Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[moagniko]

Καλημέρα!
Οι δεικτικές αντωνυμίες ούτος, αύτη, τούτο θεωρούνται πάντα κατηγορηματικές;
Ισχύει το ίδιο και για τις υπόλοιπες δεικτικές;
Στο παράδειγμα: Η Ελλάς πάσα τηδε τη ορμή επήρται: το "τήδε" είναι κατηγορηματικός;
Ευχαριστώ εκ των προτέρων!

[PDE ads]

[apri]

Kατηγορηματικοί προσδιορισμοί είναι ΜΟΝΟ οι δεικτικές αντωνυμίες "ούτος", "εκείνος", "όδε, γιατί εκφράζουν τοπική δείξη που είναι προσωρινή ιδιότητα (δηλ. δείχνουν αν κάτι βρίσκεται μακριά ή κοντά σε σχέση με τον ομιλητή κατά τη διάρκεια της συζήτησης και μόνο).

[moagniko]

ok ευχαριστώ.
Απλώς, όταν ο προσδιορισμός είναι άναρθρος και το προσδιοριζόμενο έναρθρο, τότε ο προσδιορισμός δεν είναι κατηγορηματικός; Γι' αυτό ρώτησα για το "τηδε"..

[apri]

Aυτό είναι το μορφολογικό κριτήριο για να πεις ότι ένας όρος είναι κατηγορηματικός προσδιορισμός.
Εγώ σου είπα το σημασιολογικό κριτήριο.

[PDE ads]

[moagniko]

Άρα, τι είναι τελικά; Εγώ θα έλεγα κατηγορηματικός, αλλά το είδα ως επιθετικό.

Επίσης, στην περίοδο "Και έλεγον ότι Λακεδαιμόνιοι ων δέονται πάντων πεπραγότες είεν", μήπως γνωρίζει κάποιος τι είναι το "πάντων" και το "παρά βασιλέως";

[apri]

Άρα, τι είναι τελικά; Εγώ θα έλεγα κατηγορηματικός, αλλά το είδα ως επιθετικό.

Ξαναδιάβασε την απάντηση #757 που σου έδωσα πιο πάνω. Πιο σαφής  και πιο αναλυτική δεν μπορώ να γίνω.

Αν θες, διάβασε τι λέει ο Smyth πιο συνοπτικά για το θέμα:
The demonstrative pronouns οὗτος, ὅδε, ἐκεῖνος, and αὐτός self, in agreement with a noun, usually take the article, and stand in the predicate position ( cross1168): οὗτος ὁ ἀνήρ or ὁ ἀνὴρ οὗτος (never ὁ οὗτος ἀνήρ) this man, αὐτὸς ὁ ἀνήρ or ὁ ἀνὴρ αὐτός the man himself (ὁ αὐτὸς ἀνήρ the same man cross1173).

Επίσης, στην περίοδο "Και έλεγον ότι Λακεδαιμόνιοι ων δέονται πάντων πεπραγότες είεν παρὰ βασιλέως ", μήπως γνωρίζει κάποιος τι είναι το "πάντων" και το "παρά βασιλέως";

"πάντων" αντί για "πάντα" λόγω αντίστροφης έλξης από το "ων": αντικείμενο στο "πεπραγότες είεν"
"παρά βασιλέως": εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης στο "πεπραγότες είεν"

[moagniko]

Ευχαριστώ!
Για να είναι ο εμπρόθετος ποιητικό αίτιο, πρέπει το ρήμα να είναι παθητικό, σωστά;
Δεν μπορεί εδώ να έχει τέτοια σημασία;

[redbutterfly]

Καλησπέρα σε όλους και σε όλες!

Θα ήθελα να σας θέσω δύο ερωτήματα αναφορικά με τις μετοχές.
Το πρώτο αφορά τη λειτουργία της κατηγορηματικής μετοχής. Πιο συγκεκριμένα, αναγράφεται στα σχολικά εγχειρίδια όσο και στα συντακτικά ότι η κατηγορηματική μετοχή λειτουργεί ως κατηγορούμενο ή ως κατηγορηματικός προσδιορισμός, όμως δεν το αναλύει περισσότερο. Θα μπορούσε ενδεχομένως κάποιος συνάδελφος να παραθέσει κάποια παραδείγματα ή να με παραπέμψει σε κάποια βιβλιογραφία;

Δεύτερον, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν κρίνετε τους παρακάτω τρόπους αναγνώρισης μετοχής σωστούς. Οποιοδήποτε σχόλιο, επισήμανση, διόρθωση θα με βοηθούσε πολύ.
Έστω ότι έχουμε:

1. "Παύσασθε ἀμαρτάνοντες"
άμαρτάνοντες: κατηγορηματική  μετοχή, συνημμένη στο εννοούμενο υποκείμενο "ὑμεῖς"του ρήματος "παύσασθε"

2. "Φίλιππος διαφθείρει τινάς τῶν προεστηκότων"
τῶν προεστηκότων: επιθετική μετοχή, που λειτουργεί ως γενική διαιρετική στο "τινάς"

3. "Αἱ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις διοικοῦνται"
αἱ δημοκρατούμεναι: επιθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο "πόλεις" του ρήματος "διοικούνται".  Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο "πόλεις".


Σας ευχαριστώ

[MARKOS]

Τι εννοεις "δεν το αναλύει περισσότερο";
ας πουμε στο παράδειγμα: " συνεληλυθότες ήσαν άνδρες" (= συνεληλύθεσαν άνδρες) [=Ειχαν συγκεντρωθεί άνδρες]

Η κτγμ μτχ εχει θέση κατηγορουμένου.

2. Νομιζω είναι σωστός ο χαρακτηρισμος των μετοχων που αναφέρεις.

[redbutterfly]

Τι εννοεις "δεν το αναλύει περισσότερο";
ας πουμε στο παράδειγμα: " συνεληλυθότες ήσαν άνδρες" (= συνεληλύθεσαν άνδρες) [=Ειχαν συγκεντρωθεί άνδρες]

Η κτγμ μτχ εχει θέση κατηγορουμένου.

2. Νομιζω είναι σωστός ο χαρακτηρισμος των μετοχων που αναφέρεις.

Όσον αφορά το 2. ρωτώ αν ο τρόπος απάντησης είναι σωστός. Έχοντας ξεκινήσει εδώ και λίγο καιρό να μελετάω προκειμένου να διδάξω στο μέλλον, έχω δει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι χαρακτηρισμού, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο αναλυτικοί. Γι' αυτό και ρώτησα αν το θεωρείτε σωστό.

Αναφορικά με το 1, θέλετε να μου πείτε ότι η κατηγορηματική μετοχή λειτουργεί ως κατηγορούμενο μόνο στην περίπτωση που έχω ως ρήμα εξάρτησης συνδετικό ρήμα;

[MARKOS]

1. σωστα.

2. όχι. ισχυει και σε μη συνδετικά ρηματα (δες το συντακτικο σου)

[Sali]

Καλησπέρα σε όλους και σε όλες!

Θα ήθελα να σας θέσω δύο ερωτήματα αναφορικά με τις μετοχές.
Το πρώτο αφορά τη λειτουργία της κατηγορηματικής μετοχής. Πιο συγκεκριμένα, αναγράφεται στα σχολικά εγχειρίδια όσο και στα συντακτικά ότι η κατηγορηματική μετοχή λειτουργεί ως κατηγορούμενο ή ως κατηγορηματικός προσδιορισμός, όμως δεν το αναλύει περισσότερο. Θα μπορούσε ενδεχομένως κάποιος συνάδελφος να παραθέσει κάποια παραδείγματα ή να με παραπέμψει σε κάποια βιβλιογραφία;

Κατ' αρχάς, η κατηγορηματική μετοχή λειτουργεί και ως αντικείμενο (μαζί με τους όρους της), π.χ. όταν εξαρτάται από ρήματα γνωστικά, δεικτικά κ.ά (οἶδα, γιγνώσκω, ἐπίσταμαι, μανθάνω, δείκνυμι, ἐλέγχω κ.λπ.), οπότε και ισοδυναμεί με ειδική πρόταση, αλλά αυτό δεν αναφέρεται στο σχολικό εγχειρίδιο. Π.χ. ἔγνω τὴν ἐσβολὴν ἐσομένην = ...ὅτι ἡ ἐσβολὴ ἔσται/ἔσοιτο. Ωστόσο, δεν είναι ανάγκη να αναφέρουμε το πώς λειτουργεί συντακτικά, αλλά απλώς να πούμε ότι εξαρτάται από κάποιο κατάλληλο ρήμα και αναφέρεται στο υποκ. ή στο αντικ. του ρήματος αυτού. Έτσι, για τη μτχ. ἐσομένην θα λέγαμε: κατηγορηματική μετοχή, εξαρτώμενη από το γνωστικό ρ. ἔγνω και αναφερόμενη στο αντικ. του ρ. αυτού (τὴν ἐσβολήν). Είναι απαραίτητο να αναφερθεί η εξάρτηση της μετοχής, αφού η λειτουργία της είναι συμπληρωματική του ρήματος εξάρτησης. Τέλος, νομίζω πως καλύτερο είναι να λέγεται "αναφερόμενη" και όχι "συνημμένη", γιατί ο τελευταίος όρος συνηθίζεται μόνο για τις  επιρρηματικές μετοχές.

Δεύτερον, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν κρίνετε τους παρακάτω τρόπους αναγνώρισης μετοχής σωστούς. Οποιοδήποτε σχόλιο, επισήμανση, διόρθωση θα με βοηθούσε πολύ.
Έστω ότι έχουμε:

1. "Παύσασθε ἀμαρτάνοντες"
άμαρτάνοντες: κατηγορηματική  μετοχή, συνημμένη στο εννοούμενο υποκείμενο "ὑμεῖς"του ρήματος "παύσασθε"

2. "Φίλιππος διαφθείρει τινάς τῶν προεστηκότων"
τῶν προεστηκότων: επιθετική μετοχή, που λειτουργεί ως γενική διαιρετική στο "τινάς"

3. "Αἱ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις διοικοῦνται"
αἱ δημοκρατούμεναι: επιθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο "πόλεις" του ρήματος "διοικούνται".  Λειτουργεί ως επιθετικός προσδιορισμός στο "πόλεις".


Σας ευχαριστώ

1. Προτείνω: κατηγορ. μετοχή, εξαρτώμενη από το λήξεως σημαντικό ρ. παύσασθε και αναφερόμενη στο εννοούμενο υποκ. ὑμεῖς του ρ. αυτού.
2. Σωστό.
3. Δεν χρειάζεται το "συνημμένη...διοικοῦνται". Όπως και στην κατηγορηματική, έτσι και στην επιθετική μετοχή ο όρος "συνημμένη" δεν προτείνεται, αφού αφορά μόνο τις επιρρηματικές μετοχές. Έτσι τουλάχιστον συνηθιζόταν ως τώρα.
Τέλος, για τις επιθετικές μετοχές ίσως είναι καλό να αναφέρουμε αν είναι έναρθρες (όπως στα παραδείγματά σου) ή άναρθρες.

[karxarias29]

Πεθαίνω για τη λέξη "σημαντικό" στην αναγνώριση της μετοχής και θυμάμαι ότι οι καθηγητές μας επέμεναν ιδιαίτερα στο να τη γράφουμε. Τώρα πάλι, όταν την αναφέρεις στα πιτσιρίκια σε ρωτάνε όλο απορία γιατί είναι... τόσο σημαντικό!

[apri]

Τώρα πάλι, όταν την αναφέρεις στα πιτσιρίκια σε ρωτάνε όλο απορία γιατί είναι... τόσο σημαντικό!

Εμ, τα πιτσιρίκια έχουν ακόμα κοινή λογική και δεν παίρνουν ως δεδομένη την κάθε ανοησία που ακούνε.   
Μη βλέπεις που οι καθηγητές φοβούνται ότι, αν παρεκκλίνουν από αυτά που έμαθαν, θα έρθουν τα ύστερα του κόσμου.