσικά να μου απαντήσεις, η φράση "μα τον κύνα" πώς θα αποδιδόταν στα Νέα Ελληνικά. Το LSJ ξεκάθαρα γράφει: Socrates' favourite oath. Μιας που δεν μας καλύπτει το αγαπημένο μας LSJ, μετάφραζε εσύ "μα τον σκύλο" και θα γελάει ο κάθε πικραμένος... Αν θες καλό αρχαιοελληνικό λεξικό, μπορείς να μάθεις ισπανικά και να διαβάσεις το λεξικό του Adrados (δυστυχώς με τους λίγους τόμους που έχουν ήδη εκδοθεί). Δεκάδες επίσης παραδείγματα, αλλά δεν θέλω να κουράσω. Αυτα τα ολίγα για αποκατάσταση τής αλήθειας....

[apri]

Δεν θα σταθώ στη συζήτηση περί θεσφάτων, γιατί θεωρώ αυτονόητο ότι ο καθένας υποστηρίζει σ' αυτήν τη ζωή αυτό που θεωρεί σωστό. Το αν είναι όντως σωστό ή όχι είναι μια άλλη ιστορία. Αν δεν υπήρχαν διαφωνίες, δεν θα υπήρχε και εξέλιξη στην επιστήμη.


Επειδή ωστόσο διάβασα και ξαναδιάβασα όσα γράψατε περί του "εναντίου", θα ήθελα να πω τα εξής.

Το "εναντίος", κατ' εμέ, δεν ταυτίζεται με το «έτερος».
Ενάντιος είναι αυτός που βρίσκεται απέναντι, δηλ. ο εντελώς διαφορετικός, ο αντίθετος, ο εχθρικός.

Αν κατάλαβα καλά τη συλλογιστική σου, ari, θεωρείς πως όταν το επίθετο έχει εχθρική έννοια, συντάσσεται με δοτική αντικειμενική, ενώ όταν έχει την έννοια της διαφορετικότητας, με γενική συγκριτική.

Διαβάζοντας όμως τα παραδείγματα που συνοδεύουν το λήμμα "εναντίος" δεν βλέπω αυτό να έχει απόλυτη εφαρμογή.
Π.χ
ἀκταὶ ἐναντίαι ἀλλήλῃσιν /ἐναντία λέγει αὐτὸς αὑτῷ ὁ ποιητής
(εδώ δεν έχουμε εχθρική διάθεση, αλλά αντίθεση-πλήρη διαφορά και όμως υπάρχει δοτική)

ἐναντίοι ἔσταν Ἀχαιῶν (εδώ έχουμε εχθρική διάθεση, αλλά υπάρχει γενική)


Συμφωνώ μαζί σου ότι η έννοια της αντίθεσης-πλήρους διαφοράς δεν ταυτίζεται αναγκαστικά με την έννοια της εχθρικής διάθεσης. Ωστόσο, θεωρώ ότι αν μπούμε στη διαδικασία να δούμε τη σημασία που έχει το «εναντίος» σε κάθε πρόταση, για να δούμε αν ταιριάζει περισσότερο στο συμπλήρωμα δίπλα του η έννοια του αντικειμένου, της σύγκρισης (ή ενδεχομένως και της αναφοράς), θα περιπλέξουμε τα πράγματα.
Γι’ αυτό και προσωπικά, δεν είμαι τόσο αυστηρή στο είδος της γενικής/δοτικής στη συγκεκριμένη περίπτωση.

[quidam omnia sciens...]

Αγαπητέ "ο οποίος τα πάντα γνωρίζει" μεταφράζοντας το ψευδώνυμό σου (γιατί πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή ο καθένας μπορεί να έχει μεγάλη ιδέα) είμαι σίγουρος ότι καθόλου δεν κατάλαβες τι ήθελα να πω. Ίσως να φταίει η πολύμηνος απουσία σου από τα δρώμενα του φόρουμ και θες λίγο χρόνο ακόμη για να εγκλιματιστείς. Για να είμαι σύντομος (όσο μπορώ), ήδη χρησιμοποιώντας τα εισαγωγικά δίνω την εντύπωση και στον πιο αδαή ότι δεν χρησιμοποιώ ακριβή Ν.Ε. απόδοση αλλά δίνω μια παραπλήσια ερμηνεία για να γίνω κατανοητός. Το "ἐναντίος" όταν σημαίνει (δηλώνει/ έχει έννοια) "αντίθετος", "εχθρικός", συντάσσεται με δοτική αντικειμενική. Εσκεμμένα δεν χρησιμοποίησα τον όρο "αποδίδεται" ή "ερμηνεύεται" γιατί δεν ήθελα να κάνω αυτό που λέμε ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (λανθασμένος όρος, καθώς δεν υπάρχει μετάφραση αλλά απόδοση μεταξύ δύο διαφορετικών μορφών της ιδίας γλώσσας). Αν σημαίνει (δηλώνει/ έχει την έννοια) του "διαφορετικός" και το προχωρώ "διαφορετικός από", τότε έχω β' όρο σύγκρισης. Είμαι ξεκάθαρος. Το διαφορετικός το έθεσα σε εισαγωγικά. Άλλο το "έναντίος τοῖς Ἕλλησιν" (αντίθετος/ εχθρικός στους Έλληνες) κι άλλο "ἐναντίος τοῦ ἑλληνικοῦ τρόπου" = αντίθετος από τον ελληνικό τρόπο δηλ. "πιο λιανά" διαφορετικός από τον ελληνικό τρόπο".
Δεύτερον, είναι τοῖς πᾶσιν γνωστό, ότι το ρήμα παράγεται από το επίθετο, αλλά για την παράθεση τής γνώμης μου δεν νομίζω ότι είναι πρέπον να κάνω ιστορική αναδρομή και ετυμολογία κάθε λέξης που χρησιμοποιώ. Αν ήταν έτσι θα ξεκινούσα από το ἀντί (πρωταρχική βάση) και θα χρησιμοποιούσα 10000 λέξεις αναφέροντας ότι η συντριπτική πλειονοψηφία των ρημάτων με πρώτο συνθετικό το ἀντί- συντάσσονται με δοτική και χιλιάδες άλλα περιττά που δεν χρειάζονται. Είναι αυτονοητο, ότι ήθελα να καταδείξω την αμφίδρομη σχέση επιθέτου/ ουσιαστικού με το ρήμα για την παράθεση του ορισμού της δοτική αντικειμενικής. Συνεπώς, άλλη μια λανθασμένη, ελπίζω όχι σκόπιμη, παρερμηνεία σου.
Τρίτον, το γεγονός ότι είναι γενική συγκριτική, πράγμα που δεν απορρίπτεις ευτυχώς, είναι μη διαπραγματεύσιμο για μένα, όπως ακριβώς ότι το λαβεῖν είναι απαρέμφατο και όχι μετοχή. Αν θεωρείς το αντίθετο, ίσως μπορέσουμε να επιχειρηματολογήσουμε σε οικείο νήμα.
Τέταρτον, ως επιστήμων επίτρεψε μου να γνωρίζω καλύτερα τι είναι θέσφατο, έχοντας την τύχη να έχω μελετήσει από το πρωτότυπο και τον Kühner και τον Schwyzer και ακόμη περισσότερο τι είναι εκπαιδευτικά και διδακτικά φευκτέον, ως διορθωτής Πανελληνίων εξετάσεων.
Πέμπτον, καταναλώνεις τόσο χώρο για μια στείρα παράθεση από το LSJ, το οποίο ο καθένας έχει στον υπολογιστή του , μόνο για εντυπωσιασμό ενώ ως επιστήμων θα μπορούσες να δώσεις μια παραπομπή και θα βρίσκαμε το οικείο λήμμα. Το καλοκαίρι σού έλεγα ότι το LSJ είναι ένα εξαιρετικό λεξικό αλλά δεν συλλαμβάνει καθόλου το ελληνικό ηχόχρωμα, την ελληνική κουλτούρα και είναι πολύ μακριά από αυτό που οι γλωσσολόγοι αποκαλούν "ελληνικό γλωσσικό αισθητήριο". Σου είχα αναφέρει ένα παράδειγμα από το κείμενο που είχε τεθεί στις Πανελλήνιες τού 1999: Πλάτωνος Γοργίας 460 e- 461 b. Είχες αποφύγει φυσικά να μου απαντήσεις, η φράση "μα τον κύνα" πώς θα αποδιδόταν στα Νέα Ελληνικά. Το LSJ ξεκάθαρα γράφει: Socrates' favourite oath. Μιας που δεν μας καλύπτει το αγαπημένο μας LSJ, μετάφραζε εσύ "μα τον σκύλο" και θα γελάει ο κάθε πικραμένος... Αν θες καλό αρχαιοελληνικό λεξικό, μπορείς να μάθεις ισπανικά και να διαβάσεις το λεξικό του Adrados (δυστυχώς με τους λίγους τόμους που έχουν ήδη εκδοθεί). Δεκάδες επίσης παραδείγματα, αλλά δεν θέλω να κουράσω. Αυτα τα ολίγα για αποκατάσταση τής αλήθειας....

Θα γίνω γαι άλλη μια φορά λίγο κουραστικός, γράφοντας πολλά και παραθέτοντας περισσότερα. Δεν καταθέτω την προσωπική μου γνωμη, διότι πίσω από ψευδώνυμα, σε επιστημονικά ζητήματα, αυτό είναι κάτι που το λιγότερο μπορώ να χαρακτηρίσω ως απαράδεκτο.

Έχουμε και λέμε για αρχή...
Δεν παρερμήνευσα τίποτα. Ίσα ίσα που δέχομαι την αποψη σου ότι κάποτε ενδέχεται η γενική αυτή να είναι συγκριτική. Αλλά επουδενί δεν αποδέχομαι τη διαγραφή κάθετων διαχωριστικών γραμμών σε περιπτώσεις σαν κι αυτή. Θα επανέλθω σε αυτό στη συνέχεια...

Ας πάμε παρακάτω...
Για ποια αλήθεια μιλάς..;;; Η διαισθητική σου προσέγγιση και η υποκειμενική σου γνώμη είναι η "αλήθεια"; Η διαισθητική προσέγγιση κάποιου άλλου ή η γνώμη του είναι το "ψεύδος"; Μη μου λες τι έχεις διαβάσει και τι όχι. Και πού ξέρεις τι έχω διαβάσει εγώ, ή ποιος είμαι εγώ...; Για παράθεσέ μου σε παρακαλώ στοιχεία (όχι δικές σου ερμηνείες ή γενικεύσεις) που να αποδεικνύουν τα παρακάτω:

1. αφενός ότι το "εναντίος" είναι παράγωγη λέξη του ρήματος "εναντιόομαι" (ρηματικό παράγωγο δηλαδή. Αυτό λέγεται πρωτογενής παραγωγή "primary production")
2. ότι το εναντιόομαι σημαίνει "διαφορετικός" και όχι "αντίθετος".
3. ότι το "διαφορετικός" και το "αντίθετος" έχουν την ίδια σημασία.

Αν θεωρείς ότι τα παραπάνω είναι αυτονόητα, τότε η περαιτέρω συζήτηση μαζί σου δεν έχει κανένα νόημα νομίζω.

Ας προχωρήσουμε στα γραφόμενά σου.
1000 λέξεις και δεν είπες τίποτα... Μά τόν κύνα, τίποτα απολύτως... Άι στο λύκο, δεν κρατήθηκα. Μα τι σχέση έχει το πώς θα μεταφράσουμε το "μά τον κύνα" με τη συζητησή μας; (Παρεμπιπτόντως, προφανώς και δε μεταφράζουμε παραθέτοντας αθροιστικά τη σημασία της κάθε λέξης από τη μια γλώσσα στην άλλη. Αυτό το κάνουν οι αυτόματοι μεταφραστές... Σαν τη μετάφραση του google ένα πράγμα...)

Παρέθεσα από το εγκυρότερο και πληρέστερο λεξικό της αρχαίας ελληνικής. Αν θεωρείς εαυτόν πιο καταρτισμένο από τους συντάκτες του και ξέρεις περισσότερα, να γράψεις το δικό σου (ή να μας το αναφέρεις αν υπάρχει ήδη), κι όταν αυτό λάβει διεθνώς την αναγνώριση και την εγκυρότητα του Liddell-Scott, να μου παραθέσεις από εκεί ότι το "εναντίος" σημαίνει "διαφορετικός" και όχι "αυτός που βρίσκεται απέναντι", με όλες τις επεκτάσεις της αρχικής αυτής σημασίας. Το ίδιο ισχύει και για το μεταγενέστερο επίθετο "αντίθετος" = "τοποθετημένος απέναντι". Η συζήτηση φυσικά και δεν είναι ετυμολογική καθ' εαυτή... Αλλά η αντιστροφή της σχέσης παραγωγής που κατάφερες να παρουσιάσεις είναι αντίστοιχης εκρηκτικότητας με τη φωτεινότητα ενός "υπερκαινοφανούς".

Αλλά μέχρι να κυκλοφορήσει το "σούπερ γουάου" λεξικό σου, και να είσαι σίγουρος ότι θα το προτιμήσω αν κρίνω ότι είναι καλύτερο έστω και από του Σταματάκου του σχωρεμένου, ως καλόπιστος και καλοπροαίρετος συνομιλητής (!) θα περιμένω να μου παραθέσεις το λήμμα από το λεξικό του Adrados, όπου -καθώς υπονοείς- αναφέρεται ότι το "εναντίος" σημαίνει "διαφορετικός"...

Και μέχρι τότε, μιας και έχω λίγο χρόνο να διαθέσω, θα παραθέσω από τον Smyth για αρχή μέρος της παραγραφου 866, με τίτλο Denominative verbs (= ρήματα παράγωγα από ονόματα)

1. -αω [...]

2. -εω [...]

3. -οω: chiefly derived from ο-stems. Verbs in -οω are usually factitive, denoting to cause or to make.

δηλό-ω manifest, make clear (δῆλο-ς), δουλό-ω enslave (δοῦλο-ς), ζηλό-ω emulate (ζῆλο-ς emulation), ζημιό-ω punish (ζημία damage), μαστιγό-ω whip (μάστιξ, -ιγος whip).

Να υπενθυμίσω ότι το "εναντιόομαι" είναι μέσο ρήμα, όχι ενεργητικό μεταβατικό με αιτιατική. Σημαίνει κατά λέξη "κάνω τον εαυτό μου αντίθετο με, τοποθετούμαι απέναντι από/σε" κλπ. Για να μην πεις ότι ο Smyth λέει "denoting to cause or make"...

Τα περί δοτικής όταν σημαίνει "εχθρικός" και περί γενικής όταν σημαίνει "διαφορετικός" () τα διαβάζω βερεσέ. Το λεξικό αναφέρει ότι με τη γενική σημαίνει (και) "εχθρικός". Παραθέτω κάνα δύο από τα χωρία, στα οποία μας παραπέμπουν οι συγγραφείς του:

Σοφοκλή, Αίας, 1284
χὤτ' αὖθις αὐτὸς Ἕκτορος μόνος μόνου,
λαχών τε κἀκέλευστος, ἦλθ' ἐναντίος,

Xenophon Hist., Anabasis
Book 4, chapter 3, section 28, line 1

ἰδὼν δ' αὐτοὺς διαβαίνοντας Ξενοφῶν πέμψας ἄγγελον κελεύει αὐτοῦ μεῖναι ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ μὴ διαβάντας· ὅταν δ' ἄρξωνται αὐτοὶ διαβαίνειν, ἐναντίους ἔνθεν καὶ ἔνθεν σφῶν ἐμβαίνειν ὡς διαβησομένους, διηγκυλωμένους τοὺς ἀκοντιστὰς καὶ ἐπιβεβλημένους τοὺς τοξότας·

(Εδώ βέβαια το σφῶν θα το συνήπτα εγώ μάλλον με το ἔνθεν... Θέλω να είμαι ειλικρινής)

Kαι για να επιρρώσω τη συλλογιστική του/της apri, με τον οποίο/την οποία συμφωνώ καθώς φαίνεται 100%, θα προσθέσω τα εξής: Μήπως στα παρακάτω παραδειγματα το "εναντίος" σημαίνει "εχθρικός" και όχι "διαφορετικός" (?!;), για αυτό συντάσσεται με τη δοτική;

Plato Phil., Respublica
Stephanus page 377, section b, line 7

Ἆρ' οὖν ῥᾳδίως οὕτω παρήσομεν τοὺς ἐπιτυχόντας ὑπὸ
τῶν ἐπιτυχόντων μύθους πλασθέντας ἀκούειν τοὺς παῖδας
καὶ λαμβάνειν ἐν ταῖς ψυχαῖς ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ἐναντίας
δόξας ἐκείναις ἅς, ἐπειδὰν τελεωθῶσιν, ἔχειν οἰησόμεθα δεῖν
αὐτούς;

Demosthenes Orat., Exordia
Exordium 10, section 2, line 4

λέγω δὲ ταῦτ' οὐκ ἐναντία τοῖς ὑμῖν ἀρέσκουσιν μέλλων
παραινεῖν, ἀλλ' ἐκεῖν' εἰδώς, ὅτι ἂν μὲν μὴ 'θελήσητε τῶν
ἀντιλεγόντων ἀκοῦσαι, ἐξηπατῆσθαι φήσουσιν ὑμᾶς

Andocides Orat., De mysteriis
Section 4, line 10
ἐγὼ δὲ, ὦ ἄνδρες, πολὺ ἐναντίαν τούτοις γνώμην ἔχω.

Thucydides Hist., Historiae
Book 1, chapter 93, section 5, line 3

καὶ ᾠκοδόμησαν τῇ ἐκείνου γνώμῃ τὸ πάχος τοῦ τείχους ὅπερ νῦν ἔτι δῆλόν ἐστι περὶ τὸν Πειραιᾶ· δύο γὰρ ἅμαξαι ἐναντίαι ἀλλήλαις τοὺς λίθους ἐπῆγον.

Αν θες κι άλλα παραδείγματα, στη διάθεσή σου, Άρη. Μέχρι τότε, οι αφορισμοί σχετικά με τη γλώσσα, του στιλ "έτσι είναι πάντα το Χ, ενώ γιουβέτσι είναι πάντα το Ψ" ειναι το λιγότερο γραφικοί. Λες να μην το έχουν ψάξει πριν από σένα άλλοι άνθρωποι, πιθανότατα πολύ πιο καταρτισμένοι σε θέματα γλωσσικά και δη σχετικά με την ελληνική γλώσσα του παρελθόντος;

Και κάτι τελευταίο... Αν το "εναντίος" έχει συγκριτική σημασία από μόνο του, πώς δικαιολογείς περιπτώσεις σαν αυτη, όπου παρουσιάζεται σε συγκριτικό βαθμό με γενική (αυτή τη φορά 100%) συγκριτική; Και δεν αναφέρομαι στις περιπτώσεις που σημαίνει "εχθρικός".

Demosthenes Orat., In Timocratem
Section 64, line 4

ἔστιν οὖν ὅπως ἂν ἐναντιώτερά τις δύο θείη τοῦ δεδέσθαι, τέως ἂν ἐκτείσωσι, τοὺς ἁλόντας, καὶ τοῦ καθιστάναι τοὺς αὐτοὺς τούτους ἐγγυητάς, ἀλλὰ μὴ δεῖν;

Isocrates Orat., Panathenaicus (orat. 12)
Section 106, line 3

τοιαύτην ἐποιήσαντο τὴν εἰρήνην, ἧς οὐδεὶς ἂν ἐπιδείξειεν οὔτ' αἰσχίω πώποτε γενομένην οὔτ' ἐπονειδιστοτέραν οὔτ' ὀλιγωροτέραν τῶν Ἑλλήνων οὔτ' ἐναντιωτέραν τοῖς λεγομένοις ὑπό τινων περὶ τῆς ἀρετῆς τῆς Λακεδαιμονίων·

Θα έπρεπε λοιπόν να είσαι πιο προσεκτικός στη διατύπωση και να πεις:

"Ενίοτε το επίθετο εναντίος μπορεί να έχει και συγκριτική σημασία και η γενική που κυβερνάται από αυτό ίσως είναι συγκριτική, όπως δείχνουν και περιπτώσεις που το επίθετο συντάσσεται με άλλης μορφή συγκριτική δομή (με το ἢ)".

Και όχι να λες "με συμπλήρωμα σε γενική σημαίνει <διαφορετικός> και την λέμε αυτή συγκριτική, αλλά με συμπλήρωμα σε δοτική σημαίνει <εχθρικός> και τη λέμε αντικειμενική".

Διότι πολύ απλά εκτίθεσαι... Και δεν νομίζω ότι σου αξίζει.

EDIT και ΠΡΟΣΘΗΚΗ:

Και φυσικά το ρήμα εναντιόομαι δεν είναι συνθετο με την πρόθεση "αντί", όπως ανέφερες στην τοποθέτησή σου. Είναι παρασύνθετο παράγωγο ρήμα, από το σύνθετο επίθετο "εναντίος". Αν η προθέσεις "εν" και "αντί" είναι συνθετικά του ρήματος αυτού, μένει να μας παρουσιάσεις το ρηματικό θέμα, ή τη ρηματική ρίζα αν θέλεις του ρήματος αυτού... 

[PDE ads]

[MARKOS]

Παρακαλώ πολύ να "πέσουν" οι τόνοι. Ας κάνουμε τη συζήτηση ως "έτερος" και οχι ως "ενάντιος" 

[aris82]

Αγαπητέ Σωτήρη,
λόγοι ανωτέρας βίας δεν μου επέτρεψαν να απαντήσω έγκαιρα. Θεωρώ ότι η κριτική σου είναι τουλάχιστον επιφανειακή και παντελώς άδικη για τον λόγο ότι αναφέρεις πράγματα που ουδέποτε είπα. Αράδιασες ένα σωρό από παραδείγματα για να πεις αυτό που ακριβώς λέω. Επειδή δεν παρακολούθησες από την αρχή την συζήτηση, το πράγμα έχει ως εξής. Ο Θάνος ανέφερε ένα παράδειγμα από τον Ισοκράτη (βλ. παραπάνω, δεν χρησιμοποιώ παράθεση για οικονομία χώρου) και ανέφερε ότι η γενική είναι συγκριτική/ αντικειμενική. Σε αυτό το παράδειγμα ad hoc είπα ότι είμαι απόλυτος και για μένα δεν είναι διαπραγματεύσιμο ότι η γενική είναι συγκριτική και όχι αντικειμενική. Ουδέποτε είπα ότι όποια γενική υπάρχει δίπλα στο ἐναντίος είναι γενική συγκριτική. Μάλιστα, ξεκάθαρα αναφέρω στην ανάρτησή μου (σελ. 15 Απάντηση #202 στις: Οκτώβριος 17, 2011, 11:43:34 μμ) ότι αντί τής δοτικής αντικειμενικής δύναται να χρησιμοποιηθεί η γενική αντικειμενική. Δεν θα ήμουν σοβαρός αν έλεγα κάτι τέτοιο και η πορεία μου εδώ νομίζω αντικατοπτρίζει συνέπεια και γνώση. Και συνέχισα λέγοντας ότι για να είναι η γενική ως β' όρος σύγκρισης θα πρέπει να έχει την χροιά του "διαφορετικός από" με καθαρά συγκριτική σημασία [ προλαμβάνω: δεν αποδίδεται " διαφορετικός" αλλά έχει την έννοια αυτή]. Μάλιστα, η apri, με την οποία όπως λες συμφωνείς 100%, το ενετόπισε και απλώς προσέθεσε τον προσδιορισμό "τελείως" στο διαφορετικός, κάτι το οποίο με βρίσκει επίσης σύμφωνο. Τα όμορφα παραδείγματά σου παρμένα από το TLG (άλογη χρήση του οποίου σε πόρταλ διαφανές και σοβαρό, όπως αυτό ενέχει ποινικές προεκτάσεις και σε επαναφέρω στην έννομη τάξη) απλά είχαν σκοπό να εντυπωσιάσουν επιφανειακά και να αποπροσανατολίσουν. Είναι σα να έλεγα ότι οι επιρρηματικές τελικές μετοχές είναι πάντα χρόνου Μέλλοντα και εσύ να καταλάβαινες ότι όλες οι μετοχές σε χρόνο Μέλλοντα είναι τελικές, και να μού αράδιαζες εκατοντάδες παραδείγματα μετοχών Μέλλοντα που είναι κατηγορηματικές ή αναφορικές. Σε προλαμβάνω, επειδή θες να "πιαστείς" σε λεπτομέρειες, ότι υπάρχουν και επιρρηματικές τελικές μετοχές σε Ενεστώτα... Δεν ανέφερα πουθενά ότι κάποιο λεξικό αναφέρει ως ερμηνεία του ἐναντίος το "διαφορετικός", ούτε ότι το διαφορετικός είναι ίδιο με το αντίθετος. Αν το είπα, κάνε παράθεση να το δω κι εγώ... Νομίζω όλοι εκτός από εσένα το κατάλαβαν. Τα ελληνικά μου είναι σαφή και δεν αφήνουν περιθώρια παρεξηγήσεως, εκτός κι αν αυτή είναι εσκεμμένη. Και μια που η αήθης επίθεσή σου ενείχε και προσωπικές αιχμές, κάνε μου παράθεση στα εξής: α) πού ανέφερα ότι γράφω λεξικό και δή σούπερ γουάου, β) πού είπα ότι είμαι πιο κατηρτισμένος από το LSJ, γ) πού ανέφερα τι έχεις διαβάσει εσύ, δ) πού είπα ότι το LSJ δεν είναι το καλύτερο λεξικό αυτή τη στιγμή;
Τέλος α) στην ομωτική επίκληση μὰ τὸν κύνα, δεν λες τίποτα. Απλά, λειτουργείς επιρρωστικά σε αυτό που είπα. Δεν το αποδίδει στα αγγλικά γιατί πολύ απλά το "στην οργή!" δεν μπορεί να αποτυπωθεί με αγγλικές λέξεις. Άρα, καταλήγουμε στην ίδια άποψη. Είναι πολύ καλό λεξικό αλλά μέχρι εκεί. Θες να σου αναφέρω άλλους ιδιωματισμούς και φράσεις που τις αποδίδει για να δεις ότι μεταφράζει ό,τι το συμφέρει; β) Ότι το λεξικό του Adrados είναι πόρρω καλύτερο νομίζω με μια πρόχειρη περιήγησή σου στο Διαδίκτυο και στην ηλεκτρονική έκδοση τής L' Annee Philologique είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο. To LSJ αριθμεί αν δεν κάνω λάθος 136.000 λήμματα ενώ του Adrados η L' Annee Philologique υπολογίζει να ανέλθουν σε 330.000. Αν δεν το καταλαβαίνεις, άλλος είναι που εκτίθεται. γ) Εγώ εκτιμώ τις ελληνικές δουλειές και τους Έλληνες συγγραφείς και δεν τους ονομάζω άνευ αιδούς "πορνοβοσκούς", όπως εσύ βλ. σχετική σου ανάρτηση. Κάποιοι από αυτούς είναι αξιόλογοι και ιδίου βεληνεκούς με τους ξένους. Και ειδικά αν τους συγκρίνουμε με τον Smyth, τον οποίο θαυμάζεις, αν και ακόμη δεν μπορείς να εξηγήσεις γιατί στο κεφάλαιο του Αορίστου

[θάνος73]

Πλάτωνος,  Γοργίας 483b-c
Οὐδὲ γὰρ ἀνδρὸς τοῦτό γ’ ἐστὶ τὸ πάθημα, τὸ ἀδικεῖσθαι, ἀλλ’ ἀνδραπόδου τινὸς, ᾧ κρεῖττόν ἐστι τεθνάναι ἢ ζῆν, ὅστις ἀδικούμενος καὶ προπηλακιζόμενος μὴ οἷός τέ ἐστιν αὐτὸς αὑτῷ βοηθεῖν μηδὲ ἄλλῳ οὗ ἂν κήδηται. Ἀλλ’ οἶμαι, οἱ τιθέμενοι τοὺς νόμους οἱ ἀσθενεῖς ἄνθρωποί εἰσι καὶ οἱ πολλοί. Πρὸς αὑτοὺς οὖν καὶ τὸ αὑτοῖς συμφέρον τούς τε νόμους τίθενται καὶ τοὺς ἐπαίνους ἐπαινοῦσι καὶ τοὺς ψόγους ψέγουσιν• ἐκφοβοῦντες τοὺς ἐρρωμενεστέρους τῶν ἀνθρώπων καὶ δυνατοὺς ὄντας πλέον ἔχειν, ἵνα μὴ αὐτῶν πλέον ἔχωσι, λέγουσιν ὡς αἰσχρὸν καὶ ἄδικον τὸ πλεονεκτεῖν, καὶ τοῦτο ἔστι τὸ ἀδικεῖν, τὸ πλέον τῶν ἄλλων ζητεῖν ἔχειν• ἀγαπῶσι γὰρ, οἶμαι, αὐτοὶ ἄν τὸ ἴσον ἔχωσι φαυλότεροι ὄντες.

σε θεματογραφία (Μυτιληναίος, Ελληνικά Γράμματα) αναφέρεται ότι η υπογραμμισμένη πρόταση είναι αιτιολογική (λόγω του ρ. ψυχ. πάθους ἀγαπῶσι). Στέκει βέβαια νοηματικά αλλά δεν ήξερα ότι εισάγονται και με το ἂν οι αιτιολογικές προτάσεις. εγώ υποθετική θα έλεγα...

[marion]

Πλάτωνος,  Γοργίας 483b-c
Οὐδὲ γὰρ ἀνδρὸς τοῦτό γ’ ἐστὶ τὸ πάθημα, τὸ ἀδικεῖσθαι, ἀλλ’ ἀνδραπόδου τινὸς, ᾧ κρεῖττόν ἐστι τεθνάναι ἢ ζῆν, ὅστις ἀδικούμενος καὶ προπηλακιζόμενος μὴ οἷός τέ ἐστιν αὐτὸς αὑτῷ βοηθεῖν μηδὲ ἄλλῳ οὗ ἂν κήδηται. Ἀλλ’ οἶμαι, οἱ τιθέμενοι τοὺς νόμους οἱ ἀσθενεῖς ἄνθρωποί εἰσι καὶ οἱ πολλοί. Πρὸς αὑτοὺς οὖν καὶ τὸ αὑτοῖς συμφέρον τούς τε νόμους τίθενται καὶ τοὺς ἐπαίνους ἐπαινοῦσι καὶ τοὺς ψόγους ψέγουσιν• ἐκφοβοῦντες τοὺς ἐρρωμενεστέρους τῶν ἀνθρώπων καὶ δυνατοὺς ὄντας πλέον ἔχειν, ἵνα μὴ αὐτῶν πλέον ἔχωσι, λέγουσιν ὡς αἰσχρὸν καὶ ἄδικον τὸ πλεονεκτεῖν, καὶ τοῦτο ἔστι τὸ ἀδικεῖν, τὸ πλέον τῶν ἄλλων ζητεῖν ἔχειν• ἀγαπῶσι γὰρ, οἶμαι, αὐτοὶ ἄν τὸ ἴσον ἔχωσι φαυλώτεροι ὄντες.

σε θεματογραφία (Μυτιληναίος, Ελληνικά Γράμματα) αναφέρεται ότι η υπογραμμισμένη πρόταση είναι αιτιολογική (λόγω του ρ. ψυχ. πάθους ἀγαπῶσι). Στέκει βέβαια νοηματικά αλλά δεν ήξερα ότι εισάγονται και με το ἂν οι αιτιολογικές προτάσεις. εγώ υποθετική θα έλεγα...

Με τον σύνδεσμο εἰ εισάγονται αιτιολογικές προτάσεις υποθετικής αιτιολογίας. Συνήθως βέβαια προηγείται απρόσωπο ρήμα ή έκφραση ψυχικού πάθους και η δευτερεύουσα πρόταση έπεται της κύριας σε αντίθεση με τις υποθετικές προτάσεις, οι οποίες κατά κανόνα προηγούνται των κυρίων. Τώρα, μήπως η συγκεκριμένη θεματογραφία λαμβάνει την πρόταση ως αιτιολογική με τη σκέψη ότι ο σύνδεσμος ἄν χρησιμοποιείται αντί του εἰ; Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο, μιας και ο σύνδεσμος  ἄν δε γνωρίζω να εισάγει αιτιολογικές προτάσεις.

[MARKOS]

Αόριστη επαναληψη σε παρον - μέλλον.
Ειναι λοιπον καθαρα υποθετική. Η μεταφραση εχει ως εξης: " γιατι οι ιδιοι μένουν ευχαριστημένοι, νομίζω, αν εχουν ισα δικαιωματα, ενω ειναι πιο ασήμαντοι"

Θεωρω πως ειναι λαθος αυτο που λεει το βιβλιο.Συμφωνώ με  marion

[apri]

Και συνέχισα λέγοντας ότι για να είναι η γενική ως β' όρος σύγκρισης θα πρέπει να έχει την χροιά του "διαφορετικός από" με καθαρά συγκριτική σημασία [ προλαμβάνω: δεν αποδίδεται " διαφορετικός" αλλά έχει την έννοια αυτή]. Μάλιστα, η apri, με την οποία όπως λες συμφωνείς 100%, το ενετόπισε και απλώς προσέθεσε τον προσδιορισμό "τελείως" στο διαφορετικός, κάτι το οποίο με βρίσκει επίσης σύμφωνο.

Να δώσω κάποιες διευκρινίσεις σε ό,τι με αφορά.

Όταν λέω "εντελώς διαφορετικός", το λέω γιατί το "εναντίος" δεν ταυτίζεται κατ' εμέ με το "έτερος=διαφορετικός".
Όταν μιλώ για "διαφορά +/-", μιλώ κατ' ουσίαν για "αντίθεση".
Για να το πω αλλιώς, θεωρώ ότι το "εναντίος" αντιστοιχεί λίγο-πολύ στο γαλλικό "contraire".

Αλλά και πέρα από το δικό μου γλωσσικό αισθητήριο που μπορεί να ελεγχθεί ως υποκειμενικό, τόσο στο λεξικό των Lidell-Scott όσο και στον Adrados το "εναντίος" και τα παράγωγά του έχουν κατά 99% την έννοια της αντίθεσης (χωρικής ή μεταφορικής) και περαιτέρω, της εχθρότητας. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις όπου θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε πιο ελεύθερα με το "διαφορετικός", "διαφορά" κλπ, χωρίς όμως αυτή να είναι  κατά την άποψή μου και η ακριβέστερη απόδοση του νοήματος ή ακόμα, η ακριβέστερη χρήση της λέξης.

Αυτό που θέλω να πω ή μάλλον να ξαναπώ είναι ότι από τη στιγμή που από το "εναντίος" μπορεί να προκύψει ρήμα (εναντιούμαι: αντιτίθεμαι, ενεργώ αντίθετα/εχθρικά) και η γενική ή δοτική δίπλα του ταιριάζει ως αντικείμενο, μπορούμε να την αποκαλέσουμε αντικειμενική. Το ότι το ρήμα συντάσσεται κανονικά με δοτική δεν μας δεσμεύει, ώστε να θεωρούμε αντικειμενική μόνο τη δοτική (βλ. π.χ νικώ τινά-η νίκη των Ελλήνων).

Από εκεί και πέρα, στις περιπτώσεις όπου το "εναντίος" εκφράζει τοπική ή μεταφορική αντίθεση (όχι εχθρότητα) εγώ θα δεχόμουν ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ για το συμπλήρωμα δίπλα του την έννοια της σύγκρισης ή ακόμα και της αναφοράς.
Και εννοείται ότι όταν έχουμε β’ όρο σύγκρισης  με το «ή….» έχουμε μόνο σύγκριση.
Αυτό όμως, δεν σημαίνει για εμένα ότι, όταν το "εναντίος" δηλώνει μεταφορική αντίθεση, αναγκαστικά θα λέμε τη γενική δίπλα του μόνο συγκριτική, τη στιγμή που μπορούμε να την πούμε και αντικειμενική.

Εδώ σταματώ. Νομίζω ότι ήμουν ξεκάθαρη για το ποια είναι η θέση μου.
Από εκεί και πέρα, ο καθένας είναι ελεύθερος να υιοθετήσει την άποψη που τον καλύπτει περισσότερο.

[apri]

Πλάτωνος,  Γοργίας 483b-c
Οὐδὲ γὰρ ἀνδρὸς τοῦτό γ’ ἐστὶ τὸ πάθημα, τὸ ἀδικεῖσθαι, ἀλλ’ ἀνδραπόδου τινὸς, ᾧ κρεῖττόν ἐστι τεθνάναι ἢ ζῆν, ὅστις ἀδικούμενος καὶ προπηλακιζόμενος μὴ οἷός τέ ἐστιν αὐτὸς αὑτῷ βοηθεῖν μηδὲ ἄλλῳ οὗ ἂν κήδηται. Ἀλλ’ οἶμαι, οἱ τιθέμενοι τοὺς νόμους οἱ ἀσθενεῖς ἄνθρωποί εἰσι καὶ οἱ πολλοί. Πρὸς αὑτοὺς οὖν καὶ τὸ αὑτοῖς συμφέρον τούς τε νόμους τίθενται καὶ τοὺς ἐπαίνους ἐπαινοῦσι καὶ τοὺς ψόγους ψέγουσιν• ἐκφοβοῦντες τοὺς ἐρρωμενεστέρους τῶν ἀνθρώπων καὶ δυνατοὺς ὄντας πλέον ἔχειν, ἵνα μὴ αὐτῶν πλέον ἔχωσι, λέγουσιν ὡς αἰσχρὸν καὶ ἄδικον τὸ πλεονεκτεῖν, καὶ τοῦτο ἔστι τὸ ἀδικεῖν, τὸ πλέον τῶν ἄλλων ζητεῖν ἔχειν• ἀγαπῶσι γὰρ, οἶμαι, αὐτοὶ ἄν τὸ ἴσον ἔχωσι φαυλότεροι ὄντες.

σε θεματογραφία (Μυτιληναίος, Ελληνικά Γράμματα) αναφέρεται ότι η υπογραμμισμένη πρόταση είναι αιτιολογική (λόγω του ρ. ψυχ. πάθους ἀγαπῶσι). Στέκει βέβαια νοηματικά αλλά δεν ήξερα ότι εισάγονται και με το ἂν οι αιτιολογικές προτάσεις. εγώ υποθετική θα έλεγα...

Θα συμφωνήσω με τον Μάρκο και τη Marion.

Αν δω την πρόταση ανεξαρτήτως κειμένου, θα έλεγα ότι από τη στιγμή που στέκει μια χαρά νοηματικά ως υποθετική, δεν υπάρχει λόγος να θεωρήσουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε κάποια εξαίρεση αιτιολογικής πρότασης. Άλλωστε, αν υπήρχαν κι άλλες τέτοιες προτάσεις που εισάγονται με το "αν"  και εξαρτώνται από ρ. ψυχικού πάθους (όπως συμβαίνει με το «ει»), θα αναφέρονταν από τα συντακτικά.

Αλλά κι αν δω την πρόταση εντός κειμένου, πάλι μου ταιριάζει περισσότερο ως υποθετική.
Ο συγγραφέας εξηγεί τη συλλογιστική με την οποία οι αδύνατοι θέτουν τους νόμους. Άρα, μιλάει σε θεωρητικό επίπεδο.
Οι αδύνατοι λοιπόν χαίρονται στην ιδέα-υπόθεση να είναι ίσοι με τους ισχυρούς απέναντι στους νόμους (να έχουν ίσα δικαιώματα) και γι’ αυτό τους θέτουν.
Αν είχαμε αιτιολογική πρόταση, θα σήμαινε ότι χαίρονται επειδή είναι ίσοι με τους ισχυρούς απέναντι στους νόμους. Αυτό όμως μπορεί να συμβεί αφού τεθούν οι νόμοι, όχι πριν όταν σκέπτονται το λόγο ύπαρξης της νομοθεσίας.


ΥΓ. Μάλλον, πρόκειται για κάποια αβλεψία του Μυτιληναίου. Άλλωστε, και όταν τον είχα καθηγητή στο φροντιστήριο, δεν θυμάμαι να μας ανέφερε ποτέ τέτοιο είδος αιτιολογικής πρότασης.

[aris82]

Εννοείται, ότι υπό το πρίσμα αυτό τοποθετούμαι κι εγώ. Δεν έδωσα ακριβή απόδοση της λέξης. Αλλά για να δέχεται γενική αντικειμενική, πρέπει να σημαίνει ακραιφνώς "εχθρικός", "αντίθετος". Πάντως, επειδή μου αρέσει να μελετώ το usus scribendi κάθε συγγραφέως ή ποιητή, όταν ήθελαν οι Αρχαίοι να δηλώσουν "εχθρικός/ αντίθετος σε κάποιον" χρησιμοποιούσαν απείρως συχνότερα την δοτική αντικειμενική αντί της γενικής αντικειμενικής. Είτε το πεις contraire στα γαλλικά, είτε entgegengesetzt στα γερμανικά, εννοούμε όπως φάνηκε ξανά το ίδιο. Και για να λήξει αυτό το θέμα, στο παράδειγμα, από το οποίο ξεκίνησε η όλη συζήτηση, πρόκειται για β' όρο σύγκρισης/ γενική συγκριτική. Μην ξεχνάμε, ότι ο Ισοκράτης φτάνει σε ποσοστά άνω του 90% να θέτει ως συμπλήρωμα του ἐναντίος δοτική αντικειμενική αντί γενικής αντικειμενικής.

Όσον αφορά την πρόταση, θα συμφωνήσω ότι είναι επιρρηματική υποθετική. Η ισοπεδωτική διάσταση που θέτουν τα ελληνόφωνα συντακτικά για τα ρήματα ψυχικού πάθους που θέλουν δίπλα τους υποχρεωτικά κάτι αιτιολογικό (είτε πρόταση είτε μετοχή) είναι παρακινδυνευμένη. Μην ξεχνάμε ότι δίπλα σε ρήματα ψυχικού πάθους μπορούμε να βρούμε κατηγορηματική μετοχή και πολύ εύκολα να πέσουμε σε αυτήν την παγίδα και να την χαρακτηρίσουμε επιρρηματική αιτιολογική. Ωστόσο, ο Smyth στην § 2247 αναφέρει: "many verbs of emotion state the cause more delicately with εἰ (ἐάν) if as a mere supposition than by ὅτι". Μάλιστα δίνει το παράδειγμα Μὴ θαυμάζετε δ' ἄν τι φαίνωμαι λέγων ὧν πρότερον ἀκηκόατε (Ισοκράτους Ἐπιστολή Ϛ τοῖς Ἰάσονος παισίν, 7.1). Αυτή η συνάντηση της απλής και άχρωμης υπόθεσης με την αιτία που υποστηρίζει ο Smyth δεν φαίνεται να ισχύει στο παράδειγμα του Θάνου.
Και μιας που άνοιξε αυτή η συζήτηση, καλό θα ήταν να γίνει μνεία κάποια στιγμή στις αιτιολογικές προτάσεις υποθετικής αιτιολογίας και αν εξαρτώμενες από απρόσωπες εκφράσεις ψυχικού πάθους, δύναται να τεθούν ως υποκείμενά τους. Είναι τεράστιο θέμα για το οποίο έχει χυθεί πολύ μελάνι και με το οποίο καταπιάνονται πολλά φιλολογικά περιοδικά κατά καιρούς.

[steven_seagal]

επολεμησαν προς αλληλους...εμπροθετος της αλληλοπαθειας ; προσπαθω να το τεκμηριωσω με αναφορα σε καποιο συντακτικο αλλα δεν βρισκω...το εχετε δει εσεις ;

[MARKOS]

εμπρόθετος της "εχθρικής διάθεσης" (θα το ελεγα) με επιφύλαξη ομως γιατι δεν εχω συντακτικο εμπρος μου για να το "τσεκάρω"