*

Αποστολέας Θέμα: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο  (Αναγνώστηκε 697333 φορές)

0 μέλη και 1 επισκέπτης διαβάζουν αυτό το θέμα.

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 6029
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2450 στις: Ιανουαρίου 09, 2025, 07:16:48 pm »
Στα νέα Ελληνικά τι ακριβώς είναι η ονομαστική "ο εαυτός μου";

Κατά τον Τριανταφυλλίδη και κατά τη Φιλιππάκη, είναι μια εναλλακτική μορφή της προσωπικής αντωνυμίας που δηλώνει εμφατικά το πρόσωπο, δηλαδή κάτι σαν το αρχαιοελληνικό "αυτός εγώ". Εγώ θα πρόσθετα ότι δηλώνει και αποστασιοποίηση του ομιλητή, καθώς η αντωνυμία συντάσσεται με ρήμα γ' ενικού.
Λ.χ
Στην πρόταση "Να είναι καλά ο εαυτός μου" δεν υπάρχει καμία αυτοπάθεια, αλλά εμφατική δήλωση του προσώπου.
Στην πρόταση"Σε ενδιαφέρει μόνο ο εαυτός σου", μπορείς να πεις ότι υπάρχει αυτοπάθεια, αλλά αυτή εκφράζεται απο την προσωπική αντωνυμία "σε" που δηλώνει το ίδιο πρόσωπο με το υποκείμενο της πρότασης (το οποίο απλώς δηλώνει εμφατικά πρόσωπο).

Γιατί η αυτοπαθής αντωνυμία αυτό ήταν πάντα, η αντωνυμία που δηλώνει έναν παθόντα που είναι ίδιος με τον δράστη είτε της ίδιας πρότασης (άμεση αυτοπάθεια) είτε της ίδιας περιόδου (έμμεση αυτοπάθεια).


Το περίεργο είναι ότι, ενώ ο Τριανταφυλλίδης ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο δεν ανέφερε ονομαστική στις αυτοπαθείς αντωνυμίες, όπως και οι γραμματικές των αρχαίων ελληνικών, η Φιλιππάκη ακολουθεί μια ακατανόητη για εμένα πολιτική, που έχει συμπαρασύρει και τις σχολικές γραμματικές:
Στη μεν Μορφολογία της Γραμματικής της, όπου έχει την κλίση των αυτοπαθών αντωνυμιών, αναφέρει και ονομαστική (ο εαυτός μου/σου/του κλπ), στη δε Σύνταξη (βλ. κεφ. 5.4.3.5.3) λέει ότι δεν εκφράζει η ονομαστική αυτοπάθεια αλλά σημαίνει "αυτός ο ίδιος".
Ποιος ο λόγος να αναφέρει στις αυτοπαθείς αντωνυμίες τύπο που τελικά δεν εκφράζει αυτοπάθεια; Δεν καταλαβαίνω.



Και κάτι τελευταία από το ίδιο κείμενο. Πολλὰ μὲν δὴ παρ’ ἡμῖν ἐστι τοιαῦθ’ οἷ’ οὐχ ἑτέρωθι:

Με το τοιαῦθ’ οἷα έχουμε παραβολικό ζεύγος, έτσι;

Ναι.


Και κάτι τελευταία από το ίδιο κείμενο. Πολλὰ μὲν δὴ παρ’ ἡμῖν ἐστι τοιαῦθ’ οἷ’ οὐχ ἑτέρωθι:

Μεταφράζουν το ἐστί ως υπαρκτικό. Θα μπορούσε να είναι συνδετικό;


Θα σου πω απλώς τη γνώμη μου, χωρίς να είμαι όμως απόλυτα βέβαιη.

Μπορεί να είναι υπαρκτική, γιατί στις υπαρκτικές συνηθίζονται οι εκφράσεις τόπου κι εδώ υπάρχει μία (παρ' ημίν).

Από την άλλη, οι υπαρκτικές προτάσεις μάς πληροφορούν για κάτι άγνωστο που δεν ξέραμε ότι υπάρχει (εξ ου και το υποκείμενο είναι πάντα κάτι αόριστο, όπως άναρθρο ουσιαστικό ή αόριστη αντωνυμία), ενώ οι προτάσεις με κατηγορούμενο μάς πληροφορούν για τις άγνωστες ιδιότητες που έχει κάτι ήδη γνωστό σε εμάς.

Στο κείμενο ο ομιλητής δεν πληροφορεί τους συμπολίτες του για την ύπαρξη του Αρείου Πάγου, αλλά για τις άγνωστες αρετές του βάσει των οποίων κάνει σύγκριση με θεσμούς άλλων περιοχών. Εμένα αυτό με παραπέμπει στις προτάσεις με κατηγορούμενο.
Θα με έπειθε περιοσσότερο για υπαρκτική η πρόταση, αν είχε τη μορφή "Πολλὰ μὲν δὴ παρ’ ἡμῖν ἐστι σεμνά, οὐχ ἑτέρωθι".


Και κάτι τελευταία από το ίδιο κείμενο. Πολλὰ μὲν δὴ παρ’ ἡμῖν ἐστι τοιαῦθ’ οἷ’ οὐχ ἑτέρωθι:

Αν είναι υπαρκτικό, το πολλὰ είναι υποκείμενο και το τοιαῦτα επιθετικός; Έχουμε ένα επίθετο και μία αντωνυμία· για να καταλάβουμε ποιο λαμβάνει τη θέση ουσιαστικού και είναι το υποκείμενο, πρέπει να δούμε ποιο δηλώνει ταυτότητα και ποιο ιδιότητα; Θυμάμαι καλά;  Γενικώς έχουμε πει ότι η αντωνυμία λαμβάνει τη θέση του ουσιαστικού, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση μου φαίνεται ότι η αντωνυμία δηλώνει την ιδιότητα.

Η συγκεκριμένη αντωνυμία δηλώνει ποιότητα (ιδιότητα) και το συγκεκριμένο επίθετο δηλώνει ποσότητα (ιδιότητα)

Αν λέγαμε "Ήρθαν δυο όμορφες (κοπέλες)", δεν θα θεωρούσαμε ουσιαστικοποιημένο το επίθετο που δηλώνει ποιότητα και θα το παίρναμε ως υποκείμενο; Ε, στο κείμενο αντί για επίθετο ποιότητας, έχει την αντωνυμία "τοιαύτα".
« Τελευταία τροποποίηση: Ιανουαρίου 09, 2025, 11:31:16 pm από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος PDE ads

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 4006
  • Λατρεύω την εκπαίδευση
    • Προφίλ
    • E-mail
    • Προσωπικό μήνυμα (Εκτός σύνδεσης)
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Δημοσιεύτηκε: Σήμερα στις 02:00:10 »

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 2107
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2451 στις: Ιανουαρίου 10, 2025, 05:13:08 pm »


 η Φιλιππάκη ακολουθεί μια ακατανόητη για εμένα πολιτική, που έχει συμπαρασύρει και τις σχολικές γραμματικές:
Στη μεν Μορφολογία της Γραμματικής της, όπου έχει την κλίση των αυτοπαθών αντωνυμιών, αναφέρει και ονομαστική (ο εαυτός μου/σου/του κλπ), στη δε Σύνταξη (βλ. κεφ. 5.4.3.5.3) λέει ότι δεν εκφράζει η ονομαστική αυτοπάθεια αλλά σημαίνει "αυτός ο ίδιος".
Ποιος ο λόγος να αναφέρει στις αυτοπαθείς αντωνυμίες τύπο που τελικά δεν εκφράζει αυτοπάθεια; Δεν καταλαβαίνω.


Ίσως γιατί μορφολογικά είναι αυτοπαθής αντωνυμία και ίσως για αυτό να θεωρεί ότι δεν στέκει να την κατατάξει αλλού. 


Η συγκεκριμένη αντωνυμία δηλώνει ποιότητα (ιδιότητα) και το συγκεκριμένο επίθετο δηλώνει ποσότητα (ιδιότητα)

Αν λέγαμε "Ήρθαν δυο όμορφες (κοπέλες)", δεν θα θεωρούσαμε ουσιαστικοποιημένο το επίθετο που δηλώνει ποιότητα και θα το παίρναμε ως υποκείμενο; Ε, στο κείμενο αντί για επίθετο ποιότητας, έχει την αντωνυμία "τοιαύτα".

Δηλαδή γενικά μεταξύ της ποιότητας και της ποσότητας προηγείται η ποιότητα και λαμβάνει αυτή τη θέση του ουσιαστικού; Μήπως αποτελεί κριτήριο και το ότι το τοιαῦτα δεν θα μπορούσε να μην υπάρχει (δηλαδή και να παραλειπόταν, θα εννοείτο), ενώ το πολλὰ θα μπορούσε να μην υπάρχει και ούτε θα εννοείτο;

Τελικά, όταν έχουμε αντωνυμία, οποιαδήποτε αντωνυμία, και επίθετο, η αντωνυμία είναι που λαμβάνει πάντοτε τη θέση του ουσιαστικού; Μήπως σου έρχεται στο μυαλό κάποιο παράδειγμα στο οποίο να συμβαίνει το αντίθετο;

Αυτό που είχες πει και μου έχει μείνει, ότι το υποκείμενο είναι αυτό που εκφράζει την ταυτότητα, πότε ισχύει; Μήπως αφορούσε μόνο τη διάκριση υποκειμένου και κατηγορουμένου; 
« Τελευταία τροποποίηση: Ιανουαρίου 10, 2025, 05:22:20 pm από Dwrina »
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 6029
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2452 στις: Ιανουαρίου 10, 2025, 05:50:50 pm »
Δηλαδή γενικά μεταξύ της ποιότητας και της ποσότητας προηγείται η ποιότητα και λαμβάνει αυτή τη θέση του ουσιαστικού; Μήπως αποτελεί κριτήριο και το ότι το τοιαῦτα δεν θα μπορούσε να μην υπάρχει (δηλαδή και να παραλειπόταν, θα εννοείτο), ενώ το πολλὰ θα μπορούσε να μην υπάρχει και ούτε θα εννοείτο;

Τελικά, όταν έχουμε αντωνυμία, οποιαδήποτε αντωνυμία, και επίθετο, η αντωνυμία είναι που λαμβάνει πάντοτε τη θέση του ουσιαστικού; Μήπως σου έρχεται στο μυαλό κάποιο παράδειγμα στο οποίο να συμβαίνει το αντίθετο;

Γενικά, έχω την αίσθηση ότι ουσιαστικοποιείται η πλησιέστερη λέξη προς το ουσιαστικό που παραλείπεται:
πχ Φέρε μία χωριάτικη (σαλάτα)
      Πολλά καλά (πράγματα)
      Ήρθε ένας (άνθρωπος)
      Ήρθαν πολλοί (άνθρωποι)


Αυτό που είχες πει και μου έχει μείνει, ότι το υποκείμενο είναι αυτό που εκφράζει την ταυτότητα, πότε ισχύει; Μήπως αφορούσε μόνο τη διάκριση υποκειμένου και κατηγορουμένου;

Οπωσδήποτε. Το υποκείμενο δηλώνει ταυτότητα και το κατηγορούμενο ιδιότητα.
« Τελευταία τροποποίηση: Ιανουαρίου 10, 2025, 05:53:35 pm από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 2107
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2453 στις: Ιανουαρίου 11, 2025, 07:48:34 pm »

Σε ευχαριστώ πολύ, apri!
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος PDE ads

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 4006
  • Λατρεύω την εκπαίδευση
    • Προφίλ
    • E-mail
    • Προσωπικό μήνυμα (Εκτός σύνδεσης)
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Δημοσιεύτηκε: Σήμερα στις 02:00:10 »

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 2107
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2454 στις: Ιανουαρίου 31, 2025, 07:33:02 pm »

ἅμα δὲ τῇ ἡμέρᾳ ὁρῶσι οἱ Ἕλληνες πέραν του ποταμοῦ ἱππέας ἐξωπλισμένους καὶ πεζοὺς παρατεταγμένους ὡς κυλώσοντας τὴν διάβασιν: σε αυτό το πεποιημένο κείμενο του Ζούκη οι μετοχές ἐξωπλισμένους και παρατεταγμένους είναι επιθετικές ως επιθετικοί προσδιορισμοί στα ἱππέας και πεζούς, , όπως μου βγαίνει να τις μεταφράσω, ή κατηγορηματικές λόγω του ὁρῶσι;
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 6029
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2455 στις: Απριλίου 05, 2025, 09:02:15 am »
Αν και είδα λίγο καθυστερημένα την ερώτηση, να σου πω ότι οι μετοχές είναι κατά τη γνώμη μου κατηγορηματικές, γιατί έχεις το "ορώσι" και οι μετοχές έπονται των ουσιαστικών, όπως συμβαίνει με τα κατηγορούμενα αντικειμένου.
Λέει ότι έβλεπε ιππείς εξοπλισμένους (=να είναι εξοπλισμένοι) και πεζούς παρατεταγμένους (=να είναι παρατεταγμένοι), για να εμποδίσουν τη διάβαση.
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 2107
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2456 στις: Μαΐου 26, 2025, 11:43:06 am »
 
ἑτοῖμοι δὲ εἶναι καὶ ὥστε ἀμφοτέρους μένειν κατὰ χώραν, σπονδὰς δὲ ποιήσασθαι ἕως ἂν ἡ δίκη γένηται:

αν  το ὥστε ἀμφοτέρους μένειν κατὰ χώραν, σπονδὰς δὲ ποιήσασθαι πάει μαζί, δηλαδή πρόκειται για δύο απαρεμφατικές συμπερασματικές που δηλώνουν όρο - συμφωνία - προϋπόθεση, τότε ποιο απαρέμφατο θα εξαρτάται ως εννοούμενο από το ἑτοῖμοι  εἶναι;  Αυτή τη σύνταξη φαίνεται να υποστηρίζει ο Σκουτερόπουλος, ο οποίος μεταφράζει "και πως δέχονται τη διαιτησία υπό τον όρο ότι τα δύο μέρη θα κρατήσουν τις θέσεις τους και ότι ώσπου να βγει η απόφαση θα γίνει ανακωχή"

Ο Τζουγανάτος όμως βάζει δὲ σε αγκύλη [δὲ] και εξαρτά το ποιήσασθαι από το ἑτοῖμοι  εἶναι και θεωρεί ότι η συμπερασματική δηλώνει όρο ή συμφωνία από το  σπονδὰς  ποιήσασθαι.

Εσείς τι λέτε;

Σε κάθε περίπτωση ο καὶ πριν από το ὥστε είναι επιδοτικός; 


Προσπαθώ με την αναζήτηση να βρω τη συζήτηση που είχαμε κάνει για το ἑτέρους στο φίλους ποιεῖσθαι οὓς οὐ βούλονται ἑτέρους τῶν νῦν ὄντων , αλλά δεν με πηγαίνει στο φόρουμ παρά μόνο στα μηνύματα του Sali, όπου δεν μπορώ να βρω τη συγκεκριμένη συζήτηση (και μετά από πολλές προσπάθειες δεν μου βγάζει τίποτα, αλλά μου λέει "επαληθεύστε ότι δεν είστε ρομπότ") . Αν μπορέσετε εσείς να το βρείτε στο φόρουμ, σας παρακαλώ, δώστε μου τον σύνδεσμο.
« Τελευταία τροποποίηση: Μαΐου 26, 2025, 12:04:59 pm από Dwrina »
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος Sali

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 1981
  • Φύλο: Άντρας
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2457 στις: Μαΐου 26, 2025, 01:17:50 pm »
Ο Σκουτερόπουλος ακολουθεί τη μία εκδοχή: από το ἑτοῖμοι εἶναι εξαρτάται ένα απαρ. δικάζεσθαι (από πριν), το οποίο προσδιορίζουν οι συμπερασματικές απαρεμφατικές προτάσεις: "είναι πρόθυμοι να υποβληθούν σε διαιτησία, υπό τον όρο να...".

Κατά μια άλλη εκδοχή, από το ἑτοῖμοι εἶναι εξαρτώνται απευθείας οι συμπερασματικές απαρεμφατικές προτάσεις με το ὥστε (όπως λένε μερικοί) πλεοναστικό: "είναι πρόθυμοι (δέχονται, συναινούν) και να ... και (επίσης) να..."

Η άποψη του Τζουγανάτου δίνει νόημα, αλλά μου φαίνεται αδύνατον η συμπερασματική να προηγείται του ρήματος από το οποίο εξαρτάται· άλλωστε, το δὲ στο επίσημο κείμενο δεν οβελίζεται.

Το καὶ δεν απαιτείται να είναι επιδοτικό· αρκεί ως απλό συνδετικό (Smyth 2891: καὶ ... δὲ and ... also, and ... moreover).
Ο Έξυπνος χαίρεται με τις αμφισβητήσεις του, ο Βλάκας με τις βεβαιότητές του

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 6029
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2458 στις: Μαΐου 26, 2025, 03:48:28 pm »
Εμένα πιο πολύ με πείθει η εκδοχή του εννοούμενου "δικάζεσθαι" (ή του "δίκας δοῦναι" που λέει πιο πάνω), γιατί οι Κερκυραίοι δηλώνουν υπό ποίους όρους θα δεχθούν διαιτησία.
Πρώτα, λένε να αποσύρουν οι Κορίνθιοι τον στρατό τους από την Επίδαμνο, αλλά οι Κορίνθιοι το απορρίπτουν ζητώντας να φύγει ο δικός τους στόλος.
Και μετά, οι Κερκυραίοι αντιπροτείνουν ως όρο να αποσύρουν και οι δυο πλευρές το στρατό τους από την Επίδαμνο ή εναλλακτικά να μείνουν και οι δυο, αλλά να κάνουν ανακωχή μέχρι να τελειώσει η δίκη.

Την εκδοχή του Τζουγανάτου τη θεωρώ απίθανη και για τους λόγους που αναφέρει ο Sali και για έναν επιπλέον. Εδώ δεν συζητούν υπό ποιον όρο θα έκαναν ανακωχή, αλλά υπό ποιον όρο θα γίνει δεκτή η διαιτησία. Άρα, δεν μπορεί η συμπερασματική να προσδιορίζει το "σπονδάς ποιήσασθαι".


Τέλος, η εκδοχή του πλεοναστικού "ώστε" δεν με πείθει γενικώς. Δεν υπήρχε τυχαία το "ώστε" πουθενά. Σε κάποιες περιπτώσεις όπου θα μπορούσε να σταθεί το τελικό απαρέμφατο μόνο του, απλά έχει παραλειφθεί ως ευκόλως εννοούμενο κάτι που δικαιολογεί την παρουσία του "ώστε" (το "ούτως" ή κάποιο τελικό απαρέμφατο). Εδώ φαίνεται να λείπει κάποιο τελικό απαρέμφατο που δείχνει τι ήταν έτοιμοι να κάνουν και υπό τον εναλλακτικό όρο που ακολουθεί.


Το "και" για εμένα είναι προσθετικό.

« Τελευταία τροποποίηση: Μαΐου 26, 2025, 04:10:02 pm από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 2107
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2459 στις: Μαΐου 27, 2025, 11:48:50 am »
Στο ίδιο κείμενο, στον Τζουγανάτο έχω πρότερον δ᾽ οὐ καλῶς ἔχειν τοὺς μὲν πολιορκεῖσθαι, ἑαυτοὺς δὲ δικάζεσθαι, ενώ στην έκδοση της Πύλης έχει αὐτούς, με ψιλή.  Έχετε ιδέα πού μπορεί να βασίζεται η προτίμηση της κάθε γραφής; Το νόημα πάντως δεν αλλάζει, έτσι;

Τώρα, υπάρχουν πολλά ρήματα τα οποία στη μέση φωνή μεταφράζονται ενεργητικά και λαμβάνουν αντικείμενο. Οι μαθητές βέβαια (αλλά ούτε και εγώ απ' έξω) δεν μπορούν να γνωρίζουν για κάθε ρήμα αν στην μέση φωνή έχει μόνο παθητική διάθεση ή όχι. Είδα ότι το πολιορκοῦμαι στη μέση φωνή έχει μόνο παθητική διάθεση, αλλά το δικάζομαι απαντά και με αντικείμενο σε αιτιατική με τη σημασία "ενάγω κάποιον στο δικαστήριο", ενώ απόλυτα σημαίνει "εισάγομαι στο δικαστήριο, υπερασπίζω το δίκιο μου". Σύμφωνα με αυτά είναι βέβαιο ότι το τοὺς μὲν και το αὐτοὺς είναι υποκείμενα στα απαρέμφατα και όχι αντικείμενα. Οι μαθητές όμως -επαναλαμβάνω- αυτά δεν γίνεται να τα γνωρίζουν, οπότε πώς, με ποιο σκεπτικό, θα μπορούσαν να καταλάβουν ότι είναι υποκείμενα; Ρωτάω, γιατί χθες, που τους έκανα το κείμενο, μου μετέφρασαν τα απαρέμφατα ενεργητικά με τα τοὺς μὲν και αὐτοὺς ως αντικείμενα και, ενώ εγώ στο κείμενό μου είχα ἑαυτούς, πράγμα που με βοηθούσε, τουλάχιστον νοηματικά, να τους εξηγήσω γιατί αποκλείεται να είναι αντικείμενο, όταν μου είπαν ότι εκείνοι είχαν αὐτούς με ψιλή, δεν μπόρεσα να τους εξηγήσω πώς έπρεπε να σκεφτούν για να καταλάβουν ότι οι αιτιατικές είναι  υποκείμενα, δεδομένου και ότι πολλές φορές  έχουμε συναντήσει με τους μαθητές μου ρήματα στη μέση φωνή να μεταφράζονται ενεργητικά με αντικείμενο και ότι δεν είναι καθόλου σπάνιο μια αιτιατική δίπλα σε ένα απαρέμφατο να είναι αντικείμενο (και αυτό το έχουμε συναντήσει), ενώ το υποκείμενο να εννοείται.   
« Τελευταία τροποποίηση: Μαΐου 27, 2025, 11:51:46 am από Dwrina »
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 6029
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2460 στις: Μαΐου 27, 2025, 02:28:37 pm »
Σύμφωνα με αυτά είναι βέβαιο ότι το τοὺς μὲν και το αὐτοὺς είναι υποκείμενα στα απαρέμφατα και όχι αντικείμενα. Οι μαθητές όμως -επαναλαμβάνω- αυτά δεν γίνεται να τα γνωρίζουν, οπότε πώς, με ποιο σκεπτικό, θα μπορούσαν να καταλάβουν ότι είναι υποκείμενα;


Δεδομένου ότι το ρήμα είναι απρόσωπο και ο δράστης της ενέργειας κάθε απαρεμφάτου δεν είναι ένα αόριστο πρόσωπο για να είναι ευκόλως εννοούμενο το υποκείμενο και να παραλειφθεί, δεν θα μπορούσαν να μην είναι εκπεφρασμένα ρητά τα υποκείμενα των δυο απαρεμφάτων.
Θα ήταν τελείως ασαφές ποιος από τους τρεις (Επιδάμνιοι, Κερκυραίοι, Κορίνθιοι) είναι ο δράστης κάθε ενέργειας. Χώρια που δεν θα μπορούσαν να αντιπαραβληθούν εμφατικά μεταξύ τους.
Άρα, οι αιτιατικές είναι τα υποκείμενα των απαρεμφάτων.


Στο ίδιο κείμενο, στον Τζουγανάτο έχω πρότερον δ᾽ οὐ καλῶς ἔχειν τοὺς μὲν πολιορκεῖσθαι, ἑαυτοὺς δὲ δικάζεσθαι, ενώ στην έκδοση της Πύλης έχει αὐτούς, με ψιλή.  Έχετε ιδέα πού μπορεί να βασίζεται η προτίμηση της κάθε γραφής;

Όπου το κοίταξα, το "αυτούς" έχουν. Και δεν νομίζω ότι θα μπορούσε στη συγκεκριμένη περίπτωση να είναι το "εαυτούς". Η αιτιατική εδώ είναι απλά το υποκείμενο του απαρεμφάτου που έχει συναναφορά με τους Κορινθίους, ίσως και τους Κερκυραίους. Δεν υπάρχει αυτοπάθεια.


« Τελευταία τροποποίηση: Μαΐου 27, 2025, 11:37:34 pm από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 2107
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2461 στις: Μαΐου 29, 2025, 08:44:48 pm »

Όπου το κοίταξα, το "αυτούς" έχουν. Και δεν νομίζω ότι θα μπορούσε στη συγκεκριμένη περίπτωση να είναι το "εαυτούς". Η αιτιατική εδώ είναι απλά το υποκείμενο του απαρεμφάτου που έχει συναναφορά με τους Κορινθίους, ίσως και τους Κερκυραίους. Δεν υπάρχει αυτοπάθεια.

Η Loeb έχει ἑαυτούς, https://www.loebclassics.com/view/thucydides-history_peloponnesian_war/1919/pb_LCL108.51.xml.

Και εμένα πιο λογικό μου φαίνεται το  ἑαυτούς, για να είναι σαφές ότι αναφέρεται στο Κορινθίους. Άλλωστε, όταν σε ταυτοπροσωπία το υποκείμενου του απαρεμφάτου δηλώνεται, τίθεται ως υποκείμενο  η αιτιατική ή της αυτοπαθούς αντωνυμίας ή της προσωπικής γ΄ προσώπου, έτσι δεν είναι;  Ένα παράδειγμα που βρήκα στον Smyth, 1974, αλλά σε α΄ πρόσωπο: ἡγησάμενος ἐμαυτὸν ἐπιεικέστερον εἶναι .
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

Αποσυνδεδεμένος apri

  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 6029
  • Φύλο: Γυναίκα
  • Dum spiro, spero
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2462 στις: Μαΐου 29, 2025, 11:20:47 pm »
Ένα παράδειγμα που βρήκα στον Smyth, 1974, αλλά σε α΄ πρόσωπο: ἡγησάμενος ἐμαυτὸν ἐπιεικέστερον εἶναι .

Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Το "εμαυτόν" είναι αντικείμενο στο "ηγησάμενος" και ως εκ τούτου εκφράζει άμεση αυτοπάθεια. Γι' αυτό έχεις αυτοπαθή αντωνυμία. Το υποκείμενο του απαρεμφάτου έχει αποσιωπηθεί ως ευκόλως εννοούμενο, καθώς έχει συναναφορά μ' αυτό.  Θα έλεγα ότι εδώ το υποκείμενο του απαρεμφάτου εκφράζει έμμεση αυτοπάθεια.

Στις περιπτώσεις όμως όπου το υποκείμενο του απαρεμφάτου δεν ταυτίζεται με το αντικείμενο του ρήματος, εκφράζεται με προσωπική αντωνυμία
(ἐγὼ οἶμαι καὶ ἐμὲ καὶ σὲ τὸ ἀδικεῖν τοῦ ἀδικεῖσθαι κάκιον ἡγεῖσθαι”
= I think that both you and I believe that it is worse to do wrong than to be wronged” P. G. 474b)
Ο  Smyth (βλ §1223) το αναφέρει μόνο για το α' και β' πρόσωπο και ο Pinkster στα Λατινικά λέει ότι σ' αυτήν την περίπτωση το α' και β' πρόσωπο έχει απλώς συναναφορά με το υποκείμενο του ρήματος αλλά όχι αυτοπάθεια.

Για το γ' πρόσωπο παραδοσιακά αναφέρεται ότι εκφράζει έμμεση αυτοπάθεια. Προσωπικά, πιστεύω ότι μόνο στην περίπτωση που ταυτίζεται με το αυτοπαθές αντικείμενο του ρήματος μπορεί να ισχύει αυτό.
Στις άλλες περιπτώσεις, όπου δεν ταυτίζεται μ' αυτό, δεν υπάρχει κανένας λόγος να έχει διαφορετική συμπεριφορά από το α' και β' πρόσωπο, αφού έχει τον ίδιο σημασιολογικό ρόλο με αυτά (όλα δηλώνουν τον δράστη ενέργειας και όχι κάποιον πάσχοντα) και απλή συναναφορά με το υποκείμενο του ρήματος.

Γι' αυτό και θεωρώ πιο σωστή τη γραφή "αυτούς" που έχουν πολλά χειρόγραφα  για το επίμαχο χωρίο του Θουκυδίδη, δηλ την επαναληπτική αντωνυμία αντί της αυτοπαθούς "εαυτούς" που αναφέρεται μόνο σε ένα χειρόγραφο.
« Τελευταία τροποποίηση: Μαΐου 29, 2025, 11:59:38 pm από apri »
......τα φτερά άπλωσε πλέρια, άκρη ο κόσμος δεν έχει,
είναι πι' όμορφοι οι άγνωστοι πάντα γιαλοί.... (Κ. Χατζόπουλος)

Αποσυνδεδεμένος Dwrina

  • Συνδρομητής
  • Ιστορικό μέλος
  • *****
  • Μηνύματα: 2107
  • Τὴ γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν ἑλληνική.
    • Προφίλ
Απ: Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο
« Απάντηση #2463 στις: Μαΐου 30, 2025, 01:09:34 pm »
Δεν είναι το ίδιο πράγμα. Το "εμαυτόν" είναι αντικείμενο στο "ηγησάμενος" και ως εκ τούτου εκφράζει άμεση αυτοπάθεια. Γι' αυτό έχεις αυτοπαθή αντωνυμία. Το υποκείμενο του απαρεμφάτου έχει αποσιωπηθεί ως ευκόλως εννοούμενο, καθώς έχει συναναφορά μ' αυτό.  Θα έλεγα ότι εδώ το υποκείμενο του απαρεμφάτου εκφράζει έμμεση αυτοπάθεια.

Πώς γίνεται να είναι αντικείμενο το ἑαυτὸν στο ἡγησάμενος;  Εγώ ήξερα ότι με το ειδικό απαρέμφατο, με το οποίο υπάρχει πλάγιος λόγος, η αιτιατική είναι μόνο υποκείμενο του απαρεμφάτου. Δηλαδή αν είχαμε ἡγεῖται Άγησίλαον ἐπιεικέστερον εἶναι θα λέγαμε ότι το Ἀγησίλαον είναι το αντικείμενο του ἡγεῖται και εννοούμενο υποκείμενο του απαρεμφάτου; Αυτό πρώτη φορά το ακούω. Μα, το ἡγοῦμαι δεν μπορεί να έχει δύο αντικείμενα (αιτιατική + απαρέμφατο), όπως π.χ. το πείθω με τελικό απαρέφατο ("πείθω κάποιον να κάνει κάτι")

Άλλωστε, και ο Smyt  δίνει το παράδειγμα αυτό όσον αφορά το εκπεφρασμένο υποκείμενο του απαρεμφάτου σε περίπτωση ταυτοπροσωπίας, A pronoun subject of the infinitive, if (wholly or partially) identical with the subject of the main verb, is generally expressed when emphatic, and stands in the accusative.   


Στις περιπτώσεις όμως όπου το υποκείμενο του απαρεμφάτου δεν ταυτίζεται με το αντικείμενο του ρήματος, εκφράζεται με προσωπική αντωνυμία
(ἐγὼ οἶμαι καὶ ἐμὲ καὶ σὲ τὸ ἀδικεῖν τοῦ ἀδικεῖσθαι κάκιον ἡγεῖσθαι”


Ναι, αλλά όταν σε ταυτοπροσωπία πρέπει να εκφραστεί το υποκείμενο του απαρεμφάτου σε ενικό αριθμό, η μόνη επιλογή  για το γ΄ πρόσωπο (αν δεν θέλουμε την επαναληπτική αντωνυμία, για να μην προκληθεί σύγχυση σχετικά με το πού αναφέρεται) είναι το ἐαυτόν, αφού το δεν πολυχρησιμοποείται. 

και ο Pinkster στα Λατινικά λέει ότι σ' αυτήν την περίπτωση το α' και β' πρόσωπο έχει απλώς συναναφορά με το υποκείμενο του ρήματος αλλά όχι αυτοπάθεια.

Με αυτό συμφωνώ απολύτως! Αλλά επίσης πιστεύω ότι το ίδιο συμβαίνει και με το γ' πρόσωπο, όπως λες και εσύ. Δηλαδή στο π.χ. respondit se esse Orcum δεν θεωρώ ότι έχουμε αυτοπάθεια, αλλά απλώς συναναφορά με το υποκείμενο του ρήματος. Πρέπει όμως να χρησιμοποιηθεί το se, το οποίο στη Λατινική έχει τον ρόλο της αυτοπαθούς αντωνυμίας, ακριβώς για να φανεί η συναναφορά με το υποκείμενο του ρήματος.

Και με την ίδια λογική θεωρώ πως και στην αρχαία Ελληνική, αν πρέπει να καταστεί σαφές ότι η αντωνυμία με την οποία εκφράζεται σε αιτιατική το υποκείμενο του απαρεμφάτου αναφέρεται στο υποκείμενο του ρήματος εξάρτησης και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η προσωπική του γ΄ προσώπου, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί η αυτοπαθής, ακόμη και να δεν υπάρχει αυτοπάθεια, αλλά μόνο συναναφορά.

Τώρα θα μου πεις ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση από τον Θουκυδίδη έχουμε πληθυντικό αριθμό, οπότε θα μπορούσε κάλλιστα, αν ήθελε να είναι σαφής σχετικά με το σε ποια πρόσωπα αναφέρεται η αντωνυμία, να χρησιμοποιήσει την σφᾶς. Αλλά γιατί να αποκλείσουμε και την ίδια την αυτοπαθή αντωνυμία, αφού και η προσωπική του γ' προσώπου σε έμμεση αυτοπάθεια μας λένε* ότι χρησιμοποιείται.

*Αυτό που λέω εγώ είναι ότι ναι μεν αυτές οι αντωνυμίες, η αυτοπαθής και η προσωπική του γ΄ , όπως και η προσωπική του γ' στα Λατινικά, χρησιμοποιούνται σε αυτοπάθεια, αλλά ότι χρησιμοποιούνται και για δηλωθεί το υποκείμενο του απαρεμφάτου σε ταυτοπροσωπία και ας μην υπάρχει αυτοπάθεια και με την ... πώς να το πω... τη στενή ... την κυριολεκτική... έννοια του όρου "αυτοπάθεια".  Γιατί, διαφορετικά, το ἐγὼ ως υποκείμενο του ευθέος λόγου, πώς θα αποδιδόταν στον πλάγιο με μια αντωνυμία για την οποία δεν θα υπήρχε καμία σύγχυση ότι αυτή αναφέρεται στο υποκείμενο του ρήματος εξάρτησης; Όταν ο πλάγιος λόγος είναι ειδική πρόταση, μπορούμε να αποδώσουμε την έμφαση ενός εκπεφρασμένου έγώ του ευθέος λόγου με την οριστική αὐτός, η οποία τιθέμενη σε ονομαστική δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για την οριστική αντωνυμία και επομένως ότι προσδιορίζει το εννοούμενο υποκείμενο του ρήματος της ειδικής, που είναι το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος εξάρτησης. Μια αιτιατική όμως αὐτὸν δεν είναι πάντοτε εύκολο (κάποιες φορές ναι, από τα συμφραζόμενα) να καταλάβεις αν είναι η οριστική ή  η επαναληπτική αντωνυμία ούτε, αν είναι η επαναληπτική, σε ποιο πρόσωπο αναφέρεται. Για αυτό, λογικά, δεν μπορεί να αποκλειστεί και η χρήση της αυτοπαθούς σε αυτήν την περίπτωση, όταν πρέπει να γίνει σαφές πού αναφέρεται η αντωνυμία και δεν μπορεί ή δεν θέλει ο συγγραφέας να βάλει την προσωπική του γ΄ προσώπου. 




« Τελευταία τροποποίηση: Μαΐου 30, 2025, 01:14:23 pm από Dwrina »
Graecia capta ferum victorem cepit et artis intulit agresti Latio  (Hor. Ep.  2. 1.).

 

Pde.gr, © 2005 - 2025

Το pde σε αριθμούς

Στατιστικά

μέλη
  • Σύνολο μελών: 32919
  • Τελευταία: Silia499
Στατιστικά
  • Σύνολο μηνυμάτων: 1185364
  • Σύνολο θεμάτων: 19495
  • Σε σύνδεση σήμερα: 678
  • Σε σύνδεση έως τώρα: 2144
  • (Αυγούστου 21, 2024, 05:10:38 pm)
Συνδεδεμένοι χρήστες
Μέλη: 3
Επισκέπτες: 606
Σύνολο: 609

Πληροφορίες

Το PDE φιλοξενείται στη NetDynamics

Όροι χρήσης | Προφίλ | Προσωπικά δεδομένα | Υποστηρίξτε μας

Επικοινωνία >

Powered by SMF 2.0 RC4 | SMF © 2006–2010, Simple Machines LLC
TinyPortal 1.0 RC1 | © 2005-2010 BlocWeb

Δημιουργία σελίδας σε 0.056 δευτερόλεπτα. 33 ερωτήματα.