Αρχαία Ελληνικά: Αδίδακτο κείμενο

[Dwrina]

Αλλά και ακόμα κι αν ήταν η εξαίρεση των object clauses που δεν εκφέρονται με οριστική μέλλοντα, πάλι στην ουσία για τελικές μιλάμε, γιατί όπως λέει και ο Smyth -για να μη νομίζετε ότι είναι μόνο δική μου εμμονή- το πραγματικό συμπλήρωμα του ρήματος λείπει.

Η αλήθεια είναι ότι αυτά που γράφει ο Smyth για τη διαφορά των επιρρηματικών τελικών από τις ουσιαστικές τελικές προτάσεις με δυσκόλεψαν εξ αρχής στην κατανόησή τους. Τελικά αυτό που κατάλαβα είναι ότι, από τη στιγμή που δεν δηλώνεται το αντικειμένο της προσπάθειας ή φροντίδας για την επίτευξη ενός σκοπού, γίνεται ο ίδιος ο σκοπός το αντικείμενο της προσπάθειας ή φροντίδας. Έτσι, το «φροντίζω τη διατροφή μου, για να μην αρρωσταίνω» γίνεται «φροντίζω να μην αρρωσταίνω». Επομένως, όπως και αν προκύπτουν αυτές οι προτάσεις, καταλήγουν να λειτουργούν ως συμπλήρωμα. Εκείνο όμως που ακόμη δεν πολυκαταλαβαίνω είναι γιατί ο Smyth τις θεωρεί ημιτελείς τελικές (επιρρηματικές) προτάσεις και γιατί πρέπει να θεωρούμε ότι  το πραγματικό συμπλήρωμα λείπει.  Δηλαδή,  αν πω σε κάποιον ότι προσπαθώ να κάνω κάτι, πρέπει να του πω απαραίτητα και με ποιον τρόπο το προσπαθώ, ενώ, όταν δεν το λέω,  η δήλωσή μου είναι ημιτελής; 

Και γιατί αυτές οι προτάσεις να εκφράζουν πάντοτε σκοπό;  Με τα ρήματα επιθυμίας, που αναφέρει ο Smyth στο 2210 a (αἰτῶ, δέομαι, παραγγέλλω, ἱκετεύω, διακελεύομαι, παρακελεύομαι, ἀπαγορεύω), η δευτερεύουσα δεν θα έπρεπε να εκφράζει βούληση;

[PDE ads]

[apri]

Η αλήθεια είναι ότι αυτά που γράφει ο Smyth για τη διαφορά των επιρρηματικών τελικών από τις ουσιαστικές τελικές προτάσεις με δυσκόλεψαν εξ αρχής στην κατανόησή τους. Τελικά αυτό που κατάλαβα είναι ότι, από τη στιγμή που δεν δηλώνεται το αντικειμένο της προσπάθειας ή φροντίδας για την επίτευξη ενός σκοπού, γίνεται ο ίδιος ο σκοπός το αντικείμενο της προσπάθειας ή φροντίδας. Έτσι, το «φροντίζω τη διατροφή μου, για να μην αρρωσταίνω» γίνεται «φροντίζω να μην αρρωσταίνω». Επομένως, όπως και αν προκύπτουν αυτές οι προτάσεις, καταλήγουν να λειτουργούν ως συμπλήρωμα.

Εκείνο όμως που ακόμη δεν πολυκαταλαβαίνω είναι γιατί ο Smyth τις θεωρεί ημιτελείς τελικές (επιρρηματικές) προτάσεις και γιατί πρέπει να θεωρούμε ότι  το πραγματικό συμπλήρωμα λείπει.  Δηλαδή,  αν πω σε κάποιον ότι προσπαθώ να κάνω κάτι, πρέπει να του πω απαραίτητα και με ποιον τρόπο το προσπαθώ, ενώ, όταν δεν το λέω,  η δήλωσή μου είναι ημιτελής; 

Και γιατί αυτές οι προτάσεις να εκφράζουν πάντοτε σκοπό;  Με τα ρήματα επιθυμίας, που αναφέρει ο Smyth στο 2210 a (αἰτῶ, δέομαι, παραγγέλλω, ἱκετεύω, διακελεύομαι, παρακελεύομαι, ἀπαγορεύω), η δευτερεύουσα δεν θα έπρεπε να εκφράζει βούληση;

Θα σου πω τη δική μου προσέγγιση, γιατί νομίζω ότι κινείται στο ίδιο πνεύμα με αυτό του Smyth.

Οι προτάσεις αυτές έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
α) εισάγονται με τελικούς συνδέσμους "όπως, ως, ίνα (σπανιότερα)"
β) εκφράζονται με οριστική μέλλοντα, όπως οι αναφορικές τελικές, και -λιγότερα συχνά- με υποτακτική όπως οι τελικές. Σημειωτέον ότι τη χρήση μέλλοντα τη βρίσκουμε και στην τελική μετοχή.
γ) εναλλακτικά δίπλα στα ίδια ρήματα βρίσκεις "ώστε+απαρέμφατο", "όπως+απαρέμφατο", γενική έναρθρου απαρεμφάτου. Και τα τρία εκφράζουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.

Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά δημιουργούν εύλογα την αίσθηση ότι οι προτάσεις αυτές εκφράζουν σκοπό.

Πάμε τώρα στα ρήματα εξάρτησης τους.
Τα ρήματα αυτά εκφράζουν προσπάθεια, φροντίδα, εντολή. Κατά κανόνα, όμως, δεν τις βρίσκεις δίπλα στο "βούλομαι".
Αν εξέφραζαν βούληση, δεν θα ήταν πιο λογικό να εκφράζονται κατά κανόνα -και όχι κατ' εξαίρεση- με υποτακτική και να τις βρίσκεις και με το "βούλομαι";
Υπάρχουν δύο-τρία παραδείγματα όπου οι προτάσεις εξαρτώνται από το ''δει'' ( SOPH. Αj. 556, δεῖ σε ὅπως δείξεις ,  Ph. 54, τὴν Φιλοκτήτου σε δεῖ ψυχὴν ὅπως λόγοισιν ἐκκλέψεις λέγων.   Cratinus, Ph. Fr. 108, δεῖ σ’ ὅπως εὐσχήμονος ἀλεκτρυόνος μηδὲν διοίσεις), όμως εκφράζονται κι αυτές με οριστική μέλλοντα κι είναι τόσο σπάνιο να εξαρτώνται από τέτοιο ρήμα που είναι δύσκολο να βγάλεις συμπεράσματα. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τις προτάσεις αντί απαρεμφάτου επειδή αυτή ήταν η χρήση τους εξ αρχής ή επειδή είχε καταλήξει να είναι η χρήση τους με τα ρήματα φροντίδας και προσπάθειας;


Όλα αυτά μαζί βγάζουν νόημα, αν σκεφτεί κανείς ότι τα ρήματα αυτά, όταν συντάσσονται με τέτοιες προτάσεις, δείχνουν μια σκόπιμη και επίμοχθη ενέργεια, που χρειάζεται ένα ή περισσότερα συμπληρώματα, προκειμένου να επιτευχθεί ο απώτερος στόχος που εκφράζεται με τη δευτερεύουσα. Δηλ. όταν λέμε στα ν.ε "παρακαλείσθε όπως μαζί με το εισιτήριό σας να επιδεικνύετε και την ταυτότητα" , εννοούμε "παρακαλείσθε να κάνετε τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε μαζί με το εισιτήριο να επιδείξετε και την ταυτότητα". Ή όταν λέει "ἐπιμελοῦμαι ὅπως ταῦτα ποιήσει", σημαίνει ότι "φροντίζω να κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου, για να κάνει αυτά".
Το πραγματικό συμπλήρωμα όμως λείπει, ίσως γιατί αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια του κάθε ακροατή να επιλέξει τις απαιτούμενες ενέργειες, αφού το μείζον είναι ο απώτερος στόχος και όχι τα μέσα.

O Smyth λέει "Such clauses are incomplete final clauses, because, though the purpose is expressed, the action taken to effect the purpose is not expressed.".
Δεν συμφωνώ με τον όρο "ατελείς τελικές προτάσεις", γιατί δεν είναι ατελής η δευτερεύουσα, αλλά η περίοδος, αφού λείπει το συμπλήρωμα (π.χ τελικό απαρέμφατο) του ρήματος της κύριας.

Από τη στιγμή που παραλείπεται το πραγματικό συμπλήρωμα της πρότασης, η τελική πρόταση μοιάζει να παίρνει τη θέση του και να λειτουργεί ως συμπληρωματική. Ίσως, ο Smyth χρησιμοποιεί τον όρο "object purposed" για τις προτάσεις αυτές, για να δείξει ακριβώς αυτήν την αλλαγή ρόλων.
Άλλωστε, δεν είναι κάτι παράδοξο. Το συμπλήρωμα θα έδειχνε το αντικείμενο της βούλησης, ενώ η τελική τον απώτερο στόχο της βούλησης, άρα σημασιολογικά δεν είναι μακριά.

Σε σχέση με την τελευταία παρατήρηση, περνάει από το μυαλό μου βέβαια και ένα άλλο ενδεχόμενο ερμηνείας αυτών των προτάσεων, που δεν προϋποθέτει ότι λείπει κάποια πρόταση: Επειδή ακριβώς σημασιολογικά οι τελικές προτάσεις δεν απείχαν πολύ από το τελικό απαρέμφατο, επιστρατεύτηκαν ως οι πιο κοντινές σημασιολογικά δευτερεύουσες προτάσεις, για να συμπληρώσουν ρήματα που συντάσσονταν με αυτό.
Κάτι τέτοιο έγινε σίγουρα στην ελληνιστική εποχή όπου το τελικό απαρέμφατο και η υποτακτική εκφράστηκαν με το "ίνα+υποτακτική", δηλ. στην ουσία με τελικές προτάσεις. 

Έτσι, το «φροντίζω τη διατροφή μου, για να μην αρρωσταίνω» γίνεται «φροντίζω να μην αρρωσταίνω». Επομένως, όπως και αν προκύπτουν αυτές οι προτάσεις, καταλήγουν να λειτουργούν ως συμπλήρωμα.

Σύμφωνοι.
Απλώς σου είπα ότι, αν δυσκολεύεσαι σε σχολικό επίπεδο να χαρακτηρίσεις αυτές τις προτάσεις "συμπληρωματικές" ή object clauses, γιατί δεν αναφέρονται στο σχολικό συντακτικό, και με δεδομένο ότι τις βρίσκεις μάλιστα στο κείμενο με υποτακτική, δεν θα ήταν κακό να τις χαρακτηρίσεις τελικές, γιατί αυτό είναι στην πραγματικότητα, ασχέτως του πώς καταλήγουν να λειτουργούν.

[Dwrina]

γ) εναλλακτικά δίπλα στα ίδια ρήματα βρίσκεις "ώστε+απαρέμφατο", "όπως+απαρέμφατο", γενική έναρθρου απαρεμφάτου. Και τα τρία εκφράζουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.

"Όπως+απαρέμφατο"; Έχεις κάποιο παράδειγμα;

O Smyth λέει "Such clauses are incomplete final clauses, because, though the purpose is expressed, the action taken to effect the purpose is not expressed.".
Δεν συμφωνώ με τον όρο "ατελείς τελικές προτάσεις", γιατί δεν είναι ατελής η δευτερεύουσα, αλλά η περίοδος, αφού λείπει το συμπλήρωμα (π.χ τελικό απαρέμφατο) του ρήματος της κύριας.

Αυτή ήταν αρχικά και η δική μου σκέψη, αλλά μετά αιτιολόγησα κάπως  αυτόν τον χαρακτηρισμό της δευτερεύουσας από τον Smyth με τη λογική ότι, αφού, σύμφωνα με τον  Smyth, παίρνει τη θέση του αντικειμένου που δεν εκφράζεται, δεν μπορεί να λειτουργήσει πλέον ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού, για αυτό δεν τη θεωρεί ολοκληρωμένη τελική πρόταση.

Από τη στιγμή που παραλείπεται το πραγματικό συμπλήρωμα της πρότασης, η τελική πρόταση μοιάζει να παίρνει τη θέση του και να λειτουργεί ως συμπληρωματική. Ίσως, ο Smyth χρησιμοποιεί τον όρο "object purposed" για τις προτάσεις αυτές, για να δείξει ακριβώς αυτήν την αλλαγή ρόλων.
Άλλωστε, δεν είναι κάτι παράδοξο. Το συμπλήρωμα θα έδειχνε το αντικείμενο της βούλησης, ενώ η τελική τον απώτερο στόχο της βούλησης, άρα σημασιολογικά δεν είναι μακριά.

Σε σχέση με την τελευταία παρατήρηση, περνάει από το μυαλό μου βέβαια και ένα άλλο ενδεχόμενο ερμηνείας αυτών των προτάσεων, που δεν προϋποθέτει ότι λείπει κάποια πρόταση: Επειδή ακριβώς σημασιολογικά οι τελικές προτάσεις δεν απείχαν πολύ από το τελικό απαρέμφατο, επιστρατεύτηκαν ως οι πιο κοντινές σημασιολογικά δευτερεύουσες προτάσεις, για να συμπληρώσουν ρήματα που συντάσσονταν με αυτό.
Κάτι τέτοιο έγινε σίγουρα στην ελληνιστική εποχή όπου το τελικό απαρέμφατο και η υποτακτική εκφράστηκαν με το "ίνα+υποτακτική", δηλ. στην ουσία με τελικές προτάσεις. 

Αυτή η ερμηνεία με ικανοποιεί περισσότερο, γιατί, αν και καταλαβαίνω ότι από νοηματικής πλευράς λείπει κάτι, οι συγκεκριμένες ενέργειες που θα οδηγήσουν στην επίτευξη του στόχου, δυσκολεύομαι να το δω ως συντακτική παράλειψη κάποιου όρου, του οποίου τη θέση παίρνει η δευτερεύουσα (όπως με τη δεικτική αντωνυμία και τις αναφορικές προτάσεις, όπου, είτε υπάρχει η δεικτική αντωνυμία είτε παίρνει τη θέση της η δευτερεύουσα, δεν αλλάζει κάτι ως προς τις πληροφορίες που μας παρέχει το κείμενο, ή όπως το σύστοιχο αντικείμενο του οποίου τη θέση παίρνει ο επιθετικός προσδιορισμός. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις το μόνο που αλλάζει είναι η διατύπωση, που έχει να κάνει με το ύφος του κειμένου, όχι το περιεχόμενό του), γιατί εδώ δεν τίθεται θέμα διατύπωσης αλλά περιεχομένου. Το ότι ο ομιλητής δεν θέλει, δεν ενδιαφέρεται να μας πει (άλλες φορές μπορεί να θέλει να το πει) με ποια μέσα προσπαθεί να πετύχει τον σκοπό του, αλλά θέλει να μας αναφέρει μόνο τον σκοπό ως αντικείμενο της προσπάθειάς του, γιατί να θεωρείται παράλειψη συντακτικού όρου; Αυτό θέλει, αυτό λέει.  Δεν ξέρω αν καταλαβαίνεις τι εννοώ και δεν ξέρω και αν έχω αντιληφθεί σωστά το όλο θέμα, γιατί εμένα μου φαίνεται παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει όταν λέει κάποιος «δεν θέλω να το κάνω αυτό»∙ εννοείται ότι υπάρχει κάποιος λόγος που δεν θέλει να το κάνει και θα μπορούσε κάλλιστα να ακολουθεί μια αιτιολογική πρόταση, αλλά ο ομιλητής δεν ενδιαφέρεται να εξηγήσει τον λόγο. Θα λέγαμε ποτέ ότι παραλείπεται εδώ μια αιτιολογική πρόταση; Νοηματικά όντως λείπει μια αιτιολόγηση, αλλά δεν μπορούμε να μιλήσουμε για συντακτική παράλειψη.

Τώρα θα μου πεις, το συμπλήρωμα είναι απαραίτητο συντακτικά, ενώ μια αιτιολογική πρόταση, ένας επιρρηματικός προσδιορισμός, όχι. Ναι, αλλά, εφόσον και μια ουσιαστική πρόταση που εκφράζει τον απώτερο σκοπό μπορεί να λειτουργήσει ως συμπλήρωμα, γιατί πρέπει να δεχθούμε ότι παίρνει τη συντακτική θέση ενός υποτιθέμενου συμπληρώματος, το οποίο μπορεί και να μην υπήρχε ποτέ στο μυαλό του ομιλητή, και όχι ότι εξ αρχής είναι αυτό το συμπλήρωμα για τον ομιλητή, ο οποίος δεν επιθυμεί να δώσει κάποια επιπλέον πληροφορία (ώστε να χρησιμοποιήσει τη δομή ρήμα + συμπλήρωμα + τελική πρόταση); 

Δεν ξέρω...Εμένα αυτές οι προτάσεις δεν μου δίνουν την αίσθηση ότι προκύπτουν από παράλειψη του αντικειμένου της προσπάθειας, αλλά, αν πρέπει οπωσδήποτε να συσχετιστούν με κάποιο υποτιθέμενο αντικείμενο, θα έλεγα από ενοποίηση αυτού με τον απώτερο σκοπό, ο οποίος έτσι συμπεριλαμβάνει και τις ενέργειες για την επίτευξή του και γίνεται αυτός το αντικείμενο, και νοηματικά, δηλαδή στο μυαλό του ομιλητή, και συντακτικά.

Απλώς σου είπα ότι, αν δυσκολεύεσαι σε σχολικό επίπεδο να χαρακτηρίσεις αυτές τις προτάσεις "συμπληρωματικές" ή object clauses, γιατί δεν αναφέρονται στο σχολικό συντακτικό, και με δεδομένο ότι τις βρίσκεις μάλιστα στο κείμενο με υποτακτική, δεν θα ήταν κακό να τις χαρακτηρίσεις τελικές, γιατί αυτό είναι στην πραγματικότητα, ασχέτως του πώς καταλήγουν να λειτουργούν.

Ναι, για τη σχολική διδασκαλία η καλύτερη λύση είναι, όταν εκφέρονται με υποτακτική και υπάρχει και μετακίνηση του υποκείμενου της δευτερεύουσας (όπως στο τούτου οἱ μὲν ἐπιμελοῦνται ὡς ἔχῃ ούτως) να χαρακτηρίζονται τελικές και το μετακινημένο υποκείμενο αντικείμενο του ρήματος εξάρτησης  Όταν όμως δεν υπάρχει ούτε κανονικό αντικείμενο του ρήματος εξάρτησης ούτε μετακίνηση του υποκειμένου της δευτερεύουσας  (όπως στο ἐπιμελεῖται ὅπως μὴ ἀποθάνῃ),   θα χαρακτηρίσουμε την πρόταση επιρρηματική τελική, αφήνοντας το ρήμα χωρίς συμπλήρωμα; 
 

[apri]

"Όπως+απαρέμφατο"; Έχεις κάποιο παράδειγμα; 

Ναι, αν και είναι σπάνια δομή.
π.χ "επιμελήθητε προθύμως όπως διπλάσια εν τη σκηνή έκαστη σίτα και ποτά παρασκευασθήναι" (Ξενοφώντας)
Στο λεξικό έχει και κάποια άλλα (παρ 6.  https://logeion.uchicago.edu/%E1%BD%85%CF%80%CF%89%CF%82)

Ένα παράδειγμα με γενική έναρθρου απαρεμφάτου:
π.χ Ξυνανέπειθε δὲ καὶ ὁ Ἑρμοκράτης οὐχ ἥκιστα, τοῦ ταῖς ναυσὶ μὴ ἀθυμεῖν ἐπιχειρῆσαι

Αυτή η ερμηνεία με ικανοποιεί περισσότερο, γιατί, αν και καταλαβαίνω ότι από νοηματικής πλευράς λείπει κάτι, οι συγκεκριμένες ενέργειες που θα οδηγήσουν στην επίτευξη του στόχου, δυσκολεύομαι να το δω ως συντακτική παράλειψη κάποιου όρου, του οποίου τη θέση παίρνει η δευτερεύουσα

Είναι ένα πιθανό ενδεχόμενο να μη λείπει τίποτα. Το μόνο πράγμα που "χαλάει" τη σούπα είναι ότι δεν φαίνεται να αντικαθιστά το τελικό απαρέμφατο σε όλα τα περιβάλλοντα. Και δεν είναι μόνο ότι σπάνια θα το δεις με απρόσωπο ρήμα, αλλά ότι δεν το βλέπεις με ρήματα όπως  "μέλλω, ὀφείλω, δύναμαι, τολμῶ, ἐπιθυμῶ, βούλομαι".
Απ' ό,τι διάβαζα μάλιστα στη διπλωματική της Λάππα για το απαρέμφατο, αυτό συνεχίστηκε ακόμα και στην ελληνιστική εποχή, παρ' όλο που η χρήση του τελικού απαρεμφάτου είχε αρχίσει να υποχωρεί.

Γι' αυτό και υπάρχει η υποψία ότι μάλλον δεν αποτελούσαν συμπλήρωμα αυτές οι προτάσεις, αλλά κάτι έλειπε.

Και στις δύο αυτές περιπτώσεις το μόνο που αλλάζει είναι η διατύπωση, που έχει να κάνει με το ύφος του κειμένου, όχι το περιεχόμενό του), γιατί εδώ δεν τίθεται θέμα διατύπωσης αλλά περιεχομένου. Το ότι ο ομιλητής δεν θέλει, δεν ενδιαφέρεται να μας πει (άλλες φορές μπορεί να θέλει να το πει) με ποια μέσα προσπαθεί να πετύχει τον σκοπό του, αλλά θέλει να μας αναφέρει μόνο τον σκοπό ως αντικείμενο της προσπάθειάς του, γιατί να θεωρείται παράλειψη συντακτικού όρου; Αυτό θέλει, αυτό λέει. 

Όχι, δεν είναι έτσι απλά τα πράγματα.
Γιατί αν αυτές οι προτάσεις λειτουργούν ως συμπλήρωμα, τότε ο ομιλητής μάς λέει αυτός ποιο είναι το αντικείμενο της βούλησης. Εδώ ταιριάζει αυτό που λες: Αυτό θέλει, αυτό λέει.

Αν όμως εκφράζουν τον απώτερο στόχο και το συμπλήρωμα παραλείπεται, τότε σημαίνει ότι καλούμαστε εμείς να το βρούμε. Έχεις δηλ. μια ελλειπτική περίοδο.
Και εδώ η έλλειψη δεν αφορά γνώση που προϋποτίθεται και ως ευκόλως εννοούμενη παραλείπεται, αλλά γνώση που υπονοείται και πρέπει ο ακροατής να τη φανταστεί. Αν διαβάσεις τα κριτήρια του Grice για την υπονόηση (implicature), θα δεις ότι η παραβίαση του αξιώματος της ποσότητας, ενεργοποιεί την υπονόηση. Αυτό σημαίνει ότι ο ομιλητής λέει την τελική πρόταση, αλλά θέλει να φανταστείς πολλά περισσότερα και σου κλείνει το μάτι μέσω της έλλειψης. Άρα, μιλάμε για μια συντακτική παράλειψη με συνέπειες.

Αντιθέτως, αν πει «δεν θέλω να το κάνω αυτό», δεν φαίνεται να λείπει κάτι, ώστε να μπει στη διαδικασία ο ακροατής να σκεφτεί.

[PDE ads]

[stam]

Στο TLG το κείμενο του Ξενοφώντα (Κύρου Παιδεία 4.2.37) έχει υποτακτική (παρεσκευασμένα ᾖ), ομοίως και στο Perseus.

[apri]

Ναι, για το συγκεκριμένο χωρίο υπάρχουν και άλλες γραφές. Δεν είναι όμως το μοναδικό που αναφέρει το λεξικό. Γι' αυτό παρέθεσα το link αν θέλετε να τα ψάξετε.

Ένα από αυτά που αναφέρει είναι και το ακόλουθο από τον Ξενοφώντα  (Οικονομικός 7.29)

''ταῦτα δέ, ἔφην, δεῖ ἡμᾶς, ὦ γύναι, εἰδότας, ἃ ἑκατέρῳ ἡμῶν προστέτακται ὑπὸ τοῦ θεοῦ, πειρᾶσθαι ὅπως ὡς βέλτιστα τὰ προσήκοντα ἑκάτερον ἡμῶν διαπράττεσθαι''

[stam]

αυτό ακριβώς είναι που έχει διαφορετική  γραφή. Από μια μικρή έρευνα που έκανα όλες οι περιπτώσεις που αναφέρονται είναι προβληματικές και προτείνονται διορθώσεις (για τους συγγραφείς της κλασικής εποχής). Από τη στιγμή που τα δείγματα είναι λίγα και υπάρχουν προβλήματα, εγώ δεν μπορώ να δεχθώ ως νόμιμη αυτή τη σύνταξη

[stam]

συγγνώμη μπερδεύτηκα. Για αυτό το χωρίο προτείνεται α) είτε απαλοιφή του ὅπως ή β) απαλοιφή του ὡς, ώστε το ὅπως να συνταχθεί με το βέλτιστα (ποιητική χρήση). Πιθανότατα ο Ξενοφών έγραψε ὅπως βέλτιστα και κάποιος προσέθεσε το ισοδύναμο ὡς για να εξηγήσει την προηγούμενη γραφή.

[apri]

Ενδιαφέρον. 
Είναι όμως και λίγο περίεργο ότι η δομή  "όπως+απαρέμφατο'' υπάρχει σε παραπάνω από ένα χωρία και σε όλα προτείνεται διόρθωση, ενώ δεν υπάρχει κάποιο εμφανές συντακτικό πρόβλημα πέραν του ότι ξενίζει το ''όπως'' μπροστά από απαρέμφατο. Θα μπορούσε να πρόκειται για αμηχανία των φιλολόγων παρά για προβληματικές γραφές, αν και δεν αποκλείεται να έχουν δίκιο.

[Dwrina]

Αν όμως εκφράζουν τον απώτερο στόχο και το συμπλήρωμα παραλείπεται, τότε σημαίνει ότι καλούμαστε εμείς να το βρούμε. Έχεις δηλ. μια ελλειπτική περίοδο.
Και εδώ η έλλειψη δεν αφορά γνώση που προϋποτίθεται και ως ευκόλως εννοούμενη παραλείπεται, αλλά γνώση που υπονοείται και πρέπει ο ακροατής να τη φανταστεί. Αν διαβάσεις τα κριτήρια του Grice για την υπονόηση (implicature), θα δεις ότι η παραβίαση του αξιώματος της ποσότητας, ενεργοποιεί την υπονόηση. Αυτό σημαίνει ότι ο ομιλητής λέει την τελική πρόταση, αλλά θέλει να φανταστείς πολλά περισσότερα και σου κλείνει το μάτι μέσω της έλλειψης. Άρα, μιλάμε για μια συντακτική παράλειψη με συνέπειες.

Εννοείς ότι είναι πιθανό να προέκυψαν αυτές οι προτάσεις από τη σκόπιμη παράλειψη του πραγματικού συμπληρώματος από κάποιον / κάποιους ομιλητές κάποια στιγμή, αλλά μετά να χρησιμοποιήθηκαν χωρίς αυτό να γίνεται συνειδητά, ή ότι η παράλειψη είναι σκόπιμη σε κάθε περίπτωση με ὅπως πρόταση που παίρνει τη θέση του αρχικού συμπληρώματος (αν δεχθούμε ότι υπήρχε άλλο συμπλήρωμα που παραλείπεται); Το δεύτερο το βρίσκω υπερβολικό. Εμείς πάντως, όταν χρησιμοποιούμε στη ν.ε τέτοιες προτάσεις («προσπαθώ / φροντίζω να...», δεν το κάνουμε σκόπιμα, για να αφήσουμε τον ακροατή να φανταστεί περισσότερα.

[apri]

Εννοείς ότι είναι πιθανό να προέκυψαν αυτές οι προτάσεις από τη σκόπιμη παράλειψη του πραγματικού συμπληρώματος από κάποιον / κάποιους ομιλητές κάποια στιγμή, αλλά μετά να χρησιμοποιήθηκαν χωρίς αυτό να γίνεται συνειδητά, ή ότι η παράλειψη είναι σκόπιμη σε κάθε περίπτωση με ὅπως πρόταση που παίρνει τη θέση του αρχικού συμπληρώματος (αν δεχθούμε ότι υπήρχε άλλο συμπλήρωμα που παραλείπεται);

Δεν μπορώ να ξέρω πώς τις αντιλαμβάνονταν οι αρχαίοι ομιλητές και αν όλοι τις αντιλαμβάνονταν με τον ίδιο τρόπο.
Ούτε είμαι 100% σίγουρη ότι λείπει πρόταση. Μπορεί να ισχύει και το δεύτερο ενδεχόμενο που σου είπα. Υποθέσεις εργασίας κάνουμε.

Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς με βεβαιότητα για συντακτικές δομές του παρελθόντος, όταν καλά-καλά δεν έχουμε απαντήσεις για σημερινές δομές που χρησιμοποιούμε από παιδιά.

Εμείς πάντως, όταν χρησιμοποιούμε στη ν.ε τέτοιες προτάσεις («προσπαθώ / φροντίζω να...», δεν το κάνουμε σκόπιμα, για να αφήσουμε τον ακροατή να φανταστεί περισσότερα.

Το ''φροντίζω/προσπαθώ να...'' δεν προέρχονται από τις προτάσεις που συζητάμε. Οι προτάσεις με το ''να'' έχουν προέλθει από την ανάλυση του τελικού απαρεμφάτου με το ''ίνα+υποτακτική''.

Η αντίστοιχη στα νέα ελληνικά είναι μια πρόταση σαν κι αυτή ''Παρακαλείσθε όπως συµπληρώσετε το ερωτηµατολόγιο και το παραδώσετε σε αρµόδιο λειτουργό του ∆ήµου''.

[Sali]

[Sali]

Κάνω τώρα μια σκέψη. Επειδή με τη λ. ἄριστον ο σκοπός δηλώνεται και με εμπρόθετο (πρὸς ἄριστον, Ξενοφ. ΚΑ, Ι, 10, 19), μήπως τη γενική θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε αντικειμενική ως ισοδύναμη με εμπρόθετο (ὤρα ἀρίστου = ὥρα πρὸς ἄριστον); Το λέω, γιατί συμβαίνει αυτό και με άλλες γενικές, εξαρτώμενες από ουσιαστικά, που ισοδυναμούν με εμπρόθετα διαφόρων σημασιών: Ξενοφ. ΚΑ, IV, 5, 13 ἦν δὲ τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐπικούρημα τῆς χιόνος.

[Dwrina]

Ο χαρακτηρισμός της ως αντικειμενικής είναι πιο κοντά στα σχολικά δεδομένα και μπορεί να στηριχθεί και σε αυτό που είπες για την ισοδυναμία της αντικειμενικής γενικής με εμπρόθετο και εν μέρει στο ότι το LSJ το ὥρα το δίνει με γενική πράγματος (γιατί, όταν το LSJ γράφει για ονόματα «με γενική» ή «δοτική», συχνά η γενική ή η δοτική είναι αυτή που εμείς ονομάζουμε αντικειμενική).

Ο Kuhner πάντως (σελ. 341) αναφέρει δύο περιπτώσεις γενικών που εξαρτώνται από ουσιαστικά και φαίνονται να δηλώνουν  σκοπό, βέλη αὐτοῦ (του σκοπού) και σοφίας φάρμακον, τις οποίες  και αυτός εντάσσει στην αντικειμενική που χρησιμοποιείται αντί εμπροθέτου. 

Δεν είμαι σίγουρη όμως αν αυτή η γενική ισοδυναμεί απολύτως με επιρρηματικό του σκοπού ή είναι απλώς συμπλήρωμα ονόματος που δηλώνει για τι προορίζεται ή προσφέρεται το όνομα που προσδιορίζει.