1
Σχολική ζώνη / Προβληματισμοί για το συνεχώς φθίνον επίπεδο των μαθητών
« στις: Ιουνίου 09, 2025, 07:08:50 pm »
Ανοίγω αυτό το θέμα για να ανταλλάξουμε απόψεις και εμπειρίες σχετικά με τη θλιβερή κατάσταση που βλέπουμε κάθε χρόνο να χειροτερεύει, τη γενική αδιαφορία των μαθητών για το σχολείο, την πλήρη απάθειά τους ακόμα και μπροστά σε πάρα πολύ χαμηλούς βαθμούς, την παντελή απουσία οποιουδήποτε στόχου σχετικού όχι με πανεπιστημιακές σπουδές απαραίτητα, αλλά με μια σοβαρή στάση μέχρι το τέλος της σχολικής τους ζωής. Και καταλήγω στο ερώτημα, μπορεί ένα σχολείο να προσπαθήσει και να επιδιώξει να ανεβάσει συνολικά το επίπεδο των μαθητών του (χωρίς να χρησιμοποιηθούν άλλα μέσα όπως μετακινήσεις μαθητών από και προς γειτονικά σχολεία). Εννοώ να ανεβάσεις το επίπεδο του συγκεκριμένου μαθητικού δείγματος που διαθέτεις, που έρχεται στο σχολείο σου με τυχαίο τρόπο και έχει μεγάλη κοινωνική, οικονομική και πνευματική διαστρωμάτωση.
Κάποιες δικές μου παρατηρήσεις (για Γυμνάσιο):
- Όταν έχεις υπερβολικά πολλούς αδύναμους μαθητές ταυτόχρονα με μαθητές με αξιώσεις, είναι δύσκολο να βρεις ισορροπία ώστε να έχεις υψηλές απαιτήσεις, χωρίς να κλείνεις τελείως την πόρτα του σχολείου στα άλλα παιδιά, αλλά και χωρίς να ρίχνεις τελείως το επίπεδο.
- Οι τεχνικές διαφορποιημένης διδασκαλίας και γενικά οι μαθητοκεντρικές και βιωματικές τεχνικές που προτείνονται στις επιμορφώσεις, ίσως να είχαν αποτεέλσμα αν χρησιμοποιούνταν κατ' αποκλειστικότητα σχεδόν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού πάνω σε αναδιαμορφωμένη ύλη, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι μαθητές ώς ένα σημείο θα συμβαδίζουν μέχρι κάποια τάξη. Στο Γυμνάσιο, αυτές οι μέθοδοι είναι ωραίες για να διανθίζεις το μάθημα,και μπορεί όντως να οδηγήσουν σε μεγάλη εμπλοκή των παιδιών, η οποία εμπλοκή σίγουρα φέρνει μια κάποια ενασχόληση και η ενασχόληση θα φέρει και μια κάποια επαφή με το μάθημα, αλλά αυτό είναι ώς εκεί. Ουσιαστικά είναι για να κάνει κάτι κάποιος για να μην μείνει ή για να μην τα παρατήσει τελείως και φυτοζωεί γύρω στο 14. Να φέρω ένα παράδειγμα: στα λογοτεχνικά κείμενα, δραστηριότητες δραματοποίησης σκηνών, ζωγραφιές εναλλακτικών εξωφύλλων κλπ. Μια χαρά είναι και κάποια παιδιά θα τις χαρούν ιδιαίτερα, αν έχουν ταλέντο σε αυτά. Όμως ο μαθητής που δεν μπορεί να κατανοήσει ένα κείμενο ή να γράψει μια παράγραφο 8 σειρών, θα εξακολουθεί να μην μπορεί να κατανοήσει και να γράψει κείμενο. Απλά θα έχει εμπλακεί συναισθηματικά με το μάθημα, άρα ίσως του κεντρίσει την προσοχή, σίγουρα θα το θυμάται λίγο περισσότερο (εξ ακοής) και θα καταφέρει να έχει ένα γραπτό ίσως ακόμα και για 13-14, αλλά μέχρι εκεί.
- Σε πιο πρακτικές καταστάσεις, έχω δει εκπαιδευτικούς αμείλικτα απαιτητικούς που δεν αναγνωρίζουν κανένα ελαφρυντικό. Αποτέλεσμα δεν έχουν. Ίσως θα έλεγα κιόλας ότι οι μαθητές κλείνονται τελείως, απογοητεύονται, δεν προσπαθούν καν, θεωρούν ότι είναι κομμένοι από χέρι.
- Έχω δει συνάδελφο, νέο συνάδελφο, με απαιτήσεις εκτός τόπου και χρόνου όπως είχαμε συνήθως όλοι όταν ξεκινήσαμε, που δεν δείχνει όμως ότι θα κόψει από ιδεολογία και εκδικητικότητα. ΕΚεί πράγματι, παρατήρησα ότι οι περισσότεροι μαθητές, επειδή ο πέλεκυς των βαθμών ήταν βαρύς, αλλά παράλληλα υπήρχε και θετική προσωπική σχέση και ενθάρρυνση, έκαναν μια μεγαλύτερη προσπάθεια (ή έκαναν περισσότερο φροντιστήριο) και επιφανειακά προσαρμόστηκαν στις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού. Την επόμενη χρονιά όμως, μπορώ να πω ότι αυτά που είχαν συγκρατήσει, ήταν αυτά τα ελάχιστα που συγκρατεί ο μέσος μαθητής δυστυχώς στην εποχή μας, δηλαδή δεν δεν είδα διαφορετικό αποτέλεσμα παρόλο που επιφανειακά ο ίδιος είχε νιώσει δικαιωμένος ότι τους έτρεξε και πέτυχε κάτι.
- Έχω δοκιμάσει και τη μέθοδο άλλων εκπαιδευτικών, που λένε ότι πρέπει στην αρχή να τα κάνεις αργά και αναλυτικά και μετά θα μπουν στο πνεύμα και θα προχωράς πιο γρήγορα, αλλά θα έχεις κερδίσει μεγαλύτερο μέρος του ακροατηρίου. Αυτό κι αν ήταν τελικά αποτυχία.... Κατέληξα να ασθμαίνω για να ολοκληρώσω ένα αφηγηματικό έργο, επανλαμβάνοντας τελικά σε κάθε ενότητα τι είναι τα τυπικά επίθετα και η ύβρις, για να το εμπεδώσει και ο πιο αφηρημένος, δεν εμβάθυνα όσο θα ήθελα για να ακούσουν κάποια πιο απαιτητικά πράγματα οι μαθητές που θα τα κατανοούσαν, εγώ τελικά ταλαιπωρήθηκα και αγχώθηκα και δεν νομίζω ότι όλο αυτό άξιζε τον κόπο.
Κάποιες δικές μου παρατηρήσεις (για Γυμνάσιο):
- Όταν έχεις υπερβολικά πολλούς αδύναμους μαθητές ταυτόχρονα με μαθητές με αξιώσεις, είναι δύσκολο να βρεις ισορροπία ώστε να έχεις υψηλές απαιτήσεις, χωρίς να κλείνεις τελείως την πόρτα του σχολείου στα άλλα παιδιά, αλλά και χωρίς να ρίχνεις τελείως το επίπεδο.
- Οι τεχνικές διαφορποιημένης διδασκαλίας και γενικά οι μαθητοκεντρικές και βιωματικές τεχνικές που προτείνονται στις επιμορφώσεις, ίσως να είχαν αποτεέλσμα αν χρησιμοποιούνταν κατ' αποκλειστικότητα σχεδόν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού πάνω σε αναδιαμορφωμένη ύλη, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι μαθητές ώς ένα σημείο θα συμβαδίζουν μέχρι κάποια τάξη. Στο Γυμνάσιο, αυτές οι μέθοδοι είναι ωραίες για να διανθίζεις το μάθημα,και μπορεί όντως να οδηγήσουν σε μεγάλη εμπλοκή των παιδιών, η οποία εμπλοκή σίγουρα φέρνει μια κάποια ενασχόληση και η ενασχόληση θα φέρει και μια κάποια επαφή με το μάθημα, αλλά αυτό είναι ώς εκεί. Ουσιαστικά είναι για να κάνει κάτι κάποιος για να μην μείνει ή για να μην τα παρατήσει τελείως και φυτοζωεί γύρω στο 14. Να φέρω ένα παράδειγμα: στα λογοτεχνικά κείμενα, δραστηριότητες δραματοποίησης σκηνών, ζωγραφιές εναλλακτικών εξωφύλλων κλπ. Μια χαρά είναι και κάποια παιδιά θα τις χαρούν ιδιαίτερα, αν έχουν ταλέντο σε αυτά. Όμως ο μαθητής που δεν μπορεί να κατανοήσει ένα κείμενο ή να γράψει μια παράγραφο 8 σειρών, θα εξακολουθεί να μην μπορεί να κατανοήσει και να γράψει κείμενο. Απλά θα έχει εμπλακεί συναισθηματικά με το μάθημα, άρα ίσως του κεντρίσει την προσοχή, σίγουρα θα το θυμάται λίγο περισσότερο (εξ ακοής) και θα καταφέρει να έχει ένα γραπτό ίσως ακόμα και για 13-14, αλλά μέχρι εκεί.
- Σε πιο πρακτικές καταστάσεις, έχω δει εκπαιδευτικούς αμείλικτα απαιτητικούς που δεν αναγνωρίζουν κανένα ελαφρυντικό. Αποτέλεσμα δεν έχουν. Ίσως θα έλεγα κιόλας ότι οι μαθητές κλείνονται τελείως, απογοητεύονται, δεν προσπαθούν καν, θεωρούν ότι είναι κομμένοι από χέρι.
- Έχω δει συνάδελφο, νέο συνάδελφο, με απαιτήσεις εκτός τόπου και χρόνου όπως είχαμε συνήθως όλοι όταν ξεκινήσαμε, που δεν δείχνει όμως ότι θα κόψει από ιδεολογία και εκδικητικότητα. ΕΚεί πράγματι, παρατήρησα ότι οι περισσότεροι μαθητές, επειδή ο πέλεκυς των βαθμών ήταν βαρύς, αλλά παράλληλα υπήρχε και θετική προσωπική σχέση και ενθάρρυνση, έκαναν μια μεγαλύτερη προσπάθεια (ή έκαναν περισσότερο φροντιστήριο) και επιφανειακά προσαρμόστηκαν στις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού. Την επόμενη χρονιά όμως, μπορώ να πω ότι αυτά που είχαν συγκρατήσει, ήταν αυτά τα ελάχιστα που συγκρατεί ο μέσος μαθητής δυστυχώς στην εποχή μας, δηλαδή δεν δεν είδα διαφορετικό αποτέλεσμα παρόλο που επιφανειακά ο ίδιος είχε νιώσει δικαιωμένος ότι τους έτρεξε και πέτυχε κάτι.
- Έχω δοκιμάσει και τη μέθοδο άλλων εκπαιδευτικών, που λένε ότι πρέπει στην αρχή να τα κάνεις αργά και αναλυτικά και μετά θα μπουν στο πνεύμα και θα προχωράς πιο γρήγορα, αλλά θα έχεις κερδίσει μεγαλύτερο μέρος του ακροατηρίου. Αυτό κι αν ήταν τελικά αποτυχία.... Κατέληξα να ασθμαίνω για να ολοκληρώσω ένα αφηγηματικό έργο, επανλαμβάνοντας τελικά σε κάθε ενότητα τι είναι τα τυπικά επίθετα και η ύβρις, για να το εμπεδώσει και ο πιο αφηρημένος, δεν εμβάθυνα όσο θα ήθελα για να ακούσουν κάποια πιο απαιτητικά πράγματα οι μαθητές που θα τα κατανοούσαν, εγώ τελικά ταλαιπωρήθηκα και αγχώθηκα και δεν νομίζω ότι όλο αυτό άξιζε τον κόπο.