Πρωτεύοντα και Δευτερεύοντα μαθήματα

[apri]

Είμαι αρκετά μεγάλος και τον διαχωρισμό "πρωτεύοντα-δευτερεύοντα" μου τον καλλιέργησαν κατ΄αρχήν οι γονείς μου από το Δημοτικό (δεκαετία 60). Στη συνέχεια το συναντούσα συνέχεια μπροστά μου. Ως "πρωτεύοντα" χαρακτηριζόταν κυρίως τα "δύσκολα" (γλώσσα, μαθηματικά, φυσικοχημείες). Ως "δευτερεύοντα" χαρακτηριζόταν τα "εύκολα" (γεωγραφίες, θρησκευτικά, ζωολογία/φυτολογία στο Δημοτικό, μουσική, καλλιτεχνικά κλπ.)
 Ο διαχωρισμός με εκνεύριζε πάρα πολύ, γιατί ως παιδί έβλεπα ως περισσότερο ενδιαφέροντα τα "δευτερεύοντα" και ως "βαρετά" τα "πρωτεύοντα", κυρίως στο Γυμνάσιο/Λύκειο.

Ακριβώς έτσι είναι τα πράγματα. Γι' αυτό και μου κάνει εντύπωση που κάποιοι τους αντιμετωπίζουν αυτούς τους όρους ως κάτι το πρωτάκουστο.
Αντιθέτως, θα έλεγα ότι είναι αρκετά παλιομοδίτικοι και το λέω με την αρνητική έννοια.

Προσωπικά, δεν συμφωνώ με τους όρους "πρωτεύον-δευτερεύον", γιατί περνούν την λανθασμένη εντύπωση ότι κάποια μαθήματα είναι σημαντικά, ενώ άλλα είναι δευτέρας διαλογής. Όλα τα μαθήματα βοηθούν στο να αποκτήσεις μια σφαιρική εικόνα της πραγματικότητας, οπότε όλα είναι σημαντικά.
Βεβαίως, και πάντα θα υπάρχει ένας διαχωρισμός των μαθημάτων, δεδομένου ότι σε όποια βαθμίδα της εκπαίδευσης και να είσαι, πρακτικώς δεν είναι δυνατόν να διδάσκεσαι όλα τα μαθήματα τον ίδιο αριθμό ωρών.
Θα προτιμούσα ωστόσο τους όρους "βασικά"/"συμπληρωματικά" μαθήματα, θεωρώντας τα μαθήματα που γίνονται λιγότερες ώρες, ως αυτά που συμπληρώνουν την εικόνα των μαθητών για τον κόσμο, ώστε αυτή να είναι πλήρης και σφαιρική. Έχω την εντύπωση μάλιστα ότι αυτοί οι όροι χρησιμοποιούνται και στο εξωτερικό σε ανάλογους διαχωρισμούς. Ίσως να υπάρχουν και καλύτεροι βέβαια.


Τώρα, η καινοτομία που εισάγεται, αν κατάλαβα καλά, είναι ότι στα λεγόμενα "δευτερεύοντα" μαθήματα δεν θα υπάρχουν γραπτές εξετάσεις. Αυτό δεν είναι κακή ιδέα επί της αρχής, προκειμένου να ελαφρυνθούν κάπως οι μαθητές. Φοβάμαι όμως πως αν δεν αντικατασταθούν οι εξετάσεις με κάποια άλλη, ίσως πιο δημιουργική αξιολογική διαδικασία (π.χ εργασίες/project) κατά τη διάρκεια της χρονιάς, θα υποβιβαστούν στα μάτια των μαθητών και θα καταντήσουν "η ώρα του παιδιού".

[PDE ads]

[erietta]

Για μενα,η καταργηση των εξετασεων στην ξενη γλωσσα κινειται προς τη σωστη κατευθυνση.Το ΚΠΓ ειναι το ζητουμενο.Θελω μια στανταρ υλη,αναβαθμισμενη,και στο τελος στανταρ τεστ.Ολα τ αλλα ειναι ασπιρινες για τον καρκινο.[/quote

1. Νομίζω ότι το υπουργείο δεν ανέφερε σε ποια μαθήματα θα σταματήσουν οι εξετάσεις. Οπότε μόνο υποθέσεις κάνουμε.
2. Όσο για τα αγγλικά. Μακάρι το σχολείο να προετοίμαζε για το ΚΠΓ, αλλά μόνο εξαγγελίες γίνονται σε αυτή την κατεύθυνση.
3. Κι εμείς στο γυμνάσιο δεν δίναμε εξετάσεις (δεκαετία '80, όσοι την προλάβατε). Όμως, υπήρχε το πρόχειρο διαγώνισμα, στο μάθημα της ημέρας, κάτι που δεν ισχύει πλέον. Έτσι, η κατάργηση των εξετάσεων είναι μια επιστροφή στα παλιά... Σε λίγο θα γυρίσουμε και στην έκθεση ιδεών και θα το παρουσιάζουν ως καινοτομία!

[gvasilis]

Ακριβώς έτσι είναι τα πράγματα. Γι' αυτό και μου κάνει εντύπωση που κάποιοι τους αντιμετωπίζουν αυτούς τους όρους ως κάτι το πρωτάκουστο.
Αντιθέτως, θα έλεγα ότι είναι αρκετά παλιομοδίτικοι και το λέω με την αρνητική έννοια.

Προσωπικά, δεν συμφωνώ με τους όρους "πρωτεύον-δευτερεύον", γιατί περνούν την λανθασμένη εντύπωση ότι κάποια μαθήματα είναι σημαντικά, ενώ άλλα είναι δευτέρας διαλογής. Όλα τα μαθήματα βοηθούν στο να αποκτήσεις μια σφαιρική εικόνα της πραγματικότητας, οπότε όλα είναι σημαντικά.
Βεβαίως, και πάντα θα υπάρχει ένας διαχωρισμός των μαθημάτων, δεδομένου ότι σε όποια βαθμίδα της εκπαίδευσης και να είσαι, πρακτικώς δεν είναι δυνατόν να διδάσκεσαι όλα τα μαθήματα τον ίδιο αριθμό ωρών.
Θα προτιμούσα ωστόσο τους όρους "βασικά"/"συμπληρωματικά" μαθήματα, θεωρώντας τα μαθήματα που γίνονται λιγότερες ώρες, ως αυτά που συμπληρώνουν την εικόνα των μαθητών για τον κόσμο, ώστε αυτή να είναι πλήρης και σφαιρική. Έχω την εντύπωση μάλιστα ότι αυτοί οι όροι χρησιμοποιούνται και στο εξωτερικό σε ανάλογους διαχωρισμούς. Ίσως να υπάρχουν και καλύτεροι βέβαια.


Τώρα, η καινοτομία που εισάγεται, αν κατάλαβα καλά, είναι ότι στα λεγόμενα "δευτερεύοντα" μαθήματα δεν θα υπάρχουν γραπτές εξετάσεις. Αυτό δεν είναι κακή ιδέα επί της αρχής, προκειμένου να ελαφρυνθούν κάπως οι μαθητές. Φοβάμαι όμως πως αν δεν αντικατασταθούν οι εξετάσεις με κάποια άλλη, ίσως πιο δημιουργική αξιολογική διαδικασία (π.χ εργασίες/project) κατά τη διάρκεια της χρονιάς, θα υποβιβαστούν στα μάτια των μαθητών και θα καταντήσουν "η ώρα του παιδιού".

Να απαντήσω ότι δεν χρησιμοποιείται η ίδια ορολογία στο εξωτερικό. Σχεδόν πουθενά. Τουλάχιστο στα γραπτά. Δεν ξέρω τι λένε στα γραφεία οι καθηγητές. Υπάρχει διαχωρισμός σε μαθήματα κορμού ή κοινά μαθήματα (τα οποία σας λέω είναι αυτά που εμείς εδώ λέμε δευτερεύοντα.... έστω από παράδοση) και επιλογής. Αν ένα μάθημα δεν θεωρείται σημαντικό,  δεν είναι υποχρεωτικό. Τόσο απλά.
 Είναι δυνατόν στην Ελλάδα να τα αντιλαμβανόμαστε κόντρα στον υπόλοιπο κόσμο?

[kostasMath]

Πότε ξεκίνησε αυτός ο διαχωρισμός ανάμεσα στα μαθήματα?
Ποιοι υποστηρίζουν ακόμα αυτή τη διάκριση?
Με ποια κριτήρια κατηγοριοποιούνται τα μαθήματα?
Τα Αγγλικά της πρότασης Λιάκου είναι βασικό μάθημα ή δευτερεύον μάθημα?
Το ΙΕΠ αποδέχεται αυτούς τους χαρακτηρισμούς?
Ελπίζω να βγούνε μπροστά όσοι υποστηρίζουν αυτή την διάκριση και αυτή τη φορά να επιχειρηματολογήσουν!

Ο διαχωρισμός ξεκίνησε τη μέρα που ανακαλύφθηκε η αρίθμηση γύρω στο 35000 π.Χ, μέχρι τότε όλοι εξεταζόταν προφορικά, ανακαλύφθηκε και η γραφή 4000π.χ στη συνέχεια ότι  αξίζει περισσότερο σε χρήμα  θεωρείται και βασικό
Βασικά είναι τα μαθήματα που χρειάζονται για τις επόμενες τάξεις!η υλη από κάθε μάθημα που πλέον δεν θα επαναλαμβάνεται (αλλά θα χρησιμοποιείται) Δεν μας επιτρέπουν επιχειρηματολογήσουμε γιατί κάποιοι προσβάλλονται…
Οι γραπτές εξετάσεις δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα, όλοι οι μαθητές στο τέλος καταφέρνουν να γράψουν όσο χρειάζεται… Μόνο ψυχολογικά προβλήματα δημιουργούν στους μαθητές που πραγματικά διαβάζουν πάνε να εξεταστούν και κάποιοι αποτυγχάνουν επειδή κάνουν κάποιο λάθος είτε πέφτει ερώτηση που δεν ξέρουν ή δεν θυμούνται. Οι εργασίες είναι ότι χειρότερο μπορεί να εφαρμοστεί, μπορούμε να αντιληφθούμε τι θα γίνει… Αν δεν υπάρχουν εξετάσεις πιστεύω πως οι μαθητές θα αγαπήσουν περισσότερο τα μαθήματα.
Με -3 ώρες και διεύρυνση των β αναθέσεων μάλλον τα βασικά μαθήματα θα έχουν πρόβλημα…

[PDE ads]

[Έσπερος]

Ο όρος πρωτεύονται και δευτερεύονται είναι ατυχής παιδαγωγικά, όμως τελικά ασχολούμαστε με αυτόν και όχι με την ουσία:  θεωρούμε σκόπιμο να εξετάζονται όλα τα μαθήματα γραπτά;  Είμαστε το ίδιο αυστηροί σε όλα τα μαθήματα;  θεωρούμε ότι ένα μη εξεταζόμενο είναι υποβαθμισμένο ενώ ένα εξεταζόμενο δεν είναι;
Αν το θεωρούμε αυτό, δεν έχουμε πάρει είδηση ότι στο Γυμνάσιο υπάρχουν ήδη μαθήματα που δεν εξετάζονται; Η Πληροφορική πχ που ξαφνικά κόπηκε η εξέτασή της στη Γ΄ Γυμνασίου, έπαθε κάτι από αυτό ενώ όλα πριν ήταν τέλεια; Ένας ΠΕ15 που κάνει ΟΙκιακή Οικονομία, μη εξεταζόμενη, σε Α ανάθεση, και Γεωγραφία, εξεταζόμενη, σε Β ανάθεση, έχει άλλο κύρος όταν κάνει το ένα μάθημα και άλλο όταν κάνει το άλλο, στους ίδιους μαθητές; Ξέρουμε όλοι ότι όταν οι μαθητές αποφασίσουν να κάνουν τη ζωή ποδήλατο σε έναν καθηγητή, θα το κάνουν για τον οποιοδήποτε λόγο βρουν (έχει πχ μια σωματική ατέλεια, μιλάει περίεργα, είναι νευρικός και τους φαίνεται ευάλωτος) ή επινοήσουν (είναι μη ντόπιος, είναι γυναίκα, είναι νέος κλπ), δεν θα ασχοληθούν με το αν κάνει αρχαία ή τεχνολογία ή καλλιτεχνικά ή προτζεκτ.

Στο δικό μου μυαλό, αν θεωρήσουμε ότι είναι αναγκαίες οι εξετάσεις σε κάποια μαθήματα και όχι κάποιος άλλος τρόπος αξιολόγησης, θα έπρεπε να εξετάζονται όσα έχουν μια ιδιαίτερη συνέχεια με την ύλη του Λυκείου και με τις επιστήμες /  επαγγελματικές ειδικεύσεις που θα ακολουθήσουν τα παιδιά στο μέλλον. Τέτοια μαθήματα νομίζω ότι μέσες άκρες είναι η Γλώσσα, η Ιστορία, τα Μαθηματικά, η Φυσική, μία τουλάχιστον ξένη γλώσσα (και γιατί όχι η εξέταση να δίνει και πιστοποίηση συγκεκριμένου επιπέδου) και ενδεχομένως και άλλα μαθήματα για τα οποία δεν έχω γνώση, όπως η Χημεία ή η Βιολογία. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα άλλα είναι ασήμαντα:  η Γεωγραφία για παράδειγμα στην πρακτική, καθημερινή ζωή μας, είναι σίγουρα πιο χρήσιμη από την τριγωνομετρία. Αλλά αν είναι να γίνει κάποια τέτοια διάκριση, θα μπει ένα όριο σε κάποιο σημείο, αλλιώς ας κρατήσουμε την εξεταστική ενός μήνα στο Γυμνάσιο, που αποσυντονίζει όλη την εκπαιδευτική διαδικασία.


Το θέμα είναι να μην έχουμε οι ίδιοι κόμπλεξ. Εγώ προσωπικά, που είμαι φιλόλογος, δεν είμαι το ίδιο αυστηρή στη λογοτεχνία, αρχαία και νέα, όσο είμαι στο μάθημα της γλώσσας. όχι επειδή τη λογοτεχνία τη θεωρώ πιο ασήμαντη, αλλά απλούστατα πιστεύω ότι είναι ένα μάθημα που πρέπει να προξενήσει συναισθηματική ανταπόκριση. Απολαμβάνω το γεγονός ότι δεν με πιέζει ιδιαίτερα η ύλη, γιατί μπορώ να δείξω ταινίες, να κάνω συζητήσεις, διαθεματικές εργασίες κλπ. Το να αγαπήσουν τα παιδιά τη λογοτεχνία το θεωρώ χίλιιες φορές σπουδιαότερο από το να μάθουν το επιρρηματικό κατηγορούμενο. Δυστυχώς όμως, στο υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, το επιρρηματικό κατηγορούμενο μπορεί να τους χρειαστεί στο μέλλον, οπότε θα είμαι πιο αυστηρή σε αυτό, χωρίς να το θεωρώ σπουδαιότερο.  Είναι πολύ απλά τα πράγματα και μόνοι μας τα κάνουμε περίπλοκα.

[apri]

Να απαντήσω ότι δεν χρησιμοποιείται η ίδια ορολογία στο εξωτερικό. Σχεδόν πουθενά. Τουλάχιστο στα γραπτά. Δεν ξέρω τι λένε στα γραφεία οι καθηγητές. Υπάρχει διαχωρισμός σε μαθήματα κορμού ή κοινά μαθήματα (τα οποία σας λέω είναι αυτά που εμείς εδώ λέμε δευτερεύοντα.... έστω από παράδοση) και επιλογής. Αν ένα μάθημα δεν θεωρείται σημαντικό,  δεν είναι υποχρεωτικό. Τόσο απλά.
 Είναι δυνατόν στην Ελλάδα να τα αντιλαμβανόμαστε κόντρα στον υπόλοιπο κόσμο?

Αναφερόμουν κυρίως στον όρο "complementary course" (συμπληρωματικό μάθημα) που χρησιμοποιείται στο εξωτερικό. Ακόμα και στο google να το βάλεις, θα δεις ότι το χρησιμοποιούν στα προγράμματα σπουδών.
Δεν ισχυρίζομαι ότι είναι ο καλύτερος δυνατός όρος για την περίπτωσή μας.  Ίσως να υπάρχει κάποιος άλλος όρος πιο εύστοχος.

Σε επίπεδο πανεπιστημιακό, αυτά τα συμπληρωματικά μαθήματα είναι όντως αυτά που εμείς λέμε "μαθήματα επιλογής". Όμως, υποτίθεται πως σ' αυτήν τη βαθμίδα έχεις πια βασικές γνώσεις από όλα τα αντικείμενα και την πνευματική ωριμότητα να διαλέξεις ποιο συμπληρωματικό μάθημα σου χρειάζεται περισσότερο δίπλα στα μαθήματα εξειδίκευσης/κορμού.

Όμως, σε επίπεδο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, παίρνεις ακόμα βασικές γνώσεις και γι' αυτό όλα τα μαθήματα είναι υποχρεωτικά. Απλώς, κάποια αναγκαστικά τα διδάσκεσαι λιγότερες ώρες και συνήθως επιλέγονται εκείνα που δεν χρειάζεται πολλές ώρες για να μάθεις τα βασικά (π.χ γεωγραφία, θρησκευτικά) και συμπληρώνουν τις βασικές γνώσεις σου σε άλλα αντικείμενα. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν είναι σημαντικά αντικείμενα.

[nero]

Κοβουμε προσληψεις κοβουμε αναπληρωτες κοβουμε  διδακτικες ωρες και συνταξεις  νομιζω οτι ηρθε η ωρα να κοψουμε και τα φωνηεντα.Φανταζομαι θα βρουν καμμια δικαιολογια οτι ο Τομσεν κατα την παραμονη του εδω  ειχε πονολαιμο  επισκεφτηκε εναν ωττορινολαρυγγολόγο και επειδη  δεν καταλαβαινε τι εγραφε η ταμπελα απαιτησε να μπει στο μνημονιο και η περικοπη φωνηεντων!!
http://dictyo.gr/index.php/categories/item/34701-den-katalavaino-giati-epimenoume-na-exoume-tosa-polla-fonienta-dilonei-o-n-filis

[Έσπερος]

Ελπίζω να καταλαβαίνουμε όλοι ότι Το Κουλούρι είναι σατιρικό.... Γιατί έχει φάει τόση διαστρέβλωση ο Φίλης και ο Λιάκος ακόμα και από καθηγητές, που δεν ξέρω τι να πω πια...

[nero]

Ε ναι οκ αυτο  ειναι αλλα κι αυτοι με αυτα τα "συμβολαια τιμης" γυρευοντας πηγαν...

[Έσπερος]

Το παιδαγωγικό συμβόλαιο είναι παιδαγωγική μέθοδος τεκμηριωμένη βιβλιογραφικά. Το αν το είχαν διατυπώσει έτσι ή αλλιώς, είναι άλλο θέμα. Ούτε είναι κακό να καταλάβουν 2-3 φωνήεντα και οι γονείς

Το θέμα είναι ότι ο δήθεν διάλογος του Λιάκου έγινε για να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη. Ασχολούμαστε με τα 5 καλά και τις 5 μπούρδες που είπε, ή θα βγάλουμε τα μάτια μας για το ποιανού το μάθημα είναι πιο πρωτεύον και πρέπει να εξετάζεται, και θα περάσουν μέτρα που θα πλήξουν και εμάς και το επίπεδο της παρεχόμενης παιδείας. Εμείς βέβαια θα τρωγόμαστε ακόμα για τα πιο δευτερεύοντα ζητήματα του Γυμνασίου...

[gvasilis]

Εσπερε σε αυτή τη συζήτηση πάντως δεν βλέπω να γίνεται διαμάχη για το ποια είναι τα πρω και δευ. Πάνω κάτω όλοι λένε ότι όλα είναι σημαντικά και η ορολογία δεν είναι σωστή. κρύβει κάποια παράδοση και σίγουρα χρησιμοποιείται από την διοικηση (καμία παιδαγωγική βάση) σαν πρόσχημα για μια καιροσκοπική διαχείριση της εκπαίδευσης (και όχι της Παιδείας). Πανω κάτω αυτό που ήθελα να πω από την αρχή.

[nero]

Αν ειχε τηρηθει σε αυτη τη χωρα οτι ειναι τεκμηριωμενο βιβλιογραφικα πολυ απλα θα ηταν μια αλλη χωρα.Πραγματικα πιστευεις οτι ο θα καταλαβει κανενας γονιος φωνηεν η συμφωνο επειδη θα του πει ο  κυριος Λιακος και καποιοι αλλοι τυποι που αμφιβαλλω αν εχουν μπει ποτε σε σχολικη ταξη με 25 και 27 παιδια για συμβολαιο τιμης?Στα δημοσια σχολεια δεν ζουμε τοσο καιρο?Εγω δεν ξεχωριζω μαθηματα σε πρωτευοντα η δευτερευοντα, τωρα αν καποιοι "συναδερφοι" για τον αλφα η βητα λογο εκαναν το μαθημα τους"την ωρα του παιδιου" και δυστυχως εχουμε ολοι γνωρισει τετοιους  ναι υπαρχει και απο εκει μεγαλη ευθυνη αν και δεν ειναι αυτος ο βασικος  λογος μιας προηλειμμενης  αποφασης.
Ο διαλογος που εγινε ακομα κι αν εχει 2-3 καλα στοιχεια μεσα(εδω που τα λεμε τετοια ειχαν ολοι οσοι ειχαν γινει..) ξερουμε ποιος ηταν ο κυριος σκοπος του.Το φτηνοτερο σχολειο.Θα μου πεις λεφτα υπαρχουν ?? Οχι ..απλα να μην παραμυθιαζομαστε οτι αυτο ειναι αναβαθμιση..
Υ.Γ: Kαι δεν βλεπω να γινεται καμμια διαμαχη για "πρωτευοντα" και "δευτερευοντα" μαθηματα στο νημα..

[Έσπερος]

Δεν είπα βρε παιδιά ότι έγινε διαμάχη στο συγκεκριμένο νήμα. Αλλά όπως και να 'χει, ο όρος μας ξένισε, και ασχοληθήκαμε. Άλλους δεν θα τους ξενίσει απλώς, θα σφαχτούν κιόλας. Μακάρι να μην το κάνουν εδώ. Ευτυχώς στο συγκεκριμένο φόρουμ ούτε για τα αρχαία έγινε σφαγή, ούτε είδα να τσακώνονται ειδικότητες για το ποιες θα πρέπει να είναι οι 3 ώρες που θα κοπούν από το Γυμνάσιο. Αλλά νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε πως χύθηκε πολύ μελάνι για κάποιες άστοχες ή ακραίες διατυπώσεις και πολύ λιγότερο για το ότι για άλλη μια φορά γίνεται πετσόκομμα στην εκπαίδευση, που πλήττει και εμάς ως εργαζομένους, και το επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχουμε - γιατί αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε:  είμαστε υψηλής εξειδίκευσης κρατικοί υπάλληλοι που παρέχουμε μια υπηρεσία στον πολίτη, και ως εργαζόμενοι έχουμε και εμείς δικαιώματα.

[apri]

Ασχολούμαστε με τα 5 καλά και τις 5 μπούρδες που είπε, ή θα βγάλουμε τα μάτια μας για το ποιανού το μάθημα είναι πιο πρωτεύον και πρέπει να εξετάζεται, και θα περάσουν μέτρα που θα πλήξουν και εμάς και το επίπεδο της παρεχόμενης παιδείας. Εμείς βέβαια θα τρωγόμαστε ακόμα για τα πιο δευτερεύοντα ζητήματα του Γυμνασίου...

Για εμένα ξέρεις ποιο είναι το πρόβλημα;
Ότι ενώ όλοι θέλουν κάτι να αλλάξει στην παιδεία, τελικώς αναμένουν από τον εκάστοτε Υπουργό (κατά κανόνα άσχετο με την εκπαίδευση) να ξεφουρνίσει κάποιο πρόγραμμα, είτε για να το δεχθούν παθητικά είτε για να το απορρίψουν τυφλά. Δεν θυμάμαι να άκουσα ποτέ προτάσεις από την πλευρά των εκπαιδευτικών, ούτε καν σε επίπεδο διόρθωσης μιας προτεινόμενης ρύθμισης που κρίνεται προβληματική.

Ωραία, τώρα τα οικονομικά πλαίσια είναι στενά, για να κάνεις θαύματα και η όποια "αναβάθμιση" δεν μπορεί να είναι σημαντική.
Αλλά και κάποτε που δίνονταν περισσότερα λεφτά στο σχολείο, η έγνοια ήταν περισσότερο ποιος θα διοριστεί πιο γρήγορα ή πώς θα δοθούν αυξήσεις, παρά το πώς θα αναβαθμιστεί η παρεχόμενη παιδεία. Δεν πρέπει κάποτε και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί να έχουν άποψη για τι παιδεία θέλουν με βάση τα εκάστοτε οικονομικά του κράτους;