0 μέλη και 9 επισκέπτες διαβάζουν αυτό το θέμα.
Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά!Ο Smyth γράφει ότι το ὅσος (και άλλα) επιτείνει τη σημασία του υπερθετικού, ενώ συνήθως με αυτό προστίθεται και το δύναμαι ή κάποιο συνώνυμο, αλλά δεν κάνει λόγο για αναφορική πρόταση και τι είναι αυτή. Ο Kuhner πάλι μιλάει για συγκριτικές προτάσεις, και βέβαια, αφού υπάρχει ρήμα, δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε πρόταση. Αυτό σημαίνει ότι στις περιπτώσεις αυτές έχουμε μια αναφορική χωρίς καθόλου όρο αναφοράς (ούτε εννοούμενο, του οποίου παίρνει τη συντακτική θέση); Στο παράδειγμα που παρέθεσα η σειρά του λόγου επιτρέπει να εντάξουμε στην κύρια το πλείστους, αναγνωρίζοντας έτσι την επιτατική λειτουργία της αναφορικής (και παραβλέποντας το θέμα του όρου αναφοράς), αλλά στο ἄγων ἀπὸ τῶν πόλεων ... στρατιὰν ὅσην ἑκασταχόθεν πλείστην ἐδύνατο μπορούμε σε μια τυπική συντακτική ανάλυση σχολικού επιπέδου να συντάξουμε με τον τρόπο που ανέφερες;
Στο ίδιο κείμενο, αμέσως παρακάτω, έχουμε καὶ τοὺς μὲν ἄλλους Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυμμάχων ὁπόσους ἔλαβον κατεβίβασαν ἐς τὰς λιθοτομίας: με το καὶ συνδέονται οι γενικές Ἀθηναίων και τῶν ξυμμάχων, οπότε είναι και οι δύο διαιρετικές στο ἄλλους και η αναφορική προσδιοριστική σε αυτές ή συνδέεται το τοὺς ἄλλους με την αναφορική, οπότε η αναφορική αντικείμενο στο κατεβίβασαν με το τῶν ξυμμάχων να ανήκει σε αυτήν ως γενική διαιρετική από το ὁπόσους; Είχα συντάξει με τον δεύτερο τρόπο, αλλά στην ίδια ανάλυση στο διαδίκτυο είδα το πρώτο.
Το δεικτικό λοιπόν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί, μόνο αν το υπερθετικό το λαμβάναμε εντός της αναφορικής· αλλά τότε πώς θα δικαιολογηθεί το υπερθετικό συντακτικώς; Περιττό να πω ότι δεν συμφωνώ καθόλου με την εξής σύνταξη: το πλείστους αντικ. ενός εννοούμενου ἀναλαβεῖν, και το ὅσους επιθετ.προσδιορ. στο πλείστους· η σύνταξη της αναφορικής είναι πληρέστατη χωρίς το υπερθετικό.
Ειλικρινά, σας πάει συντακτικά και νοηματικά να θεωρήσετε πως το "πλείστους"/"περισσότερους" βρισκόταν στην κύρια;Δεν ταιριάζει περισσότερο να εννοήσετε μια δεικτική ποσοτική αντωνυμία "τοσούτους"/τόσους" αντίστοιχα;Δεν θα ήταν περίεργο να πούμε για την αρχαία πρόταση ότι για τη μεν πρώτη αναφορική έχει αποσιωπηθεί το "τοσούτους" στο "συμμάχους", ενώ για τη δεύτερη υπήρχε το "πλείστους" που μετακινήθηκε εντός της αναφορικής;Ή αν πούμε για τη νεοελληνική πρόταση ότι το "περισσότερους ανθρώπους" ανήκε στην κύρια και όχι στην αναφορική, δεν προκύπτει ένα νοηματικό κενό; Ενημερώστε περισσότερους ανθρώπους σε σχέση με τι; Προκύπτει με τέτοια σύνταξη το νόημα "ενημερώστε το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό ανθρώπων που γνωρίζετε";
Εδώ προκύπτει βέβαια το λογικό ερώτημα του Sali, τι θα κάνουμε το "πλείστους", αν εννοήσουμε το "τοσούτους" στην κύρια.
Αυτό με το τι θα κάνουμε το πλείστους θα μου το εξηγήσει και εμένα κάποιος;Και εσύ και ο Sali απορρίψατε εξ αρχής το ενδεχόμενο το ὅσους να είναι επιθετικός προσδιορισμός στο πλείστους, και δεν έχω καταλάβει ακόμη για ποιον λόγο αυτό από μόνο του (δηλαδή ανεξάρτητα από το τι εναλλακτικές υπάρχουν) συνιστά πρόβλημα.
Γιατί το "όσους", εφόσον δεν υπάρχει ουσιαστικό εντός της αναφορικής, το αντικαθιστά ως αντωνυμία. Το "πλείστους" δεν είναι αντωνυμία, αν και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του με αποσιώπηση του ουσιαστικού που θα το συνόδευε.
Αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι εδώ το "όσους" δεν μπορεί να λείπει από την πρόταση, ενώ το "πλείστους" θα μπορούσε και να μην υπάρχει.
Να το δούμε αλλιώς; Αν είχαμε σε μια πρόταση (υποθετικά μιλάω γιατί δεν ξέρω αν υπάρχει κάτι τέτοιο) τινές πλεῖστοι (χωρίς ουσιαστικό), πάλι η αντωνυμία δεν θα μπορούσε να είναι επιθετικός στο επίθετο; Νοηματικά όμως το τινές δεν είναι το περιττό, αυτό που θα μπορούσε να λείπει;
Το 'πλείστοι' όπως και το 'πάντες' είναι επίθετα.Στα 'πας τις', 'πάντες τινές', 'πάντες ούτοι', 'πάντες όσοι' θεωρούμε ότι το επίθετο προσδιορίζει την αντωνυμία.Γιατί να πούμε ότι στα 'ολίγοι τινές', 'πολλοί τινές', 'πλείστοι όσοι' ισχύει κάτι άλλο;
Στη συνέχεια, βρήκα δυο προτάσεις τέτοιου παραβολικού τύπου στο διαδίκτυο, μια στα αρχαία και μια στα νέα: "Εγώ μέν γέ σοι ήγαγον συμμάχους, ουχ όσους συ έπεισας, αλλ' οπόσους εγώ πλείστους ηδυνάμην" (Ξενοφώντος, Κύρου Παιδεία)Ειλικρινά, σας πάει συντακτικά και νοηματικά να θεωρήσετε πως το "πλείστους"/"περισσότερους" βρισκόταν στην κύρια;Ξανακοιτώντας τις δυο αναφορικές στον Ξενοφώντα, το "πλείστους" δεν θα μπορούσε και να λείπει χωρίς να προκύπτει συντακτικό και νοηματικό πρόβλημα; Μήπως είναι επιθετικός στο "oπόσους"; Ως ιδέα το λέω.
Η δε αναφορ. πρότ. ὁπόσους ἐγὼ ήδυνάμην (πεῖσαι) έρχεται ως επίταση του υπερθετικού με πλήρη και απροβλημάτιστη σύνταξη.
Η ιδέα να είναι το πλείστους επιθετικός στο ὁπόσους δεν μου φαίνεται ικανοποιητική· μάλλον πρέπει να επιβεβαιωθεί και από άλλα παραδείγματα άσχετα με τις συγκεκριμένες δομές.
Το συγκεκριμένο πλείστους μού ταιριάζει τέλεια ως αντικ. του ἤγαγον, συνδεόμενο αντιθετικά με την πρώτη αναφορ. πρόταση: οὐχ ὁπόσους σὺ ἔπεισας, ἀλλὰ πλείστους.