0 μέλη και 1 επισκέπτης διαβάζουν αυτό το θέμα.
Δεν μπορώ να αποκλείσω την πιθανότητα να υπάρχει και άλλη περίπτωση υποθετικής που να χρησιμοποιείται ονοματικά.Απλώς αυτή που περιγράφω μού φαίνεται αρκετά οικεία, ακόμα και στα νέα ελληνικά. Και έχει και κάποια λογική. Μια υποθετική μπορεί -σε κάποια συμφραζόμενα- να ισοδυναμεί με ένα όνομα που έχει την έννοια της προϋπόθεσης, όπως ακριβώς και μια πλάγια ερωτηματική μπορεί να ισοδυναμεί με ένα όνομα που έχει την έννοια του ερωτήματος/απορίας. Αν αντικαταστήσεις τις δευτερεύουσες με το σχετικό όνομα, προκύπτει ακριβώς το ίδιο νόημα. Αυτό που με κάνει να διαφοροποιώ τις δυο προτάσεις (αναφορικοϋποθετική-υποθετική) στο συγκεκριμένο κείμενο είναι ότι την πρώτη θα μπορούσα να την αντικαταστήσω με μια αιτιατική προσώπου, ενώ τη δεύτερη μόνο με έναν προσδιορισμό που να δηλώνει προϋπόθεση. Μπορεί τελικώς να λένε πάνω-κάτω το ίδιο πράγμα, αλλά στην πρώτη περίπτωση τονίζεται η αοριστία του προσώπου, ενώ στη δεύτερη το υποθετικό στοιχείο της ανεύρευσής του. Πιο πιθανό μου φαίνεται να εννοείται μια επαναληπτική αντωνυμία, παρά να λειτουργεί ονοματικά η ίδια η υποθετική.
Η ερωτηματική πρόταση ισοδυναμεί με ένα εσωτερικό-σύστοιχο αντικείμενο.Η αναφορική με ένα ουσιαστικό (μπορεί εσωτερικό, συνήθως όμως εξωτερικό αντικείμενο).Η συγκεκριμένη υποθ. αντιστοιχεί στε νέα ελλ. απόδοση με τη φράση "τον οποιονδήποτε άλλο Αθηναίο", όπως και η αναφορικη υποθετική "οντινα αλλον Αθηναιον ιδοι". Θα ήθελα όμως να δω με ποιον προσδιορισμό της προυποθεσης μπορείς να την αντικαταστήσεις. Είμαι πραγματικά περίεργος
Θα μπορούσε να είναι στη θέση της υποθετικής πρότασης, υποθετική μετοχή (ιδών τινα άλλον Αθηναίον).Λες ότι η υποθετική αντιστοιχεί στην αντίστοιχη αναφορικοϋποθετική. Αυτό το λες επηρεασμένος από το γεγονός ότι η πρόταση συνδέεται με το "και". Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην άλλη πρόταση που παρέθεσες (ἐγὼ δ' ἡγοῦμαι οὐ τούτους ἀδικεῖν ἐν τοῖς πράγμασιν ἐκείνοις, ἀλλ' εἴ τις ὀλίγας ἄρξας ἀρχὰς μὴ τὰ ἄριστα ἦρξε τῇ πόλει), όπου η υποθετική πρόταση συνδέεται με το "αλλά".Αυτό αποτελεί μια ένδειξη, όχι όμως απόδειξη.Υπάρχει και η περίπτωση, αυτό που πραγματικά συνδέεται με την κύρια πρόταση, να έχει παραλειφθεί ως ευκόλως εννοούμενο.
Αυτό το λέω γιατί:1. Στο δικό μου τουλάχιστον μυαλό, μια δευτερεύουσα μπορεί να αντιστοιχεί με όνομα που αποδίδει περιληπτικά το νόημα της πρότασης (π.χ όταν είδε κάποιον= η περίσταση.../για να δει=ο σκοπός....).Μ' αυτήν τη λογική εξηγούνται προτάσεις σαν αυτήν που παρέθεσες: "θαυμάζω δέ, εἴ τις ἀξιοῖ...." (=θαυμάζω το ενδεχόμενο...)Στην πρόταση που συζητάμε, αυτή η εκδοχή δεν έχει εφαρμογή.
2. Υπάρχει τουλάχιστον μια πρόταση (αν είχα corpus κειμένων, ίσως να έβρισκα και άλλα) που επιβεβαιώνουν μια παρόμοια δομή με επαναληπτική αντωνυμία: "καὶ εἴ τινα ἀπέκτεινε Σενναχηρὶμ ὁ βασιλεύς... ἔθαψα αὐτοὺς κλέπτων".Η αντωνυμία και εδώ είναι στον πληθυντικό, όπως επεσήμανες, για να αποδώσει το πλήθος των πιθανών προσώπων που πληρούν την προϋπόθεση που τίθεται.
Δεν αποκλείω, βεβαίως, την πιθανότητα προτάσεις σαν κι αυτές με την επανειλημμένη χρήση να ταυτίστηκαν τελικώς στο μυαλό των ομιλητών με τις αναφορικοϋποθετικές (βλ. και Ωριγένη: καθάπερ ἐν ταῖς παρ' ἡμῖν βίβλοις ἃ μὲν γέγραπται ἵνα γινώσκωμεν, οἷον τὰ περὶ κοσμοποιΐας καὶ εἴ τινα ἄλλα μυστήρια).
Δεν μπορείς να συνδέσεις παρατακτικά ένα αντικείμενο και μία υποθετική μετοχή, και ειδικά όταν αυτή είναι συνημμένη στο υποκείμενο! Ξέχνα την ισοδυναμία αυτή, ξέχνα τη...τούς τε φρουρούς τῶν Ἀθηναίων καὶ ἰδών* τινά που ἄλλον Ἀθηναῖον ἀπέπεμπεΗ παραπάνω είναι μια 100% αντιγραμματική δομή.
Πέρα από αυτά, δεν καταλαβαίνω πώς προτείνεις να έχουμε παρατακτική σύνδεση-συμπλοκή με εννοούμενα πράγματα που ως ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται. Εδώ έχεις ...τε...καί, ου...αλλά, δηλαδή εμφατική σύμπλεξη και σχήμα άρσης και θέσης. Δεν μπορείς να έχεις παράταξη με όρους που παραλείπονται. Μόνο αν άλλοι όροι που προσδιορίζουν αυτούς παίρνουν τη θέση τους. Αυτό είναι γλωσσικό θέσφατο!
δεν νομίζω ότι γίνεται επαναληπτική αντωνυμία πληθυντικού να επαναλαμβάνει λέξη που βρίσκεται στον ενικό. Είναι αποτυχημένη "αναφορά" (anaphora). Στην ουσία επαναλαμβάνει όλο το αόριστο περιεχόμενο της πρότασης, από το οποίο προκύπτει η κατανοούμενη από εσένα πληθυντική έννοια του "τινά".
Παράθεση από: quidam omnia sciens... στις Ιουνίου 13, 2012, 03:25:13 amΔεν μπορείς να συνδέσεις παρατακτικά ένα αντικείμενο και μία υποθετική μετοχή, και ειδικά όταν αυτή είναι συνημμένη στο υποκείμενο! Ξέχνα την ισοδυναμία αυτή, ξέχνα τη...τούς τε φρουρούς τῶν Ἀθηναίων καὶ ἰδών* τινά που ἄλλον Ἀθηναῖον ἀπέπεμπεΗ παραπάνω είναι μια 100% αντιγραμματική δομή. Γιατί μπορείς να συνδέσεις παρατακτικά ένα αντικείμενο και μια υποθετική πρόταση;Αυτό ακριβώς δεν είναι το πρόβλημά μας; Αυτές οι δομές εκ πρώτης όψεως μοιάζουν 100% αντιγραμματικές, κάτι που παρεμπιπτόντως δεν φαίνεται να ισχύει στις προτάσεις τύπου "Oυ δεινόν εστί ει μη τούτων ενεθυμήθησαν;".
Απλώς τυχαίνει η δομή με την υποθετική πρόταση να φαίνεται πιο οικεία σε σχέση με την υποθετική μετοχή.Είναι όμως ακριβώς το ίδιο.
Παράθεση από: quidam omnia sciens... στις Ιουνίου 13, 2012, 03:25:13 amΠέρα από αυτά, δεν καταλαβαίνω πώς προτείνεις να έχουμε παρατακτική σύνδεση-συμπλοκή με εννοούμενα πράγματα που ως ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται. Εδώ έχεις ...τε...καί, ου...αλλά, δηλαδή εμφατική σύμπλεξη και σχήμα άρσης και θέσης. Δεν μπορείς να έχεις παράταξη με όρους που παραλείπονται. Μόνο αν άλλοι όροι που προσδιορίζουν αυτούς παίρνουν τη θέση τους. Αυτό είναι γλωσσικό θέσφατο!Πολύ καλή παρατήρηση. Άρα, μήπως εδώ συνέβη ό, τι έγινε και στα σύστοιχα αντικείμενα που έχουν επιθετικό προσδιορισμό;Αν δεις δηλ. την πρόταση "πάσχουσιν μέγα", φαίνεται αντιγραμματική, καθώς ως συμπλήρωμα του ρήματος εμφανίζεται ένα επίθετο. Δεν είναι όμως αντιγραμματική, γιατί η αρχική δομή ήταν "πάσχουσιν μέγα πάθος" και κατά τη χρήση το όνομα ως ευκόλως εννοούμενο παραλείφθηκε και τη θέση του πήρε το "μέγα".
Μήπως δηλ. και οι προτάσεις με το "ει τις/ ει τινά" που εκ πρώτης όψεως φαίνονται αντιγραμματικές, προέρχονται από πιο πλήρεις δομές που περιείχαν όνομα, και προϊόντος του χρόνου πήραν τη θέση του;
Αν προσέξεις, στο απόσπασμα του Ξενοφώντα μπορείς, αν θέλεις να "αποκαταστήσεις" την αρχική δομή εννοώντας ένα "αυτόν" ή "αυτούς". Στην πρόταση του Ωριγένη (καθάπερ ἐν ταῖς παρ' ἡμῖν βίβλοις ἃ μὲν γέγραπται ἵνα γινώσκωμεν, οἷον τὰ περὶ κοσμοποιΐας καὶ εἴ τινα ἄλλα μυστήρια), που είναι μεταγενέστερος, αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Παράθεση από: quidam omnia sciens... στις Ιουνίου 13, 2012, 03:25:13 amδεν νομίζω ότι γίνεται επαναληπτική αντωνυμία πληθυντικού να επαναλαμβάνει λέξη που βρίσκεται στον ενικό. Είναι αποτυχημένη "αναφορά" (anaphora). Στην ουσία επαναλαμβάνει όλο το αόριστο περιεχόμενο της πρότασης, από το οποίο προκύπτει η κατανοούμενη από εσένα πληθυντική έννοια του "τινά".Δεν διαφωνώ. Γι' αυτό είπα ότι αναφέρεται ότι η αντωνυμία αναφέρεται σε πλήθος πιθανών προσώπων. Το "τινά" είναι αόριστη αντωνυμία, αλλά μπορεί να ισοδυναμεί με πλήθος πιθανών προσώπων, μόνο στο πλαίσιο μιας υποθετικής πρότασης.
Πάντως, και ο πληθυντικός δεν είναι απαραίτητος. Στο ίδιο κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης, η προηγούμενη πρόταση έχει την ίδια δομή, αλλά η αντωνυμία είναι στον ενικό:καὶ εἴ τινα ἐκ τοῦ γένους μου ἐθεώρουν τεθνηκότα καὶ ἐρριμμένον ὀπίσω τοῦ τείχους Νινευῆ, ἔθαπτον αὐτόν
ΥΓ. Αν κάτσεις και το σκεφθείς, οι ερωτηματικές ολικής αγνοίας δεν διαφέρουν και πολύ από τις υποθετικές ως προς τη σημασία τους. Και στις δυο περιπτώσεις μιλάμε για ένα ενδεχόμενο που αγνοούμε αν ισχύει.Δεν είναι τυχαίο ότι μοιάζουν και στα μόρια εισαγωγής (ει, αν) και στον τρόπο εκφοράς (οριστική, ευκτική, υποτακτική).Η βασική διαφορά είναι ότι οι πλάγιες ερωτηματικές μπορούν να αναφέρονται και στα τρία χρονικά επίπεδα (γι' αυτό και εκφέρονται και με δυνητικές εγκλίσεις), ενώ οι υποθετικές κατά κύριο λόγο (και δεδομένου ότι προέρχονται από ευχετικές προτάσεις) αναφέρονται στο μέλλον (γι' αυτό και δεν εκφέρονται με μέλλοντα ή δυνητική έγκλιση, για να μην υπάρξει πλεονασμός).
Παράθεση από: apriΥΓ. Αν κάτσεις και το σκεφθείς, οι ερωτηματικές ολικής αγνοίας δεν διαφέρουν και πολύ από τις υποθετικές ως προς τη σημασία τους. Και στις δυο περιπτώσεις μιλάμε για ένα ενδεχόμενο που αγνοούμε αν ισχύει.Δεν είναι τυχαίο ότι μοιάζουν και στα μόρια εισαγωγής (ει, αν) και στον τρόπο εκφοράς (οριστική, ευκτική, υποτακτική).Η βασική διαφορά είναι ότι οι πλάγιες ερωτηματικές μπορούν να αναφέρονται και στα τρία χρονικά επίπεδα (γι' αυτό και εκφέρονται και με δυνητικές εγκλίσεις), ενώ οι υποθετικές κατά κύριο λόγο (και δεδομένου ότι προέρχονται από ευχετικές προτάσεις) αναφέρονται στο μέλλον (γι' αυτό και δεν εκφέρονται με μέλλοντα ή δυνητική έγκλιση, για να μην υπάρξει πλεονασμός).Εκφέρονται και με μέλλοντα βρε.
Μάλλον σε πρόλαβα με την απογευματινή ανάρτηση. Οπότε δεν ξανα-απαντώ σ' αυτά που γράφεις. Όταν θα τη διαβάσεις, θα καταλάβεις τι εννοώ. Παράθεση από: quidam omnia sciens... στις Ιουνίου 13, 2012, 08:05:46 pmΕκφέρονται και με μέλλοντα βρε. Παράδειγμα; Στα νέα ελληνικά γίνεται, αλλά κινείται στα όρια της αντιγραμματικότητας (π.χ Αν θα τα καταφέρω, θα έρθω).Στο δικό μου αυτί τουλάχιστον ηχεί υπερβολικό.Στα αρχαία δεν έχω υπ' όψιν μου παράδειγμα. Μπορείς να παραθέσεις κάποιο;Αν ισχύει αυτό πάντως, τότε μοιάζουν ακόμα περισσότερο τα δυο είδη προτάσεων.
Εκφέρονται και με μέλλοντα βρε.
apri,σε κάποιο paper, αλλά δεν θυμάμαι σε ποιο, είχα διαβάσει ότι είναι πιο πιθανό, η υπόθεση με την οριστική μέλλοντα να εκφράζει μεγαλύτερη Α
Παράθεση από: quidam omnia sciens... στις Ιουνίου 14, 2012, 12:58:06 pmapri,σε κάποιο paper, αλλά δεν θυμάμαι σε ποιο, είχα διαβάσει ότι είναι πιο πιθανό, η υπόθεση με την οριστική μέλλοντα να εκφράζει μεγαλύτερη Α