Αρχαία Ελληνικά: Σύνταξη

[Dwrina]

 Στο  study 4 exams υπάρχει μια ερώτηση που λέει «Να αντικαταστήσετε την ενδοιαστική πρόταση με έναρθρο απαρέμφατο», στην οποία δίνονται και οι απαντήσεις. Σε όλες τις απαντήσεις το απαρέμφατο βρίσκεται σε γενική. Για παράδειγμα, η πρόταση Φοβοῦμαι μὴ τόδ’ ἔπος ἐκβάλω  μετατρέπεται  σε Φοβοῦμαι τοῦ τόδ’ ἔπος ἐκβαλεῖν.  Εγώ είχα βάλει έναρθρο απαρέμφατο σε αιτιατική. Είδα όμως στο λεξικό του Δημητράκου και την πρόταση   φοβοῦμαι  δ’  ἔπος τόδ’ ἐκβαλεῖν και μου φάνηκε ότι  το έναρθρο και το άναρθρο απαρέμφατο  ισοδυναμούν μεταξύ τους, αλλά κανένα δεν ισοδυναμεί ακριβώς με την ενδοιαστική. Εσείς τι λέτε για αυτό;  Πάντως, απαρέμφατο σε γενική δεν βλέπω πού μπορεί να στηριχθεί (φοβοῦμαι + γενική δεν βρήκα).

[PDE ads]

[primus inter pares]

Όταν το τι είναι σύστοιχο αντικείμενο, στην ουσία είναι επιθετικός προσδιορισμός σε ένα σύστοιχο αντικείμενο που παραλείπεται, π.χ. λέγω τι = λέγω τινάς λόγους. Δεν θυμάμαι να έχω δεί σύστοιχο αντικείμενο να λαμβάνει το ίδιο επιθετικό προσδιορισμό.

Eγώ σκέφτηκα μήπως εννοείται στο ''τι'' ,που θα λειτουργεί επιθετικά, ένα ουσιαστικό ομόρριζο του ευρίσκεσθαι. Δηλ. με την έννοια:να προσπαθήσουν να βρουν αν μπορούν κάποιο χρήσιμο εύρημα.. Κάποιο=(τι)=επιθετικος που γίνεται σύστοιχο όταν παραλείψουμε τα ουσιαστικό εύρημα.... Είναι λάθος η σκέψη μου;

[Sali]

Στο  study 4 exams υπάρχει μια ερώτηση που λέει «Να αντικαταστήσετε την ενδοιαστική πρόταση με έναρθρο απαρέμφατο», στην οποία δίνονται και οι απαντήσεις. Σε όλες τις απαντήσεις το απαρέμφατο βρίσκεται σε γενική. Για παράδειγμα, η πρόταση Φοβοῦμαι μὴ τόδ’ ἔπος ἐκβάλω  μετατρέπεται  σε Φοβοῦμαι τοῦ τόδ’ ἔπος ἐκβαλεῖν.  Εγώ είχα βάλει έναρθρο απαρέμφατο σε αιτιατική. Είδα όμως στο λεξικό του Δημητράκου και την πρόταση   φοβοῦμαι  δ’  ἔπος τόδ’ ἐκβαλεῖν και μου φάνηκε ότι  το έναρθρο και το άναρθρο απαρέμφατο  ισοδυναμούν μεταξύ τους, αλλά κανένα δεν ισοδυναμεί ακριβώς με την ενδοιαστική. Εσείς τι λέτε για αυτό;  Πάντως, απαρέμφατο σε γενική δεν βλέπω πού μπορεί να στηριχθεί (φοβοῦμαι + γενική δεν βρήκα).

Δηλαδή εννοείς πως δίνονται παραδείγματα ενδοιαστικών προτάσεων, τις οποίες αντικαθιστούν με έναρθρο απαρέμφατο σε γενική; Αν είναι έτσι, υπάρχε οφθαλμοφανές λάθος. Τα ρήματα φόβου όντως συντάσσονται και με απαρέμφατο, είτε άναρθρο είτε έναρθρο σε αιτιατική. Η σύνταξη με γενική υπάρχει, αλλά είναι πολύ σπάνια και δεν αναφέρεται με έναρθρο απαρέμφατο. Δες στο LSJ, προτελευταία σημασία.

[θάνος73]

καλημέρα συνάδελφοι!
η επιθετική μετοχή όταν λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός δεν αναλύεται σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, έτσι;

[PDE ads]

[Sali]

Γίνεται να θεωρήσουμε το ''αγαθον'' ως επιθετικό και το ''τι'' ως σύστοιχο αντικείμενο;

Το επίθετο αυτό στο ουδέτερο γένος συχνά λαμβάνει αξία ουσιαστικού. Δες σχετικά εδώ (σημασία ΙΙ, 3):

http://myria.math.aegean.gr/lds/data/volA/pdf/pg_0048.pdf

Επομένως, κάθε επιθετική λέξη προσδιορίζει το "ουσιαστικό", όχι το αντίστροφο. Σαν να είχε δηλαδή στο παράδειγμά σου: εὑρίσκεσθαί τινα ὠφέλειαν. Ποιο θα ήταν το αντικείμενο του απαρεμφάτου και ποιος ο επιθετικός προσδιορισμός; Στο πρώτο παράδειγμα από το Λίντελ - Σκοτ, τι άλλο μπορεί να είναι το μέγα από επιθ. προσδιορ. στο ἀγαθόν;

[Dwrina]

Μόλις βρήκα προηγούμενη απάντηση του Sali σχετικά με το αγαθόν ως ουσιαστικό και ετοιμαζόμουν να την παραθέσω, αλλά με πρόλαβε. Να ρωτήσω όμως κάτι, πέρα από αυτήν την εξήγηση, συνηθίζεται το τι ως σύστοιχο αντικείμενο να συνοδεύεται από επιθετικό προσδιορισμό;

[Sali]

Μόλις βρήκα προηγούμενη απάντηση του Sali σχετικά με το αγαθόν ως ουσιαστικό και ετοιμαζόμουν να την παραθέσω, αλλά με πρόλαβε. Να ρωτήσω όμως κάτι, πέρα από αυτήν την εξήγηση, συνηθίζεται το τι ως σύστοιχο αντικείμενο να συνοδεύεται από επιθετικό προσδιορισμό;

Κανονικά δεν γίνεται. Όταν το τι είναι σύστοιχο αντικείμενο, ξέρουμε ότι αυτό έχει προέλθει από παράλειψη του γνήσιου σύστοιχου αντικειμένου, στο οποίο η αόριστη αντωνυμία ήταν επιθετικός προσδιορισμός: συμβουλεύω τι < συμβουλεύω συμβουλήν τινα. Επομένως τι (σύστ. αντικ.) + επιθ. προσδιορισμός δεν γίνεται. Αν έχουμε π.χ. καλόν τι, το καλὸν λαμβάνεται ως ουσιαστικό και το τι επιθ. προσδιορισμός.

[primus inter pares]

Κανονικά δεν γίνεται. Όταν το τι είναι σύστοιχο αντικείμενο, ξέρουμε ότι αυτό έχει προέλθει από παράλειψη του γνήσιου σύστοιχου αντικειμένου, στο οποίο η αόριστη αντωνυμία ήταν επιθετικός προσδιορισμός: συμβουλεύω τι < συμβουλεύω συμβουλήν τινα. Επομένως τι (σύστ. αντικ.) + επιθ. προσδιορισμός δεν γίνεται. Αν έχουμε π.χ. καλόν τι, το καλὸν λαμβάνεται ως ουσιαστικό και το τι επιθ. προσδιορισμός.

Τέλεια! Σας ευχαριστώ πολύ!

[primus inter pares]

Πάντως είδα τώρα ότι παλιότερα που είχα ρωτήσει στο πραττων τι αγαθον τι είναι το ''αγαθόν'', η μία απάντηση ήταν πως το αγαθον θα μπορούσε να είναι και επιθετικός και το ''τι'' αντικείμενο σε αυτόν..

[Dwrina]

Πάντως είδα τώρα ότι παλιότερα που είχα ρωτήσει στο πραττων τι αγαθον τι είναι το ''αγαθόν'', η μία απάντηση ήταν πως το αγαθον θα μπορούσε να είναι και επιθετικός και το ''τι'' αντικείμενο σε αυτόν..

Από ό,τι είδα εγώ είχα δώσει αυτήν την απάντηση, αλλά προφανώς δεν έλαβα υπ' όψιν μου εκείνη την στιγμή ότι αν το  τι  ήταν  αντικείμενο θα έπρεπε να είναι σύστοιχο και, επομένως, ότι δεν θα μπορούσε το αγαθόν να είναι επιθετικός. Εξάλλου, ο Sali μας έδωσε και άλλη εξήγηση, οπότε λύθηκε το θέμα.

[Dwrina]

Δηλαδή εννοείς πως δίνονται παραδείγματα ενδοιαστικών προτάσεων, τις οποίες αντικαθιστούν με έναρθρο απαρέμφατο σε γενική; Αν είναι έτσι, υπάρχε οφθαλμοφανές λάθος. Τα ρήματα φόβου όντως συντάσσονται και με απαρέμφατο, είτε άναρθρο είτε έναρθρο σε αιτιατική. Η σύνταξη με γενική υπάρχει, αλλά είναι πολύ σπάνια και δεν αναφέρεται με έναρθρο απαρέμφατο. Δες στο LSJ, προτελευταία σημασία.

Ναι, σε όλα τα παραδείγματα οι ενδοιαστικές αντικαθίστανται με απαρέμφατο σε γενική.

Το είδα στο LSJ το φοβούμαι με γενική, δύο αναφορές είχε μόνο, ενώ ο Δημητράκος δεν αναφέρει καν αυτή την σύνταξη. Ίσως να  βασίστηκαν σε αυτή την σύνταξη του LSJ και να έβαλαν γενική. Δεν μου φαίνεται βέβαια λογικό, αλλά ούτε και το να μην διόρθρωσε κανείς τέτοιο λάθος μου φαίνεται λογικό. Πάντως κρατάμε ότι το σωστό είναι αιτιατική.

[Dwrina]

Στα συντακτικά αναφέρεται ότι μια συμπερασματική πρόταση εκφέρεται με απαρέμφατο (όχι μόνο όταν δηλώνεται υποκειμενικό ή επιδιωκόμενο συμπέρασμα) αλλά και όταν προηγείται άρνηση ή υπόθεση, π.χ. εἰ µὴ εἰς τοῦτο µανίας ἀφικόµην ὥστε ἐπιθυµεῖν εἷς ὢν πολλοῖς µάχεσθαι.
Αυτή η περίπτωση είναι διαφορετική; Θέλω να πω, δεν ανήκει στην περίπτωση στην οποία το απαρέμφατο δηλώνει υποκειμενικό συμπέρασμα; Αν όχι, ξέρετε τι συμπέρασμα δηλώνεται εδώ;

[Sali]

Αυτό που διάβασες αληθεύει. Για την εξήγηση του απαρ. μετά από αρνητική πρόταση (και για τις λιγοστές εξαιρέσεις) δες τον Smyth, 2265. Κάτι παρόμοιο πρέπει να συμβαίνει και όταν η συμπερ. πρότ. εξαρτάται από υποθετική· το αποτέλεσμα δηλαδή εμφανίζεται μόνο ως λογική εκτίμηση, αφού προέρχεται από υποθετικό συλλογισμό.

[θάνος73]

καλημέρα συνάδελφοι!
η επιθετική μετοχή όταν λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός δεν αναλύεται σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, έτσι;