Αρχαία Ελληνικά: Σύνταξη

[labr0s]

Σας ευχαριστώ αμφοτέρους

[PDE ads]

[θάνος73]

ὅτι τοίνυν οὐδ' ἐστὶν ὅλως, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦ ἤθους τοῦ ἡμετέτου κύριον ποιῆσαι τοιοῦτον νόμον καὶ τοῦτο πειράσομαι δεῖξαι διὰ βραχέων, ἕν τι τῶν πρότερον πεπραγμένων τῆ πόλει διεξελθὼν (Δημοσθ. Πρὸς Λεπτίνην 11)

Προσέτι δε ότι δεν είναι καθόλου ίδιον του χαρακτήρος σας, άνδρες Αθηναίοι, να επικυρώσετε τον νόμον τούτον και τούτο θα προσπαθήσω συντόμως να αναπτύξω, αφού σας διηγηθώ μίαν μόνον πράξιν από όσας η πόλις μας έπραξε πρότερον. (μετάφρ. Κ. Αραπόπουλου)

ποιῆσαι: το απαρέμφατο είναι υποκείμενο στην έκφραση οὐδ' ἐστὶν τοῦ ἤθους τοῦ ἡμετέτου;


 

[apri]

ποιῆσαι: το απαρέμφατο είναι υποκείμενο στην έκφραση οὐδ' ἐστὶν τοῦ ἤθους τοῦ ἡμετέτου;

Δεν βρίσκω γιατί να θεωρήσεις ως έκφραση το "οὐδ' ἐστὶν τοῦ ἤθους τοῦ ἡμετέρου".
Πάντως το απαρέμφατο είναι υποκείμενο στο "ουδ' εστίν".

[θάνος73]

γενική κατηγορηματική κτητική δηλαδή;
πώς δικαιολογείται υποκείμενο προσ. ρήματος άναρθρο απαρέμφατο; μου 'χει ξανατύχει, αλλά δεν ξέρω πώς να το δικαιολογήσω... 

[PDE ads]

[apri]

γενική κατηγορηματική κτητική δηλαδή;

Ναι.

πώς δικαιολογείται υποκείμενο προσ. ρήματος άναρθρο απαρέμφατο; μου 'χει ξανατύχει, αλλά δεν ξέρω πώς να το δικαιολογήσω... 

Δεν είναι απαραίτητο να είναι έναρθρο το απαρέμφατο.
Δες εδώ στην παρ. 4.8 που αναφέρεται στο φαινόμενο με παραδείγματα:
http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/page_036.html

[συννεφούλα]

παρατ. του χόω (=συσσωρεύω χώμα).

Και προς επίρρωσιν παραθέτω το λήμμα από το Λίντελ Σκοτ

χόω, 3sg. χοῖ (προσ-) Th.2.102, 3pl. χοῦσι Hdt.4.71; inf. χοῦν Id.2.137; part. χῶν Id.1.162: impf. ἔχουν Th.2.75, etc.: later χώννυμι, χωνν-ύω (qq. v.): fut. χώσω S.Ant.81, etc.: aor. ἔχωσα Hdt.2.140, PTeb.799.16 (ii B. C.), etc. (Cret.3pl. ἔχουσαν GDI5056.6 (Istron)): pf. κέχωκα (ἀνα-) D.55.28:—Med., aor. ἐχωσάμην Luc.DDeor. 14.2, Philostr.VA4.10:—Pass., fut. χωσθήσομαι E.IA1442, (ἐγ-) Plb.4.40.4: aor. ἐχώσθην (v. infr.); also ἐχώθην (συν-) IG4.823.30 (Troezen, iv B. C.): pf. κέχωσμαι Pl.Com.183, Th.2.102, (ἐκ-, συγ-) Hdt.2.138, 8.144:—throw or heap up, of earth, χοῦσι χῶμα μέγα Id.4.71; χώματα χοῦν Id.2.137, Pl.Lg.958e; χώματα χῶν πρὸς τὰ τείχεα throwing up banks against . . , Hdt.1.162; χῶμα ἔχουν πρὸς τὴν πόλιν Th.2.75; νῆσον χώσας σποδῷ having formed an island with heaped up ashes, Hdt.2.140; esp. of a sepulchral mound, χῶσαι τάφον Id.9.85, S.Ant.81; τύμβον ib.1204, E.IT702, IA1442 (Pass.); μνῆμα X.Cyr.7.3.11; πολυάνδρια (cf. -άνδριος 11.2), Plu.Eum.9.
2. block up by throwing earth in, λιμένας D.25.84, cf. Aeschin.3.109 (s.v.l.); χ. φορμοῖς τὰς τάφρους Plb.1.19.13:—Pass., to be filled with earth, esp. of bays in the sea, to be silted up, πορθμοῦ χωσθέντος Emp.100.17; τί μιν (sc. τὸν κόλπον) κωλύει . . χωσθῆναι; Hdt.2.11; but of cities, to be raised on mounds, ib.137.
3. less freq., cover with earth, bury, χῶσαί τινα τάφῳ E.Or.1585, cf. Pl.Lg.947e, IG5(1).1249.17 (Laconia), cf. χώννυμι fin.
4. [ὁ τρωγλοδύτης] ταριχεύεται καλῶς . . χωσθεὶς εἰς ἅλας covered over with salt, Aët.11.11.

[θάνος73]

Ναι.


Δεν είναι απαραίτητο να είναι έναρθρο το απαρέμφατο.
Δες εδώ στην παρ. 4.8 που αναφέρεται στο φαινόμενο με παραδείγματα:
http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/page_036.html

ευχαριστώ! 

[apri]

Bέβαια, όπως θα είδες, το ρήμα σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι το "εστί" και στα περισσότερα παραδείγματα συνοδεύεται με κάποιο κατηγορούμενο, οπότε μπορείς να εκλάβεις τις φράσεις και ως απρόσωπες εκφράσεις, αν και δεν το θεωρώ απαραίτητο, από τη στιγμή που δεν έχουν στερεότυπο χαρακτήρα.
(Δες λ.χ και την ομηρική φράση "" Εἷς οἰωνὸς ἄριστος, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης", όπου το άναρθρο απαρέμφατο είναι επεξήγηση στο "οιωνός". Η φράση θα μπορούσε να είναι "ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης οἰωνὸς ἄριστος εστί").
Στο κείμενό σου έχεις μια παραλλαγή αυτού του μοτίβου, δηλ. το "εστί" με γενική κατηγορηματική.

[Sali]

Bέβαια, όπως θα είδες, το ρήμα σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι το "εστί" και στα περισσότερα παραδείγματα συνοδεύεται με κάποιο κατηγορούμενο.

Πράγματι. Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ένα χωρίο από τον Λυκούργο (Κατὰ Λεωκράτους, 61): πόλεώς ἐστι θάνατος (κατηγ.) ἀνάστατον γενέσθαι (υποκ.) = η ερήμωση μιας πόλης είναι ο θάνατός της.

[apri]

Πράγματι. Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ένα χωρίο από τον Λυκούργο (Κατὰ Λεωκράτους, 61): πόλεώς ἐστι θάνατος (κατηγ.) ἀνάστατον γενέσθαι (υποκ.) = η ερήμωση μιας πόλης είναι ο θάνατός της.

Kάπως έτσι φαίνεται πως προέκυψαν οι λεγόμενες απρόσωπες εκφράσεις.
Ήταν κάποιες φράσεις με το "ειμί"+κατηγορούμενο, που λόγω συχνής χρήσης απέκτησαν στερεότυπο χαρακτήρα και λειτουργούσαν πλέον ως εκφράσεις. Και επειδή το υποκείμενό τους είναι απρόσωπο (απαρέμφατο=αυτό που δεν παρεμφαίνει πρόσωπο και αριθμό), λέγονται απρόσωπες εκφράσεις.

[moagniko]

Παιδιά, στο χωρίο:
Ξενοφών, Ιέρων 3.8: "και των δοκούντων φίλων είναι": το υποκείμενο του "είναι" ποιο είναι;

Επίσης:
Ισοκράτης, Αρχίδαμος 5: "Θαυμάζω δ' όσοι τριήρων μέν ηγείσθαι και στρατοπέδων άρχειν αξιούσιν ημάς", η αναφορική είναι παράθεση ή επεξήγηση στο εννοούμενο "τούτων";

[Sali]

Παιδιά, στο χωρίο:
Ξενοφών, Ιέρων 3.8: "και των δοκούντων φίλων είναι": το υποκείμενο του "είναι" ποιο είναι;

Είναι το εννοούμενο τούτους (= τοὺς δοκοῦντας). Το φίλων κατηγορούμενο σε γενική λόγω έλξης από τη μετοχή. Αυτή είναι η "κανονική" σύνταξη, όταν το απαρ. εξαρτάται από μετοχή πλάγιας πτώσης. Υπάρχουν κάμποσα παρόμοια παραδείγματα.

Επίσης:
Ισοκράτης, Αρχίδαμος 5: "Θαυμάζω δ' όσοι τριήρων μέν ηγείσθαι και στρατοπέδων άρχειν αξιούσιν ημάς", η αναφορική είναι παράθεση ή επεξήγηση στο εννοούμενο "τούτων";

Για μένα, η αναφ. πρόταση είναι ελεύθερη και λαμβάνει τη θέση του τούτων, είναι δηλαδή αντικ. του ρήματος: "απορώ με όσους...". Η αναφ. αντωνυμία υποχρεωτικά σε ονομαστική, αφού είναι υποκ. του ρ. ἀξιοῦσιν.

[apri]

Είναι το εννοούμενο τούτους (= τοὺς δοκοῦντας). Το φίλων κατηγορούμενο σε γενική λόγω έλξης από τη μετοχή.

Κατά τη γνώμη μου, το εννοούμενο υποκείμενο πρέπει να είναι το "τους δοκούντας" και επειδή ακριβώς έχει ήδη αναφερθεί αυτή η λέξη, έχει παραλειφθεί ως ευκόλως εννοούμενη. Σε τέτοιες περιπτώσεις όντως γίνεται έλξη του κατηγορουμένου από τον εκπεφρασμένο όρο (εδώ τη γενική "των δοκούντων").

Παρ' όλα αυτά, για έναν λόγο που δεν έχω καταλάβει ακόμα, είθισται με βάση τη βιβλιογραφία το εννοούμενο υποκείμενο να είναι μια αντωνυμία. Αν σου περνάει καμία ιδέα γιατί συμβαίνει αυτό, θα με ενδιέφερε.
Θα το ψάξω ωστόσο, μήπως βρω και εγώ κάποια άκρη.

[Sali]

Παρ' όλα αυτά, για έναν λόγο που δεν έχω καταλάβει ακόμα, είθισται με βάση τη βιβλιογραφία το εννοούμενο υποκείμενο να είναι μια αντωνυμία. Αν σου περνάει καμία ιδέα γιατί συμβαίνει αυτό, θα με ενδιέφερε.
Θα το ψάξω ωστόσο, μήπως βρω και εγώ κάποια άκρη.

Στη δική μου βιβλιογραφία δεν βρήκα κάτι συγκεκριμένο για τη μορφή και την πτώση του υποκειμένου του απαρεμφάτου σ' αυτές τις συντάξεις. Την αντωνυμική μορφή είναι αλήθεια πως δεν την σκέφτηκα, αλλά μου ήρθε αυτόματα στο μυαλό· τώρα που το ξαναείδα, νομίζω πως αυτό που λες (τοὺς δοκοῦντας) είναι πιο σωστό.
Όσο για την πτώση, σίγουρα η αιτιατική δεν αμφισβητείται. Ωστόσο, μου έκανε εντύπωση αυτό που γράφει ο