*

Ψηφοφορία

Ποιο είναι το σωστό;

Ο Προπάππος
24 (57.1%)
Ο Προπάππους
18 (42.9%)

Σύνολο ψηφοφόρων: 42

Αποστολέας Θέμα: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική  (Αναγνώστηκε 97568 φορές)

0 μέλη και 1 επισκέπτης διαβάζουν αυτό το θέμα.

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #280 στις: Ιούλιος 05, 2020, 04:06:46 μμ »
Ποιο είναι το σωστό, "ορμονικές εξετάσεις" ή "ορμονολογικές εξετάσεις";

Πιστεύω το πρώτο, αφού "ορμονικός" είναι αυτός που σχετίζεται με τις ορμόνες.  Άλλωστε, δεν βρήκα σε Λεξικό επίθετο "ορμονολογικός" αλλά ούτε και ουσιαστικό "ορμονολογία", το οποίο, αν υπάρχει, θα σημαίνει την επιστήμη που μελετά τις ορμόνες, και άρα και το αντίστοιχο επίθετο "ορμονολογικός" αυτόν που σχετίζεται με την επιστήμη που μελετά τις ορμόνες. Επομένως, ακόμη και αν υπάρχει και χρησιμοποιείται σε άλλη περίπτωση επίθετο "ορμονολογικός", για τις εξετάσεις μού φαίνεται ότι αρμόζει το "ορμονικός".  Τι λέτε;   Μου κάνει όμως εντύπωση που ακούμε και διαβάζουμε από πολλά διαγνωστικά κέντρα και γιατρούς "ορμονολογικές εξετάσεις".
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος PDE ads

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 4006
  • Λατρεύω την εκπαίδευση
    • Προφίλ
    • E-mail
    • Προσωπικό μήνυμα (Εκτός σύνδεσης)
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Δημοσιεύτηκε: Σήμερα στις 22:34:10 »

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #281 στις: Ιούλιος 05, 2020, 04:57:43 μμ »
Νομίζω ότι και τα δύο σωστά είναι.

Λέμε λχ ''εξετάσεις αίματος'' (δηλ εξετάσεις που αφορούν το αίμα) αλλά και ''αιματολογικές εξετάσεις'' (δηλ. εξετάσεις που σχετίζονται με τον κλάδο της αιματολογίας).

Το ''ορμονολογικός'' είναι μια παραλλαγή του ''ενδοκρινολογικός''. Αν ψάξεις σε ξένα λεξικά, θα βρεις και το ''Endocrinology'' αλλά και το ''Hormonology'' για τον σχετικό κλάδο. Δεν ξέρω ποιο από τα δυο θεωρείται πιο διαδεδομένο (μάλλον το πρώτο) αλλά πάντως υπάρχουν.
Οπότε το πιθανότερο είναι ότι χρησιμοποιούνται σε κάποιο βαθμό και στα ελληνικά.
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #282 στις: Ιούλιος 05, 2020, 08:37:29 μμ »
Νομίζω ότι και τα δύο σωστά είναι.

Λέμε λχ ''εξετάσεις αίματος'' (δηλ εξετάσεις που αφορούν το αίμα) αλλά και ''αιματολογικές εξετάσεις'' (δηλ. εξετάσεις που σχετίζονται με τον κλάδο της αιματολογίας).

Είναι όμως σωστό αυτό; Ή επικράτησε με κάποιο τρόπο και απλώς το έχουμε συνηθίσει,  και δεν μας φαίνεται λάθος; Γιατί οι εξετάσεις που κάνουμε, όταν μας παίρνουν αίμα, σχετίζονται με το αίμα και όχι με τον κλάδο (την επιστήμη) της αιματολογίας. Με την επιστήμη της αιματολογίας σχετίζεται το εργαστήριο στο οποίο διενεργούνται αυτές οι εξετάσεις. Μήπως λοιπόν από τους όρους "αιματολογικό / ορμονολογικό εργαστήριο'' (όροι οι οποίοι είναι οικείοι στο ευρύ κοινό) προέκυψαν λανθασμένα και οι "αιματολογικές / ορμονολογικές εξετάσεις'';

Γιατί, αν είναι σωστά τα επίθετα ''αιματολογικός'' και ''ορμονολογικός'' για εξετάσεις που αφορούν στο αίμα και στις ορμόνες, γιατί να μην είναι σωστό και το επίθετο ''γλωσσολογικός'' για διαταραχές που αφορούν στην ανάπτυξη της γλώσσας; Δεν λέμε όμως ποτέ ''γλωσσολογικές διαταραχές" αλλά μόνο "γλωσσικές διαταραχές".


Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #283 στις: Ιούλιος 05, 2020, 10:14:43 μμ »

Γιατί, αν είναι σωστά τα επίθετα ''αιματολογικός'' και ''ορμονολογικός'' για εξετάσεις που αφορούν στο αίμα και στις ορμόνες, γιατί να μην είναι σωστό και το επίθετο ''γλωσσολογικός'' για διαταραχές που αφορούν στην ανάπτυξη της γλώσσας; Δεν λέμε όμως ποτέ ''γλωσσολογικές διαταραχές" αλλά μόνο "γλωσσικές διαταραχές".

Έχει σημασία ποιο είναι το ουσιαστικό που προσδιορίζει το επίθετο.

Οι εξετάσεις αφορούν το αίμα, αλλά γίνονται με βάση τις αρχές της Αιματολογίας.

Ομοίως, μια μελέτη μπορεί να αφορά τις γλωσσικές διαταραχές, αλλά χαρακτηρίζεται γλωσσολογική γιατί γίνεται με βάση τις αρχές της Γλωσσολογίας.
Ομοίως, θα πούμε ''περιβαλλοντικές επιπτώσεις'' αλλά ''περιβαλλοντολογική μελέτη''.



......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος PDE ads

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 4006
  • Λατρεύω την εκπαίδευση
    • Προφίλ
    • E-mail
    • Προσωπικό μήνυμα (Εκτός σύνδεσης)
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Δημοσιεύτηκε: Σήμερα στις 22:34:10 »

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #284 στις: Ιούλιος 07, 2020, 07:11:39 μμ »
Έχει σημασία ποιο είναι το ουσιαστικό που προσδιορίζει το επίθετο.

Οι εξετάσεις αφορούν το αίμα, αλλά γίνονται με βάση τις αρχές της Αιματολογίας.

Ομοίως, μια μελέτη μπορεί να αφορά τις γλωσσικές διαταραχές, αλλά χαρακτηρίζεται γλωσσολογική γιατί γίνεται με βάση τις αρχές της Γλωσσολογίας.
Ομοίως, θα πούμε ''περιβαλλοντικές επιπτώσεις'' αλλά ''περιβαλλοντολογική μελέτη''.

Κατάλαβα, apri∙ χρησιμοποιούμε τα επίθετα σε -λογικός όχι μόνο για κάτι που αφορά την ίδια την αντίστοιχη επιστήμη,  αλλά και για κάτι που γίνεται με βάση τις αρχές της συγκεκριμένης επιστήμης.

Σε ευχαριστώ πολύ!
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #285 στις: Νοέμβριος 11, 2020, 01:55:50 μμ »
Το προσκυνώ στη ν.ε. κλίνεται κατά τα συνηρημένα σε -άω.  Οι τύποι όμως με ει είναι και αυτοί σωστοί, έτσι;
 
Ο Μπαμπινιώτης γράφει προσκυνείς και προσκυνάς,αλλά στο διαδίκτυο είδα ότι ο τύπος με ει θεωρείται λόγιος. Άρα, οι μαθητές πρέπει να χρησιμοποιούν τον τύπο με α ή ό,τι θέλουν;
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #286 στις: Νοέμβριος 11, 2020, 02:17:49 μμ »
Δεν νομίζω ότι λέει ή γράφει κανείς πια ''προσκυνείς''.
Εγώ δεν θα ζητούσα να μου γράψουν τέτοιον τύπο.

ΥΓ. Προς διαχειριστές: Πάτησα κατά λάθος την αναφορά στο συντονιστή στο μήνυμά της Dwrina. Μην το λάβετε υπ'όψιν.
« Τελευταία τροποποίηση: Νοέμβριος 11, 2020, 02:23:07 μμ από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #287 στις: Οκτώβριος 11, 2021, 03:39:25 μμ »
 
Υπάρχει στη νέα Ελληνική γ΄ πληθυντικό "έγκεινται"; Έτσι μου είπαν ότι είπε μια καθηγήτρια στο σχολείο, αλλά στα Λεξικά όλα τα παραδείγματα είναι σε γ΄ ενικό και επίσης όταν τα Λεξικά γράφουν στο "γ΄ πρόσωπο" ή "τριτοπρόσωπο" πιστεύω ότι εννοούν μόνο το γ΄ ενικό. Και δεν έχω δει και ποτέ γραμμένο κάπου "έγκεινται" στον πληθυντικό. Μόνο στο Lexigram δίνεται εκτός από γ΄ ενικό και γ΄ πληθυντικό "έγκεινται", αλλά δεν θεωρώ το Lexigram αξιόπιστο. 
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος eran

  • Πλήρες μέλος
  • ***
  • Μηνύματα: 358
  • Φύλο: Άντρας
  • Λατρεύω την εκπαίδευση
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #288 στις: Οκτώβριος 11, 2021, 07:04:22 μμ »
Αν δεχτούμε ότι έχουμε τριτοπρόσωπη χρήση και όχι αποκλειστικά απρόσωπη, τότε δεν μπορεί να αποκλειστεί το γ΄ πληθυντικό, αν και όπως αναφέρει το ΛΝΕΓ: "συνήθ. με υποκείμενο ουσιαστικό που δηλώνει κατάσταση, ιδιότητα" εξ ου και ο ενικός.  Πιστεύω ότι όντως είναι ασύνηθες το έγκεινται αλλά δεν έχουμε κάτι για να το χαρακτηρίσουμε λάθος.

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #289 στις: Οκτώβριος 15, 2021, 12:02:33 πμ »
Ευχαριστώ για την απάντηση,  eran!
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #290 στις: Μάρτιος 25, 2022, 10:28:16 μμ »

Ο αόριστος του οπλίζομαι είναι οπλίστηκα.   

Του κερδίζομαι γιατί είναι κερδήθηκα; Μήπως γιατί το κερδίζομαι δεν σχηματίζει δικό του αόριστο, αλλά παίρνει τον αόριστο του      κερδαίνω;
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #291 στις: Μάρτιος 26, 2022, 12:19:56 πμ »
Βασικά, η ιστορία είναι κάπως αντίστροφη.
Το ρήμα ήταν "κερδαίνω", όπως λες. Επειδή όμως ο αόριστος του "κέρδησα", ηχητικά θύμιζε αόριστο ρήματος σε -ιζω (πχ έχτισα), σχηματίστηκε αναλογικά ο τύπος "κερδίζω" στον ενεστώτα ο οποίος τελικά αντικατέστησε το "κερδαίνω". Οι παλιοί τύποι του παθητικού αορίστου όμως παρέμειναν (ίσως γιατί χρησιμοποιούνται πιο σπάνια).

......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1914
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #292 στις: Μάρτιος 27, 2022, 05:09:09 μμ »

Ωραία!  Ευχαριστώ!


Να ρωτήσω και κάτι άλλο που από καιρό το έχω απορία. Οι μετοχές παθητικού παρακειμένου σε -ωμένος που δεν προέρχονται από ρήματα σε -ώνω, όπως ιδωμένος, ειπωμένος -δεν ξέρω αν υπάρχουν και άλλες τέτοιες- είναι μετοχές οι οποίες σχηματίσθηκαν από το το θέμα του αορίστου β΄, αλλά απέκτησαν σημασία παρακειμένου;

Και το ω, όχι μόνο στις μετοχές, αλλά και σε τύπους όπως ειδωθήκαμε,  πώς προέκυψε;
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 5678
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Νεοελληνική Γλώσσα: Γραμματική
« Απάντηση #293 στις: Μάρτιος 27, 2022, 11:23:41 μμ »
Οι συγκεκριμένες μετοχές είναι φτιαγμένες από το θέμα του παθητικού αορίστου που είναι κάπως νεότερο.
Γιατί το θέμα αυτό έχει "ω"; Κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται στον αναλογικό σχηματισμό του ρήματος προς τους υπόλοιπους παθητικούς αορίστους σε -ώθηκα (πχ εναντιώθηκα, φαγώθηκα), όπου το "ω" υπήρχε στο θέμα του ρήματος.
« Τελευταία τροποποίηση: Μάρτιος 28, 2022, 12:15:22 πμ από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

 

Pde.gr, © 2005 - 2024

Το pde σε αριθμούς

Στατιστικά

μέλη
Στατιστικά
  • Σύνολο μηνυμάτων: 1158554
  • Σύνολο θεμάτων: 19199
  • Σε σύνδεση σήμερα: 575
  • Σε σύνδεση έως τώρα: 1964
  • (Αύγουστος 01, 2022, 02:24:17 μμ)
Συνδεδεμένοι χρήστες
Μέλη: 11
Επισκέπτες: 508
Σύνολο: 519

Πληροφορίες

Το PDE φιλοξενείται στη NetDynamics

Όροι χρήσης | Προφίλ | Προσωπικά δεδομένα | Υποστηρίξτε μας

Επικοινωνία >

Powered by SMF 2.0 RC4 | SMF © 2006–2010, Simple Machines LLC
TinyPortal 1.0 RC1 | © 2005-2010 BlocWeb

Δημιουργία σελίδας σε 0.072 δευτερόλεπτα. 39 ερωτήματα.