0 μέλη και 7 επισκέπτες διαβάζουν αυτό το θέμα.
Ποια είναι η αναλυτική σύνταξη στο: Ου πονου πολλου με δει; (=δε χρειαζεται να μπω σε μεγαλο κοπο)
Το "δει" λειτουργεί απρόσωπα και το "πόνου" είναι αντικείμενο σ' αυτό.Το πρόβλημα είναι η αιτιατική "με".O Smyth περιγράφει το παράδειγμα ως εξής: 1400. δεῖ μοί τινος means I have need of something. In place of the dative (1467) an accusative of the person is rarely allowed in poetry on the analogy of δεῖ with the infinitive (1985): ““οὐ πόνου πολλοῦ με δεῖ” I have need of no great toil” E. Hipp. 23 (often in E.). The thing needed is rarely put in the accusative: ““εἴ τι δέοι τῷ χορῷ” if the chorus need anything” Ant. 6.12 (here some regard τὶ as nominative). Cp. 1562.[/color]Με βάση το παραπάνω, δυο εκδοχές μπορώ να σκεφθώ για το "με":α) να το θεωρήσουμε αντικείμενο (άμεσο). Σ' αυτήν την περίπτωση το "δει" λειτουργεί ως ιδιόμορφο απρόσωπο, δηλ. δεν παίρνει υποκείμενο, γιατί ισοδυναμεί με το "ένδεια εστί".β) να εννοήσουμε κάποιο απαρέμφατο από τα συμφραζόμενα ως υποκείμενο του "δει", οπότε το "με" θα είναι υποκείμενο του απαρεμφάτου.Θα μπορούσαμε να πούμε, βέβαια, και ότι το "με" βρίσκεται σε αιτιατική αντί για δοτική προσωπική, αλλά μου μοιάζει λίγο σαν υπεκφυγή.Δεν ξέρω αν κάποιος άλλος σκέφτεται κάποια άλλη ανάλυση... [/Ποιο απαρεμφατο θα μπορούσε να εννοηθεί;Ευχαριστώ πολύ για τη βοήθεια!
Με βάση τα συντακτικά, έτσι έχουν τα πράγματα.Επειδή όμως ζήτησες κι άλλη γνώμη, θα πω και τη δική μου, έτσι απλώς για προβληματισμό.Κατ' αρχάς, δεν ξέρω αν θυμάσαι μια άλλη φορά που συζητούσαμε για μετοχές και είχα αναφέρει μια πολύ ενδιαφέρουσα άποψη του Woodcock πάνω στις μετοχές στα λατινικά (http://www.pde.gr/index.php?topic=2948.854).Έλεγε ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι μετοχές είναι ρηματικά επίθετα και ότι -αν εξαιρέσουμε τις επιθετικές- λειτουργούν κατηγορηματικά στο λόγο (π.χ ως κατηγορούμενα, κατηγορηματικοί προσδιορισμοί, επιρρηματικά κατηγορούμενα). Τις διακρίνει ωστόσο σε δυο κατηγορίες, ανάλογα με το αν συμπληρώνουν την έννοια του ρήματος (συμπληρωματικές/αυτές που εμείς λέμε "κατηγορηματικές") ή αν είναι χαλαρά συνδεδεμένες μαζί του (επιρρηματικές).Η σκέψη που κάνω, λοιπόν, με βάση τα παραπάνω, είναι πως το "διάγω", συντάσσεται με μετοχή που λειτουργεί ως επιρρηματικό κατηγορούμενο, δηλ. μας δείχνει σε ποια κατάσταση είναι το υποκείμενο τη στιγμή της πράξης. Ωστόσο, δεν μου φαίνεται να λειτουργεί ως απαραίτητο συμπλήρωμα, δηλ. ως ένας όρος χωρίς τον οποίο το νόημα θα ήταν λειψό. Αυτόν το ρόλο τον έχει η λέξη "τον βίον", είτε υπάρχει στην πρόταση είτε εννοείται. Οπότε θα έλεγα ότι η μετοχή λειτουργεί επιρρηματικά (παρότι τα συντακτικά λένε ότι είναι κατηγορηματική).Αντιθέτως, στα ρήματα έναρξης-λήξης η μετοχή φαίνεται να λειτουργεί ως συμπλήρωμα, γιατί προβλέπεται από τη σημασία του ρήματος. Εδώ, μια ιδέα, που μου περνά από το μυαλό εκ των υστέρων, είναι ότι, επειδή αυτά τα ρήματα συντάσσονται και με απαρέμφατο, ίσως να έχουμε περίπτωση περίφρασης, δηλ. η φράση "άρχομαι λέγων" να έχει προκύψει από το "άρχομαι λέγων είναι", όπου η μετοχή είναι σε θέση κλασικού κατηγορούμενου.Είχα γράψει σε εκείνη την παλιά συζήτηση το ίδιο και για τις κατηγορηματικές που εξαρτώνται από ρήματα αντίληψης. (Για εκείνες είμαι πιο σίγουρη).
Εγώ στο παράδειγμα που παραθέσατε θα έκανα την εξής συντακτική ανάλυση: τούς Θηβαίους: Αντικείμενο στο κατενόησαν-όντας: κατηγορηματική μετοχή , που αναφέρεται στο αντικείμενο,κατηγορηματικός προσδιορισμός.
Ποιο απαρεμφατο θα μπορούσε να εννοηθεί;Ευχαριστώ πολύ για τη βοήθεια!
Apri, τη θυμάμαι εκείνη τη συζήτηση και είμαι καθ' όλα σύμφωνος με όσα λες. Απλώς μετέφερα την κρατούσα άποψη με βάση τα (περισσότερα) ελληνικά και ξένα Συντακτικά της αρχαίας Ελληνικής.
Τελικά η διάκριση κατηγορηματικών και επιρρηματικών μετοχών είναι δημιούργημα των σχολικών συντακτικών; Όλες οι μετοχές λειτουργούν πράγματι ως επίθετα; Πώς εξηγείται αυτό, όταν μεταφράζουμε επειδή, αν και, όταν, για να, αν ;
Με βάση το παραπάνω, δυο εκδοχές μπορώ να σκεφθώ για το "με":α) να το θεωρήσουμε αντικείμενο (άμεσο). Σ' αυτήν την περίπτωση το "δει" λειτουργεί ως ιδιόμορφο απρόσωπο, δηλ. δεν παίρνει υποκείμενο, γιατί ισοδυναμεί με το "ένδεια εστί".β) να εννοήσουμε κάποιο απαρέμφατο από τα συμφραζόμενα ως υποκείμενο του "δει", οπότε το "με" θα είναι υποκείμενο του απαρεμφάτου.Θα μπορούσαμε να πούμε, βέβαια, και ότι το "με" βρίσκεται σε αιτιατική αντί για δοτική προσωπική, αλλά μου μοιάζει λίγο σαν υπεκφυγή.Δεν ξέρω αν κάποιος άλλος σκέφτεται κάποια άλλη ανάλυση...
Στην περίπτωση αυτή, νομίζω, και η αιτιατική και η γενική θεωρούνται αντικείμενα, ενώ ως υποκείμενο εννοείται η αφηρημένη σύστοιχη έννοια που προκύπτει από το δει.
Οι επιρρηματικές μετοχές διακρίνονται αντικειμενικά από τις κατηγορηματικές, γιατί οι πρώτες λειτουργούν ως προσάρτημα στο ρήμα (δηλ. είναι πρόσθετο, προαιρετικό στοιχείο), ενώ οι δεύτερες ως συμπλήρωμά του (δηλ. ως απαραίτητο συνοδευτικό του ρήματος).Θεωρώ ωστόσο ότι ο Woodcock έχει δίκιο που προτιμά τον όρο "συμπληρωματικές" για τις κατηγορηματικές.
Από τις δύο εκδοχές προτιμώ τη δεύτερη, αλλά για να είμαι πιο σαφής, θα έλεγα πως πρόκειται για ένα είδος σύμφυρσης, που μου έφερε στο μυαλό κάτι ανάλογο με τη σύνταξη των ρηματικών επιθέτων: αντί για δοτική του ενεργούντος προσώπου έχουμε κάποτε αιτιατική λόγω επίδρασης από την ταυτόσημη σύνταξη του δεῖ + απαρ.: Πλάτ. Γοργ. 507 d τὸν βουλόμενον εὐδαίμονα είναι σωφροσύνην διωκτέον καὶ ἀσκητέον.
Αυτή είναι η πιο "νηφάλια" άποψη για τη διάκριση των μετοχών. Αυτό υποστηρίζει, με τη δική του ορολογία, και ο Albert Rijksbaron, The Syntax and Semantics of the verb in classical Greek, 37-39. O Rijksbaron ονομάζει predicative τόσο τις κατηγορηματικές όσο και τις επιρρηματικές μετοχές, αλλά τις πρώτες τις θεωρεί obligatory constituent και τις δεύτερες non-obligatory constituent ή μετοχές που λειτουργούν "as a satellite".
Δύο παραδείγματα μόνο: Ξενοφ. Κ.Α. IV, 2, 5 καταλαμβάνουσι τοὺς φύλακας ἀμφὶ πῦρ καθημένους = βρήκαν τους φύλακες να κάθονται/καθισμένους γύρω από τη φωτιά. Εδώ είναι σαφέστατο ότι το τοὺς φύλακας είναι αντικείμενο του ρ. καταλαμβάνουσι και η κατηγορηματική μτχ. καθημένους λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός (όταν τους βρήκαν, ήταν καθισμένοι γύρω από τη φωτιά = παροδική ιδιότητα). Ξενοφ. Απομν.