Αρχαία Ελληνικά: Σύνταξη

[apri]

Παλαιότερες εκδόσεις έχουν το κόμμα μετά το τὴν ψυχήν, αλλά η έκδοση της Οξφόρδης και άλλοι εκδότες το έχουν μετά το ἐκβῆναι. Το ερώτημα είναι, στη δεύτερη αυτή περίπτωση, με ποια λέξη θα συνταχθεί η γενική οὗ. Μια λύση είναι να εννοήσουμε και πάλι το τὴν ψυχήν, αλλά τότε γιατί να μη μπει το κόμμα κατευθείαν αμέσως μετά το ουσιαστικό; Με τη στίξη αυτή ποιο είναι του υποκ. του ἐκβῆναι, αν δεν εννοηθεί το τὴν ψυχήν; Μπορεί να θεωρηθεί πιθανό να είναι υποκ. ένα εννοούμενο αὐτὸν και η γενική να συντάσσεται με το απαρέμφατο (σύνταξη  πιθανή με το ἐκβαίνω); Ίσως να δίνει νόημα η έκφραση ἐκβαίνω ἐμαυτοῦ. Αν ισχύει αυτό, νομίζω κι εγώ πως το σφᾶς αναφέρεται τόσο στο τὴν ψυχὴν (με την έννοια ότι η ψυχή νοείται ως ξεχωριστό "ον") όσο και στο πολλῶν, γι' αυτό και ο πληθυντικός, ενώ το οὗ αναφέρεται στο υποκ. του ἔφη.

H ψυχή εκβαίνει εκ του σώματος. Για εμένα δεν τίθεται ερώτημα αν αυτή είναι το υποκείμενο του "εκβήναι".
Αν μπει όμως το κόμμα μετά το "την ψυχήν", τότε το πιθανότερο είναι να θεωρήσει κάποιος ως υποκείμενο του "πορεύεσθαι" το υποκείμενο του "έφη". Αν μπει το κόμμα μετά το "εκβήναι", το υποκείμενό του (ψυχήν) εννοείται εύκολα γιατί είναι δίπλα, προκύπτει όμως ως υποκείμενο του "πορεύεσθαι" το "την ψυχήν".

Δεν είναι πιο λογικό να λέει ότι η ψυχή είναι αυτή που πορευόταν στο δαιμόνιο τόπο; Το υποκείμενο του "έφη" είναι ένας ζωντανός άνθρωπος, είναι σώμα και ψυχή. Στον δαιμόνιο τόπο όμως πάει μόνο η ψυχή.

[PDE ads]

[Dwrina]

Δεν καταλαβαίνω την ερώτηση (δεν είναι σχήμα λόγου, το εννοώ). Στα δύο παραδείγματα που παρέθεσα από τον Ξενοφώντα δεν είναι βέβαιη η έμμεση αυτοπάθεια; Χρησιμοποιείται επαναληπτική αντωνυμία (αντί αυτοπαθούς) αναφερόμενη στο υποκ. του ρήματος εξάρτησης, ενώ το υποκ. του τελικού απαρεμφάτου του πλάγιου λόγου είναι διαφορετικό.

Δεν αναφερόμουν στα παραδείγματα από τον Ξενοφώντα (σε αυτά είναι βέβαιο ότι η αυτοπάθεια είναι έμμεση) αλλά στο ἐπειρᾶτο τοὺς Ἀθηναίους τῆς ἐς αὐτὸν ὀργῆς παραλύειν, όπου υποκείμενο ρήματος και απαρεμφάτου ταυτίζονται (και το οποίο στην Πύλη δίνεται με την αυτοπαθή αντωνυμία αὑτὸν και όχι την επαναληπτική). Και η ερώτησή μου είναι η εξής: σε αυτές τις περιπτώσεις, στις οποίες εκ πρώτης δεν είναι ξεκάθαρο αν η αυτοπάθεια είναι άμεση ή έμμεση (αφού υπάρχει ταυτοπροσωπία),  η δυνατότητα χρήσης της επαναληπτικής αντωνυμίας στη θέση της αυτοπαθούς είναι που μας κατευθύνει στο ότι η αυτοπάθεια εκλαμβάνεται ως έμμεση;     

Παλαιότερες εκδόσεις έχουν το κόμμα μετά το τὴν ψυχήν, αλλά η έκδοση της Οξφόρδης και άλλοι εκδότες το έχουν μετά το ἐκβῆναι. Το ερώτημα είναι, στη δεύτερη αυτή περίπτωση, με ποια λέξη θα συνταχθεί η γενική οὗ. Μια λύση είναι να εννοήσουμε και πάλι το τὴν ψυχήν, αλλά τότε γιατί να μη μπει το κόμμα κατευθείαν αμέσως μετά το ουσιαστικό; Με τη στίξη αυτή ποιο είναι του υποκ. του ἐκβῆναι, αν δεν εννοηθεί το τὴν ψυχήν; Μπορεί να θεωρηθεί πιθανό να είναι υποκ. ένα εννοούμενο αὐτὸν και η γενική να συντάσσεται με το απαρέμφατο (σύνταξη  πιθανή με το ἐκβαίνω); Ίσως να δίνει νόημα η έκφραση ἐκβαίνω ἐμαυτοῦ. Αν ισχύει αυτό, νομίζω κι εγώ πως το σφᾶς αναφέρεται τόσο στο τὴν ψυχὴν (με την έννοια ότι η ψυχή νοείται ως ξεχωριστό "ον") όσο και στο πολλῶν, γι' αυτό και ο πληθυντικός, ενώ το οὗ αναφέρεται στο υποκ. του ἔφη.

Πολύ περίεργο αυτό με το κόμμα. Και ακόμη πιο περίεργο που δεν υπάρχει συνέπεια μεταξύ στίξης και μετάφρασης, τουλάχιστον σε ό,τι είδα (στο perseus και στον Σκουτερόπουλο∙ και στα δύο κείμενα υπάρχει το κόμμα μετά το ἐκβῆναι, και στις δύο μεταφράσεις το χωρίο μεταφράζεται με υποκείμενο του ἐκβῆναι το τὴν ψυχὴν και των απαρεμφάτων που ακολουθούν το υποκείμενο του ἔφη). Και επίσης, ακόμη και αν στέκει η έκφραση ἐκβαίνω ἐμαυτοῦ ,  δεν πολυταιριάζει το τὴν ψυχὴν ως υποκείμενο του πορεύεσθαι (οπότε και το σφᾶς να αναφέρεται σε αυτήν), γιατί αμέσως παρακάτω λέει τοὺς μὲν δικαίους κελεύειν πορεύεσθαι τὴν εἰς δεξιάν τε καὶ ἄνω διὰ τοῦ οὐρανοῦ... τοὺς δὲ ἀδίκους τὴν εἰς ἀριστεράν τε καὶ κάτω. Αν στην προηγούμενη φράση το υποκείμενο ήταν «η ψυχή-οι ψυχές», δεν θα ήταν πιο λογικό και στη συνέχεια να είχαμε τὰς ψυχὰς τῶν δικαίων ή τὰς δικαίας;

H ψυχή εκβαίνει εκ του σώματος. Για εμένα δεν τίθεται ερώτημα αν αυτή είναι το υποκείμενο του "εκβήναι".
Αν μπει όμως το κόμμα μετά το "την ψυχήν", τότε το πιθανότερο είναι να θεωρήσει κάποιος ως υποκείμενο του "πορεύεσθαι" το υποκείμενο του "έφη". Αν μπει το κόμμα μετά το "εκβήναι", το υποκείμενό του (ψυχήν) εννοείται εύκολα γιατί είναι δίπλα, προκύπτει όμως ως υποκείμενο του "πορεύεσθαι" το "την ψυχήν".

Δεν είναι πιο λογικό να λέει ότι η ψυχή είναι αυτή που πορευόταν στο δαιμόνιο τόπο; Το υποκείμενο του "έφη" είναι ένας ζωντανός άνθρωπος, είναι σώμα και ψυχή. Στον δαιμόνιο τόπο όμως πάει μόνο η ψυχή.

Και αυτά που λες όμως λογικά είναι. Δεν βγάζω άκρη...

[Sali]

H ψυχή εκβαίνει εκ του σώματος. Για εμένα δεν τίθεται ερώτημα αν αυτή είναι το υποκείμενο του "εκβήναι".
Αν μπει όμως το κόμμα μετά το "την ψυχήν", τότε το πιθανότερο είναι να θεωρήσει κάποιος ως υποκείμενο του "πορεύεσθαι" το υποκείμενο του "έφη". Αν μπει το κόμμα μετά το "εκβήναι", το υποκείμενό του (ψυχήν) εννοείται εύκολα γιατί είναι δίπλα, προκύπτει όμως ως υποκείμενο του "πορεύεσθαι" το "την ψυχήν".

Δεν είναι πιο λογικό να λέει ότι η ψυχή είναι αυτή που πορευόταν στο δαιμόνιο τόπο; Το υποκείμενο του "έφη" είναι ένας ζωντανός άνθρωπος, είναι σώμα και ψυχή. Στον δαιμόνιο τόπο όμως πάει μόνο η ψυχή.

Ναι, apri, τώρα που το ξαναείδα καλύτερα, βλέπω πως έχεις δίκιο. Σωστά λοιπόν μπήκε το κόμμα στο ἐκβῆναι.

[apri]

Και επίσης, ακόμη και αν στέκει η έκφραση ἐκβαίνω ἐμαυτοῦ ,  δεν πολυταιριάζει το τὴν ψυχὴν ως υποκείμενο του πορεύεσθαι (οπότε και το σφᾶς να αναφέρεται σε αυτήν), γιατί αμέσως παρακάτω λέει τοὺς μὲν δικαίους κελεύειν πορεύεσθαι τὴν εἰς δεξιάν τε καὶ ἄνω διὰ τοῦ οὐρανοῦ... τοὺς δὲ ἀδίκους τὴν εἰς ἀριστεράν τε καὶ κάτω. Αν στην προηγούμενη φράση το υποκείμενο ήταν «η ψυχή-οι ψυχές», δεν θα ήταν πιο λογικό και στη συνέχεια να είχαμε τὰς ψυχὰς τῶν δικαίων ή τὰς δικαίας;

Αν πας λίγο πιο κάτω, όλο για ψυχές μιλάει.
Εννοώ από αυτό το κομμάτι και κάτω:
"ὁρᾶν δὴ  ταύτῃ μὲν καθ’ ἑκάτερον τὸ χάσμα τοῦ οὐρανοῦ τε καὶ τῆς  γῆς ἀπιούσας τὰς ψυχάς, ἐπειδὴ αὐταῖς δικασθείη, κατὰ δὲ
 τὼ ἑτέρω ἐκ μὲν τοῦ ἀνιέναι ἐκ τῆς γῆς μεστὰς αὐχμοῦ τε  καὶ κόνεως, ἐκ δὲ τοῦ ἑτέρου καταβαίνειν ἑτέρας ἐκ τοῦ
[614e] οὐρανοῦ καθαράς."

Άρα, δεν ξέρω αν πρέπει να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα, επειδή κάνει τη διάκριση δικαίων-αδίκων στο αρσενικό.

[PDE ads]

[Dwrina]

Αν πας λίγο πιο κάτω, όλο για ψυχές μιλάει.
Εννοώ από αυτό το κομμάτι και κάτω:
"ὁρᾶν δὴ  ταύτῃ μὲν καθ’ ἑκάτερον τὸ χάσμα τοῦ οὐρανοῦ τε καὶ τῆς  γῆς ἀπιούσας τὰς ψυχάς, ἐπειδὴ αὐταῖς δικασθείη, κατὰ δὲ
 τὼ ἑτέρω ἐκ μὲν τοῦ ἀνιέναι ἐκ τῆς γῆς μεστὰς αὐχμοῦ τε  καὶ κόνεως, ἐκ δὲ τοῦ ἑτέρου καταβαίνειν ἑτέρας ἐκ τοῦ
[614e] οὐρανοῦ καθαράς."

Άρα, δεν ξέρω αν πρέπει να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα, επειδή κάνει τη διάκριση δικαίων-αδίκων στο αρσενικό.

Ναι, κατάλαβα τι λες. Άλλωστε, αφού υπάρχει το κόμμα μετά το ἐκβῆναι σε πολλές εκδόσεις, σημαίνει ότι έτσι το αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι μελετητές, και ίσως και όλοι, γιατί και αυτοί που έθεταν το κόμμα μετά το τὴν ψυχὴν πιθανόν να το εννοούσαν και ως υποκείμενο του πορεύεσθαι, αλλά επειδή δεν ήταν σαφές, όπως είπες, για αυτό στις μετέπειτα εκδόσεις το κόμμα μετατέθηκε. Πάντως, το ότι κανείς δεν μεταφράζει όπως συντάσσει εξακολουθεί να προκαλεί κάποια σύγχυση.   
 
Τότε όμως,  αφού το υποκείμενο του πορεύεσθαι είναι το τὴν ψυχὴν και με το σφᾶς εκφράζεται έμμεση αυτοπάθεια, ο ορισμός της έμμεσης αυτοπάθειας, ότι η αντωνυμία αναφέρεται στο υποκείμενο ρήματος (ή του ρηματικού τύπου) από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο (ή η δευτερεύουσα πρόταση ή η μετοχή) με το οποίο συντάσσεται η αντωνυμία, δεν είναι ακριβής, γιατί  το ἀφικνεῖσθαι δεν εξαρτάται από το πορεύεσθαι. Ή πρόκειται για σπάνια εξαίρεση;

[apri]

Τότε όμως,  αφού το υποκείμενο του πορεύεσθαι είναι το τὴν ψυχὴν και με το σφᾶς εκφράζεται έμμεση αυτοπάθεια, ο ορισμός της έμμεσης αυτοπάθειας, ότι η αντωνυμία αναφέρεται στο υποκείμενο ρήματος (ή του ρηματικού τύπου) από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο (ή η δευτερεύουσα πρόταση ή η μετοχή) με το οποίο συντάσσεται η αντωνυμία, δεν είναι ακριβής, γιατί  το ἀφικνεῖσθαι δεν εξαρτάται από το πορεύεσθαι. Ή πρόκειται για σπάνια εξαίρεση;

Στην έμμεση αυτοπάθεια το υποκείμενο στο οποίο αναφέρεται η αντωνυμία είναι εκτός της φράσης ή της πρότασης στην οποία ανήκει αυτή. Εδώ είναι εκτός της απαρεμφατικής φράσης και ανήκει σε άλλη απαρεμφατική φράση.
Δεν ξέρω αν είναι σπάνιο φαινόμενο. Εξαίρεση με βάση τον ορισμό όμως δεν νομίζω ότι είναι.

[Sali]

Και η ερώτησή μου είναι η εξής: σε αυτές τις περιπτώσεις, στις οποίες εκ πρώτης δεν είναι ξεκάθαρο αν η αυτοπάθεια είναι άμεση ή έμμεση (αφού υπάρχει ταυτοπροσωπία),  η δυνατότητα χρήσης της επαναληπτικής αντωνυμίας στη θέση της αυτοπαθούς είναι που μας κατευθύνει στο ότι η αυτοπάθεια εκλαμβάνεται ως έμμεση;

Ναι, αυτή καταλαβαίνω πως είναι και η λογική του Smyth. Διότι, αν γινόταν χρήση της αυτοπαθούς αντωνυμίας, θα μιλούσαμε για άμεση αυτοπάθεια, αφού θα αναφερόταν ευθέως στο υποκ. του απαρεμφάτου.

[Sali]

Πάντως, το ότι κανείς δεν μεταφράζει όπως συντάσσει εξακολουθεί να προκαλεί κάποια σύγχυση.

Εννοείς προφανώς πως το χωρίο μεταφράζεται με δεδομένο ότι το τὴν ψυχὴν είναι υποκείμενο του ἐκβῆναι, ενώ στη σύνταξη είναι υποκείμενο του πορεύεσθαι. Αν έχω δίκιο, δεν νομίζω πως η  μετάφραση έχει κάποιο πρόβλημα. Αλλά για μια άλλη μετάφραση, πιο κοντινή στο κείμενο, δες εδώ:

https://books.google.gr/books?id=aKrgDQAAQBAJ&pg=PT36&lpg=PT36&dq=%E1%BC%94%CF%86%CE%B7+%CE%B4%CE%AD,+%E1%BC%90%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%B4%E1%BD%B4+%CE%BF%E1%BD%97+%E1%BC%90%CE%BA%CE%B2%E1%BF%86%CE%BD%CE%B1%CE%B9,+%CF%84%E1%BD%B4%CE%BD+%CF%88%CF%85%CF%87%E1%BD%B4%CE%BD+%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%B5%CF%83%CE%B8%CE%B1%CE%B9&source=bl&ots=O-PlBTGcCn&sig=ACfU3U30WH_K7VMt6OtoL_m0Z4itJs79tA&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwir1tS3lI_lAhVQxIsKHRXOBv8Q6AEwCXoECAoQAQ#v=onepage&q=%E1%BC%94%CF%86%CE%B7%20%CE%B4%CE%AD%2C%20%E1%BC%90%CF%80%CE%B5%CE%B9%CE%B4%E1%BD%B4%20%CE%BF%E1%BD%97%20%E1%BC%90%CE%BA%CE%B2%E1%BF%86%CE%BD%CE%B1%CE%B9%2C%20%CF%84%E1%BD%B4%CE%BD%20%CF%88%CF%85%CF%87%E1%BD%B4%CE%BD%20%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%B5%CF%83%CE%B8%CE%B1%CE%B9&f=false 
 

[apri]

[Dwrina]

Ναι, αυτή καταλαβαίνω πως είναι και η λογική του Smyth. Διότι, αν γινόταν χρήση της αυτοπαθούς αντωνυμίας, θα μιλούσαμε για άμεση αυτοπάθεια, αφού θα αναφερόταν ευθέως στο υποκ. του απαρεμφάτου.

Άλλο εννοούσα, αλλά δεν έχει σημασία, γιατί αυτό που μου έγραψες με οδηγεί αλλού: θέλεις να πεις ότι σε περίπτωση ταυτοπροσωπίας, αν υπάρχει η αυτοπαθής αντωνυμία, όπως δίνει το παράδειγμα από τον Θουκυδίδη η Πύλη, ἐπειρᾶτο τοὺς Ἀθηναίους τῆς τε ἐς αὑτὸν ὀργῆς παραλύειν, η αυτοπάθεια είναι άμεση (άρα, η Πύλη σωστά το δίνει στην άμεση, αφού έχει γραφή αὑτόν), ενώ αν υπάρχει η επαναληπτική, όπως το δίνει ο Smyth, είναι έμμεση;

Εννοείς προφανώς πως το χωρίο μεταφράζεται με δεδομένο ότι το τὴν ψυχὴν είναι υποκείμενο του ἐκβῆναι, ενώ στη σύνταξη είναι υποκείμενο του πορεύεσθαι. Αν έχω δίκιο, δεν νομίζω πως η  μετάφραση έχει κάποιο πρόβλημα. Αλλά για μια άλλη μετάφραση, πιο κοντινή στο κείμενο, δες εδώ:

Να και μια μετάφραση που συμβαδίζει με τη σύνταξη! 
Εννοούσα ότι οι ελληνικές μεταφράσεις μεταφράζουν το τῶν πολλῶν με «με πολλούς άλλους» και οι αγγλικές το υποκείμενο του πορεύεσθαι με he.

[θάνος73]

Συνάδελφοι πιστεύετε ότι υπάρχει χιαστό στο παρακάτω χωρίο; είναι από την τρίτη διδακτική ενότητα του φακέλου υλικού (Επίκουρος). Παραθέτω και εδώ το θέμα γιατί κυρίως είναι συντακτικό:

Ὥστε φιλοσοφητέον καὶ νέῳ καὶ γέροντι, τῷ μὲν ὅπως γηράσκων νεάζῃ τοῖς ἀγαθοῖς διὰ τὴν χάριν τῶν γεγονότων, τῷ δὲ ὅπως νέος ἅμα καὶ παλαιὸς ᾖ διὰ τὴν ἀφοβίαν τῶν μελλόντων.

Οι μεταφράσεις του βιβλίου:
1.Πρέπει, λοιπόν, να φιλοσοφεί και ο νέος και ο γέρος: ο ένας ώστε, καθώς γερνά, να παραμένει νέος μέσα στα αγαθά από ευγνωμοσύνη προς τα όσα έγιναν, και ο άλλος, αν και νέος, να είναι συνάμα και ώριμος, καθώς θα είναι απαλλαγμένος από τον φόβο για όσα θα γίνουν. (Ζωγραφίδης)
2. Πρέπει, επομένως, και ο γέροντας να φιλοσοφεί και ο νέος: ο ένας για να μένει, κι όταν γερνά, νέος χάρη στα όμορφα πράγματα, καθώς με χαρά θα ανατρέχει στα περασμένα, ο άλλος για να ’ναι και ως νέος συνάμα γέροντας, καθώς δεν θα τον κυριεύει φόβος για τα μελλούμενα (Σκουτερόπουλος)

Οι ερμηνείες:
(Μπετσάκος, Αμπελάς):
Οι νέοι, καθώς θα οδηγούνται προς τα γηρατειά, θα τείνουν να διασώσουν τη νεότητά τους, μέσα από την ευγνωμοσύνη για όσα ζουν. Οι ηλικιωμένοι, θα νιώθουν νέοι μέσα στα γηρατειά τους, καθώς θα αναπτύσσουν την έλλειψη φόβου για το μέλλον.

(Χρονοπούλου): Ο γέρος θα ευδαιμονεί λόγω των αναμνήσεων, ο νέος επειδή θα απαλλαγεί από το φόβο των

μελλούμενων. Η δεύτερη ερμηνεία προφανώς θεωρεί ότι υπάρχει χιαστό σχήμα.

Τι πιστεύετε;

[Dwrina]

Εμένα μου φαίνεται ότι υπάρχει χιαστό, και γιατί  ευσταθεί περισσότερο νοηματικά (πιο λογικό είναι να φοβάται το μέλλον ο νέος παρά ο γέρος) και γιατί στη δεύτερη φράση προηγείται το νέος, άρα αναφέρεται σε αυτόν.

[Sali]

Άλλο εννοούσα, αλλά δεν έχει σημασία, γιατί αυτό που μου έγραψες με οδηγεί αλλού: θέλεις να πεις ότι σε περίπτωση ταυτοπροσωπίας, αν υπάρχει η αυτοπαθής αντωνυμία, όπως δίνει το παράδειγμα από τον Θουκυδίδη η Πύλη, ἐπειρᾶτο τοὺς Ἀθηναίους τῆς τε ἐς αὑτὸν ὀργῆς παραλύειν, η αυτοπάθεια είναι άμεση (άρα, η Πύλη σωστά το δίνει στην άμεση, αφού έχει γραφή αὑτόν), ενώ αν υπάρχει η επαναληπτική, όπως το δίνει ο Smyth, είναι έμμεση;

Ναι, αυτό θέλω να πω, βλέπω όμως ότι η επαναληπτική του Smyth είναι λάθος και αναρωτιέμαι αν σε περίπτωση ταυτοπροσωπίας μπορεί στην απαρεμφατική φράση να χρησιμοποιηθεί η επαναληπτική ή απαιτείται μόνο η αυτοπαθής. Διότι είδαμε ότι η επαναληπτική χρησιμοποιείται επί έμμεσης αυτοπάθειας αλλά επί ετεροπροσωπίας. Έχεις κάποιο παράδειγμα με χρήση επαναληπτικής αντωνυμίας (αντί αυτοπαθούς) στην απαρεμφατική φράση σε δομή ταυτοπροσωπίας; Εγώ δεν θυμάμαι προς το παρόν κάποιο.

Να και μια μετάφραση που συμβαδίζει με τη σύνταξη! 
Εννοούσα ότι οι ελληνικές μεταφράσεις μεταφράζουν το τῶν πολλῶν με «με πολλούς άλλους» και οι αγγλικές το υποκείμενο του πορεύεσθαι με he.

Έχεις δίκιο! Η μετάφραση στο Perseus προϋποθέτει το τὴν ψυχὴν υποκ. του ἐκβῆναι και ταυτοπροσωπία ανάμεσα στο ἔφη και το πορεύεσθαι. Δεν το είχα προσέξει!

[θάνος73]

Εμένα μου φαίνεται ότι υπάρχει χιαστό, και γιατί  ευσταθεί περισσότερο νοηματικά (πιο λογικό είναι να φοβάται το μέλλον ο νέος παρά ο γέρος) και γιατί στη δεύτερη φράση προηγείται το νέος, άρα αναφέρεται σε αυτόν.

μάλλον έτσι είναι...αλλά  έχει δημιουργηθεί σύγχυση, διότι δύο φυλλάδια που κυκλοφορούν ευρέως (Μπετσάκος/Χρονοπούλου) και έχουν ως σκοπό την επιμόρφωση των διδασκόντων υποστηρίζουν τελείως διαφορετικές ερμηνείες στο συγκεκριμένο χωρίο.