Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[Dwrina]

Το προσέχω τὴν γνώμην = στρέφω την προσοχή μου σε κάτι (παρόμοιο με το προσέχω τὸν νοῦν) θέλει απαραίτητα  και ένα συμπλήρωμα που να δείχνει το πράγμα στο οποίο στρέφω την προσοχή μου; Από αυτά που βλέπω στο LSJ δεν είμαι σίγουρη. 

Στο Ἡ γὰρ Ἑλλὰς πᾶσα τῇδε τῇ  ὁρμῇ ἐπῆρται καὶ προσέχει τὴν γνώμην μπορεί / είναι απαραίτητο  το τῇδε τῇ  ὁρμῇ εκτός από δοτική αιτίας στο ἐπῆρται να εννοείται και ως έμμεσο αντικείμενο στο προσέχω (ή αντικείμενο στην περίφραση προσέχω τὴν γνώμην);

Τώρα, το ίδιο το προσέχω, ως μονόπτωτο, άλλες φορές συντάσσεται με αιτιατική, ενώ άλλες με δοτική;

[PDE ads]

[apri]

Το λήμμα στο LSJ ουσιαστικά μας λέει δύο βασικά πράγματα:

Το πρώτο, είναι ότι η κυριολεκτική σημασία του ρήματος είναι "έχω κάτι στραμμένο σε μια τοποθεσία (πραγματική ή  μεταφορική)".

Το "κάτι" εκφράζεται με αιτιατική, ενώ η τοποθεσία με το "προς" ως συνθετικό του ρήματος σε συνδυασμό με αιτιατική ή συνηθέστερα δοτική.

Από αυτήν τη σύνταξη έχει προέλθει και το "προσέχω τον νουν τινί".

Και εννοείται ότι, αφού υπάρχει η ιδέα της μετακίνησης, το συμπλήρωμα που δηλώνει τόπο είναι απαραίτητο στη βαθεία δομή της πρότασης. Απλώς, μπορεί να είναι ευκόλως εννοούμενο και να παραλείπεται κατά την εκφώνηση.
Ας πούμε, στο κείμενο σου είτε πρόκειται για την εξόρμηση (τη ορμή)  είτε γι' αυτούς που την πραγματοποιούν (ημιν).


Το δεύτερο  που λέει το λεξικό είναι πως όταν το ρήμα έχει την έννοια του "προσέχω" παίρνει αιτιατική, ενώ όταν έχει την έννοια του "προσηλώνομαι", παίρνει δοτική.

[Dwrina]

Ευχαριστώ πολύ, apri!