Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[moagniko]

Παιδιά, το παρακάτω χωρίο είναι από τον λόγο του Λυσία Κατά Αλκιβιάδου.

θαυμάζω δέ, ὦ ἄνδρες  δικασταί, εἴ τις ἀξιοῖ, ἐὰν μέν τις προσιόντων τῶν πολεμίων τῆς πρώτης τάξεως
τεταγμένος τῆς δευτέρας γένηται, τούτου μὲν δειλίαν καταψηφίζεσθαι,
ἐὰν δέ τις ἐν τοῖς  ὁπλίταις τεταγμένος ἐν τοῖς ἱππεῦσιν ἀναφανῇ, τούτῳ  συγγνώμην ἔχειν.
καὶ μὲν δή, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἡγοῦμαι  δικάζειν ὑμᾶς οὐ μόνον τῶν ἐξαμαρτανόντων ἕνεκα,
ἀλλ’ ἵνα  καὶ τοὺς ἄλλους τῶν ἀκοσμούντων σωφρονεστέρους ποιῆτε.

Η γενική "της τάξεως" είναι αντικείμενο του "τεταγμένος"; - της δευτέρας: αντικείμενο του εννοούμενου "τεταγμένος" (κατηγορούμενο από το "γένηται"); Συντάσσεται το "τάσσομαι" με γενική;
Το "τούτῳ" είναι αντικείμενο του "συγγνώμην έχειν" ή δοτική της αιτίας;
τούτου + δειλίαν: αντικείμενα ή δειλίαν: αιτιατική της αιτίας;
παραδείγματι: κατηγορούμενο του αντικειμένου τούτω ή παραδείγματι: αντικείμενο+τούτω: κατηγορηματικός;
Τέλος, "τῶν ἐξαμαρτανόντων ἕνεκα" είναι της αναφοράς ή του τελικού αιτίου (σκοπού);

Χίλια ευχαριστώ εκ των προτέρων!!!

[PDE ads]

[Sali]

Παιδιά, το παρακάτω χωρίο είναι από τον λόγο του Λυσία Κατά Αλκιβιάδου.

θαυμάζω δέ, ὦ ἄνδρες  δικασταί, εἴ τις ἀξιοῖ, ἐὰν μέν τις προσιόντων τῶν πολεμίων τῆς πρώτης τάξεως
τεταγμένος τῆς δευτέρας γένηται, τούτου μὲν δειλίαν καταψηφίζεσθαι,
ἐὰν δέ τις ἐν τοῖς  ὁπλίταις τεταγμένος ἐν τοῖς ἱππεῦσιν ἀναφανῇ, τούτῳ  συγγνώμην ἔχειν.
καὶ μὲν δή, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἡγοῦμαι  δικάζειν ὑμᾶς οὐ μόνον τῶν ἐξαμαρτανόντων ἕνεκα,
ἀλλ’ ἵνα  καὶ τοὺς ἄλλους τῶν ἀκοσμούντων σωφρονεστέρους ποιῆτε.

Η γενική "της τάξεως" είναι αντικείμενο του "τεταγμένος"; - της δευτέρας: αντικείμενο του εννοούμενου "τεταγμένος" (κατηγορούμενο από το "γένηται"); Συντάσσεται το "τάσσομαι" με γενική;
Το "τούτῳ" είναι αντικείμενο του "συγγνώμην έχειν" ή δοτική της αιτίας;
τούτου + δειλίαν: αντικείμενα ή δειλίαν: αιτιατική της αιτίας;
παραδείγματι: κατηγορούμενο του αντικειμένου τούτω ή παραδείγματι: αντικείμενο+τούτω: κατηγορηματικός;
Τέλος, "τῶν ἐξαμαρτανόντων ἕνεκα" είναι της αναφοράς ή του τελικού αιτίου (σκοπού);

Χίλια ευχαριστώ εκ των προτέρων!!!

Το τάξεως φαίνεται πως κατά το LSJ (Ι, 2) είναι αντικ. του τεταγμένος, αφού παραλληλίζει αυτή τη σύνταξη με αυτή του συστοίχου αντικειμένου (τάσσομαι τάξιν). Σίγουρα δεν είναι εύκολη σύνταξη. Άλλοι μιλούν για γενική διαιρετική και άλλοι για γενική του τόπου. Θα έχει ενδιαφέρον να ακουστούν κι άλλες απόψεις. Το τῆς δευτέρας νομίζω πως εξαρτάται απευθείας από το γένηται ως γενική κατηγορηματική διαιρετική ή κτητική. Το τούτῳ (δοτική προσώπου) επαναλαμβάνει το τις της προηγούμενης υποθετικής και είναι αντικείμενο της έκφρασης συγγνώμην ἔχειν (ή, κατ' άλλους, έμμεσο αντικ. του ἔχειν). Τα τούτου, δειλίαν αντικ. (έμμεσο και άμεσο αντίστοιχα: καταψηφίζομαί τινός τι). Πάντως, η αιτιατική με τέτοια ρήματα μπορεί να δηλώνει πράγματι και την αιτία ή την ποινή (π.χ καταγιγνώσκω τινὸς θάνατον) [Smyth, 1385]. Το τῶν ἐξαμαρτανόντων ἕνεκα εμπρόθετος του τελικού αιτίου (αντιθετ. σύνδεση με την τελ. πρόταση). Ελεύθερη μτφρ. του εμπρόθ.: "όχι μόνο για να τιμωρείτε αυτούς που διαπράττουν αδικήματα".
Το παραδείγματι πού υπάρχει;

[moagniko]

Το τάξεως φαίνεται πως κατά το LSJ (Ι, 2) είναι αντικ. του τεταγμένος, αφού παραλληλίζει αυτή τη σύνταξη με αυτή του συστοίχου αντικειμένου (τάσσομαι τάξιν). Σίγουρα δεν είναι εύκολη σύνταξη. Άλλοι μιλούν για γενική διαιρετική και άλλοι για γενική του τόπου. Θα έχει ενδιαφέρον να ακουστούν κι άλλες απόψεις. Το τῆς δευτέρας νομίζω πως εξαρτάται απευθείας από το γένηται ως γενική κατηγορηματική διαιρετική ή κτητική. Το τούτῳ (δοτική προσώπου) επαναλαμβάνει το τις της προηγούμενης υποθετικής και είναι αντικείμενο της έκφρασης συγγνώμην ἔχειν (ή, κατ' άλλους, έμμεσο αντικ. του ἔχειν). Τα τούτου, δειλίαν αντικ. (έμμεσο και άμεσο αντίστοιχα: καταψηφίζομαί τινός τι). Πάντως, η αιτιατική με τέτοια ρήματα μπορεί να δηλώνει πράγματι και την αιτία ή την ποινή (π.χ καταγιγνώσκω τινὸς θάνατον) [Smyth, 1385]. Το τῶν ἐξαμαρτανόντων ἕνεκα εμπρόθετος του τελικού αιτίου (αντιθετ. σύνδεση με την τελ. πρόταση). Ελεύθερη μτφρ. του εμπρόθ.: "όχι μόνο για να τιμωρείτε αυτούς που διαπράττουν αδικήματα".
Το παραδείγματι πού υπάρχει;

Αρχικά, ευχαριστώ για το χρόνο σου.

Αν η γενική «τάξεως» είναι διαιρετική, από τι εξαρτάται; Από το εννοούμενο "των τάξεων";
Σχετικά με τη γενική του τόπου, δεν είναι περιορισμένης χρήσης και συνήθως κάποια επιρρήματα είναι σε θέση γενικής τοπικής;

Γιατί δεν μπορούμε να εννοήσουμε ως κατηγορούμενο μέσω του «γένηται» το τεταγμένος, ώστε η γενική «της δευτέρας» να είναι πάλι αντικείμενο;

Επίσης, η μετάφραση «για να τιμωρείτε αυτούς που διαπράττουν αδικήματα» πώς προκύπτει από το «ένεκα των εξαμαρτανόντων»;

Τέλος, συγγνώμη, το «τούτω» είναι στη συνέχεια:
οὐδεὶς γὰρ εἴσεται τὰ ὑφ’ ὑμῶν καταψηφι-
σθέντα• ἐὰν δὲ τοὺς ἐπιφανεστάτους τῶν ἐξαμαρτανόντων
τιμωρῆσθε, πάντες πεύσονται, ὥστε τούτῳ παραδείγματι
χρώμενοι βελτίους ἔσονται οἱ πολῖται.

[apri]

Το τάξεως φαίνεται πως κατά το LSJ (Ι, 2) είναι αντικ. του τεταγμένος, αφού παραλληλίζει αυτή τη σύνταξη με αυτή του συστοίχου αντικειμένου (τάσσομαι τάξιν). Σίγουρα δεν είναι εύκολη σύνταξη. Άλλοι μιλούν για γενική διαιρετική και άλλοι για γενική του τόπου. Θα έχει ενδιαφέρον να ακουστούν κι άλλες απόψεις. Το τῆς δευτέρας νομίζω πως εξαρτάται απευθείας από το γένηται ως γενική κατηγορηματική διαιρετική ή κτητική.

To LSJ παραθέτει διαφορετικούς τρόπους εκφοράς του πού είναι ταγμένος κάποιος (εμπρόθετος του τόπου, γενική, αιτιατική). Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι, επειδή ταυτίζονται σημασιολογικά, ταυτίζονται και συντακτικά οι τρόποι αυτοί.

Έτσι όπως είναι η φράση (τῆς πρώτης τάξεως τεταγμένος τῆς δευτέρας γένηται), φαίνεται πως υπάρχει μια αναλογία στη σύνταξη των δυο γενικών.
Ο Smyth αναφέρει το "της πρώτης τάξεως τεταγμένος" ως παράδειγμα γενικής κατηγορηματικής κτητικής, κάτι που ταιριάζει με την πιο εμφανή γενική κατηγορηματική που ακολουθεί, δηλ. "της δευτέρας γένηται".
βλ. παρ. 1305, σελ. 315 (ή σελ. 330 του αρχείου pdf): http://cdn.textkit.net/hws_Greek_Grammar_AR5.pdf

Πάντως, επειδή η "τάξις" είναι περιληπτικό ουσιαστικό, κατά τη γνώμη μου θα μπορούσαν οι δυο γενικές να θεωρηθούν και γεν. κατ. διαιρετικές.

[PDE ads]

[moagniko]

To LSJ παραθέτει διαφορετικούς τρόπους εκφοράς του πού είναι ταγμένος κάποιος (εμπρόθετος του τόπου, γενική, αιτιατική). Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι, επειδή ταυτίζονται σημασιολογικά, ταυτίζονται και συντακτικά οι τρόποι αυτοί.

Έτσι όπως είναι η φράση (τῆς πρώτης τάξεως τεταγμένος τῆς δευτέρας γένηται), φαίνεται πως υπάρχει μια αναλογία στη σύνταξη των δυο γενικών.
Ο Smyth αναφέρει το "της πρώτης τάξεως τεταγμένος" ως παράδειγμα γενικής κατηγορηματικής κτητικής, κάτι που ταιριάζει με την πιο εμφανή γενική κατηγορηματική που ακολουθεί, δηλ. "της δευτέρας γένηται".
βλ. παρ. 1305, σελ. 315 (ή σελ. 330 του αρχείου pdf): http://cdn.textkit.net/hws_Greek_Grammar_AR5.pdf

Πάντως, επειδή η "τάξις" είναι περιληπτικό ουσιαστικό, κατά τη γνώμη μου θα μπορούσαν οι δυο γενικές να θεωρηθούν και γεν. κατ. διαιρετικές.

Μπορούμε να έχουμε γενική κατηγορηματική χωρίς συνδετικό ρήμα;

[apri]

Aν αναφέρεσαι στο "τάσσομαι", ο Smyth το εκλαμβάνει ως συνδετικό με την έννοια του "ορίζομαι".

[MARKOS]

apri, πέρα απο τον Smyth, στα συνδετικά κανονικά δεν ανήκει το "τάσσομαι" ή όχι πάντα;

[apri]

Nα σου πω την αλήθεια, δεν το είχα στο μυαλό μου ως συνδετικό ρήμα, αλλά δεν μου φαίνεται και παράλογο τουλάχιστον στη συγκεκριμένη πρόταση, γιατί όντως το "τάσσομαι" έχει την έννοια του "ορίζομαι σε μια θέση", άρα "αποκτώ μια ιδιότητα".

Δεν ξέρω όμως αν ισχύει γενικώς. Ας πούμε στα νέα ελληνικά, στο "τάχθηκα αλληλέγγυος", θα έλεγα ότι έχουμε επιρ.κατηγορούμενο και όχι απλό κατηγορούμενο, εκτός αν δώσουμε στο ρήμα πιο γενική, συνδετική έννοια.
Στο αρχαίο κείμενο όμως έχουμε γενική. Ο Smyth λέει απλώς ότι είναι μια γενική κτητική με κατηγορηματική χρήση, γιατί γενικώς δεν κάνει διάκριση σε γενικές κατηγορηματικές, επιρρηματικά κατηγορούμενα και κατηγορούμενα.

[Sali]

Nα σου πω την αλήθεια, δεν το είχα στο μυαλό μου ως συνδετικό ρήμα, αλλά δεν μου φαίνεται και παράλογο τουλάχιστον στη συγκεκριμένη πρόταση, γιατί όντως το "τάσσομαι" έχει την έννοια του "ορίζομαι σε μια θέση", άρα "αποκτώ μια ιδιότητα".

Δεν ξέρω όμως αν ισχύει γενικώς. Ας πούμε στα νέα ελληνικά, στο "τάχθηκα αλληλέγγυος", θα έλεγα ότι έχουμε επιρ.κατηγορούμενο και όχι απλό κατηγορούμενο, εκτός αν δώσουμε στο ρήμα πιο γενική, συνδετική έννοια.
Στο αρχαίο κείμενο όμως έχουμε γενική. Ο Smyth λέει απλώς ότι είναι μια γενική κτητική με κατηγορηματική χρήση, γιατί γενικώς δεν κάνει διάκριση σε γενικές κατηγορηματικές, επιρρηματικά κατηγορούμενα και κατηγορούμενα.

Νομίζω πως μένει ανοιχτό το θέμα αν το τάσσομαι μπορεί να εκληφθεί ως συνδετικό ή όχι. Για μένα, σημαίνει απλώς "τοποθετούμαι (σε μια θέση)" και, στο συγκεκριμένο κείμενο τουλάχιστον, δεν διαφέρει καθόλου από το αμέσως επόμενο τεταγμένος που συντάσσεται με εμπρόθετο (ἐν τοῖς ὁπλίταις). Οι δύο συντάξεις θα μπορούσαν μάλιστα και να αντιστραφούν: ἐν τῇ πρώτῃ τάξει τεταγμένος ... τῶν ὁπλιτῶν τεταγμένος. Δυσκολεύομαι να αντιληφθώ κατηγορηματική θέση στο εμπρόθετο. Το τῆς πρώτης τάξεως τεταγμένος δεν σημαίνει, κατ' εμέ τουλάχιστον, τίποτε περισσότερο από το "αν και τοποθετημένος στην πρώτη γραμμή".

[apri]

Το τῆς πρώτης τάξεως τεταγμένος δεν σημαίνει, κατ' εμέ τουλάχιστον, τίποτε περισσότερο από το "αν και τοποθετημένος στην πρώτη γραμμή".

Koίτα, αυτό είναι σίγουρα το γενικότερο νόημα. Δεν είμαι όμως καθόλου σίγουρη αν οι δυο συντακτικές δομές (εμπρόθετος και γενική) εκφράζουν το ίδιο ακριβώς πράγμα. Μ' αυτήν τη λογική θα έπρεπε και η αιτιατική (τάξιν) να δηλώνει τόπο, αλλά μοιάζει περισσότερο με σύστοιχο αντικείμενο. Συνήθως η ποικιλία στις συντακτικές δομές εξυπηρετεί και ελαφρώς διαφορετικές σημασίες και διαφορετικές επικοινωνιακές λειτουργίες.
Επίσης, θεωρώ ότι δεν μπορεί να είναι τυχαία η χρήση της γενικής με το "γίγνομαι" μετά από την πρώτη δομή όπου έχουμε πάλι γενική. Μοιάζει να έχουμε δυο όμοιες συντάξεις με διαφορετικό ρήμα.

Είναι προφανές ότι έχουμε έναν ιδιωματισμό των αρχαίων ελληνικών και γι' αυτό δεν μπορούμε και να πούμε με σιγουριά τι ρόλο παίζει η γενική.

Λ.χ το ρήμα "τάσσομαι" πώς ακριβώς το χρησιμοποιούσαν οι τότε ομιλητές; Ας πούμε, σήμερα εμείς χρησιμοποιούμε το "κατατάσσομαι" και ως απλό ρήμα (κατατάχθηκα στο στρατό) και ως συνδετικό (κατατάχθηκα στρατιώτης).
Κάτι τέτοιο φαίνεται ότι γινόταν σε κάποιες περιπτώσεις στα αρχαία με το παθητικό "τάσσομαι" (άλλωστε το ενεργητικό "τάσσω" συντάσσεται με κατηγορούμενο αντικειμένου).
Π.χ  "τῆς ἐλευθερωτάτης πόλεως πρέσβεις ταχθέντες υμάς” 
(http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:abo:tlg,0014,019:69&lang=original)
Άρα, γιατί να αποκλείσουμε και μια γενική κατηγορηματική στη θέση του απλού κατηγορουμένου;


Τέλος, μια άλλη σκέψη που κάνω είναι ότι μπορεί στο "τεταγμένος" να έχει παραλειφθεί το "στρατιώτης" ως ευκόλως εννοούμενο και να έχουμε μια απλή γενική κτητική.
Δηλ. τῆς πρώτης τάξεως τεταγμένος (στρατιώτης) τῆς δευτέρας γένηται
Ίσως όμως αυτή η σκέψη να είναι επηρεασμένη από το νεοελληνικό γλωσσικό αισθητήριό μου και να μην ήταν καν στο μυαλό του αρχαίου ομιλητή.

[Rose7]

Καλημέρα σας,

Θα ήθελα να ζητήσω μία διευκρίνιση πάνω σε κάτι που δεν αναφέρεται στα σχολικά συντακτικά (και ούτε ζητείται κατά τις εξετάσεις) αλλά με ενδιαφέρει να γνωρίζω.
Γνωρίζουμε ότι ο συντακτικός ρόλος μιας κατηγορηματικής μετοχής είναι τριπλός, μπορεί να είναι κατηγορούμενο, κατηγορηματικός προσδιορισμός ή συμπλήρωμα ρήματος. Σε ποιες όμως περιπτώσεις συμβαίνει το καθένα;
Είναι σωστή η παρακάτω διάκριση;

- με συνδετικά ρήματα --> κατηγορούμενο στο Υ του ρήματος εξάρτησης
π.χ Ἦν Περικλέους γνώμη νενικηκυῖα
νενικηκυία: κατηγορηματική μετοχή, η οποία εξαρτάται από το συνδετικό "ἦν" και αναφέρεται στο "γνώμη". Λειτουργεί συντακτικώς ως κατηγορούμενο στο "γνώμη" μέσω του συνδ. "ἦν" και συνιστά περίφραση (μόνιμη κατάσταση).

- με έναρξης λήξης --> κατηγ. προσδιορισμός στο Υ ή στο Α του ρήματος εξάρτησης
- με ανοχής, καρτερίας, καμάτου --> κατηγ. προσδιορισμός στο Υ ή στο Α του ρήματος εξάρτησης
- με ψυχικού πάθους --> κατηγ. προσδιορισμός στο Υ ή στο Α του ρήματος εξάρτησης
- με ευεργεσίας, νίκης, ήττας -->  κατηγ. προσδιορισμός στο Υ ή στο Α του ρήματος εξάρτησης
- με αίσθησης, γνώσης, μάθησης, μνήμης, δείξης , αγγελίας, ελέγχου --> συμπλήρωμα του ρήματος εξάρτησης
π.χ Ἔδειξαν ἔτοιμοι ὄντες ἄμύνεσθαι
ὀντες: κατηγορηματική μετοχή η οποία εξαρτάται από το "ἔδειξαν" και αναφέρεται στο ενν. υποκείμενο του "οὖτοι".
Συντακτικώς λειτουργεί ως συμπλήρωμα του ρήματος εξάρτησης.

[apri]

Καλημέρα σας,

Θα ήθελα να ζητήσω μία διευκρίνιση πάνω σε κάτι που δεν αναφέρεται στα σχολικά συντακτικά (και ούτε ζητείται κατά τις εξετάσεις) αλλά με ενδιαφέρει να γνωρίζω.
Γνωρίζουμε ότι ο συντακτικός ρόλος μιας κατηγορηματικής μετοχής είναι τριπλός, μπορεί να είναι κατηγορούμενο, κατηγορηματικός προσδιορισμός ή συμπλήρωμα ρήματος. Σε ποιες όμως περιπτώσεις συμβαίνει το καθένα;

Aπό τη στιγμή που αυτό δεν ζητείται στις σχολικές εξετάσεις, θα σου απαντήσω πιο ελεύθερα καταθέτοντας και κάποιες προσωπικές σκέψεις προς προβληματισμό.


Κατ’ αρχάς, να πω ότι στα ξένα συντακτικά οι μετοχές αυτές αναφέρονται ως «συμπληρωματικές μετοχές» (supplementary participles), επειδή λειτουργούν ως απαραίτητα συμπληρώματα του ρήματος. Στη συνέχεια, θα σου πω γιατί ο όρος αυτός είναι προτιμότερος.


Κατά δεύτερον, οι μετοχές αυτές έχουν όντως κατηγορηματική χρήση.
Συγκεκριμένα θεωρώ πως λειτουργούν:

1. Ως κατηγορούμενα δίπλα σε συνδετικά ρήματα.
π.χ Ἦν Περικλέους γνώμη νενικηκυῖα


*Κατά τη γνώμη μου, είναι πιθανό από τέτοιες δομές να προέκυψαν κατά τη μεταφορά τους στον πλάγιο λόγο προτάσεις σαν κι αυτήν με παράλειψη του απαρεμφάτου του συνδετικού ρήματος:
Δέξιππον ἐπίστασθε ὑμᾶς προδόντα (εἶναι) <Δέξιππος υμάς προδούς ην

Και το λέω γιατί τα ρήματα αντίληψης, γνώσης, δείξης κλπ, όταν συντάσσονται με τέτοιες μετοχές έχουν την έννοια «γνωρίζω/μαθαίνω μια υπάρχουσα ιδιότητα (π.χ «Γνωρίζετε ότι ο Δέξιππος υπήρξε προδότης για εσάς/σας πρόδωσε» ή ίσως «Γνωρίζετε τον Δέξιππο ως προδότη»), ενώ με απαρέμφατο έχουν άλλη έννοια (εἴκειν δ' οὐκ ἐπίσταται=δεν ξέρει να υποχωρεί). Άρα,  η μετοχή δεν λειτουργεί εναλλακτικά προς το απαρέμφατο.
[πρβλ. και λατινικά: promitto facturum (esse)/legatos ad eos missuros (esse) dixerunt ]


Με παρόμοιο τρόπο θεωρώ ότι έχουν προκύψει και οι κατηγορηματικές μετοχές που συνοδεύονται με το «ως» εκφράζοντας την προσωπική σκέψη του υποκειμένου.
π.χ  δῆλος ἦν Κῦρος ὡς σπεύδων (εἶναι)
Καὶ τοῦτο ἐπιστάσθω Κροῖσος, ὡς ὕστερον ἁλοὺς (εἶναι) τῆς πεπρωμένης
Ὡς μηδὲν εἰδότ᾽ ἴσθι μ᾽ (εἶναι)ὧν ἀνιστορεῖς

Ίσως, με τον ίδιο τρόπο να έχει προκύψει και η σύνταξη ρημάτων έναρξης-λήξης με μετοχές, αντί για τη συνηθισμένη σύνταξή τους με απαρέμφατο:  ἄρξομαι ἀπὸ τῆς ἰατρικῆς λέγων (εἶναι) 



2. Ως κατηγορούμενα αντικειμένου.
π.χ ὁ κῆρυξ ηὗρε τοὺς ἄνδρας διεφθαρμένους = ο αγγελιοφόρος βρήκε τους άνδρες σκοτωμένους.



3. Ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί (ή μήπως επιρρηματικά κατηγορούμενα;)
π.χ  αδικούμενοι οι άνθρωποι οργίζονται         


Στο παραπάνω παράδειγμα, αλλά και σε αρκετά άλλα δίπλα σε ρήματα ψυχικού πάθους ή άλλα όπως "εὐτυχῶ, ἀδικῶ, νικῶ, κρατῶ, ἡττῶμαι, ἁμαρτάνω, λείπομαι, χαρίζομαι κλπ", λέγεται πως είναι δύσκολο να πεις αν η μετοχή δίπλα είναι κατηγορηματική ή επιρρηματική.
π.χ ἐλύπει αὐτὸν ἡ χώρα πορθουμένη (κατηγορηματική ή αιτιολογική/τροπική μετοχή;)

Πιστεύω ότι ο λόγος που συμβαίνει αυτό, κρύβεται στην παρατήρηση που κάνει ο Woodcock στα λατινικά (σελ 70 http://books.google.gr/books?id=WmT6mS5v4dAC&pg=PA71&lpg=PA71&dq=participle+predicate+woodcock&source=bl&ots=W2lXSH1vuB&sig=suvkDByg8z_a28uEU61aZ9hDiLk&hl=el&sa=X&ei=jnisU4fHKcWV0AWe5ICwDg&ved=0CCEQ6AEwAQ#v=onepage&q=participle%20predicate%20woodcock&f=false ).

Λέει ότι όταν μια μετοχή είναι επιρρηματική, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν παύει να είναι ως μετοχή ρηματικό επίθετο. Άρα, στην πραγματικότητα δεν λειτουργεί ως επίρρημα, αλλά ως επίθετο που ισοδυναμεί συντακτικά με επίρρημα και χρησιμοποιείται κατηγορηματικά.
Εγώ θα έλεγα ότι λειτουργεί ως επίθετο που δηλώνει την ιδιότητα-κατάσταση της ΟΦ κατά την τέλεση της πράξης (και έτσι λειτουργεί το «επιρρηματικό κατηγορούμενο» και ο «κατηγορηματικός προσδιορισμός» των ελληνικών συντακτικών).

Αυτό που διακρίνει τις «συμπληρωματικές» από τις «επιρρηματικές» μετοχές, δεν είναι λοιπόν η κατηγορηματική φύση (γιατί τέτοια έχουν τελικά και οι δυο), αλλά το αν η μετοχή είναι απαραίτητο συμπλήρωμα του ρήματος ή αν έχει χαλαρή σχέση μ’ αυτό και μη υποχρεωτική εμφάνιση δίπλα του.
Στα παραδείγματα της παραπάνω κατηγορίας (με εξαίρεση τις μετοχές που εξαρτώνται από ρ. έναρξης-λήξης), η γνώμη μου είναι πως οι μετοχές δεν είναι απαραίτητο συμπλήρωμα και ότι είναι επιρρηματικές, έχοντας όμως κατηγορηματική θέση όπως το περιγράφει ο Woodcock.


Γι’ αυτό στην αρχή είπα ότι ο όρος «συμπληρωματική μετοχή» είναι προτιμότερος από τον όρο «κατηγορηματική» που έχει ευρύτερη έννοια από αυτήν που νομίζουμε.
Φαντάσου ότι εντάσσονται σ’ αυτήν ακόμα και περιπτώσεις όπου η μετοχή δεν εξαρτάται καν από εκπεφρασμένο ρηματικό τύπο και λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός:
π.χ ἱππεύς τις προσήλαυνε ἱδρῶντι τῷ ἵππῳ
      ἐπὶ Κόδρου βασιλεύοντος
       ἡ ὀργὴ σὺν τῷ φόβῳ λήγοντι ἄπεισι
       ἅμα ἦρι ἀρχομένῳ
       μετὰ Συρακούσας οἰκισθείσας (πρβλ. ab urbe condita/post urbem conditam)




ΥΓ. Επειδή από τη στιγμή που ανήρτησα αυτήν την απάντηση συνέχισα να σκέφτομαι το θέμα, έκανα εκ των υστέρων δυο-τρεις τροποποιήσεις και μια προσθήκη. 

[Rose7]

ΥΓ. Επειδή από τη στιγμή που ανήρτησα αυτήν την απάντηση συνέχισα να σκέφτομαι το θέμα, έκανα εκ των υστέρων δυο-τρεις τροποποιήσεις και μια προσθήκη. 

Χαχα! Έγινε! Σας ευχαριστώ πολύ!

[apri]

Χαχα! Έγινε! Σας ευχαριστώ πολύ!

Να 'σαι καλά. Ήταν πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση για ένα θέμα που συζητούσαμε όλο τον Ιούνιο εδώ μέσα και μου έδωσες την ευκαιρία να ξανασκεφθώ από την αρχή πάνω σε ένα κεφάλαιο του συντακτικού που θεωρούσα μάλλον δεδομένο, αν και με ασαφή στοιχεία.

Μόνο σου δίνω μια φιλική συμβουλή. Αν τυχόν είσαι μαθήτρια, μην γράψεις πουθενά ότι και οι επιρρηματικές μετοχές έχουν κατηγορηματική φύση, γιατί παρότι η συγκεκριμένη άποψη δεν είναι αυστηρά προσωπική, αν το διαβάσει κάποιος που δεν έχει υπ' όψιν του τι λένε τα ξένα συντακτικά, μάλλον θα σε λοξοκοιτάξει.