Αρχαία Ελληνικά: Γραμματική

[Κaterina]

Συμφωνώ απόλυτα με την apri. Και οι σημειώσεις του υπουργείου δεν είναι ούτε πολύ αναλυτικές ούτε τονίζουν κάποια ρήματα συγκεκριμένα, απ' όσο είδα.
Η λογική είναι αυτή που αναφέρει η apri ως προς την ανάλυσή τους. Χρειάζεται μόνο οι μαθητές να είναι περισσότερο υποψιασμένοι σε τύπους ρηματικών επιθέτων που προέρχονται από ρήματα είτε αποθετικά (για να μην πάνε και σχηματίσουν τύπους που δεν υπάρχουν επειδή απαιτείται ενεργητική σύνταξη στην απρόσωπη σύνταξη των ρηματικών επιθέτων, π.χ. ἐπιμελητέον< δεῖ ἐπιμελεῖσθαι,*δεῖ ἐπιμελεῖν) είτε μέσα με ενεργητική σημασία, όπως το αἱροῦμαι (=εκλέγω, προτιμώ). Εδώ θα βοηθήσει και το νόημα της πρότασης που θα οδηγήσει στη σωστή επιλογή του τύπου και φυσικά η γνώση του ρήματος από το οποίο παράγεται το ρηματικό επίθετο.

[PDE ads]

[marikaki]

καλησπέρα σας θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι :στη μετατροπή πλαγίου σε ευθυ αναφέρεται ότι αν υπάρχει εμμεσο αντικείμενο γίνεται κλητική προσφώνηση αυτό που με μπερδεύει είναι για παραδειγμα στην πρόταση  Καὶ τοὺς φυγάδας ἐκέλευσε σὺν αὐτῷ στρατεύεσθαι.
το άμεσο αντικείμενο είναι αυτό που θα μετατραπεί σε κλητική προσφώνηση μπορει κάπιος να με βοηθήσει;;

[apri]

Eννοείται πως το έμψυχο αντικείμενο θα γίνει κλητική προσφώνηση. Δεν γίνεται κι αλλιώς.

[marikaki]

apri σε ευχαριστώ πολύ για άλλη μια φορά...σήμερα βρέθηκα σε αρκετά δύσκολη θέση γιατί είχα τονίσει τη μετατροπή του έμμεσου αντικειμένου σε κλητική προσφώνηση...απάντησα ευτυχώς σε μαθητές πώς το έμψυχο πρεπει να μετατραπεί...σε ευχαριστώ και πάλι για τις άμεσες και πολύτιμες απαντήσεις σου. 

[PDE ads]

[troula]

γεια σας συνάδελφοι.Ξαφνικά κοιτώντας την Α΄κλίση ουσιαστικών μου γεννήθηκε μία απορία.Αν μπορεί κάποιος να μου τη λύσει.Στο όνομα ο νεανίας, στην ονομαστικη Ενικού παίρνει οξεία, γιατί το -α- στην κατάληξη -ας- είναι μακρό, άρα και το δίχρονο-ι- για να τονίζεται είναι μακρό.Όμως στην ονομαστική πληθυντικού οι νεανίαι, το -ι- παίρνει πάλι οξεία.Δεν θα έπρεπε αφού παραπάνω το είπαμε μακρό και αφού το -αι- στο τέλος λέξης γίνεται βραχύ, να πάρει το -ι- περισπωμένη?

[ele@n]

troula, στην α' κλίση ουσιαστικών τα αρσενικά ονόματα σε -ίας, έχουν το -ι- βραχύ. Γι' αυτό και οξύνονται.

[troula]

αν έχουν το -ι- βραχύ γιατί ο νεανίας δεν παίρνει περισπωμένη  στην ονομαστική ενικού;(αφού το -ας- στην κατάληξη είναι μακρό, άρα το -ι- σαν βραχύ θέλει περισπωμένη).Αυτό ομως παίρνει οξεία, άρα στην ονομαστική ενικου και το -ι- και το -α- στην κατάληξη είναι μακρά.Στην ονομαστική όμως πληθυντικού το -ι- γίνεται βραχυ.Ας πούμε ότι είναι μακρό στον ενικο και βραχύ στον πληθυντικό, πώς θα ξέρουμε εμείς πότε το δίχρονο αλλάζει ''διάθεση'';

[apri]

αν έχουν το -ι- βραχύ γιατί ο νεανίας δεν παίρνει περισπωμένη  στην ονομαστική ενικού;(αφού το -ας- στην κατάληξη είναι μακρό, άρα το -ι- σαν βραχύ θέλει περισπωμένη).

Mπερδεύτηκες, νομίζω. Μακρό προ βραχέος περισπάται, όχι το αντίστροφο.
 
Μια βραχεία συλλαβή ποτέ δεν περισπάται, γιατί αποτελείται από έναν χρόνο.

Η περισπωμένη απαιτεί έναν χρόνο για να ανέβει ο τόνος ψηλά και έναν χρόνο για να κατέβει.
Γι' αυτό και την περισπωμένη τη βρίσκεις μόνο σε μακρές συλλαβές (αφού αυτές αποτελούνται από δύο χρόνους).

[ele@n]

Απορία της στιγμής: στην κλίση του ουσιαστικού γέρων η παλιά γραμματική του Οικονόμου αναφέρει ότι στην ονομαστική του ενικού το βραχύχρονο φωνήεν της τελευταίας συλλαβής του θέματος εκτείνεται σε μακρόχρονο. Το ίδιο ισχύει σε όλα που κλίνονται κατά το συγκεκριμένο;;;Δηλαδή και στο δράκων που έχει δίχρονο το θεωρούμε βραχύ;;;

[ele@n]

Παρανόηση δική μου....δεν αναφέρεται στην ονομαστική....Όμως, υπάρχει κανόνας που να καθορίζει τι είναι το δίχρονο στο θεράπων και στο δράκων; Στο θεράπων από το ρήμα βρήκα ότι είναι βραχύ!Στο άλλο;

[apri]

Kατ' αρχάς, να πω ότι το φωνήεν πριν από ημίφωνο+σύμφωνο ήταν πάντα βραχύ, σύμφωνα με το φωνητικό νόμο που διατύπωσε ο Osthoff. Γι' αυτό και στο γέροντ-  το "ο" είναι πάντα βραχύ (βλ. και γνόντων).
Εκτάθηκε μόνο στην ονομαστική, αφού είχε πρώτα σιγηθεί το "τ" στο τέλος του θέματος.

Κατά δεύτερον, αν παρατηρήσεις τα οδοντικόληκτα της κατηγορίας του "γέρων", θα παρατηρήσεις ότι -άγνωστο γιατί-
το φωνήεν της παραλήγουσας είναι βραχύ: τένων, λέων, Κρέων, γέρων, Ξενοφών...
Βραχύ είναι και το δίχρονο της παραλήγουσας στα "θεράπων", "δράκων".

Ειδικά στο "δράκων"  το δίχρονο είναι ούτως ή άλλως βραχύ, γιατί έχουμε τη συνεσταλμένη βαθμίδα του θέματος του ρήματος δέρκ-ομαι.

[ele@n]

Apri, είσαι απίστευτη!!!Προσκυνώ...Σε ευχαριστώ πολύ!!!!

[Ντινάκι]

Γεια σας παιδιά,

ήθελα να ρωτήσω ο μέσος παρακείμενος των ρημάτων λαμβάνω, λανθάνω, κρίνω, κλίνω και καλώ σαν ποιο πρότυπο κλίνονται;

[apri]

Στα "λαμβ-άνω" και "λανθ-άνω" το "-αν-" πριν από την κατάληξη είναι πρόσφυμα, οπότε το πρώτο ρήμα είναι χειλικόληκτο (χαρακτήρας -β) και το δεύτερο οδοντικόληκτο (χαρακτήρας -θ).

Επομένως:
Ο μέσος παρακείμενος του "λαμβάνω" κλίνεται όπως το "γέγραμμαι" (δηλ.  ως χειλικόληκτο), δηλ. είλημμαι, είληψαι, είληπται...
Ο μέσος παρακείμενος του "λανθάνω" κλίνεται όπως το "πέπεισμαι" (δηλ. ως οδοντικόληκτο), δηλ. λέλησμαι, λέλησαι, λέλησται...

Τα "κρίνω" και "κλίνω" στον παρακείμενο χάνουν το χαρακτήρα "ν", οπότε κλίνονται όπως τα φωνηεντόληκτα (λέλυμαι),
δηλ. κέκριμαι, κέκρισαι, κέκριται.../ κέκλιμαι, κέκλισαι, κέκλιται...

Το "καλέω-ώ" είναι φωνηεντόληκτο συνηρημένο, πράγμα που σημαίνει ότι στον παρακείμενο κλίνεται όπως το "λέλυμαι" αλλά εκτείνει το "ε" του θέματος σε "η", δηλ. κέκλημαι, κέκλησαι, κέκληται...