Αρχαία Ελληνικά: Σύνταξη

[apri]

Apri, θεωρείς πως η αιτιατική της αυτοπαθούς αντωνυμίας πρέπει να εννοηθεί όταν παραλείπεται ή δεν είναι απαραίτητο, αφού συμπίπτει με το υποκείμενο; Ηροδ. Ι, 44, 2 φονέα τοῦ παιδὸς ἐλάνθανε βόσκων.

Δεν μπορώ να σου το πω με βεβαιότητα, αλλά ναι, σκέφτομαι ότι μάλλον σε τέτοιες προτάσεις που αναφέρονται σε ασυνείδητες πράξεις, το "λανθάνω" συντασσόταν με αυτοπαθή αντωνυμία (δεν μπορεί να είναι τυχαίο που υπάρχουν τέτοια παραδείγματα), που μπορούσε όμως και να λείπει όταν εννοούνταν εύκολα από τα συμφραζόμενα. Θα πρέπει να σήμαινε "δεν υποπίπτω στην αντίληψή μου ότι..", άρα "κάνω κάτι εν αγνοία μου" .

Πάντως, είναι αξιοπρόσεκτο ότι, ακόμη κι όταν υπάρχει η αιτιατ. της αυτοπαθούς αντωνυμίας, η κατηγορηματική μετοχή βρίσκεται σε ονομαστική. Μπορεί όμως να κάνω και λάθος, αλλά αυτή τη στιγμή δεν μου έρχεται στο μυαλό κατηγορηματική μετοχή σε αιτιατική. Όχι πως έχει σημασία, αλλά έτσι, λόγος να γίνεται.

Ναι, αλλά η αυτοπαθής αντωνυμία έχει κοινή αναφορά με το υποκείμενο, και η ονομαστική είναι η ισχυρότερη πτώση. Θυμάσαι και το "σύνοιδα εμαυτώ+κατηγορηματική μετοχή"; Κι εκεί, η κατηγορηματική μετοχή μπορεί να είναι σε ονομαστική.
Επίσης, είναι πιθανό η αρχική σύνταξη του "λανθάνω" να περιελάμβανε και απαρέμφατο "είναι" (π.χ λανθάνω εμαυτόν/Κύρον βόσκων είναι), όπου πάλι θα είχαμε έλξη της πτώσης της μετοχής από την ονομαστική πτώση του υποκειμένου του ρήματος.
Απλώς ιδέες γράφω. Δεν είμαι σίγουρη.

[PDE ads]

[Dwrina]

Δεν μπορώ να σου το πω με βεβαιότητα, αλλά ναι, σκέφτομαι ότι μάλλον σε τέτοιες προτάσεις που αναφέρονται σε ασυνείδητες πράξεις, το "λανθάνω" συντασσόταν με αυτοπαθή αντωνυμία (δεν μπορεί να είναι τυχαίο που υπάρχουν τέτοια παραδείγματα), που μπορούσε όμως και να λείπει όταν εννοούνταν εύκολα από τα συμφραζόμενα. Θα πρέπει να σήμαινε "δεν υποπίπτω στην αντίληψή μου ότι..", άρα "κάνω κάτι εν αγνοία μου" .

Επομένως, όταν το λανθάνω δεν έχει αντικείμενο, δεν υπάρχει κανόνας για το αν θα μεταφραστεί "κρυφά" ή "εν αγνοία μου", μόνο από το νόημα μπορούμε να το καταλάβουμε αυτό (αλλά συνήθως σημαίνει "κρυφά"). Πάντως, νομίζω ότι σε κάθε περίπτωση πρέπει να εννοηθεί κάτι, γιατί διαφορετικά δεν γίνεται κατανοητό ότι, όταν δεν υπάρχει αντικείμενο, το λανθάνω μπορεί να σημαίνει ή κρυφά ή εν αγνοία μου, ενώ, αν θεωρήσουμε δεδομένο ότι εννοείται κάποιο αντικείμενο, μπορούμε να εξηγήσουμε ότι η σημασία αλλάζει ανάλογα με το αν το εννοούμενο αντικείμενο είναι η αυτοπαθής αντωνυμία ή κάποιο άλλο πρόσωπο. Συμφωνείτε;

[Sali]

Συμφωνώ.

[MARKOS]

Καλύτερο είναι να την πεις συμπλήρωμα στο ρηματικό ουσιαστικό πύστιν. Δηλαδή ουσιαστικά είναι αντικείμενο στη ρηματική φύση του ουσιαστικού, κάτι σαν γενική αντικειμενική, αλλά δεν μπορείς να πεις ούτε το ένα ούτε το άλλο. Τέτοιες συντάξεις έχουμε με όλες τις ουσιαστικές προτάσεις.

τους την είπα πλαγια ερωτηματική από το "πύστιν" ως αντικείμενο. Μάλλον σωστά έπραξα, αν καταλαβα σωστά.

[PDE ads]

[apri]

τους την είπα πλαγια ερωτηματική από το "πύστιν" ως αντικείμενο. Μάλλον σωστά έπραξα, αν καταλαβα σωστά.

Πλάγια ερωτηματική είναι, αλλά δεν μπορείς να την πεις αντικείμενο στο "πύστιν", γιατί δεν είναι ρηματικός τύπος. Συμπλήρωμά του είναι, όπως σου είπε και ο Sali.

[MARKOS]

συμπλήρωμα, οκ. Αν τους πω, στο επόμενο μάθημα, ότι είναι συμπλήρωμα σε θέση αντικειμένου, είναι σωστό?

[Sali]

Πού θα στηριχτείς για να χαρακτηρίσεις μια πλάγια ερώτηση ως αντικείμενο σε ουσιαστικό; Το μόνο που λέμε σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πως η πρόταση είναι συμπλήρωμα του ρηματικού ουσιαστικου πύστιν. Μη διακινδυνεύεις κάτι άλλο. Μπορείς να τους εξηγήσεις πως αν το ουσιαστικό αυτό ήταν δυνατόν να μετατραπεί σε ρηματικό τύπο, η πλάγια ερώτηση θα ήταν αντικείμενό του, έτσι ώστε να αντιληφθούν τη συμπληρωματική λειτουργία του ουσιαστικού· αλλά το να πεις ότι η πρόταση είναι αντικείμενο του πύστιν δεν στέκει.

[apri]

Αν τους πω, στο επόμενο μάθημα, ότι είναι συμπλήρωμα σε θέση αντικειμένου, είναι σωστό?

Κατ' αρχάς, το αντικείμενο είναι είδος συμπληρώματος, οπότε η έκφραση "συμπλήρωμα σε θέση αντικειμένου" είναι άστοχη.
Κατά δεύτερον, αντικείμενο σε μη ρηματικό τύπο δεν μπορείς να έχεις. Το συμπλήρωμα είναι ευρύτερος όρος και καλύπτει και τις περιπτώσεις, όπως αυτή, στην οποία συμπληρώνει την έννοια ενός ουσιαστικού.

[MARKOS]

Σας ευχαριστώ και πάλι.
Τους είπα πως αν το ουσιαστικό αυτό ήταν δυνατόν να μετατραπεί σε ρηματικό τύπο, θα το λέγαμε αντικείμενο.
Παρόλα αυτά την Τρίτη στο μαθημα θα τους κάνω αυτή την διευκρίνιση-"ξεκαθάρισμα", για να είμαι πιο σωστός.

Ευχαριστώ και πάλι για την βοήθεια σας

[anemona]

Οι αναφορικές υποθετικές λειτουργούν ως ονοματικές;

[apri]

Όλες αυτές οι "μεικτές" αναφορικές είναι ονοματικές προτάσεις που λόγω συμφραζομένων έχουν και μια επιρρηματική χροιά (με την έννοια ότι ισοδυναμούν νοηματικά και με επιρρηματικές).

[Sali]

Και βέβαια. Π.χ. ως υποκείμενο: Ξενοφ. ΚΠ VII, 1, 13 ὅστις οὖν αὑτὸν φιλεῖ, μετ' ἐμοῦ μαχέσθω· ως αντικείμενο: Πλάτ. Χαρμ. 171 e οὔτε γὰρ ἂν αὐτοὶ ἐπεχειροῦμεν πράττειν ἃ μὴ ἠπιστάμεθα.

[Dwrina]

 Το μόνο που λέμε σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πως η πρόταση είναι συμπλήρωμα του ρηματικού ουσιαστικου πύστιν.

Πότε ένα ουσιαστικό είναι ρηματικό; Όταν αντιστοιχεί σε αυτό κάποιο ομόρριζο ρήμα, ανεξαρτήτως αν προέρχεται το ουσιαστικό από το ρήμα;
Για να είναι μια ονοματική πρόταση συμπλήρωμα, το ουσιαστικό πρέπει οπωσδήποτε να είναι ρηματικό;

[Sali]

Ρηματικό είναι ένα ουσιαστικό, όταν σ' αυτό ενυπάρχει ρηματική έννοια, ανεξάρτητα από το αν παράγεται το ουσιαστικό από το ρήμα. ἄγω > ἀγωγή, πέμπω > πομπή, ἀκοντίζω > ἀκοντισμός, ἁλίσκομαι > ἅλωσις κ.τ.λ. Όλα αυτά τα παραγόμενα ουσιαστικά είναι ρηματικά.

Η ονοματική πρόταση ως συμπλήρωμα ουσιαστικού λειτουργεί ακριβώς σαν να ήταν αντικείμενο αντίστοιχου ρήματος· οπότε μοιραία το ουσιαστικό εξάρτησης πρέπει να είναι ρηματικό.