Αρχαία Ελληνικά: Γραμματική

[Katherine]

ΣΑΣ ΧΑΙΡΕΤΩ !

ΘΑ ΗΘΕΛΑ Ν'ΑΚΟΥΣΩ ΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΚΑΠΟΙΟ

[PDE ads]

[Kublai Han]

Γεια σου Katherine.Κι εγώ σε ένα παιδί με δυσλεξία (Α'Λυκείου) κάνω μάθημα.Για την έκφραση-έκθεση τα παιδιά εδώ στο forum μου είχαν προτείνει το βοήθημα των εκδόσεων Ζήτη του Λούλου.Είναι όντως καλό,έχει 35 κριτήρια αξιολόγησης.Συγκεκριμένα για τη δυσλεξία,επειδή κι εγώ πρόσφατα ξεκίνησα το μάθημα,δεν ξέρω να σου δώσω συμβουλές.Αυτό που πήρα είναι το βοήθημα για το βιβλίο ''Εγχειρίδιο γλωσσικής διδασκαλιάς Α'Λυκείου''.Κάτι πιο απλό δεν ξέρω αν υπάρχει.Δύσκολη περίπτωση η δυσλεξία,τουλάχιστον εξετάζονται προφορικά.

[tihea]

Γενικότερα για τη δυσλεξία υπάρχει ένα βιβλίο που συμπυκνώνει όλες τις θεωρίες και τις μεθόδους χειρισμού και υπέρβασης του προβλήματος κατά τη διδασκαλία.Το βρήκα πολύ χρήσιμο, κατανόησα πάρα πολλά πράγματα.
ΔΥΣΛΕΞΙΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΟ,Η εμπειρία ενός αιώνα,Δημήτρη Π. Στασινού,GUTENBERG*ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΕΙΡΑ,Αθηνα 2003

[Katherine]

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΥΟ  ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΣ !!!

ΚΑΠΟΙΟ ΑΛΛΟ

[PDE ads]

[sirina]

Κυκλοφοορυν στο ιντερνετ λυμενες ασκησεις γραμματικης για αρχαια?

[olgalia]

Έχω την εξής απορία και θα ήθελα τη γνώμη σας
Οι αναφορικές προτάσεις που εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες (κι όχι αναφορικά επιρρήματα) αλλά έχουν επιρρηματική σημασία, πώς τις χαρακτηρίζουμε; ως αναφορικές-επιρρηματικές ή ως αναφορικές-ονοματικές με επιρρηματική σημασία;

π.χ. παῖδες μοι οὔπω εἰσίν, οἵ με θεραπεύσουσι
         οἵ με θεραπεύσουσι = δευτ. αναφορική τελική πρόταση
Αυτός ήταν ο χαρακτηρισμός που εγώ έδινα όλα αυτά τα χρόνια. Διαβάζοντας όμως τώρα τελευταία διαφορα, είδα ότι μάλλον δεν είναι σωστό ή ότι δεν είναι αρκετό. Πρέπει να πουμε κι αν είναι επιρρηματική ή ονοματική. Τι λέμε όμως τελικά;

Το σχολικό συντακτικό τις θεωρεί ονοματικές.
Το συντακτικό του Ασωνίτη (Κοκοτσάκη) τις θεωρεί επιρρηματικές, όπως και ο Ντούρος
Ο Πασχαλίδης τις θεωρεί μεικτό είδος, ως ονοματικές με επιρρηματική σημασία (οπότε θα λέγαμε για την πρόταση του παραδείγματος ότι είναι δευτ. αναφορική ονοματική πρόταση με επιρρηματική (τελική) σημασία).

Ποιο είναι τελικά το σωστό; Προσωπικά καταλήγω στη γνώμη του Πασχαλίδη -είναι το πιο λογικό, μήπως όμως στις Πανελλαδικές βαθμολογούν με βάση το σχολικό συντακτικό; Και ποια απαντηση είναι θεωρητικά η πιο σωστή, αν έμπαινε κάτι τέτοιο στον ΑΣΕΠ; Ή μήπως με έχει πιάσει άγχος και κάνω ανόητες ερωτήσεις;

[apri]

Καλή ερώτηση. Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ, γιατί τις θεωρούσα πάντα επιρρηματικές.
Η αλήθεια είναι όμως ότι δεν εμπίπτουν στην κλασική κατηγορία ούτε των ονοματικών (αφού έχουν και επιρρηματική λειτουργία) ούτε των επιρρηματικών (γιατί έχουν και ονοματική λειτουργία και εισάγονται με αντωνυμία). Ίσως γι' αυτό άλλα συντακτικά τις ονομάζουν ονοματικές και άλλα επιρρηματικές.

Η πρόταση του Πασχαλίδη που αναφέρεις "ονοματική με επιρρηματική σημασία" νομίζω είναι καλή, γιατί τυπικά η πρόταση είναι ονοματική, αφού εισάγεται με αντωνυμία και προσδιορίζει ονοματικό όρο της κύριας, αλλά ταυτόχρονα έχει και επιρρηματική σημασία.

 Σκέπτομαι δηλαδή ότι, αφού όταν φτάσεις στο σημείο να πεις σε τι χρησιμεύει η πρόταση που αναφέρεις, θα πεις ότι είναι παράθεση στο "παίδες" και επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού, δεν μπορείς στο γενικό χαρακτηρισμό της να πεις ότι είναι μόνο επιρρηματική ή μόνο ονοματική.

Με τον όρο του Πασχαλίδη, προτάσσεις το ότι είναι ονοματική, γιατί εισάγεται με αντωνυμία και μεταφράζεται ονοματικά, αλλά αναφέρεις ότι έχει και επιρρηματική σημασία, γιατί ισοδυναμεί και με επιρρηματική πρόταση. Επίσης, η γνώμη μου είναι ότι έτσι δεν υπάρχει κίνδυνος να στο πάρουν λάθος οι υπέρμαχοι της μιας ή της άλλης άποψης, γιατί καλύπτεις και τα δύο.

Στα νέα ελληνικά τι θα λέγαμε δηλαδή για την αναφορική πρόταση στο "Δεν έχω παιδιά, που θα με φροντίσουν." ή για την αναφορική πρόταση στο "Όσα και να μου έλεγαν, εγώ δεν θα τα πίστευα";

[elytron]

Νομίζω ότι μπερδεύεστε χωρίς λόγο. Οι αναφορικές πρότάσεις εισάγονται είτε με αναφορικές αντωνυμίες είτε με αναφορικά επιρρήματα. Δεν έχω δει πουθενά να λέει ότι με αντωνυμία εισάγονται μόνον οι ονοματικές, ενώ οι επιρρηματικές ή μεικτές μόνον με επίρρημα (οι παραβολικές εισάγονται κατά κύριο λόγο με επιρρήματα, αλλά αυτό είναι άλλη υπόθεση). Οι επιρρηματικές αναφορικές μπορούν κάλλιστα να εισάγονται με αναφορική αντωνυμία, αλλά εκφέρονται με εγκλίσεις των αντίστοιχων επιρρηματικών  Έτσι, όταν περιγράφουμε μια αναφορική επιρρηματική μιλάμε κανονικά για όρο αναφοράς (έτσι δικαιολογούμε την εισαγωγή) και μετά δικαιολογούμε την εκφορά με τον τρόπο που το κάνουμε για τις αντίστοιχες καθαρά επιρρηματικές. Οι αναφορικές επιρρηματικές έχουν μικτή φύση (γι αυτό και ορισμένοι προτιμούν να τις χαρακτηρίζουν μικτές, χαρακτηρισμός που από την περιγραφή που τον ακολουθεί φαίνεται ότι είναι εναλλακτικός προς το "επιρρηματικές"), όπως ακριβώς τα επιρρηματικά κατηγορούμενα, που έχουν μεν επιρρηματική σημασία, αλλά συμφωνούν σε γένος, πτώση και αριθμό με κάποιο πτωτικό της πρότασης στην οποία ανήκουν.
Άρα, νομίζω ότι το σωστό είναι να χαρακτηρίζουμε προτάσεις σαν το "οι με θεραπεύσουσι" ως εξής: δευτερεύουσα αναφορική τελική πρόταση (το "επιρρηματική" δε χρειάζεται, αφού εξ ορισμού οι αναφορικές τελικές είναι επιρρηματικές, αν το βάλουμε υπονοούμε ότι υπάρχουν και ονοματικές αναφορικές τελικές προτάσεις). Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία "οι" που αναφέρεται στο υποκείμενο "παίδες" της πρότασης εξάρτησης. Εκφέρεται με Οριστική Μέλλοντα, γιατί... (συνεχίζεις όπως με τις απλές τελικές που εκφέρονται έτσι).

[apri]

elytron, σίγουρα μπορείς να την ονομάσεις αναφορικοτελική την πρόταση και να πεις όλα τα υπόλοιπα. Έτσι όμως δεν δηλώνεις ξεκάθαρα ότι είναι επιρρηματική κατά τη γνώμη μου. Αποφεύγεις να πεις αν είναι ονοματική, επιρρηματική ή κάτι μεικτό και προϋποθέτεις ότι ο άλλος ξέρει σε ποια κατηγορία ανήκει το ιδιαίτερο είδος της αναφορικής-τελικής. Αυτό είναι μια λύση μπορώ να πω.
Αν όμως σε ρωτήσουν ρητά αν είναι επιρρηματική ή όνοματική η πρόταση, πώς θα πεις ότι  είναι επιρρηματική τη στιγμή που θα πεις ότι αναφέρεται σε ονοματικό όρο της κύριας; Το θέμα είναι ότι η πρόταση έχει και ονοματική φύση (γι' αυτό και εισάγεται με αντωνυμία) και επιρρηματική (γιατί νοηματικά ισοδυναμεί με επιρρηματική πρόταση).

Το επιρρηματικό κατηγορούμενο είναι όντως κάτι ανάλογο, αλλά εκεί έχουμε λύσει το θέμα, γιατί και μόνο ο όρος "επιρρηματικό κατηγορούμενο" δηλώνει τη μεικτή, διπλή φύση του. Ανάλογος όρος όμως δεν έχει καθιερωθεί για τις μεικτές αυτές προτάσεις. Γι' αυτό και νομίζω ότι σε τέτοια περίπτωση (μόνο δηλαδή αν ζητηθεί διευκρίνηση) ο όρος αναφορική ονοματική πρόταση που έχει και επιρρηματική σημασία "είναι μια κάποια λύσις", που θα έλεγε και ο Καβάφης. Αλλιώς, συμφωνώ να παραμείνει κάποιος στον προσδιορισμό "αναφορική-τελική πρόταση", γιατί δεν ξέρεις και σε ποιον διορθωτή θα πέσεις.

[tihea]

Αν ζητηθεί να χαρακτηρίσουμε μια τέτοια πρόταση τότε ο χαρακτηρισμός της elytron είναι πλήρης.( Εγώ μάλλον θα προσέθετα και τον όρο "επιρρηματική" , εφόσον έτσι θα χαρακτήριζα και μια κανονική τελική που εισάγεται πχ με το ίνα..., θα έλεγα ότι έχουμε μια δευτερεύουσα επιρρηματική τελική πρόταση ή τελική πρόταση που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός..κλπ..).

Το πρόβλημα είναι αν ζητηθεί πχ.." να βρεθούν και να καταγραφούν οι ονοματικές προτάσεις του αποσπάσματος.."... Σ' αυτήν την περίπτωση, μια αναφορική-τελική οφείλουμε να την καταγράψουμε ή την αφήνουμε απ' έξω ένεκα του επιρρηματικού της ρόλου?

[apri]

Αν ετίθετο τέτοιο ζήτημα, εγώ θα την κατέγραφα πάντως στις ονοματικές, θα έλεγα ότι λειτουργεί ως παράθεση και θα έλεγα επίσης ότι, επειδή έχει και επιρρηματική σημασία, ισοδυναμεί και με επιρρηματικό προσδιορισμό του σκοπού. Το ίδιο θα έκανα και αν ζητούσαν να καταγραφούν οι επιρρηματικές.

Αν δεν σου ζητήσουν να πεις αν είναι ονοματική ή επιρρηματική, γνώμη μου tihea είναι ότι είναι καλύτερο να πεις αναφορική τελική και να το αφήσεις φλου, παρά να πεις ότι επιρρηματική τελική πρόταση. Το θεωρώ λάθος. Άλλο είναι να ισοδυναμεί μια πρόταση με επιρρηματική και άλλο να είναι επιρρηματική. Οι συγκεκριμένες προτάσεις είναι ονοματικές, λειτουργούν ως ονόματα, αναφέρονται σε ονόματα της κύριας, αλλά έχουν ΚΑΙ επιρρηματική σημασία.
Αν τις πεις επιρρηματικές, είναι σαν να λες ότι το επιρρηματικό κατηγορούμενο είναι επίρρημα, ενώ είναι κατηγορούμενο που ισοδυναμεί με επίρρημα. Λίγο λεπτή η διαφορά, αλλά υπάρχει.

[olgalia]

Κορίτσια ευχαριστώ για την ανταπόκριση, βλέπω πάντως ότι το θέμα είναι λίγο μπερδεμένο. Τείνω κι εγώ στην άποψη της apri, ότι τις καταγράφουμε κι ως ονοματικές κι ως επιρρηματικές -αν ζητηθεί κάτι τέτοιο.

[Lara]

Καλήσπέρα! Θα ήθελα να μου λέγατε την ακριβή διαφορα ανάμεσα σε παραγωγες και ομόρριζες λέξεις στα αρχαία ελλήνικά με ένα παράδειγμα, γιατί είχα μία διαφωνία με μία φίλη μου και θα ήθελα να ακούσω κάποιες απόψεις.

[Rwxanh]

Ομόρριζες είναι οι λέξεις που έχουν την ίδια ρίζα, π.χ. πέρυσι στις Πανελληνίες είχε πέσει να βρουν τα παιδιά ομόρριζες λέξεις της αρχαίας ελληνικής ή της νέας ελληνικές απλές ή σύνθετες των: έτος, κατείδομεν, πλείστους, εδέχετο, εμπεσούμενοι. Οι απαντήσεις που έγιναν δεκτές ήταν π.χ.: πολυετής - ετήσιος, καχύποπτος - κάτοπτρο - όραμα, πλειονότητα - πλειοψηφία, δεκτικός - υποδοχή - ανάδοχος και έκπτωση - επίπτωση - σύμπτωμα, αντίστοιχα.
    Από την άλλη, παράγωγες είναι οι λέξεις που σχηματίζονται από πρωτότυπες λέξεις με την προσθήκη παραγωγικών καταλήξεων (τα διδάσκονατι τα παιδιά στην Α' Γυμνασίου)
π.χ. πρωτότυπη λέξη + κατάληξη           παράγωγη λέξη + κατάληξη
           σπουδ          -       η                      σπουδ        -    άζω
         επιτηδεύ         -       ω                      επιτήδευ      -    μα

Το αρχικό θέμα των λέξεων λέγεται ρίζα (π.χ. γραφ-). Από το θέμα αυτό προέρχονται οι λέξεις γραφή, γράμμα, γραπτός κ.ο.κ. Οι λέξεις που προέρχονται από την ίδια ρίζα λέγονται ομόρριζες και είναι είτε απλές είτε σύνθετες.

Άρα  οι ομόρριζες λέξεις πρέπει αναγκαστικά να έχουν την ίδια ρίζα π.χ. το γραφ το έχουν ως ρίζα και οι τρεις παραπάνω λέξεις ενώ παράγωγες είναι οι λέξεις που σχηματίζονται η μία από την άλλη με προσθήκη παραγωγικής κατάληξης ή πρώτου συνθετικού, π.χ. πόλη - πολίτης - πολιτικός (ο πολίτης προέρχεται από το πόλι- αλλά ο πολιτικος  από το πολιτ- με την παραγωγική κατάληξη -ικός).

Ελπίζω να βοήθησα. Αυτό το μπερδεύουν όλοι οι μαθητές πάντως. Η διαφορά δεν είναι τόσο μεγάλη γι' αυτό.