Λατινικά Γ' Λυκείου

[Sali]

faciliter - facilius - facillime

similiter -similius - simillime

Ο θετικός του επιρρήματος από το facilis είναι facile. Αναφέρεται σαφώς στο γενικό λεξιλόγιο, και είναι σωστό.

[PDE ads]

[Dwrina]

Πράγματι, στο λεξιλόγιο στο τέλος του σχολικού βιβλίου δίνεται το facile, το οποίο το βρήκα και στο Lewis-Short.  Στο Lewis-Short όμως είχα βρει και το faciliter. Ο λόγος που θεωρείς σωστό μόνο το facile και που το σχολικό βιβλίο δίνει μόνο αυτό, παρόλο που το faciliter είναι ο τύπος που προκύπτει σύμφωνα με τον κανόνα σχηματισμού του επιρρήματος τριτόκλιτου επιθέτου, είναι ότι το facile, όπως αναφέρεται στο λήμμα facilis, είναι ο κλασικός τύπος, ενώ το faciliter μεταγενέστερος;

Υπάρχουν πολλές τέτοιες εξαιρέσεις (γενικά, όχι μόνο στα επιρρήματα των κειμένων του σχολικού βιβλίου);  Αυτές που γνωρίζω, με δύο επιρρήματα, είναι τα triste και tristiter, dure και duriter, mite και mititer.

[Sali]

Πράγματι, στο λεξιλόγιο στο τέλος του σχολικού βιβλίου δίνεται το facile, το οποίο το βρήκα και στο Lewis-Short.  Στο Lewis-Short όμως είχα βρει και το faciliter. Ο λόγος που θεωρείς σωστό μόνο το facile και που το σχολικό βιβλίο δίνει μόνο αυτό, παρόλο που το faciliter είναι ο τύπος που προκύπτει σύμφωνα με τον κανόνα σχηματισμού του επιρρήματος τριτόκλιτου επιθέτου, είναι ότι το facile, όπως αναφέρεται στο λήμμα facilis, είναι ο κλασικός τύπος, ενώ το faciliter μεταγενέστερος;

Ο τύπος faciliter αναφέρεται και στο OLD, το οποίο παραθέτει την  άποψη του Κοϊντιλιανού (Inst., Ι, 6, 17) ότι ο τύπος αυτός (και κάποιοι άλλοι που αναφέρονται εκεί) είναι παράδειγμα σχολαστικισμού από κάποιους λογίους στην επιμονή τους για αναλογία. Έτσι, μνημονεύει τρία χωρία από τον

[Dwrina]

Σε ευχαριστώ πάρα πολύ!

[PDE ads]

[Dwrina]

Κάθε μετοχή μπορεί να σχηματίσει ομαλά παραθετικά, αρκεί να λειτουργεί στον λόγο ως επίθετο. Από τα εντός ύλης (σύμφωνα με το ΦΕΚ) κείμενα η μόνη μετοχή με ομαλά παραθετικά είναι η suspectus [< suspicio] στο μάθημα 44.

Εκτός από τις μετοχές που λειτουργούν στον λόγο ως επίθετα (και οι οποίες σχηματίζουν ομαλά παραθετικά) οι άλλες επιθετικές μετοχές (π.χ. από τα κείμενα querenti, congruens, conscriptam) σχηματίζουν περιφραστικά τα παραθετικά ή δεν έχουν καθόλου παραθετικά;   

[dimitra28]

Όταν το iubeo συντασσεται με παθητικό απαρεμφατο το ποιητικο αιτιο δεν δηλώνεται όταν πρόκειται μόνο για στρατιωτες(miles)???ΑΝ η ενέργεια εκτελεστεί από διοικητες  των λεγεώνων θα δηλωσουμε το π.α?

[Sali]

Εκτός από τις μετοχές που λειτουργούν στον λόγο ως επίθετα (και οι οποίες σχηματίζουν ομαλά παραθετικά) οι άλλες επιθετικές μετοχές (π.χ. από τα κείμενα querenti, congruens, conscriptam) σχηματίζουν περιφραστικά τα παραθετικά ή δεν έχουν καθόλου παραθετικά;

Οι μετοχές δεν σχηματίζουν παραθετικά.

[stam]

Οι μετοχές σχηματίζουν παραθετικά όταν χρησιμοποιούνται ως επίθετα, όπως αναφέρει και ο Gildersleeve, παρ. 88. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ύπαρξη παραθετικών εξαρτάται από τη σημασία του ρήματος: π.χ. το nocens μπορεί να έχει παραθετικά (αυτός που βλάπτει πιο πολύ, πάρα πολύ), το conscriptus όχι (πιο πολύ συγγεγραμμένος ((!)). Για το congruens βρήκα μόνο τον τύπο congruentissima (Απουλήιος, Απολ. 73) και τoν συγκριτικό του επιρρήματος. Αυτά όμως δεν αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, αντικείμενο των εξετάσεων (ίσως το επίρρημα)

[Sali]

Όταν το iubeo συντασσεται με παθητικό απαρεμφατο το ποιητικο αιτιο δεν δηλώνεται όταν πρόκειται μόνο για στρατιωτες(miles)???ΑΝ η ενέργεια εκτελεστεί από διοικητες  των λεγεώνων θα δηλωσουμε το π.α?

Αν έχουμε να κάνουμε με διαταγή που απευθύνει κάποιος διοικητής σε άλλον διοικητή, τότε θα προτιμηθεί η σύνταξη με αιτιατική του προσώπου (άμεσο αντικ.) και ενεργητικό τελικό απαρέμφατο (έμμεσο αντικείμενο).

[Nihil]

Μία ερώτηση θα ήθελα να θέσω και όποιος θέλει ας απαντήσει. 

Αρχικά να σημειώσω ότι η σχολική γραμματική του Τζάρτζανου, σελ. 16-17, αναφέρει το εξής :   τα ουδέτερα (της γ΄ κλίσης) έχουν τις ίδιες καταλήξεις με τα αρσενικά και θηλυκά μόνο στη γενική, τη δοτική και την αφαιρετική (ενικού και πληθυντικού), και είναι όλα ακατάληκτα, δηλ. δεν έχουν καμιά κατάληξη στην ονομαστική του ενικού: anĭmal ζώο, gen. animāl-is, mare θάλασσα, gen. mar-is, κτλ.

Η ερώτηση μου είναι η εξής : το ουδέτερο corpus, corporis είναι καταληκτικό ή ακατάληκτο;

[Sali]

Μία ερώτηση θα ήθελα να θέσω και όποιος θέλει ας απαντήσει. 

Αρχικά να σημειώσω ότι η σχολική γραμματική του Τζάρτζανου, σελ. 16-17, αναφέρει το εξής :   τα ουδέτερα (της γ΄ κλίσης) έχουν τις ίδιες καταλήξεις με τα αρσενικά και θηλυκά μόνο στη γενική, τη δοτική και την αφαιρετική (ενικού και πληθυντικού), και είναι όλα ακατάληκτα, δηλ. δεν έχουν καμιά κατάληξη στην ονομαστική του ενικού: anĭmal ζώο, gen. animāl-is, mare θάλασσα, gen. mar-is, κτλ.

Η ερώτηση μου είναι η εξής : το ουδέτερο corpus, corporis είναι καταληκτικό ή ακατάληκτο;

Ακατάληκτο είναι, διότι αυτό το -s που βλέπεις στην ονομαστική δεν είναι κατάληξη, αλλά ανήκει στο θέμα, όπως σαφώς φαίνεται από τη γενική ενικού: (γενική) [*corpos-is] > corpor-is (μετά από ρωτακισμό). Στην ονομαστική λοιπόν βλέπουμε γυμνό το θέμα: [*corpos] > corpus. Έτσι και το genus, gener-is [< *genes-is], eram [< *esam] και άλλα όμοια. Σε ορισμένα ουσιαστικά ο ρωτακισμός επεκτάθηκε και στην ονομαστική, με αποτέλεσμα να προκύψουν τύποι όπως labor, honor κ.ά., οι οποίοι μάλιστα είναι πολύ συχνότεροι από τους "κανονικούς" τύπους labos, honos, που είναι αρχαϊκοί ή ποιητικοί.

[Nihil]

Ευχαριστώ πολύ, Sali, για την απάντηση.

Απλώς να επιβεβαιώσω κάτι.

Στη  περίπτωση όλων των ουδετέρων της γ΄ κλίσης (με κατάληξη -us) αυτό που βλέπω στην πραγματικότητα ως ονομαστική ενικού είναι ο τύπος του θέματος και όχι η  κατάληξη;

[Sali]

Ευχαριστώ πολύ, Sali, για την απάντηση.

Απλώς να επιβεβαιώσω κάτι.

Στη  περίπτωση όλων των ουδετέρων της γ΄ κλίσης (με κατάληξη -us) αυτό που βλέπω στην πραγματικότητα ως ονομαστική ενικού είναι ο τύπος του θέματος και όχι η  κατάληξη;

Ναι, ακριβώς, αυτό το τελικό -s δεν είναι παρά ο χαρακτήρας του θέματος. Αυτό συμβαίνει και με ουδέτερα με άλλες καταλήξεις: os, oris· aes, aeris κ.ά. Το ίδιο ισχύει και με τα ουδέτερα σε -ος της α.ε (ακατάληκτα και αυτά): βέλος [< θέμα: βελεσ-].

[Nihil]

Sali, σε ευχαριστώ πάρα πολύ για ακόμη μία φορά. Εξαιρετικά πολύτιμες οι επισημάνσεις σου.