Έξω η Λογοτεχνία από τις Πανελλήνιες...

[ΡΕΑ.Τ]

Δεν μιλάω για την υπόσταση ενός ανθρώπου στη τάξη, αλλά για την υπόσταση της αξίας ενός μαθήματος.

Για την ερμηνεία δεν καταλαβαίνω τί εννοείς. Εγώ μιλάω για την υποκειμενική ερμηνεία που θα δώσει ο μαθητής και πως αυτή θα αξιολογηθεί αντικειμενικά και γιατί να αξιολογηθεί. Εσύ μιλάς για δεξιότητα του να καταλαβαίνουν σε ποιους απευθύνεται ένα κείμενο ή/και να παραγάγουν λόγο κατάλληλο για το αναγνωστικό τους κοινό. Τι σχέση έχει αυτό που λέω εγώ με αυτό που λες εσύ;

Σχετικά με την αξιολόγηση συμφωνώ ότι αυτό που προτείνεται από τους συντάκτες του νέου ΠΣ είναι Αυτό που κάνουμε τόσα χρόνια τώρα. και τίποτα παραπάνω... 

Έτσι ακριβώς είναι.
Το λογοτεχνικό έργο (κείμενο ή ποιήμα) "ξαναγράφεται" από τον αναγνώστη (στην προκειμένη περίπτωση το μαθητή). Για ποια αξιολόγηση μιλάμε; Ο κάθε μαθητής αντιλαμβάνεται το κείμενο αναλόγως με τα βιώματα και την κοσμοθεωρία του.

[PDE ads]

[elranna]

Έτσι ακριβώς είναι.
Το λογοτεχνικό έργο (κείμενο ή ποιήμα) "ξαναγράφεται" από τον αναγνώστη (στην προκειμένη περίπτωση το μαθητή). Για ποια αξιολόγηση μιλάμε; Ο κάθε μαθητής αντιλαμβάνεται το κείμενο αναλόγως με τα βιώματα και την κοσμοθεωρία του.

Θεωρείτε δηλαδή ότι υπάρχει περίπτωση μαθητής/τρια με διαφορετική κοσμοθεωρία να καταλάβει στο συγκεκριμένο ποίημα ότι το θέμα του είναι κάτι άλλο εκτός από τη θέση της ποίησης στην καθημερινότητα; Μπορεί να το διατυπώσει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους και να είναι όλοι σωστοί, αλλά ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω πόση υποκειμενικότητα μπορεί να υπάρξει σε ένα υποερώτημα που παίρνει το πολύ 5 μονάδες και πρέπει να απαντηθεί το πολύ σε 50-60 λέξεις. Μου φαίνεται πάρα πολύ υπερβολική τόση αντίδραση για κάτι που κατά βάση είναι απλό - ή έτσι νομίζω, μπορεί να κάνω και λάθος. Τι να πω...

[ΡΕΑ.Τ]

Θεωρείτε δηλαδή ότι υπάρχει περίπτωση μαθητής/τρια με διαφορετική κοσμοθεωρία να καταλάβει στο συγκεκριμένο ποίημα ότι το θέμα του είναι κάτι άλλο εκτός από τη θέση της ποίησης στην καθημερινότητα; Μπορεί να το διατυπώσει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους και να είναι όλοι σωστοί, αλλά ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω πόση υποκειμενικότητα μπορεί να υπάρξει σε ένα υποερώτημα που παίρνει το πολύ 5 μονάδες και πρέπει να απαντηθεί το πολύ σε 50-60 λέξεις. Μου φαίνεται πάρα πολύ υπερβολική τόση αντίδραση για κάτι που κατά βάση είναι απλό - ή έτσι νομίζω, μπορεί να κάνω και λάθος. Τι να πω...

Το θέμα είναι το λιγότερο όταν μιλάμε για ένα λογοτεχνικό έργο.
Η συγκίνηση, η ψυχική διάθεση, τα βιώματα που ανασύρει στην επιφάνεια από το υποσυνείδητο, αυτά θεωρώ ότι δεν είναι δυνατόν να βαθμολογηθούν, ούτε να τεθούν σε διαπραγμάτευση.
Δυστυχώς το σύστημα δε βοηθά.

[Έσπερος]

Δεν είμαι οπαδός της εξέτασης της Λογοτεχνίας γιατί θεωρώ ότι τα περισσότερα αντικείμενα υποβαθμίζονται όταν γίνονται αντικείμενο εξέτασης, πόσο μάλλον τυποποιημένης σαν τις πανελλήνιες. Ειδικά με την συνεξέταση, έχω πολλές αντιρρήσεις.

Ωστόσο, η ανάλυση κειμένου είναι και επιστήμη. Υπάρχουν εργαλεία. Δεν καταλήγεις σε επιστημονικά συμπεράσματα ούτε σε ακλόνητες θέσεις, όπως στις θετικές επιστήμες, όμως υπάρχει μια μεθοδολογία, η οποία εξάλλου εφαρμόζεται και στην ανάλυση των αρχαίων κειμένων,είτε από μετάφραση είτε από το πρωτότυπο. Επομένως το να λέμε ότι η λογοτεχνική ανάγνωση δεν βαθμολογείται, δεν αξιολογείται κλπ, είναι κι αυτό μια προβληματική και ακραία διατύπωση, εξίσου ακραία με το να λες ότι ένα αντικείμενο αναβαθμίζεται όταν είναι εξεταζόμενο μάθημα. Δεν είναι κακό τα παιδιά να μάθουν να αξιοποιούν κάποια εργαλεία, πχ να καταλαβαίνουν τον ρόλο αφηγηματικών τεχνικών ή σημείων στίξης ή σχηματων λόγου, να αναγνωρίζουν καλλιτεχνικά ρεύματα, ίσως και κάποιες γραμματολογικές πληροφορίες. Υπάρχουν κάποια πιο "στάνταρ" πράγματα που μπορείς να εξετάσεις, και δεν είναι κακό να εξετάσεις. Εξάλλου, αντικείμενο εξέτασης μπορεί να είναι και η σύνθεση της απάντησης, η τεκμηρίωση. Το πρόβλημα είναι η τυποποίηση, που καταλήγει σε φορμαλιστικές εμμονές, και βέβαια αυτή η χαοτική συνεξέταση με τα τόσο διαφορετικά κείμενα και τις τόσες παραγωγές λόγου μέσα σε τρεις ώρες, που ξεκινάει από το Γυμνάσιο. Αλλιώς δεν είναι από μόνο του προβληματικό το να ζητάς από έναν μαθητή να μιλήσει για τη λογοτεχνία και να τον βαθμολογήσεις.

[PDE ads]

[elranna]

Δεν είμαι οπαδός της εξέτασης της Λογοτεχνίας γιατί θεωρώ ότι τα περισσότερα αντικείμενα υποβαθμίζονται όταν γίνονται αντικείμενο εξέτασης, πόσο μάλλον τυποποιημένης σαν τις πανελλήνιες. Ειδικά με την συνεξέταση, έχω πολλές αντιρρήσεις.

Συμφωνώ με τα περισσότερα, τα οποία έγραψες. Έχω, όμως, να δώσω μια άλλη οπτική στο θέμα της "συνεξέτασης".

Λόγω δεύτερου πτυχίου (ισπανική φιλολογία), έπεσαν κάποια στιγμή στα χέρια μου σχολικά εγχειρίδια γλώσσας 1 (μητρικής) της Ισπανίας και κάποιων χωρών της Λατινικής Αμερικής. Έπαθα σοκ. Αρχικά, δεν υπάρχει διάκριση των δύο μαθημάτων: το μάθημα γλώσσα 1 περιλαμβάνει κάθε κειμενικό είδος που παράγεται σε αυτή τη γλώσσα. Η πρώτη ενότητα -όπως και εδώ- αφορούσε την γλώσσα ως επικοινωνία. Λοιπόν, η ενότητα αυτή εστιάζει σε θεατρικά κείμενα και προφορική λογοτεχνία και μέσα από αυτά, εξετάζει όλα όσα έχουμε και στα δικά μας βιβλία, αλλά σε πολύ μεγαλύτερο βάθος. (πομπό-δέκτη-μήνυμα, προφορικότητα, πώς κάνουμε διάλογο, κλπ). Τα κείμενα ξεκινούσαν από αρχαία ελληνική τραγωδία (Αντιγόνη) για να φτάσουν στο Λόρκα, περνώντας και από τη δική τους προφορική λογοτεχνία. Η παραγωγή λόγου ξεκινούσε από απλούς διαλόγους σε διάφορα επικοινωνιακά πλαίσια για να καταλήξει σε μικρά κείμενα δοκιμιακού τύπου με θέμα τη σημασία της γλώσσας, γλωσσικές ποικιλίες, ξένες γλώσσες, διάλογο -τα γνωστά θέματα που έχουμε στην αντίστοιχη θεματική της Α΄λυκείου. Αυτή η ενότητα είναι το 1/3 της "ύλης" μιας χρονιάς. Δηλαδή, περίπου 3 μήνες, 4-5 ώρες την εβδομάδα εστιάζουν σε αυτό, άρα έχουν τη δυνατότητα να εμβαθύνουν και όχι να κάνουν πασαλείμματα, όπως είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε εδώ τις περισσότερες φορές. Σε πολλά σημεία επίσης, δίνονται τραγούδια ως κείμενα, κάτι που με ενθουσίασε! Προφανώς και τα μεταφέρω πολύ πρόχειρα, ελπίζω να καταλαβαίνετε το πνεύμα της συγκεκριμένης προσέγγισης του γλωσσικού μαθήματος.

Δεν ξέρω αν είναι καλύτερη αυτή η προσέγγιση, γιατί δεν την έχω δει στην πράξη. Νομίζω όμως ότι μου αρέσει πολύ περισσότερο, γιατί αντιμετωπίζει τη λογοτεχνία ως οργανικό κομμάτι της γλώσσας και όχι σαν ένα διακριτό αντικείμενο που αφορά λίγους -όπως συμβαίνει στο ελληνικό σύστημα-, οπότε ίσως, με κατάλληλη διδασκαλία και οργάνωση, να την κάνει και πιο προσιτή στα παιδιά. Φυσικά, για να λειτουργήσει αυτό, χρειαζόμαστε ολική αναδιάρθρωση του προγράμματος σπουδών και ενοποίηση αντικειμένων -ίσως και τα μεταφρασμένα κείμενα από την αρχαία γραμματεία. Δεν θα ήταν υπέροχα να διδάσκεται η αφηγηματολογία μέσα από την Οδύσσεια; Κάποια πράγματα στο ελληνικό σύστημα τα κάνουμε 2 και 3 φορές, χωρίς όμως ποτέ να τα βλέπουμε σε βάθος.

Το ρίχνω σαν ιδέα, για να προβληματιστούμε για διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα.

[Έσπερος]

Σε πολλές χώρες το κάνουν αυτό. Έτσι έχει μεγαλύτερη λογική από το να εξετάζεις μαζί δύο μαθήματα που όλον τον καιρό διδάσκονται χωριστά, με διαφορετική μέθοδο το καθένα.

Εμένα δεν μ αρέσει σαν ιδέα γιατί λατρεύω τη λογοτεχνία αλλά δεν μου αρέσει οτιδήποτε έχει σχέση με τη γλωσσολογία, προσωπική ιδιορρυθμία. Επίσης νομίζω ότι η λογοτεχνία τελικά εργαλειοποιείται και υποβαθμίζεται σαν δεκανίκι της γλώσσικής διδασκαλίας. Πιστεύω ότι εκεί έχουν ανακατευτεί πολύ οι γλωσσολόγοι, που βλέπουν την λογοτεχνία απλώς σαν ένα διαφορετικό είδος κειμένου.

Σίγουρα πάντως μπορούν να γίνουν πολλές βελτιώσεις στη διδασκαλία του μαθήματος, και αν γίνει αυτό, έρχεται πιο φυσικά κι ένας καταλληλλότερος τρόπος εξέτασης.

[elranna]

Εμένα δεν μ αρέσει σαν ιδέα γιατί λατρεύω τη λογοτεχνία αλλά δεν μου αρέσει οτιδήποτε έχει σχέση με τη γλωσσολογία, προσωπική ιδιορρυθμία. Επίσης νομίζω ότι η λογοτεχνία τελικά εργαλειοποιείται και υποβαθμίζεται σαν δεκανίκι της γλώσσικής διδασκαλίας. Πιστεύω ότι εκεί έχουν ανακατευτεί πολύ οι γλωσσολόγοι, που βλέπουν την λογοτεχνία απλώς σαν ένα διαφορετικό είδος κειμένου.

Σίγουρα πάντως μπορούν να γίνουν πολλές βελτιώσεις στη διδασκαλία του μαθήματος, και αν γίνει αυτό, έρχεται πιο φυσικά κι ένας καταλληλλότερος τρόπος εξέτασης.

Έχεις δίκιο ότι με τον τρόπο αυτό υπάρχει ο κίνδυνος να εργαλειοποιηθεί η λογοτεχνία. Συνήθως, στην Ελλάδα όταν ανακαλύπτουμε κάτι καινούριο, το τραβάμε στα άκρα (βλ. πχ. τρόποι ανάπτυξης παραγράφου ) Φαντάζομαι ότι μπορεί να αποφευχθεί η εργαλειοποίηση, αν είμαστε προσεκτικοί. Εδώ έχουν σημασία τα ΠΣ, τα εγχειρίδια και σίγουρα η ελευθερία που θα έχουν οι εκπαιδευτικοί να προσαρμόσουν τα κείμενα στους μαθητές/τριες. Ίσως η πιο σημαντική αλλαγή τα τελευταία χρόνια στη λογοτεχνία είναι το ότι μπορούμε να ξεφύγουμε τελείως από τα εγχειρίδια στο λύκειο.

Θα μπορούσε επίσης στις μεγάλες τάξεις να υπάρχει λογοτεχνία ως μάθημα επιλογής. (Εδώ γελάμε βέβαια, γιατί η έννοια επιλογή στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα σε λίγο θα φύγει και από τα λεξικά...) Εκεί θα μπορούσαν να διδάσκονται και ολόκληρα βιβλία, κάτι που δε συμβαίνει μέχρι τώρα σε καμία βαθμίδα.

Πολύ χαίρομαι που μπορούμε και συζητάμε ήρεμα.

[Πελαγονία]

[elranna]

[Πελαγονία]

Τα προγράμματα σπουδών δεν πρέπει να γίνονται δίαυλοι .......... συγκεκριμένων κατευθύνσεων, και μάλιστα κατευθύνσεων που έχουν διαμορφωθεί από μια χούφτα ανθρώπους .

Υπάρχουν Πανεπιστήμια, Ακαδημαϊκοί, επιστημονικές ενώσεις και χιλιάδες εκπαιδευτικοί με χιλιάδες εργατοώρες μέσα στη τάξη που μπορούν να εκφέρουν γνώμη... Προφανώς αγνοούνται όλοι αυτοί!

ΚΑι λίγια χρόνια πριν που δεν είχαμε ακούσει τον όρο...  κριτικό γραμματισμό δεν γινόταν προσπάθεια από τους εκπαιδευτικούς για να << αποκτήσουν τα παιδιά κριτική στάση απέναντί στα κείμενα -σε όλα τα είδη των κειμένων, από λογοτεχνικά μέχρι πολυτροπικά και υβριδικά>>;;;;;   

Προσωπικά έχω την αίσθηση ότι ενδύουν με καινούργια ορολογία στόχους και πρακτικές που ήδη υπάρχουν.
Αυτό το ΠΣ http://www.iep.edu.gr/images/IEP/EPISTIMONIKI_YPIRESIA/Epist_Monades/B_Kyklos/Humanities/2019/2019-11-08_ps_neg_logotehnia.pdf
εμένα ως εκπαιδευτικό δεν μου προσφέρει τίποτα απολύτως!

[Πελαγονία]

Παραπέμπω και στο διδακτορικό του κ.

[elranna]

Παραπέμπω και στο διδακτορικό του κ.

[Πελαγονία]

Δεν βλέπω να υπάρχει κάποιο πρόβλημα σε αυτά που γράφει, το αντίθετο θα έλεγα.

[elranna]

@Πελαγονία,

έχω την αίσθηση ότι δεν θα συμφωνήσουμε και θα σου εξηγήσω το γιατί. Για μένα, το νέα ΠΣ κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση -χρειάζονται φυσικά άπειρες βελτιώσεις-, αλλά η γενική κατεύθυνση είναι σωστή. Τα Αρχαία Ελληνικά είναι νεκρή γλώσσα, σωστά έχει αποσυνδεθεί η διαδασκαλία τους από τη διδασκαλία της μητρικής και πολλά από τα στοιχεία των παλαιών ΑΠ δεν είναι πλέον αποδεκτά από όλους, άρα υπάρχουν μια χαρά λόγοι για τους οποίους αποδομούνται. Έτσι εξελίσσεται κάθε επιστήμη, αλίμονο αν δεν αμφισβητούσαμε τα ως τώρα αποδεκτά

Για εσένα, τα ΠΣ πρέπει να έχουν άλλη κατεύθυνση, επίσης συγκεκριμένη, απλώς διαφορετική από αυτή που θεωρώ εγώ σωστή. Δε νομίζω να βρούμε σημείο επαφής και δεν το λέω για κακό, το αντίθετο θα έλεγα.

ΥΓ. Η ορολογία στο πρόγραμμα σπουδών δεν είναι καθόλου εξειδικευμένη, είναι η βασική ορολογία σε οποιοδήποτε εισαγωγικό μάθημα πρώτου έτους Λογοτεχνίας το 2020. Ναι, δεν ήταν όταν σπουδάσαμε εμείς, αλλά αυτό μάλλον λέει περισσότερα για την ηλικία μας παρά για το ΠΣ.